Terugblik demonstratie wasmachines
voor de groenteteelt
Duitsers klaagden over kwaliteit
Nederlandse ui
T e meten naar de belangstelling voor de demonstratie met was- en spoelmachines op de proeftuin te Breda
heeft de slogan "Niet meer maar beter" wellicht enige aantrekkingskracht gehad. Er bleken namelijk zo'n
300 aanwezigen die hun belangstelling toonden voor één of meerdere machines voor het reinigen van
groentegewassen.De bedoeling van de demonstratie was om te laten zien wat er mogelijk is en welke
ontwikkelingen er gaande zijn. Alhoewel er zich geen spektakulaire ontwikkelingen hebben voorgedaan op
het gebied van wasmachines, werden er te Breda toch enkele verbeteringen en nieuwe typen gedemonstreerd.
G,
D,
M et de meeste, gedemonstreerde
D,
U,
G,
ing. W.A. van Mullem,
Vandaar dat in dit artikel nader wordt ingegaan op de machines die op de proeftuin werden gedemonstreerd.
Consulentschap voor de
Tuinbouw - Tilburg
Wasmachines voor het reinigen van
gewassen met blad
Wasmachines voor gewassen zonder
blad
r edemonstreerd werd met de ron
de "Ideaal" machine van de firma
Chr. Coenders uit Horst. De machine
bestaat uit een ronde roterende schijf
met aan de oppervlakte een stalen
mat met vierkante mazen. De diame
ter van de mazen is standaard 4
cm. Voor het wassen van o.a. radijs
dient een rooster (gaas) met een
maaswijdte van 1 cm gebruikt te
worden. De aandrijving van de ma
chine gebeurt door middel van water
druk. Men kan ze aansluiten op de
pomp van b.v. de beregening. De
schijf wordt dus rondgedraaid door de
waterkracht. Daartoe is de binne-
nomtrek uitgerust met enkele schoe
pen, waartegen door enkele spuit-
doppen een waterstraal wordt gespo
ten.
De sproeiunit voor het reinigen
bestaat uit 37 vlakstraalsproeiers die
in 3 sets zijn gemonteerd. De stand
van de doppen is instelbaar. Het ge
deelte waar het wassen plaatsvindt is
afgeschermd. Voor de opvang van het
spoelwater is onder de schijf een ron
de bak met een trechtervormige af
voer.
Met genoemde machine werden
rettich, bospeen, prei en radijs ge
wassen. Als het vuil op het gewas niet
is ingedroogd, zijn de produkten goed
te reinigen. Wellicht zou het wense
lijk zijn dat het produkt nog een keer
nagespoeld zou kunnen worden met
enkele spuitdoppen die aangesloten
zijn op de waterleiding. Goed werk
voor het reinigen van bospeen en ret
tich leverde ook de Habé spoelma-
chine van de firma Van de Berg uit
Enkhuizen. Deze machine bestaat uit
een gesloten watercircuit waarin
twee borstels tegen elkaar in rond
draaien. De borstels die in het water
hangen brenbrengen dit tevens in
stroming. Men neemt dan de bospeen
bij het loof, duwt deze tussen de bor
stels en beweegt ze heen en weer.
Genoemde machine is ook voor het
reinigen van waspeen te gebruiken.
Door de gerichte stroming van het
water wordt de peen gedwongen om
door de borstels te gaan. De aandrij
ving van de Habé spoelmachine kan
naast elektrisch ook via een diesel
motor.
itgenodigd waren de vrij kleine,
voor de meeste telers, betaalbare
trommelwasmachines. Gedemon
streerd werd met de Perfect, model E
63,en twee Compact groentewasma
chines. De Perfect, model E 63, van
Europa uit Enkhuizen is een trom
melwasmachine van geperforeerde
stalen plaat. In de trommel 80 cm)
bevindt zich een sproeileiding die
aan te sluiten is op o.a. de waterlei
ding. De wastijd kan men variëren
door de trommel geheel of voor een
deel af te sluiten. Ook kan men een
keuze maken uit 10 of 20 omwente
lingen per minuut van de trommel.
De machine is ook leverbaar met
borstelset. Vrij nieuw voor de meeste
telers zijn de "Compact" trommel
wasmachines van J. Bruynen uit
Helden (L). De kleine uitvoering
(type 7255) bestaat uit een trommel
van stalen spijlen, met aan de bin
nenkant een rubber-bekleding. Het
toerental van de trommel, die een
lengte heeft van 55 cm en een doors
nede van 72 cm, is 25 omwentelingen
per minuut. De kapaciteit bedraagt 5
- 800 kg/uur, bij de grotere "Com
pact" groentewasmachine (type
90510) is de trommel vervaardigd
van houten latten. De diameter be
draagt 90 cm bij een lengte van 510
cm. De trommel maakt 11 omwen
telingen per minuut. Voor de wate
raansluiting zijn aan het begin en
eind van de trommel 2 verstelbare
sproeiers aangebracht die aangeslo
ten kunnen worden op de waterlei
ding.
