Het vergistingsproces
D e Boxtelse zakenman ziet het met
die methaanvergisters wel zitten.
Minder mogelijkheden ziet hij in
Noord-Brabant in mestdrogen en
mestscheiden omdat deze systemen
juist weer te veel energie vragen. Hij
gelooft zeker voor het platteland in
een gedecentraliseerd systeem van
energieopwekking "Waarbij veehou
ders van enig° omvang hun eigen
energie volledig via vergisting op
gaan wekken. "Wanneer meer opge
wekt wordt dan op het bedrijf aange
wend moet worden, dan is verkoop
aan kollege akkerbouwers in de buurt
of aan het elektrisch net goed moge
lijk. Ook is het best denkbaar dat een
aantal veehouders in koöperatief
verband zo'n installatie aan gaat
schaffen". Van Eerd is ervan over
tuigd dat hij nog dit jaar biogasin
stallaties in Nederland verkoopt on
der garantie van de bij het betreffende
type behorende gasopbrengst. Volop
perspektief dus, voor de veehouderij
in het bijzonder, t.a.v. besparing van
energiekosten. j.\y.
Technische
gegevens van het
gas
Voordelen
Perspektief
form gas
In het midden van de foto de vergistingstank, rechts op de foto de open tank
met vergiste drijfmest. Tussen de twee tanks de kleine achter het stropakje de
kleine gastank.
niet zoveel energie nodig en in zo'n
geval, zo vindt van Eerd, moest je de
verkregen gas eigenlijk om zetten in
elektriciteit en dat gaan leveren aan
het elektrisch net. Technisch is dat
goed mogelijk. De vereniging van
elektriciteitsbedrijven (VEEN) zou
Bij vergisting van drijfmest
onder een konstante tempera
tuur van ca. 35 graden C ont
staat een gas dat voor ca. 70%
uit methaan (CH4) bestaat en
voor ca. 30% uit C02. Dit gas
is wat de kwaliteit betreft ver
gelijkbaar met ons aardgas.
Een m3 biogas komt overeen
met 0,7 m3 aardgas.
Methaangas is erg brandbaar
en heeft een hoge calorische
waarde. Het is moeilijk vloei
baar te maken vanwege de ho
ge druk die daarvoor vereist is
dus moet het als gas worden
opgeslagen. Omdat een ver-
gister ongeveer 1 Vi maal zijn
eigen inhoud aan gas produ
ceert, is opslag voor langere
perioden erg duur. Daarom is
het te verkiezen het gas te ge
bruiken zodra het gevormd is.
De belangrijkste gebruiksmo
gelijkheden van biogas of me
thaangas zijn: verwarming en
opwekking van elektriciteit.
Het gas kan gebruikt worden
in een gewone gasboiler voor
de verhitting van water. Ee-
lektriciteit kan opgewekt wor
den door middel van een gene
rator. In ons land ligt de om
zetting van gas in elektriciteit
niet zo voor de hand omdat in
de meeste agrarische bedrijven
reeds aardgasinstallaties aan
wezig zijn.
daar erg blij mee moeten zijn maar
afgaande op enige recente berichten
lijkt het tegendeel het geval te zijn.
Volgens van Eerd is eerst een brede
politieke diskussie nodig waaruit de
oprechte bereidheid van vooral de
overheid voor werkelijke besparing
van energie zal moeten blijken.
D,
e eerste kontakten over het
plaatsen van biogasinstallaties heeft
de jonge zakenman Van Eerd (38
jaar) reeds gelegd me. nige veehou
ders. Op grond van de mestsituatic
de veebezetting, de bedrijfssituering
en de specifieke energiebehoefte
maakt hij een begroting. Samen met
Farm Gas hoopt hij dan tot zaken te
komen.
Hoewel nog in proefondervindelijk
stadium, is Farm Gas van mening
dat de bemestingswaarde van de gier
na vergisting is toegenomen. De er
varing is datje het vee na bemesting
sneller de wei in kunt jagen en ze -
eten ook beter. Bovendien, zo bleek
in Engeland, groeit het gras sneller
omdat de wortels de voedingsstoffen
sneller opnemen. "Het heeft, vult
van Eerd aan, nog meer voordelen.
Uit planologisch en milieuoogpunt
bekeken moet het hele proces erg
gunstig beoordeeld worden omdat
het de stankoverlast weg neemt.
Ruik maar hoe het vooral in het zui
den van ons land stinkt als het weer
geschikt is voor het uitrijden van
mest".
De installatie is bovendien niet ge
vaarlijk omdat het met minimale druk
werkt en de voorraad gas zeer .beperkt
is. Hoewel de kwaliteit van de vergis
te mest dus beter is kan het toch niet
zonder meer op het open water wor
den geloosd, dit omdat er nog steeds
de zware metalen (koper bijv.) in zit
ten". Zou dat niet het geval zijn dan
was lozing op de sloot van de vergiste
drijfmest zonder problemen mogelijk,
aldus de heer van Eerd.
Een groepje boeren uit Nederland op het bedrijf van Hitchkock
Methaanwinning uit drijfmest.
Afval kan in principe gebruikt worden
om er voedingsstoffen of energie
grondstoffen uit te winnen. Dat kan
langs biologische weg via bakteriën
of schimmels.
