Biogasinstallatie oplossing
energieprobleem voor veeboeren
Drijfmest waardevolle bron van energie en voedingsstoffen
D e met de regelmaat van de klok stijgende olie- en gasprijzen zet veel partikulieren, bedrijven en overheden
energiek aan tot het zoeken naar andere goedkopere bronnen van energie. De alternatieve bronnen zon en
wind staan de laatste jaren volop in de belangstelling. Aan de vergisting van organisch afval is tot nu toe
minder aandacht besteed. Toch is ook dit een zeer interessante bron van energie die met name voor
veehouders van enorme betekenis zal worden. Een veebedrijf van enige omvang zal met een vergistingsin-
stallatie volledig kunnen voorzien in eigen energiebehoefte met bijkomende voordelen dat de drijfmest na
vergisting reukloos is geworden en een hogere bemestingswaarde heeft verkregen. De investeringskosten
kunnen binnen enkele jaren terugverdiend worden terwijl de afschrijving van de installatie zeer beperkt kan
zijn omdat het proces niet mechanisch is. De energiebesparing is zo efficiënt dat de overheid moreel verplicht
kan worden geacht het geheel te ondersteunen en te stimuleren met subsidies.
D e mestproduktie van een fok-
zeug is gemiddeld per jaar 3 m3, die
van een big (15 tot 49 kg) 1 m3 en van
een mestvarken van 40 tot 110 kg 1 3A
m3 per jaar. Voor-de duidelijkheid
een voorbeeld: Een bedrijf heeft 130
zeugen terwijl elke zeug per jaar 10
biggen krijgt die tot 90 kg levend ge
wicht op het bedrijf blijven. Daar
voor is nodig een vergistingstank met
een inhoud van 80 m3. Deze tank
levert een gasproduktie van 140 m3
per dag of omgerekend in olieequi
valenten van 60 liter maal de liter-
prijs van olie van 0,66 is totaal
40,— per dag. Dit is bruto. Hier
van moet worden afgetrokken een
deel van de gasopbrengst die nodig is
om de tank op een bepaalde tempe
ratuur te houden.
D e heer van Eerd: "Farm Gas is
eigenlijk de enige klub met een dui
delijke know how op dit gebied. Ze
zijn nl. al 5 jaar bezig en werden toen
ze begonnen natuurlijk voor gek
versleten. Op dit moment hebben ze
evenwel op grote bedrijven installa
ties gekontrueerd die al enige jaren
probleemloos gas produceren. Eén
van die bedrijven is dat van de heer
Hitchkock in Chapel Farm. Op dit
bedrijf lopen 200 stuks melkvee, 450
stuks jongvee, 200 zeugen en 4000
mestvarkens rond. Dit bisindustrieel
bedrijf dat ook zelf z'ri voer maakt,
voorziet zichzelf geheel van energie
door z'n biogasinstallatie. Van Eerd
heeft bij zijn bezoek daar de instal
latie goed bekeken en hij heeft zich
door Farm Gas en door boer Hitch
kock uitvoerig voor laten lichten.
De voordelen van
methaanvergisting:
Terugverdiend
Mest- en gasproduktie
Welke mest?
Fokkerij
Voorwaarden
- De uitgegiste drijfmest is reukloos zodat uitrijden voor de om
geving geen problemen oplevert:
- de vervuilingsgraad is met 65 tot 80% teruggebracht;
- de omvang van de vaste bestanddelen is teruggebracht met ca.
40%;
- ziektekiemen en schadelijke stoffen zijn vrijwel geheel verdwe
nen (behalve zware metalen);
- het meeste onkruidzaad is vernietigd;
- bij opslag in tanks stinkt het niet;
- de vergiste mest heeft een verhoogde mestwaarde vanwege de
sterk verminderde organische belasting die het legt op de bo
dem bakteriën;
- de voedingsstoffen (eiwitten) blijven bewaard, en
- het vee eet beter omdat het gras "frisser" is.
Als gevolg van deze aspekten wordt het mogelijk om de mest te
gebruiken voor bepaalde doeleinden. De vaste bestanddelen kun
nen eruit gehaald worden waardoor een rijke stof voor bodemver
betering is verkregen. Het resterende vloeibare deel kan op ver
schillende manieren worden gebruikt bijvoorbeeld in kassen voor
sproeien. Ook kunnen de eiwitten opnieuw gewonnen worden door
een tweede behandeling waarbij het dan kan dienen als een aan
vulling op dierlijk voedsel.
De vergiste drijfmest kan ook bijv. dienen om vis in te kweken in
warme tanks waardoor grote hoeveelheden hoogwaardige eiwitten
verkregen worden. Tenslotte is het zelfs mogelijk in deze substantie
in tanks onder een bepaalde temperatuur wieren te kweken dat kan
dienen als voedsel voor dieren. In Italië worden hier volop proeven
mee gedaan. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen in hoeverre deze
aanwendingsmogelijkheden ook in ons land kunnen worden benut.
De vergistingstank van dichtbij. Rechts de generatorkontainer. Het eivorming gevaarte voor de tank is een ketel die
gebruikt wordt voor proeven.
