Nieuwe bedrijfsgebouwen
voor akkerbouwbedrijven
D e te bouwen ruimte is o.a. sterk
afhankelijk van de oppervlakte cul
tuurgrond, het bouwplan, de reeds
beschikbare ruimte, het aantal
werktuigen, de financiële mogelijk
heden en de persoonlijke voorkeur.
Een foestaande situatie vraagt een
geheel andere benadering dan bij het
stichten van nieuwe bedrijven, zoals
bijvoorbeeld de IJsselmeerpolders.
Op de meeste akkerbouwbedrijven
zal er ruimte moeten zijn voor hêt
bergen van werktuigen en het bewa
ren van aardappelen en uien. Verder
kan er ruimte nodig zijn voor poot-
aardappelen, veestalling, hooi, stro,
meststoffen, garage, schaftlokaal,
toilet, afgesloten werkplaats, bestrij
dingsmiddelen, meterkast, meet- en
regelkast voor de ventilatoren en een
luchtverhitter.
D e laatste jaren is er een toenemende belangstelling gekomen voor de bouw
van nieuwe bedrijfsgebouwen. Vooral op de grotere bedrijven is als gevolg van
de verder toegenomen mechanisatie en een groter areaal aardappelen en uien
een tekort aan opslagruimte ontstaan. In Zeeland werden in de periode
I974t/m 1979 294 nieuwe gebouwen geplaatst met een totale vloeroppervlakte
van 152.00 m2. Van deze nieuwe gebouwen waren er 29 het gevolg wegens
brand, 16 wegens verplaatsing en 24 wegens vervanging van de oude schuur.
Van de 152.000 m2 vloeroppervlakte is 41.000m2 ingericht als bewaarplaats
voor aardappelen of uien.
J.H. van Nieuwenhuizen.
Hinderwetvergunning
Benodigde ruimte
Opstellen van plannen
Toetslijsten
Vergunningen
Bouwvergunning
De specialist boerderijbouw, van het
consulentschap
voor de Akkerbouw en de Rundvee
houderij te Goes,
In veel gevallen is nieuwbouw goedkoper dan verbouw.
Deze oude schuur is breder gemaakt en voorzien van een nieuw dak.
In genoemde cijfers zijn niet betrokken de gebouwen met een vloeroppervlakte
kleiner dan 150 m2, de verbouw van bestaande gebouwen, de veestallen en de
nieuwbouw bij de handel. Aangezien bij het bouwen steeds meer werk door de
boer in eigen beheer wordt uitgevoerd, zal in een aantal artikelen aan de
verschillende mogelijkheden opnieuw aandacht worden besteed.
maanden uitstellen. In gevallen
waarin een bestemmingsplan niet
voorziet, kan de goedkeuring nodig
zijn van Gedeputeerde Staten, de
Provinciale Directie voor de Lan
dinrichting en Waterstaat. Met de
bouw mag worden begonnen nadat
de legeskosten zijn betaald en de
bouwvergunning is ontvangen.
Alle bedrijven waar elektromoto
ren met een aantal vermogen van
meer dan 2 pk in gebruik zijn (elek
tromotoren met een vermogen van
niet meer dan 0,3 pk tellen niet mee),
waar mest, meststoffen of bestrij
dingsmiddelen worden bewaard of
bij aanwezigheid van benzine, prop
aan- of butaangas, vallen onder de
bepalingen van de Hinderwet.
Dit geldt dus ook voor akkerbouw
bedrijven met een tijdelijke tusse-
nopslag voor drijfmest. De aanvraag
om een hinderwetvergunning moet
vergezeld gaan met een reeks for
mulieren en tekeningen (in vijf
voud). Nadat de aanvraag juist is
bevonden, wordt een afschrift ges
tuurd aan het districtshoofd van de
arbeidsinspectie. Bij goedkeuring
ontvangen gemeentebestuur en aan
vrager een verklaring: de zoge
naamde 35 bis-verklaring. Binnen
twee weken na ontvangst van deze
verklaring wordt de aanvraag open
baar gemaakt (publikatie in een
dagblad, aanplakking op het ge
meentehuis en op het terrein waar de
inrichting wordt of reeds is geves
tigd). Verder krijgen alle omwonen
den bericht, d.w.z. eigenaars en ge
bruikers van aangrenzende percelen.
