coöperatie.
Strakke regels noodzaak
voor voortbestaan
V.d.Stee ontving "De andere
landbouw"
Produktschap voor Zuivel
wijst zuivelvoorstellen af
O,
I
M evrouw Terlouw plaatste enige
aantekeningen bij zaken die naar
haar mening dringend verbetering
behoeven: zo zijn veel zaken te vrij
blijvend geregeld en zouden veel
statuten een meer dwingend karakter
D e extra heffing waarmee de Eu
ropese Kommissie de verdere uit
breiding van de melkproduktie wil
belasten werkt, naar het oordeel van
het produktschapsbestuur, verstar
rend op de bedrijfsstrukturen en is in
de Gemeenschap nauwelijks goed
uitvoerbaar. De extra geproduceerde
melk zal, indien het voorstel wordt
aangenomen, bij levering aan de fa
briek nog nauwelijks 10 cent op
brengen. Deze extra melk zal door
vele veehouders dan ook ongetwij
feld worden gebruikt voor verkoop
aan de konsumenten, de bereiding
en verkoop van produkten op de
boerderij en de voeding van kalve
ren, teneinde voor die melk nog een
aanvaardbare opbrengst te verkrij
gen. Daarom zal de heffing die de
Kommissie voorstelt stellig niet het
effekt hebben dat zij ervan meent te
mogen verwachten.
D e gevolgen van de onvoldoende
prijsverhoging en van de voorgestel
I n zijn toespraak zei v.d. Stee over
dit boekje o.m. het volgende:
Door uitholling specifiek karakter
Dwingend karakter
D e voorstellen inzake de zuivelregelingen voor 1980/81 die de Euro
pese Kommissie bij de Raad van Landbouwministers heeft ingediend,
hebben de diepe bezorgdheid gewekt van het Bestuur van het Produkt
schap voor Zuivel. Het is van mening, dat realisering ervan een nega
tieve invloed zal hebben op de Nederlandse ekonomie als geheel en een
gevoelige klap zal betekenen voor bepaalde delen van ons land, die
ekonomisch in belangrijke mate "drijven" op de winning en de verwer
king van de melk.
D e in de voorstellen voorziene af
braak van de monetaire kompensa-
ties en het effekt van de heffings-
maatregelen die de Kommissie voor
stelt zullen tot gevolg hebben, dat de
voorziene melkprijsverhoging ad
1,5% niet leidt in Nederland tot een
verhoging van het inkomen van de
melkveehouders doch tot een verla
ging hiervan, namelijk met 2,5%.
Daarbij komt dan nog de gekonsta-
teerde kostenstijging ad 7,9%, die
eveneens ten laste komt van het in
komen van de melkveehouders. Na
het krappe prijsbeleid dat de laatste
jaren is gevoerd, is voor een derge
lijke aantasting van het veehouder
sinkomen beslist geen ruimte.
Een verhoging van de medeverant
woordelijkheidsheffing met 1%,
zoals voorgesteld, zou akseptabel
zijn, indien hiervoor ruimte werd
geboden in een prijsverhogimg die
rekening houdt met de kostenstijging
en de afbraak van monetaire kom-
pensaties. Deze ruimte schuilt echter
niet in de voorgestelde prijsaanpas
sing.
Verstarrend
Ernstig
Alternatieven
"I n de praktijk kunnen grote vraagtekens worden gezet bij het geza
menlijke en kontinue karakter van de coöperatie. Zo neemt de leden-
trouw af en hebben sommige coöperaties zelfs de zekerheid van de
leveringsplicht laten vervallen. In vele statuten komt zelfs geen straf
meer voor bij niet naleving van de statutaire verplichtingen", aldus een
verontruste mevrouw dr. Frida Terlouw van de nationale Coöp. Raad
voor land- en tuinbouw die vrijdag j.l. in het Zierikzeese Huis van
Nassau sprak over de ontwikkelingen binnen de coöperatieve vereni
ging. Mevrouw Terlouw hield een warm pleidooi voor het opnieuw
aanhalen van de banden tussen de leden en de coöperatie die op de
markt de steun van haar leden hard nodig heeft omdat ze t.o.v. de NV en
de BV toch al een ondergewaardeerd en ondergeschoven kind is. Het
doel van de coöperatie, het verzekeren van de bestaansmogelijkheid van
de agrariërs met behoud van een grote nate van zelfstandigheid is dat
volgens haar meer dan waard.
