D roog weer is in het najaar nog belangrijker dan in de zomer.
Een graangewas is bij zon en wind weer gauw droog en boven
dien kan het eindprodukt nog gedroogd worden ook. In het
najaar hebben we echter veel meer te maken met de faktor
grond. Wanneer deze te nat is dan komen er veel meer ekstra
zorgen om de hoek kijken. Soms zijn vele werkzaamheden ge
woon niet uitvoerbaar. Vooral bij het rooien van de aardappelen
zijn we uiterst kwetsbaar omdat de knollen en de grond van
elkaar gescheiden moeten worden. Zeven en nog eens zeven van
natte aardappelgrond is heel moeilijk en zo zien we als het toch
nog een beetje lukt het grondtarrapercentage in de bewaar-
ruimten aanzienlijk stijgen. Bij de bietenoogst zitten we met
hetzelfde probleem, maar met een biet kunnen we wat ruiger
omgaan. Door de rooisnelheid te verlagen en de zeefcapaciteit
wat te verhogen kunnen we duidelijk veel ten gunste bereiken.
Jammer is echter, dat aan vele machines geen mogelijkheden
zijn' ingebouwd om die zeefcapaciteit te wijzigen. In een droge
periode hebben we praktisch niets te reinigen en in een natte
periode weer juist des te meer. Door het monteren van een
toerenvariator moet in deze toch heel veel te bereiken zijn. De
zwaarte van de grond kan op één en hetzelfde perceel aanmer
kelijk verschillen en daarom moet de reinigdende funktie kun
nen worden aangepast aan de omstandigheden van het moment.
Met belangstelling zien we daarom de bietenrooidemonstratie
in Zuidelijk Flevoland tegemoet en we hopen daar speciaal te
letten op de reinigingssystemen van de diverse rooimachines.
De ontmoeting van de technici met de bietentelers is van zeer
groot belang, want bij een handwerkloze teelt passen slechts de
B ijzonder interessant is het om naast of achter de ontblader-
machine de gekopte bieten eens over een afstand van 100 meter
te tellen en dan uit te rekenen hoeveel planten per ha men
uiteindelijk nog oogst. In het voorjaar komen we bij een zaaiaf-
stand van 15 cm in de rij bij een opkomstpercentage van 70% al
gauw tot een opkomst van 91.000 planten per ha. Bij het rooien
zijn we nu echter zo maar 15% van de planten kwijt en waar zijn
die gebleven? De konklusie is, dat het gewas zichzelf corrigeert
en dat we bij de precisieteelt niet meer zelf met de hak moeten
gaan corrigeren. De oudere generatie doet dat nog graag, maar
de jongere generatie niet meer en ze hebben nog gelijk ook.
Vroeg rijpende bietenrassen zijn bij het huidige afleveringssys
teem van veel belang. Over een lange periode moeten we bieten
afleveren en daar kunnen we bij de rassenkeuze toch terdege
rekening mee houden. Vroeg rijpende rassen geven al vroeg een
hoger gehalte en dat compenseert weer de wat lagere opbrengst
door het vroeg oogsten. Het is ellendig om met een lager sui
kergehalte uit de bus te moeten komen dan de buren. Leuk is het
niet om de minste te moeten zijn en daarom prijzen we ons
gelukkig, dat we tegenwoordig een klacht kunnen indienen bij
de suikerindustrie. Inspraak moet er zijn en natuurlijk ook in de
bietenteelt. Een overbemesting met stikstof van begin juni kan
de fabriek schijnbaar op dit moment nog constateren. Dat een
boer zijn zonden hem niet vergeven worden wisten we, maar na
5 maanden hadden we het niet meer verwacht, dat ze ons nog
toegerekend zouden worden.
D e herfstvakantie viel geheel in het water en zo gingen veel
plannen de mist in. Bij het binnenhalen van de uienoogst is het
een goede gewoonte, dat het gehele gezin er in de vakantie aan
meehelpt, maar daar is deze keer jammer genoeg niets van
uitgekomen. Als het een niet lukt moet echter het ander gebeu
ren in een boerengezin en daarom is moeder met de dochters
naar de stad gegaan om zich geheel in het nieuw te steken. Met
een cheque betalen voel je niet zo direkt in je beurs, maar alles
bij elkaar kruipt er wel een groot gedeelte van de opbrengst van
een gemet uien in. Een oud spreekwoord luidt:"Als je in de juin
bin, mot je in de juin bluven", maar ook om andere redenen
moet men uien blijven telen. Paars en mosterdgeel zijn mo
dieuze tinten, maar er past zo weinig bij en dat maakt het geheel
vrij duur. Toch is het een rijk bezit zo'n knappe boerin met een
paar lieve dochters en dat mag gerust een paar centen kosten.