Na de ontvangst van de 35 bis-ver
klaring wordt door de gemeente te
vens de regionale inspecteur voor de
milieuhygiëne in kennis gesteld van
de aanvraag (geldt voor veehoude
rijbedrijven). Schriftelijke bezwaren
tegen de aanvraag kunnen geduren
de 4 weken na de openbare kennis
geving worden ingediend.
In de derde week na de openbare
kennisgeving vindt een openbare
zitting plaats (hoorzitting).
vervoegen op het gemeentehuis of bij
zijn standsorganisatie.
Om al deze onderdelen een plaats te
geven in één bedrijfsgebouw is niet
mogelijk. Op de meeste bedrijven is
het beter om één en ander te verde
len over een aparte aardappelbe
waarplaats en een aparte werktui
genberging, met eventueel ruimte
voor het bewaren van uien en poot-
aardappelen.
In de praktijk is duidelijk gebleken,
dat smaller bouwen dan 15 meter
niet verstandig is en dat er verder
voldoende ruimte moet blijven om
een gebouw te kunnen verlengen. De
meeste nieuwe gebouwen zijn in
Zeeland 20 meter breed met zijwan
den van 4 meter hoog. (beter 4.30
meter). In één van de eindgevels
wordt een deur geplaatst van 5 6
meter breed en 4 i 4 en een halve
meter hoog. Vóór deze deur is een
verharding van minstens 15 meter
gewenst. Wanneer de bewaarplaats
een onderdeel is van een bedrijfsge
bouw, dient de situering zodanig te
zijn dat de bewaarplaats goed kan
worden afgesloten en een verdeling
in partijen mogelijk blijft. Het be
waren van aardappelen en uien in
êên ruimte moet sterk worden on
traden, tenzij tussen deze produkten
een goed gesloten en geïsoleerde
scheiding wordt aangebracht.
Uien moeten tenslotte bij een veel
lagere temperatuur worden bewaard
dan aardappelen. Bovendien worden
steeds meer uien nè een korte veld-
periode in de bewaarplaats met war
me lucht gedroogd, terwijl aardap
pelen vóór het verwerken moeten
worden opgewarmd. Per m2 vloe
roppervlakte zijn bij 3 en een halve
meter storthoogte circa 2200 kg
aardappelen en bij 3 meter stort
hoogte circa 1500 kg uien te bewa
ren. Bij de berekende benodigde
ruimte voor werktuigen moet onge
veer 40% extra voor doorgangs- en
verplaatsingsruimte worden opge
teld. Volgens berekeningen in de
IJsselmeerpolders (1979) is voor een
akkerbouwbedrijf van 45 ha bij een
normale werktuigeninventaris en de
oogst van granen en hakvruchten
door een loonwerker 7 m2 werktui
genberging nodig per ha grond (in
clusief 80 m2 werkplaats en 30 m2
garage). Voor kleinere bedrijven zal
ca. 10 m2 per ha nodig zijn.
In de volgende artikelen zullen de
benodigde bouwmaterialen worden
behandeld.
De aanvrager kan bij weigering van
de vergunning of bij de verlening on
der bepaalde voorwaarden binnen 20
dagen na dagtekening van verzending
van de beslissing beroep aantekenen
bij de Kroon. Het verzoekschrift
moet gericht zijn aan H.M. de Ko
ningin, doch ingediend worden bij het
gemeentebestuur.
Voor meer inlichtingen over ge
noemde vergunningen kan men zich
In de brand betekent niet altijd uit de brand.
