ongekeurd
Kwart wintertarwe-areaal van oogst 1979 was
H et onderzoek bestond verder uit
een beperkte enquête en een kwali
teitsbeoordeling van een tweehon
derdtal monsters ongekeurd zaai
zaad.
D e gebruikers van ongekeurd zaad
hanteren als belangrijkste motief de
lagere prijs. Zij schatten deze gemid
deld op circa 58,— per 100 kg tegen
104,— voor goedgekeurd zaaizaad.
Indien rekening gehouden wordt met
de werkelijke kosten van schonen
10,— en ontsmetten 8,—
prijzen 1978, en uitgaande van een
opbrengstprijs van konsumptietarwe
van 45,— 50,— in de herfst van
1978, lijkt de schatting van een kost
prijs voor ongekeurd zaaiwintertarwe
van 58,— wel aan de erg lage kant.
Bovendien is daarbij niets in rekening
gebracht voor extra arbeid, zakken,
transport, opslag e.d. en is geen re
kening gehouden met het feit, dat van
ongekeurd zaad dooreengenomen
iets meer wordt gezaaid dan van
goedgekeurd zaaizaad, volgens het
onderzoek 7,5 kg per ha.
W at het risiko van ongekeurd
zaaizaad betreft is uit het onderzoek
D e gebruiker van ongekeurd zaai
zaad profiteert dus mede van de
konstante vraag van de regelmatige
gebruikers van goedgekeurd zaai
zaad, waardoor het verversingsper
centage voor wintertarwe in Neder
land op 75 tot 80% ligt.
Zekerheid
Lagere prijs
Lagere kiemkracht
Kweekwerk
Uit steekproef blijkt:
Dit is zeer belangrijk voor de teelt
van wintertarwe. Uitgerekend deze
teelt is immers de laatste jaren steeds
meer gespecialiseerd geworden,
waarbij het nauw steekt met de
teeltwijze.
De optimalisering van het aantal
planten per hektare, het vermijden
van schade door onkruid en ziekten,
de oogstzekerheid, dat alles stelt ho
ge eisen aan de kwaliteit van het uit
gangsmateriaal. Het gebruik van
goedgekeurd en ontsmet zaaizaad
biedt daarvoor de beste garantie en
mede daaraan is het te danken dat er
momenteel op die percelen nauwe
lijks of geen problemen meer zijn
met wilde haver en ziekten zoals
steenbrand en stuifbrand.
Daarvan profiteren ook de gebrui
kers van ongekeurd zaad.
Het in vergelijking met andere lan
den relatief hoge gebruik van goed
gekeurd zaaizaad heeft als gunstig
gevolg, dat nieuwe en betere rassen
snel de kans krijgen zich in de prak
tijk te bewijzen.
De resultaten daarvan geven vol
doende houvast voor de hieronder
weergegeven gevolgtrekkingen.
Uit dit onderzoek is gebleken, dat de
zekerheid, die het gebruik van goed
gekeurd zaaizaad biedt, het belang
rijkste argument is voor het gebruik
van dat zaad.
Indien met deze faktoren wel reke
ning wordt gehouden is er van een
groot prijsverschil geen sprake. Een
prijsverschil dat niet opweegt tegen
de risiko's en de rompslomp die aan
het gebruik van ongekeurd zaaizaad
zijn verbonden. Dit wordt nog dui
delijker indien men in aanmerking
neemt, dat de verschillen in zaai-
zaadkosten bij gebruik van gekeurd
dan wel ongekeurd zaaizaad nauwe
lijks een rol spelen in de totale teelt-
kosten, waaronder arbeids- en ma-
chinekosten, chemische onkruid- en
ziektebestrijding enz.
gebleken, dat er nogal wat partijen
met een kiemkracht van beneden de
85% voorkwamen, terwijl enkele
partijen een zeer hoge, onkruidbe
zetting vertoonden. Opvallend is ook
dat bij uitzaai in bijna van het
aantal partijen een matige tot sterke
rasvermenging is gekonstateerd.