Ir. W. de Wit, die op 8 februari aan de
LH is gepromoveerd, heeft voor zijn
onderzoek de afbraak van varkens-
drijfmest bestudeerd. Deze mest, die
door de bio-industrie in grote hoe
veelheden afgescheiden wordt, kan
door zijn verontreinigingen (o.a. ko
per) niet op de bodem gedeponeerd
worden zonder het milieu aan te tas
ten.
Een "alternatieve" manier om van
deze mest af te komen en er nog iets
nuttigs mee te doen is zoveel moge
lijk schimmels zich op de mest te la
ten voeden en ze als eiwitbron (single
cell protein) te verwerken in het vee
voer. Het probleem is echter dat de
micro-organismen er moeite mee
hebben alle voor het varken onver
teerbare stoffen af te breken. Dit
geldt met name voor het houtachtige
ügnine afkomstig van plantecelwan-
den.
De Wit heeft dan ook vastgesteld dat
een voorbehandeling van de moeilijk
omzetbare komponenten nodig is,
voor men van een geschikte recycling
langs microbiologische weg kan
spreken. Hij stelt een aantal voorbe
werkingen voor, zoals het fijnmaken
van de lignine maar hij acht de pro-
duktie van eiwit langs deze weg "niet
zinvol".
De toepasbaarheid van zo'n af
braakmethode hangt namelijk ook
nog af van andere (ekonomische)
faktoren, zoals grootte van het mes
toverschot, schade aan het milieu en
konkurrerende verwerkingswijze.
Naast de in het proefschrift beschre
ven aerobe methoden (met zuurstof)
is vooral de vergisting van mest tot
methaangas in ontwikkeling.
Het onderzoek van de promovendus
werd mogelijk gemaakt door een fi
nanciële bijdrage van de Commissie
Hinderpreventie V eeteeltbedrij ven.
Koper
Tot slot twee stellingen: "De toevoe
ging van koper aan voeders voor
mestvarkens dient tot een dusdanig
niveau te worden teruggebracht, dat
bij de verwerking van koperbevatten-
de varkensmest geen accumulatie van
dit metaal in de grond optreedt". Dat
niet alleen de mest van de varkens van
mindere kwaliteit is, maar ook hun
vlees lijkt haast wel noodzakelijk te
leiden tot stelling 10, waarin De Wit
de aanbeveling doet de produkten van
de gangbare alternatieve landbouw
aan een vergelijkend kwaliteitson
derzoek te onderwerpen.
(Wageningen's Hogeschoolblad)
In veel landen waaronder met name India, de VS, Canada en
Engeland, wordt momenteel gewerkt met en een onderzoek
gedaan naar technieken en processen van vergisting van mest
tot bruikbaar methaangas. In ons land houdt de Landbouw
hogeschool in Wageningen zich daar mee bezig. Op twee
landbouwbedrijven bevinden zich in ons land proefinstallaties,
een in Garderen en één in Heerhugowaard. Beide bevinden
zich nog in het onderzoek stadium. Veel verder is men al in
Engeland, waar enige installaties reeds jaren kommercieel in
gebruik zijn. Iets anders dan in ons land werkt men daar met
een vergistingstank waarvan de deksel één geheel uitmaakt
met de tank zelf en dus niet bij grotere druk omhoog kan
komen en bij afneming van de gasdruk kan zakken. In de
vergistingstank vindt onder een konstante temperatuur van
30-40 graden C de omzetting van (drijf)mest in methaangas
plaats. Het proces is volkomen natuurlijk en wordt bewerk
stelligd door bakteriën zonder de toetreding van lucht. Het is
van belang om de mest die uit de gierputten komt zo weinig
mogelijk warmte te laten verliezen. Buiten opslaan in de open
lucht is daarom erg nadelig. De extra gas die immers nodig
zou zijn om door middel van de warmtewisselaars de tankin-
houd op de genoemde 30-40 graden C te houden is verspilling.
De mest wordt uit de gierkelder omhoog in de tank gepompt.
Het proces in de tank wordt optimaal op gang gehouden door
de inhoud te roeren en door de warmtewisselaars die hun
energie van de generator of de gasboiler krijgen (gas dat
uiteraard verkregen is uit het proces). De uit de gisting ver
kregen stinkende methaangas verdwijnt boven uit de tank en
wordt middels een pomp naar een kleine gashouder getran
sporteerd. In deze gashouder wordt het gas op druk gehouden
om naar de verbruikspunten toe te kunnen stromen (cv-ketel),
boiler, generator, gasfornuis), Tevens zit hier een voorraad in
van 5 tot 10 m3. De voorraad wordt uit kostenbesparend
oogpunt zo klein mogelijk gehouden. Ongeveer 10 dagen na
dat de drijfmest in de vergistingstank is gepompt is ze uitge
werkt en verdwijnt ze in nagenoeg dezelfde hoeveelheid in een
andere open tank voor vergiste mest. Deze mest die nog steeds
vloeibaar is, is reukloos en kan in de buitenlucht worden
opgeslagen en vervolgens over het land worden gereden. De
technische problemen zijn dus volledig overwonnen. De eko
nomische vooruitzichten zijn bijzonder interessant.
SLURRr
hot AAW
D(jW:R letectric.it/. gas. hot watei1
bo
I tGESTED
Slurry
wage i
y*
13
