S.B.L had eind vorig jaar 52.500 ha grond in bezit!
Subsidieregeling verbetering
partikuliere woningen SEVG. Middelkoop- v.d. Ploeg.
H
D,
R,
D e ontwikkeling van de prijzen
voor landbouwgronden wordt zowel
in als buiten de landbouwwereld met
grote belangstelling gevolgd.
De grondmarktstatistieken geven
aan, dat de stijgende tendens van het
grondprijsniveau, zoals deze in het
begin van dit decennium een aan
vang nam, is doorgegaan. In de'
maanden april en mei hebben zich
evenwel kenteringsverschijnselen ten
aanzien van de grondprijzen voor
gedaan. Na deze maanden heeft deze
stijging zich echter, behalve in de
akkerbouwgebieden - waar de
"vrije" prijzen voor akkerbouwpro-
dukten van invloed zijn op de prijs
voor bouwland - voortgezet. De ne
venstaande tabel geeft voorts aan, dat
de verpachte gronden in 1977/1978
relatief sterker zijn gestegen dan de
onverpachte gronden.
U it statistische gegevens, blijkt
onder andere, dat in het jaar
1977/1978 de grondprijzen substan
tieel zijn gestegen. Alhoewel zich in
de maanden april en mei kente
ringstendensen op de grondmarkt
hebben voorgedaan blijkt, dat deze
gevallen zich niet in een landelijke
ontwikkeling hebben vertaald. Na
deze periode trokken de prijzen weer
aan. Het was kenmerkend voor de
situatie op de grondmarkt, dat niet of
nauwelijks werd gereageerd op deze
berichten van een eventuele op han-
E nkele bedragen:
JAARVERSLAG
S.B.L.
OVER 1978
VASTGELEGD
,.et bestuur van de Stichting Beheer Landbouwgronden (S.B.L.)
heeft het verslag over 1978 vastgesteld. In het verslag wordt uitgebreid
aandacht besteed aan de ontwikkelingen op de grondmarkt. Daarnaast
wordt een toelichting gegeven op de aktiviteiten van de Stichting.
Aan- en verkoopaktiviteiten
e situatie op de grondmarkt is
van grote invloed op het funktione-
ren van de S.B.L. De Stichting koopt
op de grondmarkt landbouwgronden
aan voor diverse doeleinden zoals
landinrichting, grondbank, bos- en
landschapsbouw, reservaten en buf
ferzones. Wat betreft het prijsbeleid
bij deze aankopen oriënteert zij zich
op de prijzen die derden betalen. In
april en mei 1978 deden zich kente
ringstendensen voor ten aanzien van
deze bedrijven. Dit leidde tot het in
lassen van een aankooppauze van de
S.B.L. in de periode mei tot half
september van dat jaar. Het was
wenselijk, na te gaan in welke rich
ting de grondmarkt zich zou gaan
ontwikkelen. Na het hervatten van
de aankopen werd grote voorzich
tigheid in acht genomen t.a.v. het te
voeren prijsbeleid.
Ten laste van het ministerie van
landbouw werd in het verslagjaar
5.921 ha verworven.
Voor de ministerie van volkshuis
vesting en ruimtelijke ordening en
van kuituur, rekreatie en maat
schappelijk werk werd 796 ha ge
kocht (bufferzones, rekreatiegebie-
den).
In 1978 stootte de S.B.L. 3191 na van
haar bezit af, waarvan 1941 ha in
ruilverkavelingen lag en 1250 ha
daar buiten. Eind 1978 bedroeg de
oppervlakte grond, in eigendom van
de S.B.L., 52.500 ha. Voorts werd in
het verslagjaar een begin gemaakt
met het nader vormgeven aan de
wijze van uitvoering van de reser
vaatsaankopen. In 1977 besloot de
regering, de Stichting deze kategorie
van aankopen te laten verrichten. De
S.B.L. opereert in deze onder ver
antwoordelijkheid van de minister
van kuituur, rekreatie en maat
schappelijk werk.
Beheersregelingen
.uim 35.000 ha is aangewezen
waarop beheersregelingen van toe
passing zijn. De advieskommissies in
de provincies zijn begonnen om ont-
werp-beheersplannen en vooront
werp-beheersplannen voor de be
heersgebieden op te stellen. Op basis
van deze plannen zullen na verloop
van tijd beheersovereenkomsten
worden afgesloten. Het gaat er om
een zodanig pakket van beheers
maatregelen te formuleren dat dit
zowel voor de landbouwers als voor
het natuur- en landschapsbeheer ac
ceptabel is. Ervaringen met het stel
sel hebben inmiddels geleerd dat
binnen de advieskommissie gewen
ning moest ontstaan aan de nieuwe
taken.
Grondbank
In het verslagjaar nam het aantal
aanvragen dat door of namens het
bestuur werd goedgekeurd, sterk toe.