Uit het onderzoek is voorts gebleken
dat zowel de gebruikers van goedge
keurd zaaizaad als de gebruikers ten
dele gekeurd en ten dele ongekeurd
zaaizaad er van uit gaan, dat steeds
goedgekeurd zaaizaad van de door
hen gevraagde rassen beschikbaar is.
Dat als regel aan deze beschikbaar-
heid wordt voldaan, is mogelijk in
dien er voldoende vraag naar goed
gekeurd zaaizaad is.
Dit hoge percentage is ook van be
lang voor een voldoende stimulans
voor het kweekwerk. Voor een opti
male tarweteelt is een regelmatige
toevoer van nieuwe en betere rassen
van veel belang. Nederland verkeert
in de gelukkige omstandigheid dat
het beschikt over goed uitgeruste
kweek-, vermeerderings- en scho-
ningsbedrijven, een goed en op de
praktijk afgestemd rassenonderzoek
en een goede keuringsorganisatie.
Een wijdvertakt distributiesysteem
zorgt er tenslotte voor, dat op vrijwel
elke plaats in ons land in voldoende
mate goedgekeurd zaaizaad van de
gevraagde rassen beschikbaar is.
Handhaving van dit systeem en zo
mogelijk verbetering is voor een goe
de zaaizaadvoorziening noodzakelijk
en vormt een belangrijke basis voor
een gezonde en produktiéve graan-
teelt.
V an het wintertarweareaal van oogst 1979 is ongeveer een kwart
ingezaaid met ongekeurd zaaizaad. Deze konklusie kan worden ge
trokken uit een onderzoek, dat het Produktschap voor Landbouwzaai-
zaden in de herfst van 1978 heeft laten verrichten.
Dit onderzoek betrof een eenmalige representatieve steekproef in de
belangrijkste teeltgebieden, die gezamenlijk iets minder dan de helft
van het Nederlandse wintertarweareaal uitmaakten. Uit het gebleken
aandeel van ongekeurd zaaizaad en uit de gegevens, die de NAK over
voorgaande jaren heeft berekend, valt af te leiden, dat het gebruik van
door de NAK goedgekeurd zaaizaad dooreengenomen op een vrij kon-
stant en hoog niveau ligt.
Gekeurde tarwe voor de zaai.
"S± Ihoewel er toenemende proble
men zijn bij het verkrijgen van bouw
materialen hopen we toch het onder
komen voor de familie Schrijfkouter
omstreeks half maart gereed te heb
ben. We verwachten de familie rond
die tijd". Zo luidde de tekst op een
uitgebreid telex uit Tanzania. En, daar
sta je dan, opnieuw met een uitstel van
weer maar eens veertien dagen voor de
boeg. Het wordt saai, een afgedraaide
boodschap en we zijn moe van het uit-
leggen. Telkens wanneer we een ken
nis tegenkomen starten we hetzelfde
liedje. Nu spreken wij zelf maar niet
meer over een vertrekdatum. Pas
wanneer de vliegmachine in Dar es
Salaam landt zullen we eerst echt ge
loven dat we weg zijn. Maar goed, het
ontneemt ons nog niet het goede hu
meur. De telex vermeldde ook nog dat
we onze eigen set kookpannen uit
Nederland mee moesten brengen want
kwaliteitspannen schijnen schaars te
zijn in het paradijs van het A frikaans
Socialisme. Ooit zijn ook ons nog
permanente bungalows in het vooruit
zicht gesteld. Wanneer we echter de
moeilijkheden zien die zich nu al bij de
bouw van onze tijdelijke onderkomens
voordoen, dan zal het meien voor die
bouwsels nog wel "even op zich laten
wachten. Toch hebben we voor die
woningen al gordijnstof uitgezocht, in
een winkel te Arnhem. Ieder gezin
heeft dit voor zich gedaan, want sma
ken verschillen nu eenmaal. Even
speelde men nog met de gedachte om
alle huizen van dezelfde gordijnstof te
voorzien, maar gelukkig kwam men
tot andere ideën. Als je dan een kopje
koffie bij je collega gaat drinken zit je
weer tegen dat zelfde bloemetjesgor
dijn aan te koekeloeren. Overigens
zijn de tegels voor de badkamers en de
keukens allemaal van dezelfde kleur,
anders zou het bouwen nog gecompli
ceerder worden. Of je in de A frikaanse
bush persé tegeltjes nodig hebt is weer
een andere vraag. Een mooi gordijn is
echter nooit weg. Tijdens de karnaval
speelde dat bloemetjesgordijn, trou
wens ook een grote rol. De wereld, en
ook dit blad staan al bol van de ernst,
daarom nog even een woordje over dat
carnaval.
