"Teelt van gipskruid; klein maar
fijn"
V
H et gipskruid of Gypsophilla behoort tot de familie der Caryophyl-
laceal en is afkomstig uit Oost-Europa en West-Azië. De oorspronke
lijke vorm heeft kleine witte enkele bloempjes. Door kruisingen zijn
andere kleuren met grotere bloemen ontstaan. Bij de teelt onderschei
den we:
B
Positieve geluiden bij fruitnoteringen
Proefstation onderzoekt 3 witloftreksystemen
Voorraden fruitveiling koelhuizen
NIEUW KASK0MPLEX
VOOR BLOEMBOLLEN
ONDERZOEK
B. Baijense
(Konsulentschap Zuidwest-Neder
land)
a. Gypsophilia elegans of eenjarig gipskruid, wat gezaaid wordt.
b. Gypsophilia paniculata of meerjarig gipskruid wat in de praktijk
meestal geplant wordt.
an het eenjarige gipskruid zijn de
volgende variëteiten belangrijk:
Roem van Rijnsburg (wit), Carmi-
nea (rose-rood), Rosea (lichtrose) en
Karmozijn (lichtrood).
Van het meerjarige gipskruid willen
we de volgende variëteiten noemen:
Bristol Fairy (grote witte gevulde
bloemen), Bristol Fairy perfecta (als
vorige maar gevuldere bloemen en
later) en Flamingo (enkel rose). De
laatste tijd komen er ook nieuwe va
riëteiten uit Israël op de markt maar
daar is onder onze omstandigheden
nog weinig ervaring mee.
Teelt eenjarige gips
I~I et wordt ter plaatse breedwerpig
gezaaid. Om een goede verdeling te
krijgen wordt met zand gemengd.
Inwerken van het zaad is niet nodig.
Wel moet het zaaibed tussen zaaien
en opkomen vochtig worden gehou
den. Per are worden de volgende
zaadhoeveelheden gebruikt: witte
cultivars onder glas 80 - 100 gram,
rose-rode cultivars 140-150 gram.
Voor de teelt buiten: witte cultivars
130 gram en rose-rode cultivars 100
gram.
Vanaf februari tot eind april kan
onder glas worden gezaaid en van
begin april tot begin augustus buiten.
Onder glas is de teeltduur 5-10 we
ken en buiten 8-12 weken afhanke
lijk van de weersomstandigheden.
Het zaad kiemt snel (2-6 dagen).
Naarmate het gewas groeit wordt
geleidelijk minder water gègeven.
Vlak voor en tijdens de oogst wordt
geen water meer gegeven in verband
met smetten van de bloemen. Bij een
te sterke groei, met als gevolg slap
gaan, wordt ook gestopt met water
geven. Bemesting is onder glas
meestal niet nodig, buiten geven we
3-4 kg 12-10-18 per are.
Bij een vroege zaaitijd onder glas
wordt een temperatuur van 13 gra
den C als minimum aangehouden en
later 15 graden C. Temperaturen van
Perceeltje plantgips te Domburg
Met een produktiewaarde van rond 60 miljoen
gulden is witlof een van de belangrijkste vol-
legronds-groentegewassen in Nederland. Zo- PROEFSTATION
wel bij de wortelteelt als bij de trek hebben
zich spektakulaire ontwikkelingen voltrok
ken. Het areaal wortelteelt schommelde ja
renlang tussen 2200 en 2500 ha, maar is daar
na enorm toegenomen van 2377 ha in 1976 tot
3955 ha in 1979. Dit had o.a. tot gevolg dat
landelijk de trekkapaciteit moest worden uit
gebreid en dat de faktor arbeid een steeds be
langrijker rol ging spelen. Ook ten aanzien
van de treksystemen is er veel veranderd.
Het boekje is overzichtelijk samen-
D
Nadat een aantal jaren geleden het
forceren zonder dekmateriaal in de
kuil al ingang had gevonden, heeft in
de periode 1977 t/m 1979 het etage-
gewijs forceren in trekbakken met
stromend water in snel tempo een
plaats in de witloftrekbedrijven ver
overd.
Het onderzoek is bij deze ontwikke
lingen nauw betrokken. Een van de
belangrijkste punten daarbij is de
rentabiliteit van de verschillende
treksystemen in relatie tot het be
drijfsverband. Dit uitgangspunt
houdt al in dat het pas verschenen
boekje "Witloftreksystemen" de re
sultaten van het teeltkundig-, het ar
beidskundig- en het bedrijfsekono-
misch onderzoek bij drie treksyste
men bevat.
gesteld en bevat een groot aantal ge
gevens over vorenvermelde punten,
alsmede informatie over belangrijke
onderdelen zoals, bewaring van
wortels, het schonen en de prijsont
wikkeling. Ook aanvoerpatroon,
handelsbalans en opbrengst in Ne
derland, België en Frankrijk worden
belicht.
