PRIJSVERGELIJKING
RUNDVEEVOEDERS
Veterinaire begeleiding op melkveebedrijven
I n de praktijk zien wij dat in steeds meer dierenartspraktijken op een
aantal melkveehouderijbedrijven een georganiseerde vruchtbaarheids
begeleiding met goed gevolg wordt toegepast.
D e gemaakte kosten van begelei
ding moeten worden goed gemaakt
door:
H et is voldoende bekend dat br
toename van de leeftijd de jaarpro-
duktie aan melk toeneemt. De ge
middelde produktie van de gekon-
troleerde zwartbonte koeien bedroeg
in 1978
N aarmate een koe verder in haar
laktatie is, neemt de hoeveelheid
melk af, terwijl de vaste kosten op
het bedrijf gelijk blijven. Bij een
kortere tussenkalftijd wordt de lak-
tatieperiode korter en bereikt men
naar verhouding meer dagen een
hogere produktie wat leidt tot een
hogere levensproduktie.
Administratie als fundament
Rendement van de
begeleiding
Meer kalveren per jaar
Leeftijd van de
melkveestapel
Lengte tussenkalftijd
Besluit
P.van Nes
Hierbij stelt de dierenarts een onderzoek in naar:
dieren die zwaar gekalfd hebben of lang met de nageboorte zijn
blijven staan;
koeien die na ca. 50 dagen na het kalven niet tochtig zijn gezien;
koeien die terugkomen na inseminatie;
drachtigheidsonderzoek bij dieren na ca. 50 dagen van inseminatie;
dieren met afwijkingen, waarvan de boer gegevens wil hebben.
Het is duidelijk dat een goede administratie hierbij onvermijdelijk is.
Verwacht mag worden dat de begeleiding zich uitbreidt tot ook andere
ziekten en afwijkingen. Zeer belangrijk blijkt het om ook de kalverop
fokperiode bij de begeleiding te betrekken. Bij een begeleidingssysteem
komt de taak van de dierenarts meer te liggen op het vóórkomen van
ziekten en afwijkingen. Dit in tegenstelling tot wat wij gewend zijn om
de hulp van de dierenarts pas in te roepen als er zich abnormaliteiten
voordoen.
Er worden diverse administratie
systemen gebruikt. Zeer goed vol
doet de vruchtbaarheidsziektekaart,
welke verkrijgbaar is bij o.a. dieren
arts en K.I.
De vruchtbaarheidsziektekaart
wordt door de veehouder bijgehou
den. Op deze kaart staan per dier
vermeld: kalfdatum, verloop kalven,
notitie van afwijkingen (zoals melk-
ziekte, nageboorte, witvuilen), da
tum le, 2e en 3e tochtigheid (optre
dende tochtigheid ook al wordt het
dier nog niet geïnsemineerd), data
van inseminatie, behandelingen
door dierenarts, uitslag drachtig-
heidskontrole, te verwachten kalfda
tum, kreupelheid, uierontsteking,
uitval en reden tot uitval.
Belangrijk zijn ook de gegevens van
de melkkontrole en het celgetal van
de afgeleverde melk. Wil men ook de
kalveropfok bij de begeleiding be
trekken dan dient een kalveropfok-
kaart te woren bijgehouden.
Het lijkt een hele registratie. De
kaarten zijn echter overzichtelijk.
Het is wel zaak, dat als men iets
waarneemt dit ook direkt te noteren.
In principe houdt de begeleiding in
dat de dierenarts éénmaal per maand
het bedrijf bezoekt en bij dit bezoek
vormen de geadministreerde gege
vens een essentieel onderdeel. Door
de dieren met abnormaliteiten of de
dieren die onderzocht moeten wor
den vast te zetten, kan het diere-
nartsbezoek bekort worden.
a) meer kalveren per jaar;
b) meer melk per koe per jaar.
Te verkrijgen door:
1) opvoering van de gem. leeftijd
van de melkveestapel;
2) verkorting van de tussenkalf-
tijd.
De verkorting van de tussenkalftijd
leidt ook tot meer kalveren per jaar.
Het belang van de tussenkalftijd
wordt in de praktijk nogal eens on
derschat en bij menig veehouder is
dit gegeven nog niet eens bekend.
Gemiddeld ligt deze hoog en wel er
gens tussen de 390-400 dagen. Vol
gens berekeningen van het Proefsta
tion voor de Rundveehouderij te
Lelystad geeft een verkorting van de
tussenkalftijd een ekstra baten van
ca. 5,— per dier per dag.
O p het gebied van kalverziekten
en kalversterfte is bijzonder veel on
derzoek gedaan. Desondanks blijkt
uit allerlei onderzoek dat 10 13%
van de geboren kalveren sterft voor
de leeftijd van 3 maanden, inklusief
doodgeboren kalveren. Hierbij komt
dan nog de schade vanwege zieke
dieren als gevolg van groeistoornis
sen en behandelingskosten.