Als de bladeren gaan vallen
Aardappelopbrengsten zijn goed
Prijsvorming uien redelijk goed.
Suikergehalte bieten is goed
v
jj.
Risico's bij aardappeloogst
ontlopen
Ook in het Land van Altena en Biesbos zijn we in de herfst
aangeland, waar ook de werkzaamheden op het bedrijf alsmede
Moeder Natuur ons door haar vaste regel de tijd aangeeft
waarin wij leven en werken.
Wij hebben na een zomer van te weinig zon en te lage tempe
ratuur die voor de landbouw in 't algemeen wel goed geweest, te
maken gehad met opbrengsten van diverse gewassen, waarbij
grote verschillen waren te konstateren. De grasgroei is door wat
te droge grond wat achter geraakt doch na de regen toch weer op
gang gekomen, en daardoor zal de staltijd iets verschoven wor
den.
Als men de uitslagen van de hooi- en kuilmonsters onder ogen
krijgt is dat dit jaar niet zo best.
Ook de kwantiteit is bij veel bedrijven niet toerijkend, daar zal
dan ruwvoer bijgekocht moeten worden.
Maar door de grote uitbreiding van somimige bedrijven, en
door de voorlichtingsdienst ingenomen standpunt van enkele
jaren geleden dat men beter ruwvoeder kan aankopen dan zelf
te telen wordt nu wel achterhaald met de financiële gevolgen in
de bedrijfsvoering.
Door de grote uitbreiding van stallen soms met hoge subsidies is
het wel in schril contrast staat met de werkelijkheid van van
daag, n.l. dat de heer Gundelach zegt dat er geen geld meer is
omdat de veehouders zelf de dupe worden van een te grote
productie. Maar dan vallen er geen bladeren, maar financiële
klappen, wat toch wel wat anders is.
De natuur komt in een rustperiode maar voor de veehouder gaat
een drukke tijd aanbreken. Er kalven meer koeien wat wel
aantrekkelijk is met de herfstpremie van de zuivelfabriek en de
goede prijs van de kalveren.
Ook komt het mij voor dat de E.E.G. gedachte naarmate het er
minder gunstig uitziet met de financiële opbrengsten, het eigen
ik in diverse landen steeds meer word gevoeld.
Als wij kijken hoe ons buurland reageert op onze gasprijzen
voor onze tuinbouw en de maatregelen bezien m.b.t. de invoer
van geslachte varkens, en de opmerkingen welke gedaan wor
den over onze legbatterij en,komt de Europese gedachte wel op
de tocht te staan.
In Nederland met onze grote export van landen tuinbouwpro-
dukten komen die maatregelen niet erg van pas.
Het oogsten van de laatste producten verloopt goed. De aard
appels zijn zo goed als gerooid en met een behoorlijk prijspeil.
De bieten hebben weinig tarra, maar met een goed suikerper
centage wat wel aantrekkelijk is. De KG. opbrengsten zijn niet
aan de hoge kant.
Ook de snijmais is door het mooie weer nog aardig bijgetrokken.
Met een goede kuilmais kan je de winter gerust tegemoet zien.
Ook in het Land van Hulst werd het na een droge periode
eventjes goed nat. Eerst een bui van 15 mm. en vervolgens viel er
in één nacht 45 mm. Daarna nog wat "treiterbuitjes".
Door die regen konden ineens de aardappelen worden gerooid,
waar het eerst te droog voor was. Voor de rest van de aardap
pelen is het altijd goed rooiweer geweest, zij het iets aan de droge
kant. Van de opbrengst had men geen hoge verwachtingen, toen
men echter eenmaal aan het rooien was, bleek dit mee te vallen.
De bruine bonen, waarvan er een grote oppervlakte was uitge
zaaid, hebben een goede opbrengst te zien gegeven. Het dorsen
was wel een probleem, vanwege de te droge bonen. Men kreeg
gemakkelijk halve en beschadigde bonen. Voor de erwtendop-
machine gaven de bonen echter geen probleem.
Ook is er een perceel op stam afgerijpt, uitgereden en direkt
gedorsen. Het is enorm werkbesparend, maar geeft toch een
groot risico. Het ras leende zich er goed voor.