In ons land worden al enkele jaren proeven genomen met biogasinstallaties op kleine schaal. In Engeland
wordt het systeem al enige jaren met groot sukses toegepast op kleinere en grote schaal. Het bedrijf Farm
Gas in Bishop's Castle heeft bij enige veehouders reeds vergistingsfabrieken geïnstalleerd. Onlangs maakte
een handvol Nederlandse boeren een trip naar o.m. dit bedrijf. Zij brachten dit bezoek onder leiding van de
heer K. van Eerd uit Boxtel die als vertegenwoordiger voor Farm Gas in Nederland optreedt.
Een komplete gasinstallatie, om
vattend een vergistingstank met een
inhoud van 80 m3, een verwarmings
ketel voor het opwarmen van water
voor de c.v. en eventueel voor het
woonhuis, een kleine gashouder, het
automatische systeem voor het pom
pen van de mest uit de kelders in de
tank, en de systemen voor het ver
warmen van de tank en het roeren van
de tankinhoud, kan door hem worden
geplaatst voor zo'n 80.000,— Een
groter type de FG 200 met een tan
kinhoud van 200 m3 kost ca.
100.000,— "Dat lijkt heel wat en
dat is het ook, maar, zo zegt van Eerd,
zo'n installatie is toch binnen een
paar jaar terugverdiend. Hij rekent
het voor: de FG 200 produceert een
hoeveelheid gas die ongeveer gelijk is
aan 150 liter olie. Het nuttig rende
ment is 100 liter maal afgerond
0,70 per liter per dag maal 365 is
25.000,— op jaarbasis. (Uitgere
kend met engelse normen t.a.v. zeu
gen en biggen die nogal wat lager lig
gen dan in ons land).
Daarvoor is ongeveer een derde van
de verkregen gas nodig zodat netto
een bedrag over blijft van 30,—
Een ander voorbeeld van een groter
bedrijf: aanwezig 325 zeugen met
biggen tot 90 kg levend gewicht. Op
brengst ca. 360 m3 gas per dag is
vergelijkbaar met 150 liter olie per
dag.
1 n principe is de meeste organische
afval geschikt voor vergassing zoals
dierlijke mest, faecaliën, afval van de
oogst zoals stro, blad, stengels e.d.
Voor vergisting moet dit afval wel in
Zeer enthousiast kwam hij terug.
Vooral in Noord-Brabant met zijn
talloze bio bedrijven, zijn mestover
schotproblemen en de stankhinder,
moesten er enorme mogelijkheden
zijn, zo was zijn gedachte.
an Eerd was als eigenaar van
Kam plan b.v., een bedrijf dat is ges
pecialiseerd in voederautomatise
ringssystemen, op de hoogte van de
energieproblemen waar veel bedrij
ven mee worstelen. "Vooral op de
Een bovenaanzicht van de tank met de reukloze vergiste gier.
grotere bedrijven dringt het nu door
dat er iets moet gebeuren, Met name
in de fokkerij met zijn talloze mi-
kro-klimaten is enorm veel energie
nodig. Ik ben toen in die hele pro
blematiek gedoken en kwam zo
doende ook terecht in Engeland".
Overigens heeft Van Eerd niet alleen
daar zijn licht opgestoken. Hij heeft
ook kontakten met het grote bedrijf
Montedison in Italië en met het In-
stituto Donegani in Milaan. In De
nemarken en in België zo ontdekte
hij, bevindt de ontwikkeling van de
biogasinstallaties zich nog in het ex
perimenteer stadium evenals trou
wens in ons land. In Engeland bleek
hem, was men het verst en het was
dan ook met Farm Gas dat hij nau
were zakelijke kontakten kreeg.
Voor deze firma kan hij nu in Ne
derland de vergistingsinstallaties le
veren. De onderdelen worden in En
geland gemaakt en Van Eerd mon
teert het geheel.
vloeibare vorm worden aangeboden
met een vaste stofgehalte van onge
veer 3 tot 10%. Erg geschikt voor
vergisting is vloeibare drijfmest van
varkens omdat er aan vaste bestand
delen tussen 4 en 8% in zit en het
gewoonlijk maar weinig vezels bevat.
Wat dat betreft is drijfmest van
koeien iets minder geschikt omdat er
tussen 6 en 10% aan vaste bestand
delen in zit. Bovendien is de vergis-
tingstijd 20 dagen en dat is twee keer
zo lang als bij varkensmest en
bovendien moeilijker te behandelen
omdat er meer vezels in zitten terwijl
koeienmest vaak alleen maar in de
winter beschikbaar komt, tenzij men
in de zomer 's nachts de koeien bin
nen brengt hetgeen als klein bijko
mend voordeel kan hebben dat het
gras dan minder wordt vertrapt.
W il een bedrijf zo'n biogasinstal
latie plaatsen dan zal het toch aan
enige voorwaarden moeten voldoen.
Zo dient het van een minimale om
vang te zijn (ook kleine bedrijven
kunnen biogas produceren maar dan
wordt met geheel andere installaties
gewerkt zoals bijv. in India). Voorts
moet men de opgewekte energie kwijt
kunnen. "In een mesterij bijv. heb je
De generator die met behulp van
gas elektriciteit opwekt.