In totaal werden 78 aanvragen goed
gekeurd tegen 87 in 1977 en 21 in
1976. Voor het merendeel der geval
len betrof het uitgifte in erfpacht in
het kader van bedrijfsvergroting. De
gemiddelde vergroting bij de goed
gekeurde aanvragen bedroeg circa 15
ha. De aankopen die uit deze aan
vragen voortvloeiden konden nog
juist binnen het daarvoor bestemde
budget worden gefinancierd. Een en
ander leidde er toe dat het gewenst
zou kunnen zijn om op budgettaire
gronden over de mogelijkheid te be
schikken de aanvragen in het kader
van dit stelsel op te schorten. Het
Kaderbesluit grondbank werd die
novereenkomstig aangepast.
De goedgekeurde grondbankaan-
vragen waren als volgt verdeeld over
de provincies:
Groningen 16
Friesland 16
Drenthe 17
Overijssel 2
Gelderland 2
Utrecht 2
Noord-Holland 8
Zuid-Holland 5
Zeeland 2
Noord-Brabant 7
Limburg 1
Grondprijzen
ZIE TABEL 1
De ontwikkeling in de gemiddelde
grondprijs ten opzichte van voor
gaande jaren kan ook in procenten
worden weergegeven. Ter vergelij
king is aan de tabel het jaarlijkse in
flatiepercentage toegevoegd. De cij
fers zien er als volgt uit:
ZIE TABEL 2
Deze cijfers laten zien, dat de stijging
van de prijzen van landbouwgron
den in het huidige decennium stel
selmatig zeer aanzienlijk het niveau
van de geldontwaarding heeft over
troffen. Een en ander verklaart
waarom de verkoopbaarheid in die
periode gering is geworden.
Ontwikkelingen op de grondmarkt
Gemiddelde grondpri
den zijnde kentering. DiLis des te
meer opvallend omdat deze geruch
ten samenvielen met het begin van
de aankooppauze van de S.B.L. De
aankooppauze was al mede ingege
ven door de behoefte zich nader op
de prijsontwikkeling te oriënteren,
gegeven de berichten over mogelijke
kenteringsverschijnselen.
Deze ontwikkelingen kunnen waar
schijnlijk worden toegeschreven aan
het feit, dat met name bij de groep
oudere agrariërs zonder opvolger die
de grond nog vasthouden, alhoewel
ze praktisch geheel met boeren zijn
opgehouden, de berichten over een
eventuele op handen zijnde kente
ring hen niet heeft doen besluiten om
de grond te gaan verkopen. Zij ver
wachten een verdere prijsstijging.
Ook andere potentiële aanbieders
van grond hadden kennelijk nog niet
de indruk, dat de top voor wat betreft
de prijsstijging was bereikt.
Daarnaast bleef de (potentiële)
vraag naar landbouwgronden groot.
Met name ondernemers van bedrij
ven die, gezien de ekonomische si
tuatie buiten de landbouw afzien van
beroepsverandering, versterken de
vraag. Teneinde verbreding van hun
ekonomische basis te bewerkstelli
gen is areaalvergroting voor hen
veelal noodzakelijk. Overigens wa
ren aanspraken van niet-agrariërs
eveneens van invloed op de krapte
js in guldens per hectare
op de agrarische grondmarkt.
Als niet-agrariërs op de agrarische
grondmarkt opereren gaat het door
gaans om personen, die hun hoofd
beroep buiten de landbouw hebben,
maar toch een landbouwbedrijf ex
ploiteren. Voorts om projektontwik-
kelaars en om overheidsinstanties,
die kompensatiegrond voor aan het
agrarisch gebruik te onttrekken
gronden proberen te verwerven.
Naast voornoemde aangelegenhe
den speelden vaak plaatselijke, re
gionale of incidentele faktoren een
rol in de grondprijsontwikkeling.
Daartoe zijn bijvoorbeeld te rekenen
goede of slechte jaren voor de land
bouw, vraag en aanbod van markt-
gevoelige produkten, noodzakelijke
modernisering van bedrijven enz.
Opvallend was overigens, dat uit
signalen van de diverse regionale
grondmarkten kon worden gekon-
kludeerd, dat de kopers in het afge
lopen jaar selektiever te werk gingen
bij hun aankoop dan voorheen. Het
verschil in prijs tussen goede en
slechte gronden lijkt te zijn toegeno
men. In vorige jaren bleek de kwali
teit van de grond bij de prijsvorming
minder zwaar te wegen.
