Naar van der Have
De Oogstdienst
Van tarwe tot brood
De Boer Op
De boer Op.
Naar het landje van Dees
Naar de boerderij van
Raymond Verbist.
YQjo\) Cctóoan Kcev>x*^\
Het was dinsdag 30 oktober. De klassen 5-6
stonden klaar om naar het zaadveredelingsbe-
drijf van der Have te gaan. Toen we aankwa
men werden we verwelkomd door meneer van
de Wiek die zei dat we dia's gingen bekijken
dus dat gingen we doen, die dia's leken meer op
een filmpje maar ze gingen toch over suiker
bieten. waar we het de hele middag over zou
den hebben. Meneer van de wiel zei dat de
suikerbiet familie was van de biet want, er zijn
ook nog andere bieten bijvoorbeeld: de rode
biet en de voederbiet. Hij legde ook uit dat het
gewicht maal het suikergehalte de suikerop
brengst is. Aan de suikerbieten zit ook nog tar
ra. dat is de kleigrond en de kop met het loof.
De suiker die de suikerbiet bevat zit verspreid
in het centrum. In de suikerbiet zit 5% merg, 2%
Kalium, Natrium, en Aminozuren, verder ook
nog 16% suiker dus dat wil zeggen dat er 77%
water in de suikerbiet zit. Meneer van de Wiel
legde ook uit wat er allemaal gebeurt als de
suikerbiet gerooid is. Dat legde hij als volgt uit:
1. Eerst worden de suikerbieten gereinigd, das
alle losse delen worden eruit gehaald. 2. Bru
togewicht met nummer. 3: Daarna komen de
suikerbieten in de wasmachine waar ze nog
eens worden gewassen, dan zijn ze natuurlijk
nog niet helemaal schoon. 4. De suikerbieten
worden bijgekopt op de kopband. 5. Nettoge
wicht. 6. De suikerbiet gaat naar de zaagma
chine. Op die zaagmachine zitten twee zagen
die de suikerbiet 1 tot 2 keer doorzaagt (mon
sters). 7. Monsterbrij. 8. De monsterbrij gaat in
de vriezer. Als je dat niet zou doen bederft het
hele spul. Dan gaan ze naar het laboratorium.
In het laboratorium wordt het suikergehalte
bepaald. Een paar afkortingen uit het labora
torium zijn: K Kalium, NA Natrum, en de
Griekse alfa met een N erachter Stikstof. In
het laboratorium gebeurt: 1. De balans
vloeistof. 2. Monster vloeistof worden ge
mengd op de mengbaan. 3. Filteren dat word
gedaan op de filterbaan. 4. Analyse appara
tuur apparatuur om te bepalen wat er alle
maal in een biet zit. 5. De suiker word bepaald
met de suikermeter en de andere stoffen met de
vlam fotometer. De colorimeter bepaald het
stikstof. Dat kornet allemaal op de ponsband.
Op 25 september 1979 hebben wij een be
zoek gebracht aan bakker van de Maale.
We gingen dinsdags er gezamelijk naar toe.
Eerst kwamen we in de winkel waar het
brood werd verkocht. Toen liepen we verder
toen kwamen we in de bakkerij. De bakker
stond al klaar, we gaven de bakker allemaal
een hand. De bakker was al bezig met deeg
te maken in de kleine deegmachine om
straks krentebollen van te maken en later
deed de bakker er krenten en rozijnen bij.
liet het weer even malen terwijl beant
woordde hij onze vragen. Ook liet meneer
(Douma) v/d Malen zakken zien in de eer
ste zak zat: patentbloem, de tweede zak:
geplette tarwe. Derde zak: tarvo, (daarin
zitten weinig zemelen), vierde zak zat: al
leen zemelen c zemelen zijn de vliesjes van
de tarwe), vijfde zak: ongebuild meel daar
zitten de zemelen nog in. zesde zak melk
poeder. De bakker vertelde ook: (over) om
de 4 weken komt eruit Waarde een keu
ringsdienst die kijkt of de bakker goed bakt.