Een goede en regelmatige groei van
kalf tot melkvaars is van belang om
de dieren bij een leeftijd van 2 jaar te
laten afkalven. De eerste,dagen van
de kalveropfok zijn vaak de belang
rijkste. De biest geeft het kalf een
preventieve bescherming tegen vele
ziekten. Het belang van de biest is
bekend. Uit een gehouden onder
zoek blijkt echter dat de biest over te
weinig malen per dag wordt ver
strekt. Voor menig bedrijf kan wor
den gesteld dat in de biestperiode
aan het kalf vaker per dag biest moet
worden verstrekt, zodat de opname
per keer geringer behoeft te zijn en
toch een hogere totaalgift per dag
wordt verkregen.
De problematiek ten tijde van de
kalveropfok vormt nog al eens een
bron van ellende, waarbij valt te
denken aan de dodelijke verlopende
coli-infekties gedurende de eerste
levensdagen; >de z.g.. "witte diarree"
gedurende de eerste levensweken en
de maagdarm- en longworminfek-
ties.
LANDBOUWVOORLICHTING
ir. P.W.G.M. Vos,
Konsulentschap voor de Akker
bouw
en de Rundveehouderij
te Zevenbergen.
Voorts geldt bij een hogere leeftijd
dat de opfokkosten (eerste twee le
vensjaren) per koe geringer zijn. Bij
begeleiding weet men vrij snel of de
koe moet worden geruimd wegens
minder goede vruchtbaarheid of ge
breken aan uier, klauwaandoenin-
gen enz. Vaak betekent dit kosten
besparing, omdat het dier tijdig
wordt geruimd.
Onzerzijds kan veel worden gedaan
om problemen te voorkomen, zodat
in zijn totaliteit minder koeien be
hoeven uit te vallen. Verlaging van
het uitvalpercentage zou betekenen
dat nog sterker geselekteerd kan
worden op produktie en dat de ge
middelde leeftijd kan toenemen. Het
streven dient dus te zijn om proble
men te voorkomen.
Bij de melkkontrole zal in de nabije
toekomst de tussenkalftijd voor het
bedrijf en in een later stadium ook
per koe op het uitslagformulier wor
den afgedrukt. Wij twijfelen er niet
aan of dit zal als een signaal gaan
werken.
Bij de veterinaire begeleiding is de
tussenkalftijd een belangrijk krite-
rium. Ook punten als witvuilen (erg
besmettelijk) en aan de nageboorte
blijven staan (bezwaarlijk voor her
stel van de baarmoeder) zullen een
betere behandeling krijgen, zodat
weer tijdig geïnsemineerd kan wor
den. Ook de zekerheid van al dan
niet drachtig, vooral bij pinken, en
het vroegtijdig op de hoogte zijn van
afwijkingen aan de voortplantings
organen vormen belangrijke infor
matie.
Bij de huidige ontwikkelingen in
de melkveehouderij is het een bijna
onmogelijke taak geworden om aan
ieder dier voldoende aandacht te
besteden. Bovendien is de kans op
virusziekten eerder toe- dan afgeno
men. Een overzichtelijke en vooral
komplete administratie maakt een
ondernemer meer kritisch en dit zal
zijn effekt hebben op de bedrijfs
voering.
Als wij zien dat de gemiddelde tus
senkalftijd ergens ligt tussen de
390-400 dagen én dat één dag ver
korting ca. 5,— aan baten per dier
per dag kan opleveren, zullen veel
bedrijven hun voordeel kunnen
hebben van begeleiding. Voorts is de
veehouder eerder geïnformeerd bij
abnormaliteiten en kan hij zekerheid
verkrijgen over de drachtigheid. Bij
begeleiding zal met meer vertrouwen
gestreefd worden naar vroegtijdiger
insemineren na afkalven.
In voorbereiding is om de gegevens
van begeleidingsbedrijven kompu-
termatig te gaan verwerken, zodat
een grondige evaluatie op de be
trokken bedrijven mogelijk wordt en
de veehouder periodiek de beschik
king krijgt over een advieslijst.
leeftijd bij afkalven kg melk vet eiwit
2 jaar
3 jaar
4 jaar
5 jaar
6+ 7 jaar
8+ 9 jaar
10 jaar en ouder
4.518
5.146
5.602
5.801
5.890
5.824
5.563
gem. 4 jaar 5 maanden 5.356
4.12
4.12
4.11
4.11
4.08
4.02
3.97
4.10
3.38
3.41
3.38
3.38
3.37
3.34
3.32
3.38
Uit de berekende voederwaardeprijs bleek dat de kVEM-prijs 0,46 en'de eiwittoeslagprijs 0,28 bedroeg.
Ten opzichte van de vorige maand 0,07 stijging van de eiwittoeslagprijs en een daling van 0,01 van de
kVEM-prijs. Alle prijzen zijn exkl. BTW.
RUWVOEDERS
Produkten
Voederwaarde
VEM VRE
Marktprijs
per 100 kg
Verlies
bij bew.
Marktpr.
inkl. verl.
Voederw. pr.
per 100 kg.
Marktpr. in
v.d. voederw.pr.
