Aardappel bewaring: "Kiemremming door bestraling niet voor praktische toepassing! H H et bestralen van aardappelen kan een aantal minder gewenste ne veneffekten tot gevolg hebben. Te noemen hierbij vallen: H et is bekend dat wondheling door bestraling wordt vertraagd danwel geheel achterwege blijft. Be schadigingen vormen dan de inval spoorten voor mikro-organisme. Bestraalde aardappelen worden aanzienlijk meer door Fusarium- B estraalde aardappelen worden na koken veel sneller en sterker grauw dan vergelijkbare met chemische kiemremmingsmiddelen behandelde aardappelen. Een grauwverkleuring van gekookte aardappelen geeft een zeer onaantrekkelijk aanzien. Naar- B ij het IBVL is publikatie 323 verschenen, met als onderwerp "Kiemremming bij bewaring van konsumptie-aardappelen" sa mengesteld door ing. N. Buitelaar. H, H et bestralen van aardappelen blijkt ook van invloed te zijn op de chipskleur. De chipskleur van zowel met gamma- als met elektronenstra len behandelde aardappelen blijkt tot enkele maanden na bestralen donkerder te zijn dan die van chips bereid uit met een chemisch kiem- remmingsmiddel behandelde aard appelen. Vervolgens komt de kleur van de diverse kiemremmers op een ongeveer gelijk niveau. Aan het eind van het bewaarseizoen daalt de chipskleur van met gammastralen behandelde aardappelen weer tot een bedenkelijk laag niveau, terwijl die van de met elektronenstralen be handelde aardappelen dan op het niveau van de met chemische kiem- remmingsmiddel behandelde aard appelen blijft. ww IBVL WAGENINGEN et kiemremmend effekt van ioniserende stralen is uitstekend en valt niet te overtreffen door de thans in gebruik zijnde chemische kiem- remmingsmiddelen. Bovendien laten de stralen geen residu achter. De kosten van een behandeling met straling liggen veel hoger dan die van een chemische behandeling. De minder gewenste neveneffekten van bestraling zijn een kwalijke zaak. Zolang de oorzaak hiervan niet is vastgesteld en opgeheven, dan wel zolang de eisen, die de konsument stelt aan gekookte aardappelen en uit aardappelen vervaardigde produkten, zich niet wijzigen, lijkt de kans van praktische toepassing voor deze kiemremmingsmethode ge ring. Bestraling aast temperatuurregeling en chemische middelen biedt het bes tralen van aardappelen de mogelijk heid om konsumptie-aardappelen kiemvrij te bewaren. Het principe van bestralen berust op het stopzet ten van de celdeling, zodat de aard appelen niet meer kunnen kiemen. Reeds in het bewaarseizoen 1968/1969 was het in ons land toe gestaan proefpartijen bestraalde aardappelen op de markt te brengen. Op instigatie van de WHO (Wereld Gezondheidsorganisatie), werd het in Nederland in maart 1970 en mei 1976 telkens voor een periode van vijfjaar toegestaan onbeperkte hoe veelheden bestraalde aardappelen op de markt te brengen. Deze ter mijnen zijn ingevoerd omdat nadere gegevens omtrent geschiktheid voor onbeperkte konsumptie diende te worden verkregen. In september 1976 heeft de WHO het in de handel brengen van bestraalde aardappelen onvoorwaardelijk vrij gegeven, het geen door onze gezondheidsautori teiten bij een volgende aanvraag ze ker zal worden overgenomen. Het IBVL heeft in samenwerking met het Instituut voor Toepassing van Atoomenergie in de Landbouw (ITAL) een groot aantal proeven uitgevoerd m.b.t. het bestralen van aardappelen. Hierbij werd zowel aandacht besteed aan de kiemrem- ming als aan de neveneffekten van de bestraling. Bij het onderzoek werd gebruik gemaakt van elektronen en gammastralen. Elektronenstralen dringen slechts tot op geringe diepte in het produkt door, afhankelijk van de elektrone nenergie. Daarom is het bijv. voor aardappelen noodzakelijk dat de knollen in één enkele laag onder de stralingsbron worden doorgevoerd. Bovendien moet dit produkt bij het passeren van de bron ronddraaien om de knol aan alle kanten bloot te stellen aan de straling. Uit meerjarig onderzoek is gebleken dat 20 Krad (rad radiation absor bed dose een eenheid van geab sorbeerde energie 1000 rad 1 Krad) elektronenstralen, gedoseerd door een bron waarvan de elektro nenenergie maximaal 1,7 MEV MEV miljoen elektron volt) be draagt, voor de meeste rassen vol doende is om gedurende een lange bewaarperiode kiemvrij te blijven. Voor het ras Eigenheimer, dat ook bij het onderzoek was betrokken, bleek deze