Kwaliteit produktie
Sprekend over de verslapping van
de banden tussen leden en coöpera
tie bekritiseerde zij o.m. de verstrek
king van getrouwheidspremies. "Er
schuilt in die losser wordende relatie
een groot gevaar: voor veel, vooral
jonge ondernemers, maakt het
tegenwoordig weinig uit of ze kopen
danwel verkopen aan een coöperatie
of aan een andere rechtspersoonlijk
heid bezittende onderneming en dat
ondergraaft de bestaanszekerheid
van de coöperatie".
moeten krijgen. Voorts zijn er de
buiten statutaire zgn. alternatieve
kontrakten. Nadeel daaiwan is dat
ïnen twee groepen leden krijgt nl. de
kontrakten leden en de niet-kon-
trakten leden die wel gelijk worden
behandeld. Als je de coöperatie wilt
behouden dan moet men ophouden
de niet-kontrakten leden te bevoor
rechten boven de anderen.
Dit alles overwegende, zo zei ze,
moet men zich op korte termijn bij
de coöperaties bezinnen op statuten
met strakkere regels.
Mevrouw Terlouw riep ook de vrou
wen op lid te worden van de coöpera
ties. "Hoewel vaak geen bedrijfs-
hoofd, kan dat best, zei ze. Dit geldt
trouwens ook voor de mate van sa
menwerkingsvormen als bijv. de
maatschappen. Wel dienen de statu
ten hiervoor nog te worden gewijzigd.
Na de inleiding van Mevrouw Ter
louw vond er een discussie plaats over
de door haar gesignaleerde ontwik
kelingen. Daaraan werd ook deelge
nomen door enige jonge agrariërs en
een aantal dames. De belangstelling
voor de bijeenkomst georganiseerd
door de Stichting Coöperatief Con
tact Centrum West Nederland was
goed te noemen.
Even pauzeren.... rechts mevr. Terlouw van de N.C.R. links de heer A. Poppe,
voorzitter van Campina en de C.C.C. Secretaris van de C.C.C. is de heer J.
Dijkgraaf(m).
de extra heffing op de werkgelegen
heid zullen ernstig zijn. Zij zullen
zich niet alleen doen voelen in de
melkveehouderij en de zuivelindus
trie, doch eveneens in de toeleve-
ringssektoren, in het vervoer en in de
handel. Zo diep ingrijpende voor
stellen als thans door de Europese
Kommissie gedaan, zijn naar het
oordeel van het P.Z.-bestuur ook niet
nodig. De problemem waaraan sinds
1975 het hoofd moest worden gebo
den, werd gevormd door de over
schotten en de kosten van het Euro
pese Oriëntie- en Garantiefonds
voor de landbouw. Welnu: de poe-
derberg is geslecht en de botervoor-
raden bedragen ongeveer de helft
van wat een jaar geleden werd voor
zien. Ook de stijging van de mel-
kaanlevering aan de fabrieken (vooi
1980 geschat op nog geen 2%) is ge
ringer dan enkele jaren geleden.
Mede als gevolg van deze ontwikke
lingen, zullen de uitgaven voor het
E.O.G.F.L. circa 1 miljard Ecu ge
ringer worden.
