ONDERWIJS
NOTITIES
Uit de Groene School geklapt
T
Lager
Beroepsonderwijs:
Kaal eendje of
zwaan?
Jachtschotel
onder redaktie van
L. Anderson
Het lager beroepsonderwijs wordt door velen nog gezien als het absoluut laatste toevluchtsoord: kinderen
die "te stom zijn voor zelfs de mavo" kunnen alleen nog maar terecht op "de ambachtsschool" of de
"spinazie-akademie". En mede door de opstelling van de "hogere" vormen van onderwijs komt er van
doorstroming van het lbo naar andere onderwijsinstellingen nog maar bitter weinig terecht. Alsof het lbo niet
een eigen en steeds belangrijker funktie in de maatschappij heeft!
"Het lager beroepsonderwijs is voor
de stomste kinderen uit de meest
achterlijke milieus, die voorbeschikt
zijn om later de vuilste en minst be
taalde baantjes te krijgen. Het wordt
gegeven op scholen waar ze kuituur
en beschaving aan hun laars lappen
en de leraren liever achter een
draaibank staan dan voor een
schoolbord".
Deze wat geforceerde omschrijving
van het lager beroepsonderwijs
diende als opening van een gesprek
met een aantal leraren van het be
roepsonderwijs in het stadsgewest 's
Hertogenbosch, die zich metouders
en leraren van de andere vormen van
voortgezet onderwijs hebben vere
nigd in het Gewestelijk Onderwijs
Overleg Orgaan of G03. Het ronde
tafelgesprek met de leraren had
plaats in het raam van de voorbe
reiding van een kampagne om de
ouders wier kinderen dit jaar over
gaan van het lager naar het voortge
zet onderwijs, duidelijk te maken hoe
traditioneel zij denken over het lager
beroepsonderwijs. En hoe onverant
woord het is naar die opvatting te
handelen.
Tegen de onterechte onderwaarde
ring van dat onderwijs door het grote
publiek poneerden de leraren hun
naar de andere kant even hard over
dreven stelling: "Het beroepsonder
wijs in het algemeen en het lager in
het bijzonder is dat onderwijs waar
de hele samenleving, het bedrijfs
leven en de arbeidsmarkt, en jammer
genoeg, nog niet de vakbonden op
zitten te wachten. Naar dat onderwijs
zouden bij voorrang de knapste
leerlingen van de lagere school moe
ten worden verwezen. En waaraan
het eerst aandacht zou moeten wor
den besteed door politici, organisaties
van werkgevers en werknemers, de
onderwijsorganisaties en onderwijs
kundigen".
Noodlot
De grote ergernis bij het lager be
roepsonderwijs en bij ieder die daar
van de wezenlijke waarde ziet, is dat
de keuze voor het beroepsonderwijs
na het basisonderwijs geen echte
keuze is, maar meer lijkt op een blind
lot. Ouders die van het schoolhoofd
te horen krijgen dat hun kind "zelfs"
voor mavo ongeschikt is, en dat er
dus niets anders "overblijft" dan het
beroepsonderwijs voelen zich ge
frustreerd. Hun kind niét een win
nend paardje?? Minister Albeda
heeft zich kortelings ook erg onge
lukkig uitgelaten. Hij zei dat de af
gestudeerden van het lager beroeps
onderwijs het werk gaan doen dat
voorheen door ongeschoolden werd
gedaan. Hij bedoelde kennelijk dat
er tegenwoordig bijna geen werk
meer is dat ongeschoold kan worden
gedaan. Dat lager beroepsonderwijs
wel het minste is, dat wordt geëist.
Hij vergat, of liet uit beleefdheid
tegenover de minister van Onderwijs
achterwege, te zeggen dat het grote
euvel in ons huidige voortgezet en
hoger onderwijs is, dat men zich daar
nog altijd volledig distantieept van
het feit dat de mens driekwart van
zijn leven bezig is met werk, zowel
beroepsmatig als rekreatief. Bij het
aangeven van de knelpunten op de
arbeidsmarkt heeft Albeda het on
derwijs wél verweten geen rekening
te houden, met het feit dat iedereen
met arbeid zijn boterham moet ver
dienen.
Dat het dus onverantwoord is die
arbeid buiten het onderwijs te hou
den. De leraren van het beroepson
derwijs bleken ervan overtuigd, dat
die situatie niet lang meer kan
voortduren. Het beroepsonderwijs is
dan nu nog het lelijke eendje - de tijd
Met de school gaat het ook naar
wens. Alleen onze veeteeltpraktijk-
leraar dhr. Pollet moest in het zie
kenhuis worden opgenomen. Geluk
kig is hij weer thuis en het gaat de
goede kant uit. En dan zijn er bij de
leraren af en toe de bekende ver-
koudheids- en griepverschijnselen.
