OPKWEEK VAN PEULEN-
PLANTEN DIENT MET
ZORG TE GESCHIEDEN
STAND VAN DE
GROENTEGEWASSEN
Oogstraming appelen en peren in
Nederland
M ede afhankelijk van weersomstandigheden wordt in januari-begin februari met de vervroegde peulenteelt
van start gegaan. Overigens een teelt welke in het gewassenscala van de vollegrondsgroenteteelt tot de
kleintjes behoort. Anderzijds zijn er een aantal bedrijven waarop de peulenteelt nog een wezenlijk onderdeel
van het teeltplan uitmaakt.
V
T er verkrijging van een snelle op
komst wordt het zaad veelal voorge
kiemd. Een goede werkwijze hierbij
is het zaad 2 x 24 uur in water voor te
weken. Men dient er voor te waken
dat het voorweken niet langer duurt
dan 48 uur in verband met rotting.
Na het voorweken kan het zaad het
ZAAIPLAATS
ZAAITIJD
ing. A.J. van Oijen
TENSLOTTE
(per 27 december 1979)
VOORKIEMEN
Voor het goed slagen van de teelt is van het allergrootste belang dat kan worden begonnen met kort stevig
plantmateriaal. De opkweek zal hierop moeten worden afgestemd. Enkele facetten hiervan zullen wij in dit
verhaal nader omschrijven.
O fschoon een enkeling de peulen
plantjes in kistjes onder staand glas
opkweekt vindt dit voor het leeuwe-
deel plaats onder platglas. Veelal
beschikken peulentelers niet over
kassen en daarbij is de plattebak bij
uitstek geschikt voor de opkweek, het
zaaien geschiedt in januari - begin
februari, hetgeen betekent werken in
een koude, meestal natte periode.
Door de plattebak enkele weken
vóór het zaaien op te bouwen kun
nen de eventuele nadelige weersin
vloeden enigszins worden omzeild.
De grond krijgt hierdoor de gele
genheid al wat op temperatuur te
komen en het mogelijk overtollige
regenwater wordt buiten het zaaibed
gehouden. Bovendien verstrekt het
tijdig klaarleggen van het zaaibed
extra zekerheid. Plotsêling invallen
de vorst kan dit voor geruime tijd
onmogelijk maken, hetgeen o.a. bij
gebruik van voorgekiemd zaad pro
blemen oplevert.
Belangrijk is vervolgens dat het glas
stand en struktuur. Bovendien dient
deze ongevoelig te zijn voor watero
verlast. Het is verder wenselijk dat de
diepe grondbewerking ruimschoots
voor het opbouwen van de platte bak
wordt uitgevoerd, hierdoor krijgt de
grond namelijk de kans goed te be-
zakken, hetgeen voor een ongestoor
de plantengroei noodzakelijk is.
De meest optimale zaaidatum
aangeven is nauwelijks of niet mo
gelijk. De groeisnelheid wordt in een
belangrijke mate bepaald door de
weersomstandigheden, welke met
name in onze winters sterk kunnen
verschillen. Bij steeds open weer
zaait men nogal eens te vroeg, terwijl
dit voor een winterse periode vaak
aan de late kant is. Overigens moeten
we dit alles ook niet overtrekken.
Ervaringen uit het verleden geven
aan dat zaaien vóór 20 januari in het
algemeen geen aanbeveling verdient.
Een enkeling doet dit wel, doch men
kan dan beschikken over zeer vroege
Regelmatig kontroleren of de voor
raad muizenkorrels op peil blijft be
hoort hier natuurlijk ook bij.
Zodra de plantjes opkomen dient
ruim te worden gelucht.
Men moet namelijk streven de
plantjes zo kort mogelijk te houden,
hetgeen alleen maar lukt als ook
werkelijk direkt na opkomst inten
sief wordt gelucht. Een week te lang
wachten met luchten kan totaal
waardeloze planten opleveren. Het
verwijderingstijdstip van het glas
breekt aan op het moment waarbij
de plantjes 3 cm lang zijn. Bij
eventuele nachtvorst de eerste dagen
's avonds het glas weer aanbrengen.
Konsuientschap voor de Tuinbouw,
Tilburg
beste in kistjes worden gedaan. Om
eventueel uitdroging te voorkomen
verdient het aanbeveling de kistjes af
te dekken met vochtig papier. Ver
volgens worden de kistjes in een vrij
warme ruimte geplaatst. In verband
met een regelmatige kieming dient
dagelijks het zaad met de hand wor
den omgezet. Afhankelijk van de
ruimtetemperatuur moet 3 a 4 dagen
na het voorweken worden gezaaid.
Ook deze behandeling verdraagt
nauwelijks enig uitstel i.v.m. het te
lang worden van de kiempjes.
Bovendien neemt bij uitstel van het
zaaien tot bijvoorbeeld 5 6 dagen
de kans op- kiembeschadiging sterk
toe, waarbij ook tevens het zaad zich
moeilijker laat zaaien.