Speciale spoel- en bonenwasmachine
eel belangstelling was er voor de
nieuwe speciale spoel- en bonenwas
machine van C. Bogers uit Lepel
straat (N.Br.). De komplete lijn be
staat uit een schudzeef met stortbak,
een voorraadbak met vlotterinrich-
ting (inhoud 500 Itr), een zeefband,
een leesband van 2 meter, een dwar-
safvoerband van 2 en een halve meter
en een naspoelinrichting. De aan
sluiting van de spoelbak kan gebeu
ren op de waterleiding. De machine is
bijzonder geschikt voor het reinigen
van bonen en andere produkten zon-
Een nieuwe ontwikkeling van de fa. Bogers uit Lepelstraat. Een bonen spoel
en waslijn. Voor het reinigen kan men nog een schudzeef toepassen.
der blad. Afhankelijk van de samen
stelling van de partij, varieert de ka
paciteit van 1.000 tot 2.000 kg bonen
per uur.
Asperge-afsnijwasmachine
'oordat de asperges steeds meer
door de telers zelf veilingklaar wor
den gemaakt, bestaat er grote inte
resse voor speciale was-, snij- en sor-
teermachines voor dit produkt. Met
beide in Nederland op de markt ge
brachte merken werd te Breda gede
monstreerd. Zowel de Ideaalmachi-
ne van Coenders als het "Witte
Goud" van de Gebr. Christiaens be
staan uit een eindloze rubberband
met in lagen een wateraansluiting
voor het wassen en een ronddraaiend
snijmes. Het reinigen gebeurt mid
dels heen-en-weer gaande borstels.
Het schoonspuiten gebeurt hierbij
met 3 fijne sproeiers, die op de wa
terleiding zijn aangesloten. Beide
machines zijn leverbaar met of zon
der sorteerband.
Voor het reinigen van produkten zonder blad zoals peen, knolselderij, kroten
enz. leveren de trommelwasmachines goed werk.
Algemeen
machines werd goed werk geleverd.
Bij de aanschaf dient U met de vol
gende punten rekening te houden.
- Bij machines waar het spoelwater
meerdere keren wordt gebruikt,
moet een aparte naspoelinrich
ting aanwezig zijn (werkend met
schoon water).
- Bij borstelspoelmachines mogen
de borstels de opperhuid niet be
schadigen, in verband met het wit
worden van peen na het drogen.
- Bij machines voor produkten met
blad is het vaak wenselijk dat er
een uitlekband bij is.
Metalen delen moeten bij voor
keur gegalvaniseerd zijn.
De druk en kapaciteit van het
spoelwater moeten regelbaar zijn.
Bij het reinigen met sproeiers
mag de pompdruk niet hoger dan
6 7 bar zijn.
Last but not least dient er voor te
worden gezorgd dat er een sys
teem is waarbij het "afvalwater"
gereinigd wordt.
Een mogelijkheid hiertoe is het
gebruik van zinkputjes of bezin-
kingsbassins.
B ijna de helft van onze uien wordt geexporteerd naar West-Duits-
land. Een groot deel hiervan wordt o.a. door de industrie verwerkt en
een ander deel wordt door de Duitse huisvrouw gekocht. Ze had in het
seizoen 1978/79 klachten over onze ui en die worden o.a. in een rapport
van het IBVL op schrift gesteld.
Veel gehoorde opmerkingen in het
seizoen 1978/79 over de Nederland
se uien bestemd voor direkt gebruik
in de huishoudens waren.
te vuil van schil, minder blank,
vlekken
te zacht
kiemen te snel
te veel beschadigd door pak- en
sorteermachines
bederft te snel, te veel uitval
soms gauw rot van binnen na een
nat groeiseizoen
te weinig huidvast om te verpak
ken in kleinere eenheden
dit jaar wat klein uitgevallen
de kwaliteit in het voorjaar beter
dan in de herfst
in opmaak niet attraktief genoeg
ondanks het feit dat ze goedkoop
zijn wil de konsument ze niet.
Daar de Duitse huisvrouw vooral op
het oog, het uiterlijk voorkomen,
koopt zullen deze opmerkingen niet
zonder meer voor kennisgeving
moeten worden aangenomen als
Nederland op dit deel van de ex
portmarkt zijn positie wil handhaven
of uitbreiden.
Gemengde maten
In o.a. supermarkten te Munchen,
Karlsruhe en Stuttgart werden her
haaldelijk gemengde maten uien in
kg verpakkingen aangetroffen. Met
deze mengverpakkingen wil men te
gemoet komen aan de wensen van de
huisvrouw. In dit verband werd ver
nomen dat men in Brussel bezig is
voor de verse ui, die onder EEG
handelsnormen valt, de verpak-
kingsnormen te wijzigen, zodat in
kleinverpakkingen grote en kleine
uien mogen voorkomen.