Aardappelen
Bierbostel
Aard.afvallen
(15% ds)
Mix 50/50
(18,5% ds)
Mix 50/50
(22% ds)
Mix met
2% pulp
Mix 70/30
(21,2% ds)
Snijmais
Appelpulp
Natte pulp
(20% ds)
Natte pulp
(10% ds)
Aard. vezels
(11% ds)
Bietestaartjes
Appelen
Bieteblad
met kop
Spruitestok.
Spoeling
Waspeen
Witlofwortel
(gewassen)
De prijs van voeraardappelen is noga! aangetrokken. De aanvoer en kwaliteit is matig. Bierbostel blijft duur en
zeer klein van aanbod. Van de mix-soorten komt de 70/30 (70% aard.afvallen en 30% bostel) het minst
ongunstig uit. Let op de drogestof cij»'ers! Snijmais (25% drogestof) is moeilijk te leveren. Perspulp komt naar
verhouding gunstig uit, evenals aardappelvezels. Voor dit laatste produkt speelt de,transportafstand een rol bij
de marktprijs. Bieteblad met kop is (om vers te voeren) niet duur, doch het aanbod op de ruwvoermarkt is i.v.m.
de rooisystemen niet groot. Fruit en spruitestokken zijn aantrekkelijk qua prijs. Over spoeling lopen de
meningen, wat betreft de voederwaarde nogal uiteen. Bepaling op drogestof geeft u wel een inzicht. Mycelium
(een spoelingprodukt) heeft een hoger drogestofgehalte dan de graanspoeling doch per kg drogestof is de
voederwaarde lager. Witlofwortelen komen gunstig uit. Het is de vraag of de wortelen aan de 20% drogestof
komen.
231
13
11,00
5%
11,57
10,99
105
215
50
12,00
15%
14,11
11,29
124
150
6
4,72
25%
6,29
721
87
182
28
10,00
15%
11,76
9,15
128
215
28
10,85
15%
12,76
10,67
119
197
28
11,00
15%
12,94
9,84
131
210
10
925
15%
10,88
9,94
109
250
14
10,00
15%
11,76
11,89
98
105
3,75
20%
4,68
4,83
96
200
10
7,00
15%
8,23
9,48
86
104
5
4,20
20%
5,25
4,92
106
111
5 -
3,50
15%
4,11
5,24
78
120
9
4,50
30%
6,42
5,77
111
90
3,00
10%
3,33
4,14
80
134
18
425
10%
4,72
6,66
70
180
29
7,00
5%
7,36
9,09
80
77
16
3,25
5%
3,42
3,99
85
95
6
4,25
10%
4,72
4,53
104
192
14
6,50
10%
7,22
922
78
HOOI EN STRO
Weidehooi
Graszaadhooi
Tarwestro
Haverstro
Gerstestro
Bonenstro (bruine bonen).
Prijs per ton
400,-
225,- tot 275,-
160,—
175,-
180,-
180-
Voederwaarde bij gem. kwaliteit
300,-
185,- tot 225,-
171,—
205,-
202,-
215,—
Goed gewonnen haverstro, gerstestro en bonenstro zijn "goed" te voeren.
Produkten
Voederwaarde
Marktprijs
Voederw. pr.
Marktprijs in
VEM
VRE
per 100 kg
per 100 kg
v.d. voederw. pr.
Maismeel
1053
54
57,50
49,95
115
Tarwemeel
1068
82
54,75
51,42
106
Gerstemeel
971
87
53,30
47,10
113
Havermeel
865
87
48,75
42,22
115
Tapioca
933
44,50
42,91
103
Bietepulp
925
52
41,50
44,00
94
Citruspulp
980
26
44,65
45,80
97
Maisvoermeel v.a
977
75
49,80
47,04
105
De pulpsoorten komen het voordeligst uit. Tapioca en maisvoermeel zijn iets goedkoper dan de vorige maand.
EIWITRIJKE GRONDSTOFFEN
Produkten
Voederwaarde
Marktprijs
Voederw. pr.
Marktprijs
VEM
VRE
per 100 kg
per 100 kg
v.d. voeder
Lijnschilfers
1020
282
62,90
54,81
114
Soyaschroot
1014
385
54,30
57,42
94
Maisgl. voermeel
983
163
48,55
49,78
97
Kokosschilfers
1078
164
52,40
54,18
96
Tarwegries
870
132
44,25
43,71
101
Tarwegrint
813
126
43,50
40,92
106
Lijnzaad
1580
172
79,75
77,49
102
Bonenpellets
977
185
50,75
50,12
101
Lucemebrok
688
118
38,15
34,95
109
Sesamschilfers
1081
386
57,40
60,53
94
Raapschroot
812
299
44,75
45,72
97
De goedkoopste eiwitrijke grondstoffen zijn soyaschroot, sesamschilfers, kokosschilfers, maisglutenvoermeel
en raapschroot. Lijnschilfers blijven duur.
MENGVOEDERS
Produkten
A-brok
Eiwitrijke brok
Limix 16% r.e.
Voederwaarde
VEM VRE
940
940
850 1)
120
150
125
Voederwaardeprijs
per 100 kg
46,60
47,44
42,60
Limix is een produkt waarvan het eiwit voor een groot deel uit een N.P.N. verbinding bestaat.
1) Opgegeven door fabrikant.
15