O nder deze omstandigheden be
veelt het bestmur van het Produkt
schap voor Zuivel (in een brief aan de
Minister van Landbouw en Visserij)
de volgende alternatieven aan voor de
voorstellen van de Europese Kom
missie:
- een ruimere prijsverhoging vooi
de melk, die realistischer aansluit
bij de gekonstateerde kostenont
wikkeling;
- geen extra heffing voor de fabrie
ken over een grotere aanvoer var
melk;
- verhoging van de medeverant
woordelijkheidsheffing uitslui
tend indien de prijsverhoging
daartoe ruimte biedt;
- continuering en verbetering var
de huidige - op afremming van dt
melkproduktie gerichte - premie
regelingen plus invoering van dc
eerder bepleite premiëring var
een vrijwillige produktiebeperkiii£
door veehouders;
- een passend en soepel exportbe
leid zonder onnodig remmende
maatregelen.
zaam verantwoorde wegen kunnen
wij inderdaad van de andere land
bouw nog veel opsteken. Niet voor
niets heb ik er zoeven op gezin
speeld, dat de kwaliteitsbewuste
consument van vandaag zich steeds
meer bekommert om de manier
waaróp zijn voedsel wordt voortge
bracht. Niet alleen de kwaliteit van
het produkt telt, maar ook de kwali
teit van de produktie. Ik wil de con
sument zo veel mogelijk de garantie
geven dat hij ook in dit opzicht in de
winkel het onvervalste produkt in
handen krijgt.
Bij zgn. scharreleieren is dat al het
geval, dankzij het Landbouwkwali-
teitsbesluit Scharreleieren. Overleg
over een dergelijke regeling voor al
ternatieve groente en alternatief fruit
is gaande.
In het licht van deze ontwikkelingen
is de verschijning van "De andere
Landbouw" mij dan ook zeer wel
kom. Een zeer gecompliceerde, maar
niet minder belangwekkende mate
rie is hiermee zonder twijfel voor een
breed publiek toegankelijk ge
maakt".
'Zorgen voor een beter' handelt over
de wereldwijde tegenstellingen op
voedselgebied en meer in het bij
zonder over het enorme voedselte
kort in de Derde Wereld. Multilate
rale samenwerking; de rol van het
bedrijfsleven én de inspanningen
van de ontwikkelingslanden zelf zijn
zaken die daarbij van levensbelang
kunnen zijn. Ons land kan daarbij
een grote rol spelen. Het reservoir
aan wetenschappelijke en praktische
know-how op agrarisch gebied is hier
buitengewoon omvangrijk en veel
zijdig.
Tot slot zijn in de brochure 'De boer
ziet het zo' de uitkomsten van een
NIPO-enquête onder Nederlandse
boeren en tuinders samengevat. In
teressante vraagstukken zoals: 'Moet
de grondprijs omlaag? "Wat moet er
gebeuren met melkoverschotten?
"Wat zijn de toekomstmogelijkhe
den van het agrarisch bedrijf? 'wor
den door een representatieve groep
bedrijfshoofden beantwoord.
De drie uitgaven zijn verkrijgbaar bij
de Staatsuitgeverij te Den Haag en
kosten resp. 12,50 en 6,50, ter
wijl de brochure 'De boer ziet het zo'
gratis is.
p maandag 25 februari zijn door de directie van het Staatsdrukkerij
en Uitgeverijbedrijf drie nieuwe landbouwkundige uitgaven aangebo
den aan de minister van Landbouw en Visserij, mr. A.P.M.M. van der
Stee. In ieder van deze uitgaven staat afzonderlijk een actueel onder
werp van de voedselproduktie centraal.
Het gaat hier om 'De andere Landbouw' van Alfred van Dijk, 'Zorgen
voor beter' van Theo Ruyter en een brochure van het ministerie van
Landbouw en Visserij: 'De boer ziet het zo'.
n 'De andere Landbouw' gaat het
om alternatieve landbouwmethoden
zoals biologisch-dynamische, ma
crobiotische en organisch-biologi-
sche landbouw. De voor- en nadelen
van bestrijdingsmiddelen voor ziek
ten, plagen en onkruiden komen
daarbij uitvoerig aan de orde. Tevens
bekijkt de auteur de kwaliteit van de
produkten en de bestaansmogelijk
heden op grotere schaal.
"Voor het bewandelen van duur
De 'alternatieven' hechten veel waarde aan houtwallen, hagen en boomsingels met
hun onderbegroeiing. Deze landschapselementen kunnen meehelpen het evenwicht
te doen ontstaan waardoor plagen worden voorkomen.
3