Per eenruiter zaait men tot 1 kg
zaad. Dichter zaaien dient sterk te
worden ontraden, daar dit altijd
slappe, dunne planten tengevolge
heeft. Direkt na het zaaien wordt het
zaad iets aangedrukt en vervolgens
met 2 cm grond afgedekt. Vooral
op de wat zwaardere gronden ver
dient het aanbeveling het afdek
kingslaagje te mengen met scherp
zand.
Vanzelfsprekend wordt hierna me
teen het glas aangebracht.
anaf het zaaien dient men waak
zaam te zijn tegen eventuele mui
zenvraat. Pas gezaaide erwten zijn
namelijk een graag gewilde prooi
voor muizen. Diverse peulentelers
zullen dit in het verleden zeker heb
ben ervaren. Het verraderlijke van
de muizen is dat ze vaak direkt na het
zaaien de erwten meenemen naar
voor het oog onzichtbare verzamel
plaats. In een later stadium kun
nen ze massaal de kiempjes afvreten.
Een goede remedie kan worden ver
kregen door meteen na het zaaien
müizenkorrels uit te strooien.
In december is de aanplant van de
vroegste tomaten-, komkommer- en
paprikagewassen begonnen. De kwa
liteit van het plantmateriaal van de
tomaten en komkommers viel dik
wijls tegen; bij de paprika's was deze
goed.
In december konden door lang uit
blijven van vorst de nog te velde
staande gewassen zonder veel pro
blemen worden geoogst. Wel is door
de vrij grote hoeveelheid neerslag,
vooral bij het rooien van wortelge
wassen, veel grond aan het produkt
blijven kleven.
De relatief hoge buitentemperaturen
waren minder gunstig voor de opslag
van groenten in luchtgekoelde be
waarplaatsen, waardoor deze pro-
dukten wellicht eerder geruimd moe
ten worden.
Groenten onder glas. De kwaliteit
van de tot nu toe uitgeplante vroege
tomaten viel dikwijls tegen. Het
plantmateriaal bleek in veel gevallen
nogal zacht, dun en ongelijk te zijn.
De opkweek van het eerste plantma
teriaal voor de komkommer is wel
vlot verlopen, maar de kwaliteit
bleek over het algemeen matig.
De kwaliteit van de geoogste sla viel
de laatste weken niet mee. Glazig
heid, geel blad en het wit kwamen
veel door. In oktober is bijna 20%
meer sla aangeplant dan in dezelfde
maand van vorig jaar. In december
en januari kan daardoor gerekend
worden op een ruime aanvoer.
In december moesten nog veel pa
prika's van de herfstteelt geoogst
worden. De resultaten zijn in het al
gemeen bevredigend.
Door de gunstige weersomstandig
heden is de vroege paprikateelt vlot
van start gegaan. Het plantmateriaal
was van goede kwaliteit.
Groenten in de volle grond. De stand
van de boerenkool is in het algemeen
goed. Wel komt door de overvloedi
ge regenval hier en daar wat vroeg
tijdige vergeling van het blad voor.
De opbrengst zal langzamerhand af
nemen, wat voor deze tijd van het
jaar normaal is.
De bruto-opbrengstverwachtingen
voor winterpeen zijn in de meeste
teeltgebieden gunstig, hoewel iets
lager dan vorig jaar. De standdicht
heid van de peen is goed geweest,
maar de wortels zijn gemiddeld wat
korter dan in voorgaande jaren.
Door Alternaria-aantasting is de
meestal dikgezaaide waspeen te kort
en te fijn gebleven. Hierdoor wordt
voor de ondergedekte waspeen ge
middeld geen hoge opbrengst ver
wacht. De gemiddelde opbrengst zal
waarschijnlijk niet hoger zijn dan 60
ton per hectare.
De herfstprei is inmiddels geoogst.
Aantasting door virus en bladvlek-
kenziekten kwam vrij veel voor. De
gemiddelde netto-opbrengstver-
wachting viel daardoor enigszins
tegen. De winterprei is gezond. De
opbrengst is voor een groot deel af
hankelijk van de weersomstandighe
den in de winter. Onder gunstige
voorwaarden zijn opbrengsten van
ruim 300 kg/are normaal.
Een gedeelte van de groene kool kan
reeds in december geoogst worden.
De opbrengst hiervan wordt geschat
op ca. 275 kg/are. De opbrengst van
de groene kool die in de winter op
het veld blijft staan is sterk afhanke
lijk van de weersomstandigheden.
Bij strenge vorst is de opbrengst nihil
en bij een zachte winter kan de op
brengst oplopen tot 300 kg/are.
De geoogste spruiten blijven aan de
fijne kant met opbrengsten die va
riëren van 125 tot 150 kg/are. Er
wordt over het algemeen tijdig ge
plukt en het produkt is van goede
kwaliteit.