(Ind) Ondertussen is het meel met de rozij
nen en krenten klaar. En iemand vroeg:
Bakker wat heb je nou allemaal nodig om
zo'n krentebolletje te maken". De bakker
antwoordde: 120 g melkpoeder en 880 g
water 1 liter melk". Toen zei de bakker
dat hij voor ons wel een krentebol zou ma
ken en een kadetje en we mochten zelf ook
een stokbrood maken we kregen ieder een
beetje deeg die moesten we eerst kneden,
14
De ponsband is een band waar in plaats van
letters er gaatjes in gemaakt worden. Als die
ponsband klaar is word hij naar hei hoofdkan
toor in Kapelle gestuurd waar ze hem in een
computer doen die het uittelt. Meneer van de
Wiel zij ook nog dat het eerste suikerfabriekje
in Tercone (Polen was. Toen gingen we alles
eens met eigen ogen bekijken in het suikerfa
briekje zelf waar, het niet om de suikerbieten
gaat maar om het zaad. Eerst gingen we naar de
wasmachine daar had je een bak die de sui
kerbieten boven in de wasmachine gooide.
Vlak daarna waren er vier spuiten die de bak
schoonspuitte, en de bak ging weer naar bene
den om de volgende lading op te halen. Toen
de bieten weer uit de wasmachine kwamen
werden de bieten nog wat schoner gemaakt om
de nog eventuele kluiten die er nog bijzitten
eruit te halen. Toen kwamen de suikerbieten
op de weegschaal. Wat de bieten wogen werd
door een schrijfmachine, een soort computer,
.opgeschreven. De zwarte cijfers betekenen het
brutogewicht en de rode cijfers was het netto
gewicht. Toen gingen we naar de zaagmachine
en keken we naar al de brij zaagsel van de biet
die door een mixer nog fijner werd gemaakt.
Er was toen een jongen die de brij in een bakje
met vier vlakjes deed die later ingevroren wer
den. De brij die ingevroren is word in het la
boratorium gebruikt dat gaat als volgt: In het
laboratorium is een lopende band met koperen
bekers erop. Aan het begin van die lopende
band zat een mevrouw die de bevroren brij met
een spijkertje in de bekers deed samen met wat
water. Dat tesamen werd door een magneet die
in het midden van de band zat en tevens het
spijkertje aantrok door elkaar gehutst en aan
het eind door een filter in glazen koppen ge
daan die op hun beurt weer door een andere
mevrouw in een maolffne gedaan die het sui
kergehalte aangaf. Toen we dat gezien hadden
bedankte we meneer van de Wiel die de hele
middag onze begeleider was geweest en met
een hoofd vol suikerbietenverstand gingen we
weer naar school. Het was een erg leuke mid
dag. Einde Johan Tielemans
R.K. Basisschool
te Rilland.
platslaan dan naar binnenslaan en uitrollen.
De bakker zei dat ervoor 16 stokbroodjes 2
kilo bloem nodig was en 40 g zout en 120 g
gist 6%, 60 g belgische bakpoeder
poeder voor de stokbroden.
Toen moesten ze op de bakplaat.
De oven was al voorverwarmd. De oven
loopt 60 a 70 graden per uur op. De krente-
bolletjes moesten 10 min. in de oven.
De stokbroodjes moesten 20 min. in de oven.
De kadetjes moesten 15 min. in de oven.
Naast de oven was de rijst kast daar was het
35 a 40 graden.
De bakker bakt 600 broden per week en
hij staat 's morgens in de week om 4 uur op
en (in het (weekend) vrijdags half 9 eruit en
om 5 uur naar bed.
De krenten en rozijnen die de bakker ge
bruikt komen uit: de krenten uit Grieken
land en de rozijnen uit Turkijen. Het meel
komt uit meneba', dat is de grootste meel
fabriek van heel Europa. De bakker was om
bakker te worden, 4 jaar naar de l.t.s. ge
gaan en 4 jaar naar de m.t.s.
Toen kwam de mevrouw van de Maale bin
nen en we kregen ranja. En toen w even later
was het brood klaar.
We kregen een zak en een daar deden we
onze baksels in.
Thuis liet ik ze aan mijn moeder zien. Die
zei dat wij het allemaal 's avonds zouten
opeten. Dat vond ik goed. De krentebollen
kregen mijn broers mee naar school het ka
detje had ik al op. 't was allemaal erg lekker.
Lilian Wouters
R.K. Basisschool, Rilland.
We hebben een grote map van "de boer
op" daar zit van alles in.
Nu hebben we pas weer een baadje gehad
en daar staat in wat voor machines de boer
heeft.
De schijfegge staat in het begin dat is een
machine die doet de boer aan de traktor en
dan rijd hij ermee over het land de schij
fegge snijdt de grond fijn en schuift de
losgemaakte grond iets-opzij
Dan staat er ook nog een frees in, dat ding
wordt gebruikt om de grond om te slaan de
grond word daarbij niet, zoals bij het
ploegen, gekeerd, maar versneden.