Personen die anders waarschijnlijk
nimmer wakker liggen van agrariërs,
blijven tijdens de carnaval verkleed als
boer tot diep in de nacht neuten hijsen.
Een schare vrolijke boeren en dat is
toch iets unieks! Frans Wilbers van
onze gewaardeerde Stichting Public
Relation voor Land- en Tuinbouw
vindt tijdens die dagen vooral in het
zuiden een prachtig aangeharkt tuint
je want de good-will voor de lachende
boer is alom. aanwezig. Dat daarbij
gebruik wordt gemaakt van het zijden
petje en de blauwe kiel is natuurlijk
geheel bezijden de werkelijkheid. Ook
de boer van heden steekt zich meestal
in de confectie, hoogstens nog in 7
manchester op weekse dagen, maar is
het niet schitterend dat je dan ten
minste weer onderscheid kunt maken
tussen mensen, die anders als één saaie
eenvormige massa gelijk een brok ge
hakt, half om half, naast elkaar op een
hap welvaart vegeterendLachen
mensen, gieren brullen. D'er valt niks
te lachen in 7 boerenbestaan, zo lijkt
het tenminste. Tijdens de karnaval
liepen we ook wat echte boeren tegen 7
lijf. We zijn veel te somber, zeiden ze.
De voorpagina van ons Z.L.M. blad
heeft iedere week weer wel een treuri
ge, deprimerende of waarschuwende
vette kop. Er straalt nooit een greintje
opgewektheid van af, klaagden ze,
terwijl ze grinnikend het bierschuim
van hun lippen veegden en de armen in
de hoogte gooiden op de maat van
"een bloemetjesgordijn". Die tijd van
de "Grootste Boer" tijdens de vasten
avond is voorbij. Andere "grote boe
ren" keurig met das en vouw in 7
pantalon staan weer luid met wapens
te kletteren. Wie is nu de "grootste
boer" in 7 zuiden? Misschien wel Ad
Doeleman of als we de Delta verlaten
David Luteijn? Of zelfs Fons van der
Stee, met als grimmig toppunt van
chagrijn Finn Gundelach in Brussel!
Wij zijn woedend over die lage prijs
voorstellen, roepen de voormannen.
Wanneer we zoiets horen "we zijn
woedend" dan verwachten we meteen
heel wat. 7 Is altijd zo deprimerend dat
hun verklaring "dat ze "woedend" zijn
zo irriterend kalm overkomt. Ze wor
den niet lijkbleek, niet paars of blauw.
Zelfs hun das kleurt hen niet eens om
de strot als ze hun "woede" etaleren.
Dat brandend vUur. van de heilige ve-
rantwoordiging blijft helaas steeds
steken in een pieterig waakvlammetje.
Nou valt het ook niet mee om tijdens
schitterend weer met snel opdrogende
kluiten boeren in 7 gareel te krijgen
voor een spontane woedeuitbarsting.