De percelen witlofwortels zijn in
middels gerooid en opgeslagen. De
gemiddelde wortelopbrengst is goed
geweest. De opbrengstverwachting
vóór witlof is ca. 140 kg lof per are
wortelteelt.
De basis voor een geslaagde peulen
teelt wordt gelegd bij de opkweek van
het plantmateriaal.
een goede lichtdoorlatendheid heeft.
De plantjes moeten opgroeien in een
lichtarme periode waardoor van het
aanwezige licht zeker niets verloren
mag gaan. Op sommige bedrijven
treft men echter eenruiters aan die
door aanklevend zand, kalkresten
etc. zodanig zijn vervuild dat van een
goede lichtdoorlatendheid geen
rsprake kan zijn. Oorzaak hiervan is
veelal dat het glas lange tijd op stapel
heeft gestaan waardoor schoonrege-
nen niet mogelijk is geweest. Nog
maals voor goede stevige planten is
schoon glas een eerste vereiste. Maak
daarom eventueel vuil glas met be
zem en water grondig schoon.
Uiteraard moet de grond waarop de
opkweek plaatsvindt in een goede
konditie verkeren, qua voedingstoe-
grond.
Ook zaaien sommigen reeds in de
eerste weken van januari, indien het
gewas meteen na het uitpoten mid
dels plastik folie wordt vervroegd.
Voor de normaal vervroegde teelt
blijft over zaaien in de tweede helft
van januari tot 15 februari.
In november jl. is zoals gewoonlijk
door de Bedrijfstakdeskundigen van
het Ministerie van Landbouw op een
groot aantal percelen (2400) de oogst
van appelen en peren geraamd.
Voor appelen raamde men een han-
delsproduktie van 480.000 ton. Dit is
evenveel als de indikatie in augustus
aangaf. Vergeleken met de eerstê
(juni) indikatie is het iets meer. Ten
opzichte van vorig seizoen is het 6%
minder. De 510.000 ton van toen was
echter wel bijzonder veel. Sinds 1970
werd er alleen in 1971 iets meer ge
oogst. De gemiddelde Nederlandse
appeloogst tussen 1970 en 1980 is
430.000 ton groot geweest.
Kijken we naar de rassen afzonder
lijk dan valt het op dat de oogst van
Golden Delicious volgens de eerste
indikatie 175.000 ton groot zou wor
den. In augustus verwachtte men al
wat meer, maar nu denkt men dat het
200.000 ton zal worden. Dat is even
als vorig jaar 42% van de totale han
delsproduktie. Van 1979 t/m 1973
was het Golden-aandeel in het totaal
gemiddeld kleiner dan 40%, van 1974
t/m 1977 schommelde het tussen de
44 en 50% en de beide laatste jaren is
het dus weer gedaald.
Van het, qua produktie, tweede ras
Goudreinette, zien we juist het
tegenovergestelde. Van gemiddeld
15% begin zeventigerjaren via 12%
van 1974 t/m 1977 naar 20% de beide
laatste jaren. Voor dit seizoen bete
kent dat een handelsproduktie van
95.000 ton, tegen 100.000 ton vorig
seizoen (vvj 50').
De oogst van Cox's Orange Pippin is
toch kleiner geweest dan men aan
vankelijk dacht. In juni en augustus
verwachtte men resp. 75 en 80.000
ton, maar nu denkt men dat er niet
meer dan 65.000 ton geoogst is, ruim
10% minder dan vorig seizoen, maar
vergeleken met de beide jaren daar
voor wel belangrijk meer. In de loop
der jaren daalt het aandeel van de
Gox's in het totaal wel.
Het vierde ras in Nederland is James
Grieve. Van deze vroege appel is
30.000 ton geoogst, evenveel als vorig
seizoen. Voor het eerst in dit seizoen
is het ras Winston in de oogstraming
opgenomen; in plaats van de Jonat
han. In vergelijking met vorig sei
zoen verwacht met 20% minder
Winston. Was van alle met name
genoemde rassen de oogst kleiner
dan vorig seizoen, van alle niet-met-
name-genoemde tesamen verwacht
men meer.
Meer peren dan verwacht
Opmerkelijk is dat de perenoogst be
langrijk groter geweest is dan men
aanvankelijk dacht. In juni verwacht
te men 100.000 ton, in augustus
105.000 ton en nu, d.w.z. november jl.
raamt men de handelsproduktie op
120.000 ton. Vergeleken met vorig
seizoen is dat 10.000 ton meer. Ver
geleken met het gemiddelde van het
afgelopen decennium is het ook meer,
ruim 10%.
Van vrijwel alle rassen is de raming
t.o.v. de juni- en augustusindikaties
opgehoogd. Dit geldt met name voor
Conference. Van dit ras denkt men
dat er 38.000 ton geoogst is; ruim
10% meer dan vorig seizoen. Behalve
van Beurré Hardy, de stoofperen en
van de niet met name genoemde ras
sen is de oogst groter geweest dan
vorig seizoen.
21