Dat was mijn stukje van "De Boer Op".
Ronny Ocké
Openbare Basisschool "De Eendracht",
Hansweert.
We zijn al twee keer naar de boerderij
geweest. Er waren kippen en koeien.
De boefderij was van mevrouw en meneer
Poley.
De le keer stonden de koeien buiten in de
wei.
De boer heeft ongeveer 40 koeien.
De 2e keer stonden de koeien in de stal.
Ze werden toen gemolken.
De boer had ook een knecht.
De knecht kneep in de uiers en dat kwam
in een blikje.
Dat deden ze omdat ze dan konden zien
als het goede of slechte melk was.
En als dat gebeurd was deden ze het mef
de machine. De melk kwam door buizen.
En dat ging naar een grote ketel.
Ik vond het erg leuk op de boerderij.
Wij gaan nog 1 of 2 keer naar de boerderij.
Christian Minnaar
Open Bare Basisschool
"De Eendracht", Hansweert.
We zijn ook met het project "De boer op"
bezig geweest
We zijn een paar keer naar Boer Cappon
geweest ook 1 keer naar de molen en we
gaan 28 november naar de suikerfabriek.
Ook zijn we zondag 18 november naar de
kerk geweest daar hadden we een week lang
voor geoefend en tekeningen gemaakt. Ook
hebben we bieten uitgehold en er gezichten
van gemaakt. Zondag om half 10 was het
dan zover de kerk zat stampvol en we waren
allemaal een beetje zenuwachtig
De dominee begon met een gebed en toen
gingen we een lied zingen Daarna moetsen
Heieen en ik een stukje uit de Bijbel voor
lezen.
Toen dat volgens de meester goed gelukt
was (volgens ons niet maar ja) kwamen nog
een paar kinderen met gewassen.
A nita kwam met een grote schaal waar sla,
bloemkool, peentjes, bieten enz. op lagen bij
elk stukje hadden we dan een gedichtje ge
maakt wat er precies bij paste.
Vrij dagmiddag de 26e oktober zijn we
naar het landje van Dees gegaan.
We gingen op de fiets naar het landje, om
half 3
Toen we er waren hebben we gepraat over
uien en over bieten.
Meneer Dees was er zelf niet bij
Ik had zelf grote bieten, en veel
klaver. Maar door de klaver liepen steeds
Claudia en Marja door. De aardappels
waren maar krieltjes.
Ik had een hele plastic zak vol bieten.
les klok (kweekeling bij ons op school)
heeft het op mijn fiets gebonden en later
onder mijn snelbinders.
Arianne Bos
O.B.S. De Vliete, Wissenkerke
Raymond Verbist is onze Z.L.M.-school-
boer.
Toen we er kwamen mochten we naar de
biggetjes gaan kijken.
Daarna gingen we naar de kleine en de
grote schuur. De kleine schuur is voor de
beesten en de grote schuur voor de tractor,
de wagens, de 4-schartuimelploeg, de an
dere ploegen, de kunstmeststrooier, de
stropers en de transportband. De boer liet
ons zien hoe het allemaal werkt. Wij von
den het allemaal nogal ingewikkeld.
Nadat we de laadkisten voor het graszaad
gezien hadden, riep mevrouw Verbist ons
nog om iets te komen drinken en een stuk
cake te eten.
Toch wel interessant zo'n boerderij. Maar
wij denken dat baas Verbist hard moet
werken.
Petra Martens en Karin van Waesberghe
6e klas De Eikelaar te Koewacht
(V0aj\tar\T> Qn
^aj\i/n Od-O
Daarna kwam Petra die had het over het
brood en had daarbij ook een schaal met
broodjes, meel en tarwe meegebracht.
Ook de vruchten kwamen ter spraken door
Rien-Jan die had een schaal met fruit erop.
Toen als laatste van de gewassen kwam
A ngelique met de bloemen
Daarna hebben we liederen gezongen 1 er
van staat hieronder
Groeten
Ingrid Faas klas 6
Chr. school "De Poorte"
Sluis
Zaaien, maaien, oogsten
dank de allerhoogste
voor zijn zorg om ons bestaan
hij biedt ons dit alles aan
Zaaien, maaien, oogsten
dank de allerhoogste
door te delen met elkaar
wat hij aanbiedt ieder jaar
Zaaien, maaien, oogsten
dank de allerhoogste
voor de zegen die hij geeft
zo dat elk het leven heeft.