(Abonnees van het PAGV ontvan
gen het boekje automatisch zonder
verdere kosten. Niet-abonnees kun
nen 'het in hun bezit krijgen door
6,50 over te maken op giro
2249700 ten name van PAGV, post
bus 430, 8200 AK Lelystad, onder
vermelding: Witloftreksystemen.
Direkt na ontvangst van het bedrag
wordt het boekje toegezonden).
boven de 20 graden C maken het
gewas slap.
Het gewas is oogstbaar als er vol
doende bloemetjes open zijn om een
goed bezette bos te maken. De plan
ten worden opgetrokken en na het
bossen worden de wortels er afge
sneden.
Teelt meerjarig gips
lanten zijn meestal afkomstig van
scheutstek, geënte planten op ge
zaaide paniculata of weefselkweek.
Het gewas is winterhard maar ver
draagt nattigheid slecht. Dus moet de
grond goed zijn overtollige water
kwijt kunnen. In principe is dit een
meerjarige teelt maar hij wordt wel
eens éénjarig aangehouden. Onder
glas wordt hij meestal uitgeoefend als
een korte teelt van ongeveer 5 maan
den. Men heeft dan een hoofdbloei en
een z.g. nabloei. Men plant buiten op
100 x 50 cm. na een jaar wordt de
helft van de planten verwijderd, zo
dat de afstand 100 x 100 cm wordt.
Onder glas plant men 2 rijen per
warenhuiskap en op de rij 50 cm.
Buiten plant men vanaf half april tot
begin juni. De hoofdbloei valt dan in
de maanden juli-augustus, de na
bloei tot in de herfst. De opbrengst is
5-7 bossen per plant. In april wordt
bemest met 3 kg 12-10-28 per are en
na de hoofdbloei nog eens 2 kg van
dezelfde meststof.
Onder glas kan men planten van jan.
tot juni. In koude of weinig gestookte
kassen is het mogelijk het gewas te
laten staan en in de winter kaal te
zetten.
Bij het planten in jan. - febr. moet de
temperatuur op 13 graden C worden
gehouden. Later mag deze mini
mumtemperatuur oplopen tot 16-18
graden C. Lichtafhankelijk mag de
temperatuur verder oplopen tot 25
graden C. Tijdens de bloei luchten
om smet te voorkomen. Tijdens de
teelt wordt weinig water gegeven,
tijdens de oogst helemaal niet. Giet-
darmen zijn goed bruikbaar.
Bij een korte teelt onder glas is
meestal geen bemesting nodig bij een
meerjarige teelt mesten als buiten.
Ziekten en plagen
Zaaigips te St. Maartensdijk
otrytis. Jonge plantjes vallen weg
vlak na opkomst. Stuiven met 200
gram Thiramstuif per are. Eventueel
na 10 d herhalen. Smetten van de
bloemen tegengaan door luchten,
droog stoken en voorzichtig gieten.
Trips en rupsen De eerste misvor
men de jonge scheuten en de laatste
vreten aan de bladeren. Spuiten met
25-50 ml Ambush of 75-100 gr Un-
deen per 100 1 water.
Spint. Op de bladeren grijze vlekjes.
Spuiten met 100 gr Pentac per 100 1
water.
Bladluizen. Bestrijden met Pirimor
50 gr per 1001 of met rookmiddel van
dezelfde stof.
Gipskruid is een mooie teelt die wei
nig kost. Onder glas kan hij beoefend
worden als tussenteelt of als een vas
te plant in b.v. oude kassen. Het pro-
dukt wordt ook uit o.a. Israël inge
voerd. Maar waarom zouden we het
zelf niet telen?
Dat we wat de fruitprijzen betreft
soms nog wel eens voor verrassingen
komen te staan in gunstige zin, bleek
in de afgelopen periode bij de Beurré
Alexandre Lucas. In sommige jaren
doet deze peer het zeer goed op de
West-Duitse markt en dat is ook nu
weer het geval.
In december kwam er al wat vraag op
een niveau van ongeveer 70 cent per
kg voor de grote en middelmaten en
60 cent voor de kleine maat. Dat was
een beste prijs vergeleken met het
najaar toen er op ruime schaal door
draai plaatsvond. In januari is de
vraag verder toegenomen en de prijs
gestegen.
De vorige week werd de grote en
middelmaat van dit pereras verkocht
voor 1,03 tot 1,07 per kg en de
kleinste maat voor 80 cent per kg.
Het kan verkeren, nog steeds. Overi
gens was er weinig verandering op de
fruitmarkt. Conference kleine maat
was zeer moeilijk te verkopen toen
de export naar-Noorwegen wegviel.
In november werd voor deze kleine
peertjes nog ruim 70 cent per kg be
taald. Het aanbod was toen gering
want de grotere vruchten waren
slechts weinig duurder dan de
kleintjes. Nu doen de grote maten
van de Conference tussen 80 en 90
cent per kg maar de prijs van de
kleintjes is gezakt tot 35 cent per kg.