Het verslag is tegen betaling van
5,— te verkrijgen bij: Stichting
Beheer Landbouwgronden, Grif
fioenlaan 2, 3502 LA Utrecht, tele
foon 030-852533.
voor onverpachte en
verpachte objecten
jaar
boerderijen
los bouwland
los grasland
onverpacht
verpacht
onverpacht
verpacht
onverpacht
verpacht
70/'71
71/'72
72/'73
'73/'74
74/175
75/76
76/'77
•77/'78
9.830
11.320
14.600
18.070
21.370
25.260
42.816
56.900
7.600
7.600
8.600
9.890
12.290
14.250
17.122
27.650
9.520
9.340
10.410
12.960
14.780
18.780
29.646
40.891
7.650
7.760
8.480
9.660
10.670
13.990
17.246
25.400
7.480
8.520
9.720
12.650
14.870
18.420
30.196
40.625
6.220
6.490
7.190
9.120
10.040
11.940
17.499
25.370
Bron: C.B.S.
1) Voorlopige cijfers gebaseerd op 80% van het totaal aantal waar
nemingen.
Stijging van de gemiddelde grondprijs ten opzichte van het voorgaande
jaar in procenten
onverpachte grond
verpachte
grond
inflatie 1)
los
Land
boerderij
los land
boerderij
percentage
bouw
land
gras
land
en 1 ha
en meer
bouw
land
gras
land
en 1 ha
en meer
1971/1972
1.0
10.3
15.2
1.4
4.3
0.0
7.6
1972/1973
11.5
17.8
29.6
9.3
10.8
14.3
7.8
1973/1974
24.5
30.1
23.8
13.9
26.8
13.8
8.0
1974/1975
14.0
17.5
18.3
10.5
10.1
24.3
9.7
1975/1976
27.0
23.9
18.2
31.1
18.9
15.9
10.0
1976/1977
1977/1978
57.9
63.9
66.7
23.3
46.6
20.2
8.8
37.9
34.5
41.5
47.2
45.0
60.9
6.7
BronC.B.S.
1) Prijsindexcijfers van de gezinsconsumptie.
2) Voorlopige cijfers gebaseerd op 80% van het totaal aantal waarnemingen
D e subsiedregeling voor verbetering van partikuliere
woningen is zowel voor eigenaar-bewoners als voor eige
naar-verhuurders.
Deze subsiediebedragen gelden voor de meest primaire
voorzieningen zoals het aanbrengen van een goede keuke
ninrichting, een toilet of douche.
Daarnaast kunnen bijdragen worden verkregen voor het
opheffen van bouwtechnische gebreken.
Deze bijdragen worden aan de eigenaar-bewoners ineens
verstrekt maar
Verbeteringsplannen van meer dan 90.000 komen niet
voor subsidie in aanmerking.
Het verbeteringsplan moet sober en doelmatig van opzet
zijn. Het inwendige vloeroppervlak mag niet groter zijn van
125 m2. De woning moet ouder zijn dan 25 jaar.
De kosten van de voorzieningen per onderdeel moeten wel
1.500,— bedragen, behalve voor de aanleg van toilet of
douche.
4
Voorzieningen betrekking hebbende op de verbetering van de
indeling en van het woongerief van de woning
- closet met waterspoeling in bestaande ruimte aan
te brengen 1.150,-
- doucheruimte met inrichting 1.150,—
in bestaande ruimte aan te brengen 775,—
- maken van een ruimte om te koken en een keuke
ninrichting aanbrengen 2.900,—
vervanging van een primitieve inrichting 1.150,—
- maken van een berging buiten de woning wanneer
er in de woning geen redelijke bergruimte aanwe
zig is 1.150,-
- noodzakelijke vervanging van elektrische installa
tie in méér dan twee kamers 500,—
- het vergroten van de woonkamer (max. 18 m2)
door bijv. alkoof f 500,—
- aanleg van centrale verwarming mits dit samen
met drie andere hierboven genoemde voorzienin
gen gebeurt én gelijktijdig met warmteïsolatie 2.000,—
Voor het opheffen van bouwtechnische gebreken kan een eige
naar bewoner een bijdrage ineens ontvangen zoals bijvoorbeeld
bij verbetering van de fundering, herstel van dragende gevels en
muren, verbetering van kapkonstrukties en vernieuwing van
goten.
Zelfwerkzaamheid
"V oert de eigenaar zelf de voorzieningen uit dan ontvangt hij
45% van de geldende subsidiebedragen.
Voor het aanvragen van deze subsidiebijdrage kunt u terecht bij
de gemeente.
U moet een goed plan indienen samen met een kostenbegroting
ennatuurlijk wachten op de goedkeuring voordat u begint.
Vaak krijgen we in de praktijk reakties te horen zoals "daar
begin ik niet aan, dat is veel te veel gedoe voor ik zo'n klein
bedrag binnen heb".
Ikzelf ben echter van huis uit geleerd dat vele kleintjes één grote
maken. Maar het is uw eigen beslissing.
Een goed gesprek vooraf bij de gemeente op de afdeling bouw
en woningtoezicht kan verhelderend werken en daarna kunt u
alsnog beslissen wat u doet.
De afdeling voorlichting van de Z.L.M. is altijd bereid u bij te
staan.