Tot groot genoegen van de leerlin
gen, want vrije uren/dagen zijn nog
steeds "in".
We hebben met de derde en vierde
klassen de landbouw rai bezocht. De
eerste en tweede klassen vinden we
nog te jong. Die komen later wel aan
de beurt. Soms denken we dat zo'n
tentoonstelling ook voor de oudere
leerlingen te overweldigend is. Je
zou, als je van een wat kleiner bedrijf
komt, haast een minderwaardig
heidsgevoel krijgen bij het zien van
al dat grote materiaal. Dan willen we
er wel op wijzen, dat het zaak is
nuchter te blijven.
Als U dit leest zullen we het tweede
schcolonderzoek achter de rug heb
ben. We hopen op goede cijfers. Ge
waarschuwd om er aan te werken
zijn ze in ieder geval.
We zijn in het nieuwe jaar ook nog
gestart met 4 kursussen: hoefverzor-
ging van paard en pony, steen- en
6
cementwerk, booglassen voor begin
ners en spuiten in openbaar groen.
We vinden het nog steeds prettig om
vanuit de school onze medewerking
te geven aan het kursusonderwijs.
Het betekent niet alleen nascholing
voor de kursisten, maar ook voor
onszelf en we zien er altijd een aantal
oudleerlingen en dat stimuleert ons.
Nu beginnen we weer aan het vol
gende schooljaar te denken. Eerst
zijn we naar de voorlichtingsavon
den geweest die de basisscholen soms
gaven. En nu gaan we aan alle
hoofden van basisscholen een boekje
met gegevens sturen en een uitnodi
ging voor een ',open" dag. De
hoofden van de basisscholen spelen
de gegevens wel door naar de be
trokken ouders.
Vanzelfsprekend is ieder welkom op
die open dag. We houden die op vrij
dag 15 februari van 14 - 17.30 en van
19 - 2130 uur.
We zouden graag veel aspirant-leer
lingen, moeders en vaders en ook be
langstellenden begroeten
Mocht U 15 februari niet geschikt
vinden, ook op andere dagen zullen
we graag informatie verstrekken. Het
adres: Groene School, Biezelingse-
weg 10,4421 PM Kapelle, tel. 01102 -
1812; privé tel. 01102 - 1603.
Jammer, want we zullen net even te laat zijn om onze wensen voor het nieuwe
jaar door te geven. Zolang het nog januari is kan dat zeiden ze vroeger. Toch
hopen we voor U dat 1980 in alle opzichten een goed jaar mag zijn. En wat dat
"goed" betekent zal ieder voor zich moeten invullen, want dat kan zeer ver
schillend zijn.
Niet iedereen loopt over van wijs
heid. Zo te zien moeten er ook niet
teveel van deze mensen zijn.
is niet ver meer, dat het een zwaan
zal blijken te zijn. De Bossche leraren
willen ouders duidelijk laten weten,
dat zij wel eens bedrogen zouden
kunnen uitkomen als het LBO wordt
genegeerd. En de kinderen per se
naar het algemeen vormend onder
wijs worden gedreven; ten minste
mavo en als het maar enigszins kan:
havo, atheneum of gymnasium.
Hutspot
Alleen al die aanduiding "lager"
terwijl alle andere vormen van
voortgezet onderwijs worden aange
duid met meer, hoger algemeen
voortgezet of voorbereidend weten
schappelijk onderwijs.
Het bewijs dat bepaalde milieus nog
altijd achtergesteld blijven, wordt
aangegeven door de aantallen kin
deren die naar het lager beroepson
derwijs gaan. Het bedrijfsleven heeft
daar nog een schepje bovenop ge
daan door te protesteren tegen de
meer algemene en maatschappelijke
vorming in dat beroepsonderwijs. En
door te klagen dat de afgestudeerden
van dat onderwijs geen hamer meer
kunnen vasthouden, het vak dan nog
niet kennen en niet direkt van school
"funktiegereed" aan het werk kun
nen. Bij leerlingen die van het alge
meen voortgezet onderwijs komen,
of zelfs van studenten van de uni
versiteit, vindt men dat heel begrij
pelijk en akseptabel. Die krijgen de
gelegenheid, om bijgeschoold te wor
den of zich in te werken. Maar van
het beroepsonderwijs moeten ze me
teen zo aan het werk kunnen. Zelfs
de vakbonden hebben de algemene
trend gevolgd. Die zijn bijziend op
het standpunt gaan staan, dat ook
hun toekomstige leden, de aanko
mende arbeiders, recht hebben op
meer algemene en maatschappelijke
vorming. Ook op die "luxe" heeft de
arbeider recht. Vandaar hun aktie
voor verdere scholing van werkende
jongeren en hun instemming met
meer algemene vorming in het be
roepsonderwijs. Tegelijkertijd echter
blijven zij vechten voor toelating van
kinderen uit arbeidsmilieus naar
meer, hoger algemeen voortgezet en
voorbereidend wetenschappelijk on
derwijs.