-Een slechte zaak voor hen die ze op
sloegen en een bewijs van hoeveel
belang voorsortering kan zijn.
Doyenné du Cornice lag iets zwakker
in de markt maar voor de grote ma
ten werd tot rond ƒ1,— per kg be
taald en voor de maat 65-70 mm
rond 80 k 85 cent. Saint Remy stoof
peren deden opnieuw ruim 1,—
per kg. Bij de appelen doet de Cox's
het goed maar overigens is het maar
een slechte zaak, behalve dan voor
uitschieters wat kwaliteit of grote
maten betreft. Cox's Orange Pippin
in de grote maten wordt verkocht
voor 1,30 tot 1,50 per kg. De
maat 65-70 mm doet rond 90 cent en
de maat 60-65 mm tussen 40 en 45
cent per kg. Golden Delicious 70-80
mm komt gemiddeld niet boven 40
cent per kg en de maat 65-70 mm
noteert rond 25 tot 30 cent. Winston
Volgens een bekendmaking van de
C.V,Z. waren per 1 januari de na
volgende hoeveelheden fruit in de
Cox's Orange P.
Golden Delicious
Goudreinette
Laxton Superbe
Lombarts Calville
Winston
Totaal appelen
Conference
Doyenné du Cornice
Br. Alexander Lucas
Saint Rémy
Totaal peren
veilingkoelhuizen opgeslagen. Ter
vergelijking zijn ook de voorraadcij-
fers per 1 januari 1979 genomen.
1980
x 1000 kg
1.130
7.672
1.937
98
59
2.126
13.022
4.794
1.235
394
123
6.546
1979
x 1000 kg
871
8.223
1.686
85
41
2.392
13.298
3.270
578
439
151
4.438
in de grote maten noteerde tot 90
cent per kg maar de maat 65-70 mm
komt niet verder dan 40-50 cent en
de nog kleinere maten gaan naar de
fabriek. Rode Goudreinette klasse I
kwam aan 80 cent per kg voor de
meest gevraagde maten. Gewone
kwaliteit wordt overwegend voor
40-50 cent per kg verkocht.
Industrie-appelen werden wat duur
der op 20,90 per 100 kg.
In de toekomst zal het onderzoek in
de bloembollensektor, waar schaal
vergroting niet primair is, de basisge
gevens moeten verschaffen voor kos
tenverlaging, verbetering van de
kwaliteit en vernieuwing en verbre
ding van het sortiment.
Dit o.m. stelde de direkteur-generaal
voor landbouw en voedselvoorzie
ning, ir. A. de Zeeuw, in zijn toe
spraak t.g.v. de opening van 't nieuwe
kassenkomplex van het Laborato
rium voor Bloembollenonderzoek te
Lisse op 14 januari j.I.
De totstandkoming van het her-
struktureringsrapport van de Neder
landse H erstruktureringsmaatschap-
pij (N.E.H.E.M.) noemde spreker
een goede zaak: Vooral omdat hierin
een aantal konkrete aanbevelingen
wordt uitgewerkt. Deze betreffen
o.m. het kwaliteitsbeleid. Een aan
beveling die de bloembollensektor
terecht heeft overgenomen. Het
voorliggende Landbouwkwaliteits-
besluit Bloembollen is slechts de
eerste stap naar een integraal kwali-
teitsbesluit. Het is onvoldoende, al
leen in de produktiefase de kwaliteit
te bevorderen door het vaststellen en
kontroleren van kwaliteitsnormen.
Dit zou ook moeten gelden in de
handelskanalen tot de konsument.
De heer De Zeeuw is ervan overtuigd
dat ook de handel bijzonder gebaat
zal zijn bij een meespelen in een
kwaliteitsbeleid dat zich uitstrekt van
produktie- tot de konsumentenfase.
De overheid heeft het belang van een
kwaliteitsbeleid ingezien en in prin
cipe toezegging gedaan tot medefi
nanciering van de kwaliteitskontrole
op fifty-fifty-basis.
Daarmee is tevens de mogelijkheid
geschapen het kwaliteitsbeleid breder
te maken zonder dat het de bijdragen
van het bedrijfsleven wezenlijk ver
hoogd. Ook een tweede aanbeveling
nl. die van bundeling van krachten op
de buitenlandse afzetmarkt (m.n.
Amerika) werd overgenomen.
Tenslotte besprak de heer De Zeeuw
een derde - minder konkreet aange
geven - aanbeveling uit het rapport nl.
het interventiebeleid. Hij achtte het
van belang voor de toekomst hieraan
alle aandacht te geven. Onderzoek
heeft uitgewezen dat het totnogtoe
gevoerde interventiebeleid aan de
grove kant is en dat verfijning van dit
beleid, met als doelstelling een even
wichtiger markt, van enorme beteke
nis is.
19