De uien zijn onder goede omstandigheden gerooid. Het was
laat, omdat dit produkt laat afrijpte. Sommige percelen werden
helemaal niet rijp en staan nu nog te groeien Er is hier op veel
percelen loofgeklapt, vanwege de "dikhalzen". De komende
dagen zullen veel uien geoogst worden, mede door het drogende
weer.
De bieten worden gestaag gerooid. Alleen de voorlevering was
een zwakke zaak. Hoe zou dit gekomen zijn? Ook hier werd een
slechte opbrengst verwacht. Ook dit bleek echter wat mee te
vallen. Het suikergehalte ligt rond de 16%. De tarwe is hier en
daar al gezaaid, het meeste moet echter nog gezaaid worden.
Zo aan collega boeren te merken zal er weer veel tarwe uitge
zaaid worden. Ook is er een behoorlijke partij wintergerst ge
zaaid.
Velen zijn bezig met zaaivoor ploegen, maar aan de win tervoor
is ook al gewerkt. Er moet nog van het droge land geprofiteerd
worden zolang het kan. Dit deed men ook met cultivateren. Veel
aardappelland hoeft niet meer geploegd te worden.
Nu bijna alles goed geoogst is, moet toch wel redelijke op
brengsten is men toegekomen aan het verkopen van de pro-
dukten.
Alleen de aardappelen, uien en suikerbieten laten zich goed
aanzien. Het zijn ook de pijlers van het inkomen, zodat we wel
iets kunnen verwachten. Als onze regering en de EEG niet al te
veel plunderen, is het best mogelijk, dat we eindelijk eens een
inkomen kunnen halen. Zou het dan ook eens meer dan het
minimum-loon kunnen zijn?
We schrijven 21 oktober. Na een periode van ruim 2 weken,
waarin ongeveer 100 mm regen is gevallen, ziet het er naar uit
dat het weer op Noord-Beveland wat beter wordt. Dat mag wel
ook want door het latere najaar is de achterstand met diverse
werkzaamheden alleen nog maar groter geworden. Doordat er
om de paar dagen grotere en kleinere hoeveelheden regen vielen
moesten vele werkzaamheden stilgelegd worden. Het enige wat
nog redelijk ging was bietenrooien. Op de zwaardere gronden
zitten nog tamenlijk veel aardappelen in de grond toch nog wel
10 a 20 procent van de totale oppervlakte. Deze laatste loodjes
zullen nog wel zwaar wegen (grondtarra) deden we in de droge
periode nog wel eens ongeveer 5 Ha per rooier/dag nu mag je
blij zijn met 1 1 en een half Ha.
Het merendeel van de uien liggen nog op het land of staan nog
vast. De meningen over het loofklappen zijn verdeeld. Sommige
afnemers bevelen loofklappen aan anderen raden het juist weer
af. De praktijk zal moeten leren wat de beste methode is. De
opbrengsten zijn wel redelijk maar er zijn veel partijen met een
hoog uitvalpercentage vanwege de vele dikhalzen. Gelukkig
verloopt de prijsvorming voor dit speculatieve gewas redelijk
goed. Wegens het slechte weer is er nog niet veel wintertarwe
gezaaid. Er moet zelfs nog vrij veel op zaaivoor gereden worden.
De voornaamste rassen die uitgezaaid gaan worden zijn toch wel
weer Arminda en Okapi. De levering van de suikerbieten ver
loopt naar wens. De opbrengsten variëren van redelijk tot slecht.
Het suikergehalte is goed. Als u dit leest hopen we dat met
voorgenoemde werkzaamheden een aanvang is gemaakt en ho
pen op nog een paar weken goed najaarsweer om het vele
veldwerk weer op tijd klaar te krijgen.
Vanwege de neerslag in het weekend van midden October zijn
de veldwerkzaamheden op SchouwenDuiveland minder vlot
verlopen. Gelukkig kregen we in de loop van de derde week wat
drogende dagen. De stagnatie had vooral betrekking op het
aardappel rooien, het uienbinnenrijden en bruine bonen dorsen,
in mindere mate op het zaaivoorploegen, suikerbieten rooien en
maishakselen. De laatste dagen evenwel is er weer volop ge
ploegd, gezaaid en voldoende suikerbieten gerooid. Ook is er
een begin gemaakt met wintervoorploegen. Bovendien is er
volop gewerkt aan de op zwad liggende uien. Minder vlot ging
het met het aardappel rooien.