"V ia de bedrijfsvoorlichters kunt U
gegevens krijgen over landbouwbe
drijfsgebouwen, bewaarplaatsen, le
veranciers van bouwmaterialen en
adressen van bedrijven met nieuwe
gebouwen. Vervolgens is het gewenst
om een aantal nieuwe gebouwen te
bekijken. In heel Zeeland staan goe
de voorbeelden van gebouwen met
of zonder bewaarplaats. Hierdoor
kan men veel gemakkelijker een be
slissing nemen over de plaats en af
metingen van het gebouw, de keuze
van de bouwmaterialen en de in
richting van een bewaarplaats. In
Zeeland wordt in de meeste gevallen
direct bij één of meerdere staalcon
structiebedrijven een prijs gevraagd
voor het leveren en plaatsen van sta
len spanten, dakbedekking en even
tueel gevelplaten voor de wanden.
Een aannemer is dan eventueel no
dig voor het storten van betonpoe-
ren. de fundering, de vloer en het
uitvoeren van de wanden. Het is ook
mogelijk om contact op te nemen
met systeembouwers (zie adverten
ties in de landbouwbladen).
Aanbestedingen komen in Zeeland
vrijwel niet meer voor, omdat slechts
zelden een architect wordt ingescha
keld. Het gevolg is echter dat in veel
gevallen een goed bestek met werk
tekeningen ontbreekt. In veel geval
len wordt de bouw gegund aan de
goedkoopste inschrijver.
Een aantrekkelijke prijsopgave is
echter vaak onvolledig en geeft later
aanleiding tot een kwalitatief'niet
optimaal gebouw en of hogere kos
ten door meer bijwerk. Door het
Consulentschap in Algemene Dienst
te Wageningen zijn toetslijsten sa
mengesteld voor gebouwen net be-
waarmogelijkheden voor aardappe
len en uien en voor ligboxenstallen
voor melkvee. Deze toetslijsten zijn
voor de boer een hulpmiddel bij" het
opstellen van een programma van
eisen en bij het beoordelen van een
door de aannemer of bouwbedrijf
verstrekte prijsopgave. Een grote
verbetering zou zijn wanneer een
bouwkundige zou worden ingescha
keld voor het maken van een teke
ning en een begroting. Hierdoor zou
het eenvoudiger zijn om eventueel
bij enkele aannemers een prijs op te
vragen. Daarnaast zou deze bouw
kundige kunnen helpen bij het
beoordelen van tekeningen, bestek
en offerte van aannemer, staalcon
structiebedrijf of systeembouwer en
eventueel bij het uitoefenen van
(enig) toezicht tijdens de bouw.
oordat met de bouw mag worden
begonnen zal door de gemeente de
benodigde vergunningen moeten
worden afgegeven. Zowel bij nieuw
bouw als bij verbouw is een bouwver
gunning nodig en verder zal vrijwel
ieder modern landbouwbedrijf in het
bezit moeten zijn van een hinderwet
vergunning. De formulieren hiervoor
zijn gratis af te halen op het gemeen
tehuis. Deze formulieren worden met
de aannemer ingevuld en met de no
dige tekeningen ingeleverd.
D oor bouwtoezicht van de ge
meente wordt bekeken of de bouw
aan alle eisen voldoet, terwijl door
deze dienst ook tijdens de bouw
c(5Strole kan worden uitgeoefend. In
veel gevallen wordt naast de bouw
tekening ook gevraagd om bestek en
statische berekeningen van de fun
dering en de spanten. Deze bereke
ningen worden gemaakt door advies-
of constructiebureaus en door de
aannemer of de leverancier van de
spanten verstrekt.
Op verzoek van de gemeente wordt
door de Welstandscommissie advies
uitgebracht over het uiterlijk en de
plaats van het bouwwerk.
Binnen twee maanden na het Ver
zoek om een bouwvergunning (vraag
bewijs van ontvangst) nemen B. en
W. een beslissing. Ze kunnen dit
éénmaal voor maximaal twee maan
den uitstellen.
Tegen het verstrekken van een voor
waardelijke vergunning, het aanhou
den van de aanvrage, of het weigeren
van de vergunning kan de aanvrager
binnen één maand na verzending van
het besluit door B. en W. schriftelijk
in beroep gaan bij de gemeenteraad.
Dit geldt ook wanneer B. en W. niet
binnen de gestelde tijd over de aan
vrage hebben beslist.
De gemeenteraad beslist dan binnen
drie maanden en kan die beslissing
ook éénmaal voor maximaal twee