Verder bleek ook in supermarkten
dat de ui in veel verschillende ver
werkingsvormen en hoedanigheden
aan het publiek werd aangeboden.
Drooggeschilde uien
oorts is er in Duitsland vraag
naar goede drooggeschilde uien. Het
is ^mmer dat er in Nederland niet
voldoende kapaciteit bestaat om aan
de vraag uit Duitsland naar droog
geschilde uien te voldoen. Goede
schilapparatuur is er in West-Europa
nog niet op de markt en arbeid is
duur. Daarom lijkt het een nuttige
zaak dat samen met het bedrijfsleven
de ontwikkeling van goede indus
triële droogschilapparatuur ter hand
wordt genomen.
De schilbedrijven stellen de-volgen
de eisen aan hun grondstof:
een grote sorteernauwkeurigheid
een zo rond mogelijke vorm van de
ui
liefst weinig droge verliezen die
gemakkelijk los laten
geen kieming en voldoende vast
heid
een niet te zwakke smaak, men
heeft liefst een vrij scherpe smaak,
vooral als het produkt later moet
worden diepgevroren; de Neder
landse ui voldoet hieraan goed.
Er is momenteel een sterk groeiende
vraag naar gedroogde uien. Zelf
maakt men dit produkt niet jn
Duitsland. Daarom wordt het inge
voerd uit Amerika, Egypte en Roe
menië. Er is een prijzenslag aan de
gang. De Oostbloklanden en de lan
den uit het nabije Oosten bieden hun
gedroogde produkten aan voor 3,5
DM/kg. Amerika zit daar in de regel
aanmerkelijk boven, maar vindt toch
nog steeds voldoende vraag naar zijn
produkt op grond van de gegaran
deerde, prima kwaliteit. Wanneer
Nederland ook op dit gebied aktief
wil zijn dan zal men zich moeten
realiseren dat men alleen dan kans
van slagen heeft wanneer men met
een even zo goed produkt als de
Amerikanen op de markt moet ko
men. Er zouden dan goede afzetmo
gelijkheden zijn, voornamelijk in de
visverwerkende industrie van West-
Duitsland.
Accent verleggen
trialiseerde landen, zoals West-
Duitsland, onze grootste afnemer,
het accent niet meer moet worden
gelegd naar de verwerkende indus
trie en wel langs twee wegen. Ener
zijds door met ons verse produkt zo
goed mogelijk in te spelen op de
mogelijk geheel eigen eisen die hun
verwerkende industrie aan de
grondstof stelt. Anderzijds door met
gebruikmaking van de hier en elders
aanwezige technologische kennis
voorbewerkte produkten, half fabri
katen en eventueel hoogwaardige
eindprodukten toe te leveren aan
hun handel en industrie. Daarnaast
zal uiteraard ook de kwaliteit van ons
uit te voeren produkt, bestemd voor
de handel die direkt aan de konsu
ment levert, niet het oog verloren
mogen worden...
Konkurrentie neemt toe
ezien de toenemende konkur
rentie op het gebied van de totale
afzet van uien kan men zich afvragen
of voor kontinuering, of vergroting
van de afzet naar de hoog geindus-
e teelt van uien in West-Duits-
land in vnl. geconcentreerd in
Rheinland-Pfalz en rond Baden
Württenberg. Het totale areaal is nog
zeer gering, minder dan 1000 ha en
de gemiddelde ha opbrengst ligt op
ruim de helft van het gemiddelde
nivo in Nederland. De laatste jaren
vertonen de opbrengsten en het
areaal een stijgende lijn. De eigen
produktie in West-Duitsland ver
dubbelde in de jaren 72 t/m 78. Maar
gelijkertijd steeg ook het binnen
lands verbruik met ca. 30% van 4,5
naar 6 kg per kg/capita. Daardoor
bleef de eigen produktie maar slechts
voor een gering deel de eigen be
hoefte dekken. In 1978 Was dat nog
geen 6%. Het Nederlandse aandeel
in het aanbod van verse zaaiuien in
West-Duitsland is vrijwel konstant
gebleven (rond de 45% van het to
taal). De Spanjaarden en de Italia
nen hebben hun positie danig ver
sterkt. Samen zijn ze van 16% in 1972
gestegen naar bijna 27% in 1978.
Opkomende landen zijn Israël en
Tsjechoslowakije. Over het handels
verkeer in uien van Oost-Duitsland
naar West-Duitsland hangt een waas
van geheimzinnigheid.
Dat er zoveel meer uien worden ge
geten kan worden toegeschreven aan
het toenemend vleesverbruik waar
bij uien goed kombineren en het
grote aantal gastarbeiders uit landen
rond de Middellandse Zee.
(ontleend aan: De ui .in West-Duitsland,
een rapport samengesteld' door ing: P.S.
Hak IBVL. ir. F.L.K. van der Kloot Mey-
burg IBVL en J.L. Koert SNUiF, publi-
katie 322.)