Het onrecht dat in Brussel, door
Gundelach op een zacht vuurtje wordt
gaargekookt; zal straks ingepakt door
een wirwar van cijfers tóch worden
opgediend. Van der Stee zal het ve
rongelijkt als een te deftige kelner aan
de Nederlandse boeren serveren. Met
interesse wachten we nu de reactie af.
Volgt er een gedurfde explosie van
uiterst gewaagde prikacties of zal het
slechts blijven bij een ludieke optocht
van dure trekkers, versierd met wat
kreten geklodderd op een oud bedde-
laken? De kernvraag: Laat de boer
zich pakken, of grijpt hij doeltreffend
terug. Overigens is er wel een grote
kans dat hij eerst kunstmest strooit en
dan voor de verwachte weersverslech-
tering nog snel zaaien moet. In de af
gelopen tijd zijn we ook nog op bezoek
geweest bij de echte grbotste boer van
Nederland. De Rijksdienst IJsselmeer
Polders (R.IJ.P.) heeft ongetwijfeld de
meeste hektares onder de ploeg. Op dit
gigantische mammoetbedrijf traint
men ook regelmatig trekkerchauf
feurs. Aangezien ook wij daar straks
in Tanzania mee te maken krijgen,
hebben we omtrent hun methoden ons
licht opgestoken. Ieder jaar brengt men
bij de R.IJ.P. 2000 ha grond gelegen
in Zuidelijk Flevoland in cultuur. Dat
is een langdurig proces geweest waar
aan nu overigens door het uitblijven
van een beslissing over de bestemming
van de Markerwaard een langzaam
einde dreigt te komen. De R.IJ.P. lost
zichzelf geleidelijk aan op. In de grote
tempel "het Smêdinghuis"in Lelystad
zullen op den duur steeds meer stoelen
komen leeg te staan. We hoorden daar
beweren dat de gouden tijd voor de
R.IJ.P. voorbij is. Lange tijd had deze
instelling een grote macht. Aan die
macht en invloed wordt geknaagd.
Enerzijds is men in de Haag uiterst
kritisch geworden ten aanzien van de
financiële bestedingen door de R.IJ.P.
en anderzijds probeert de Landdrost in
Lelystad andere dan landbouwkundi
ge taken naar zich toe te trekken.
Toch is er nog een levendige belang
stelling voor de Landbouw. We heb
ben ook een weekje doorgebracht op
de Praktijkschool te Schoondijke.
Drie klassen van drie verschillende
Landbouwscholen werden intensief
voorbereid op het toekomstig tech
nisch werk op een landbouwbedrijf. Er
waren nogal wat knapen die thuis geen
bedrijf hebben. Voor de instructeur is
dit vaak niet gemakkelijk want jon
gens die bij vader thuis al van alles en
nog wat hebben gedaan, weten uiter
aard meer dan teenagers wier vaders
buiten de direkte Landbouw werken.
We zijn zelf in Schoondijke ook weer
heel wat wijzer geworden. Een kennis
die we in straks op "ons bedrijf' in
Tanzania heel goed kunnen gebrui
ken. T ussen al die jonge kerels van een
Landbouwschool is het overigens best
gezellig toeven. A an gespreksstof geen
gebrek. Aan kabaal overigens ook
niet, want als 's avonds na achten de
bar open gaat en de popmuziek oor
verdovend tegen de wanden kaatst ga
je toch merken dat je zelf al heel wat
wilde haren hebt verloren.Tijdens de
maaltijden is er trouwens altijd nog de
mogelijkheid tot studie van neerlands
.eetgewoonten en tafelmanieren. Een
uiterst boeiend schouwspel, waarbij
moeders tafelwetten keihard op diver
se wijzen worden geëtaleerd. Het lijkt
of sommigen alleen maar kunnen eten
als alles eerst goed gebouwd en geprakt
is, alles wel doorweekt met saus en dan
met het hoofd bijna in het bord, laden
maar! Tange en zijn vrouw koken
overigens voortreffelijk. We werden er
in één week drie kilo zwaarder!
Schrijfkouter.
9