De direkteur van de LTS "De Brug"
in Capelle aan de IJssel, J. Nieu-
wenhuizen, wees in het Weekblad
van Leraren nog op een andere valse
voorstelling van zaken: "Waarom
moet het hele LBO op één hoop
worden geveegd? Ik geloof daar ab
soluut niet in. Is het logisch dat het
lager ekonomisch administratief on
derwijs daar onder ressorteert? Na
tuurlijk niet. Dat hoort bij de mavo
thuis. Het huishoud- en nijverheids
onderwijs is evenmin onder één
noemer te brengen met het technisch
onderwijs".
Kliekjes
De enige argumentatie voor dat bij-
eenveger. is, dat ze toevallig allemaal
de laagste zijn in de reeks. Dan wor
den het inderdaad de kliekjes die
overblijven en die doe je dan toch
gauw in een éénhapspan; even hus
selen en dat is dan het lager beroep
sonderwijs. Kijk, dat vind ik nou erg.
Onbegrijpelijk dat men dat onze
jeugd aandoet.
"Inderdaad. Maar het is niet alleen
onbegrijpelijk dat men dat onze
jeugd aandoet. Het is even erg voor
onze héle samenleving, onze toe
komst, onze ekonomische welvaart,
de arbeidsmarkt, het bedrijfsleven,
het hele maatschappelijke welzijn".
Nieuwenhuizen raakt daar het es
sentiële punt: dat men niet eens de
moeite neemt om goed te onder
scheiden wat dat lager beroepson
derwijs eigenlijk is. Voor ruim
driekwart van de ouders is het lager
onderwijs alleen maar het onderwijs
waar hun kinderen heen moeten als
ze nergens anders terecht kunnen.
Dan doet het er ook niet toe wat ze
daar uitspoken. Het zal hun een zorg
zijn of het nu ekonomisch, adminis
tratief, agrarisch of wat dan ook is.
Voor de jongens is het nog altijd de
ouwe ambachtsschool en voor de
meisjes huishoudschool de "Spina-
zieakademie" met als toekomst: fa
brieksarbeider, duffe huisvrouw en
dienstbode. Ze beseffen niet dat al
die grote huishoudens van tehuizen
voor kinderen, zieken, bejaarden,
van bedrijven en instellingen en wat
niet al draaien op de "afgestudeer
den" van het huishoudonderwijs.
Het dringt gewoon niet tot hen door
dat het huishoudonderwijs tegen
woordig op alle niveaus middelbaar,
hoger en zelfs akademisch wordt ge
geven. En dat het in beginsel moge
lijk is voor knappe leerlingen - ook
als zij pas in dat beroepsonderwijs
blijken knap te zijn - door te stoten
naar die andere niveaus. En dat zij
dan het grote voordeel hebben in
hun hele opleiding bezig te zijn ge
weest met de realiteit van de arbeid.
Waar nog bij komt dat zij de nodige
algemene en maatschappelijke vor
ming hebben opgedaan in een on
derwijssituatie, die hen meer aan
spreekt en prettiger is voor de mees
ten dan het puur theoretische onder
wijs, Hetzelfde geldt voor technisch,
agrarisch, ekonomisch-administra-
tief en nog meer ander beroepson
derwijs.
De Bossche leraren waren moeilijk te
stuiten in hun lofzang op het lelijke
eendje dat straks een trotse zwaan is.
Maar zij moesten wel bekennen, dat
dat slechts in beginsel allemaal zo is.
En dat de praktijk nog heel anders
uitpakt. Van dat doorstoten naar
middelbaar en hoger beroepsonder
wijs komt nog bitter weinig terecht.
Daar hebben de afgestudeerden van
mavo, havo en vwo nog altijd voor
rang. En daarom komen "die van het
LBO" niet aan de bak, ook al hebben
zij de kapaciteiten en is hun voor
opleiding meer geëigend voor dat
verdere onderwijs.