Het ziet er naar uit, dat er weer een grote oppervlakte winter
tarwe gezaaid zal worden. In de rassen zal 6 er ten opzichte van
dit jaar niet veel verschuiven, wel minder animo voor de kort-
stroorassen. Bovenaan staat wel het ras Okapi, met als goede
tweede het ras Arminda. Bij een van betekenis zijnde opper
vlakte in het'bouwplan is het wenselijk aan rassenspreiding te
doen. Bij de suikerbieten blijkt het nog zo, dat de kg-opbrengst
tegenvalt en het suikergehalte gemiddelde meevalt. De tarra-
percentages zijn nu niet bepaald gunstig.
Van de uien lag nog ongeveer 70% buiten, waarvan nog een deel
vaststond. Men is de laatste dagen volop bezig om dit product
binnen te rijden. Dat er veel aandacht aan bewaring geschonken
moet worden is begrijpelijk, droog binnen rijden was er niet bij.
Wat de nog vaststaande percelen uien betreft, houden we ons
hart vast.
T.a.v. de aardappelen is het zo, dat de kg-opbrengsten meege
vallen zijn. Bij het rooien in de droge periode is er nogal be-
schadeging ontstaan, maar nu heeft men geen last meer van de
kluiten. Nu valt het rooien tegen door het niet willen lopen van
de grond. Er moet nog ongeveer 100 ha (ongeveer 3%) gerooid
worden, de laatste loodjes wegen het zwaarst. Maar bij het
verschijnen van deze editie zal de aardappeloogst wel achter de
rug zijn. De neerslag en hoge temperatuur waren beide gunstig
voor de groei van de groenbemesters. Ploeg ze straks goed on
der, dus niet begraven. Zaterdag 27 October worden de regio
nale ploegwedstrijden gehouden. Meer dan 20 deelnemers zul
len met elkaar strijden om de hoogste eer op dit gebied.
De werkzaamheden in de Westhoek verlopen prima. Tot op
heden hebben we een najaar zoals de boer het graag heeft. We
beginnen nu echt bij te komen en er zijn collega's, die zelfs voor
zijn met de werkzaamheden, 't Lijkt er op, dat toch alle aard
appelen veilig binnen zullen komen. Nu dan is dat voor dit jaar
weer goed afgelopen zullen we maar zeggen. Maar we schrijven
het voor de zoveelste keer: "We nemen met de aardappeloogst te
veel risico's!" De prijs van de aardappelen blijft zich op een
redelijk niveau houden en dat maakt '79 voor die boeren die
aardappelen telen tot een redelijk goed jaar. 't Is eigenlijk wel
bedroevend, dat onze resultaten zo van één gewas afhankelijk
zijn. De marges zijn zo minimaal bij de andere gewassen, dat
alleen een flinke opbrengst in kilogrammen een verschuiving
van ons inkomen ten goede laat keren. Niet alleen de aardap
pelen zitten in de lift ook de suikermarkt heeft enorme sprongen
gemaakt. Vanwege onze E.E.G.regelingen zullen we, dat zeker
niet in onze portemonnaie gewaar worden. Het klimaat voor de
boer kan er echter veel door verbeteren en ook de gewone
burger kan wellicht weer eens wat begrip opbrengen, dat het een
goede zaak is, dat er in West Europa bieten worden geteeld.
Ik zei u al, de werkzaamheden vorderen goed.Wanneer we dit
schrijven hebben we nog geen bieten aan de hoop zien liggen, 't
Moet er nu echt wel van komen want 1 nov. nadert met rasse
schreden. Onze stelling is altijd al geweest, dat in de week waar 1
november in valt men moet trachten de bieten aan de hoop te
hebben zitten. We kunnen hier wel eens een paar dagen mee
spelen, maar we moeten ons wel realiseren, dat we steeds meer
risico gaan nemen. Na de regen is het gehalte van de bieten wel
met ongeveer 1% gedaald. Wellicht kan met koude nachten en
wat zon overdag 't gehalte weer toenemen. Er is ook al flink wat
gezaaid in de Westhoek. Wanneer het weer zo blijft zal er zeker
nog heel wat tarwe worden bijgezaaid. Arminda en Okapi zijn
favoriet. Zo "ploegt" de boer voort letterlijk en figuurlijk. Sept
en okt '79 liggen tot op heden voor hem goed. En iets watje met
plezier doet maakt het doen en laten erg licht. Ondanks alle
druktes kunnen we zo heel wat aan!
beste machines. Zeeland is een bietenland en daarom zouden
ook wij een provinciale rooidemonstratie bijzonder op prijs
stellen.
5