Verkeerd
Het is niet te voorzien dat daar
spoedig verandering in komt, omdat
alles dat maar enigszins kan van het
lager onderwijs wordt verwezen naar
en toegelaten tot het algemeen
voortgezet onderwijs. Dan komen
daar de meeste en begaafste leerlin
gen vandaan, ook voor het middel
baar en hoger beroepsonderwijs.
"Die van het LBO" vallen er vanzelf
of noodgedwongen naast. En dat
wil weer niemand zijn kinderen aan
doen. Vanzelfsprekend dat het aan
tal leerlingen op het LBO schrikba
rend daalt. Schrikbarend, omdat het
maatschappelijk gezien een totaal
verkeerde ontwikkeling is. En met
het 'dalende geboortencijfer zal dat
beslist nog versneld gebeuren. De
lagere scholen willen niet de naam
hebben alleen maar voor het LBO af
te leveren. Mavo, havo en vwo zullen
minder kieskeurig worden, als ze hun
scholen maar vol kunnen houden.
En laten we eerlijk zijn: Zit achter
die_ beginselvaste kampagne van de
leraren van het beroepsonderwijs
ook niet de angst dat zij hun scholen
straks wel kunnen gaan sluiten? Dat
hun lelijke eendje op het droge wordt
geduwd en nog lelijker en zelfs hele
maal kaalgeplukt wordt?
Zij kunnen dat moeilijk ontkennen.
Doen dat ook niet. Maar ze houden
vol dat het beroepsonderwijs op alle
niveaus een funktie heeft in de
maatschappij, die steeds belangrijker
wordt. Maar de massa zal dan toch
eerst tot het inzicht moeten komen
dat het zo is. Er zal meer voor nodig
zijn dan een kampagne gericht op
ouders die dit jaar een keuze moeten
maken na de lagere school. Maar de
leraren zijn er sterk van overtuigd,
dat het inzicht vroeg of laat zal ko
men. J.W.M. van Spaandonk
(Elseviers weekblad)
In de voorlaatste rubriek iets over het
stoven van vis, nu dan iets over vlees
in het algemeen en, zomaar een een
willekeurige stoofschotel in het bij
zonder.
Vlees bevat veel eiwitten vitamine B
en alle voedingszouten, en is boven
dien een zeer veel gevraagd en be
langrijk voedingsmiddel. Vlees van
pas geslachte dieren, is niet direkt
geschikt voor de konsumptie; het
vlees is dan nog niet bestorven. Al
vorens men het gaat verwerken laat
men het enige uren hangen!
Voor rundvlees is dat ongeveer 24
uur, voor schapen 12 uur, varkens 12
uur en kalfsvlees 8 k 9 uren.
Het vlees wordt uiteraard altijd ge
keurd, voor en na het slachten. Dit
gebeurt door de vleeskeuringsdienst
en het vlees wordt van een rood of
paars stempel voorzien naar gelang
het geslachte dier.
Rundvlees is van kleur helder rood,
varkensvlees rose rood en iets vet
dooraderd en het wordt meestal gaar
gegeten! Kalfsvlees is licht rose,
schapenvlees bruin rood en een sterk
uitkomende smaak en tenslotte
lamsvlees is licht rood van kleur en
heeft een ietwat zwakke smaak.
Dan nu tot slot de "Jachtschotel".
Ingrediënten: 500 gram rundvlees
(of vleesresten); 100 gram boter of
vet; 4 dl. water of bouillon; 4 grote
uien 2 a 3 appels, 50 gram bloem,
zout, peper, laurierblad, kruidnagel
en wat sojasaus. Aardappelpuree en
paneermeel.
De bereiding: men snijdt het rund
vlees in grote dobbelstene, kruiden
met het zout peper en de kruidnagel.
Men braadt het vlees in wat boter of
vet samen met de grof gesneden uien
mooi bruin. Vermeng dit met de
bloem, voeg de bouillon of het water
erbij plus de laurierblaadjes en de
soja. Laat dit onder gesloten deksel
goed gaar stoven. Bedek de bodem
van een vuurvaste schaal met de helft
van de aardappelpuree, hier op het
vlees met de saus, daar op de ge
schilde en van klokhuis ontdane, in
schijven gesneden appels. Het geheel
dekt men af met de rest van de
aardappelpuree, strooi er wat pa
neermeel over, hier en daar een
kluitje boter, en laat de schaal in de
oven nog wat na sudderen en tevens
gratineren.
Serveer er een appelmoes bij of een
komkommersalade.
"van Vliet"