hoeveelheid straling on voldoende te zijn. Het doordringend vermogen van de elektronenstralen met een maximale energie van 1,7 MEV was te gering om de dieplig gende ogen voldoende te bereiken. Een lagere dosering elektronenstra len geeft wel een tijdelijk kiemrem mend effekt. Gammastralen hebben een groot doordringend vermogen. Hierbij kan de inhoud van grote kisten of dozen gelijktijdig worden bestraald. Vast gesteld is dat de laagdikte bij twee zijdige bestraling ten hoogste 80 cm kan zijn, dit in verband met de ver houding tussen de maximum- en de minimum-stralingsdosis (D max. D min.), die ten hoogste 2 mag bedra gen. Een dosis gammastralen van lxh - 10 Krad blijkt voor de meeste ras sen voldoende te zijn voor een kiem- vrije bewaring. 12 Neveneffekten toename Fusarium-aantasting. grauwverkleuring van de aardap pelen na koken. toename reducerende-suikerge halte. grauwverkleuring van voorgebak ken pommes frites. donkerder chipskleur. Het in Nederland uitgevoerde onder zoek heeft zich vooral toegespitst op Overzicht van het kiemremmend effekt van diverse doseringen gamma— en elektronenstralen en van IPC/CIPC-poeder, vergeleken met onbehandelde aardappelen. De dosering 20 ppm poeder werd in 1967 nog geadviseerd;nu 10 ppm. Beide doseringen geven een goed kiemremmend effekt. de gammastralen in vergelijking met chemische kiemremmers en in min dere mate op elektronenstralen. Tenzij anders vermeld heeft het hier navolgende betrekking op gammas tralen, hetgeen niet inhoudt dat het niet voor elektronenstralen kan gel den, maar de kennis hieromtrent ontbreekt. F usarium-aan tasting schimmels aangetast dan niet-bes- traalde aardappelen. Over het alge meen zijn de voor het bestralen ge sorteerde aardappelen gevoeliger voor deze aantasting dan niet-gesor- teerde aardappelen. Betreffende het tijdstip van sorteren kon niet duide lijk worden aangetoond dat de lengte van de heelperiode, liggende tussen het sorteren en het bestralen, van in vloed is op deze aantasting. In som mige gevallen is wel de tendens aan wezig dat, naarmate het sorteren korter voor het bestralen plaatsvindt, de aantasting ernstiger is. Teneinde een toeneming van deze bewaarziekte te beperken, zal het aantal handelingen - opscheppen, sorteren, transport, enz. - voor, tij dens en na het bestralen tot een mi nimum beperkt dienen te blijven. Grauwverkleuring na koken Grauwverkleuring van voorgebakken pommes frites "V oorgebakken pommes frites be reid uit bestraalde aardappelen ver tonen steeds een matige tot sterke grauwverkleuring (10, 11). Deze grauwverkleuring is echter niet meer waarneembaar als het produkt is na- gebakken, hoewel het nagebakken produkt dan vaak wel wat donkerder van kleur is dan nagebakken pom mes frites bereid uit met een chemi- De aardappelen worden in 20-kg-containers op het transportsysteem naar de bron gezet "Kiemremming bij bewaring van konsumptieaardappelen" In deze publikatie worden de drie mogelijkheden van kiemrem ming behandeld, te weten via: a. temperatuurregeling, b. chemische middelen en c. bestraling. De ontwikkelingen met betrekking tot deze laatste methode hebben we uit de publikatie gelicht. mate het bewaarseizoen vordert neemt de grauwverkleuring toe. Aardappelen behandeld met elek tronenstralen geven eveneens een sterkere en snellere grauwverkleu ring dan chemisch behandelde aard appelen. De mate van grauwver kleuring ligt bij gebruik van deze stralen op een wat lager niveau dan bij gammastralen, bovendien blijft deze verkleuring gedurende het be waarseizoen op een gelijk niveau. H et gedurende twee of vier weken bij 15. gr.C. rekonditioneren van met gammastralen behandelde aardap pelen aan het eind van een bewaar periode geeft geen verbetering be treffende het niveau van de grauw verkleuring. Toename reducerende - suikergehal te et bestralen van aardappelen beinvloedt het gehalte aan reduce rende suikers (glucose en fructose). Gemiddeld ligt dit gehalte bij bes traalde aardappelen aanzienlijk ho ger dan van aardappelen die met een chemische kiemremmer zijn behan deld. De grootste verschillen worden hier bij aan het begin en aan het eind van het bewaarseizoen gevonden. Voor de chips- en pommes-frite- sindustrie vormen hogere reduce rende-suikergehalten een groot na deel in verband met de kleur van hun eindprodukt (te donker). sche kiemremmer behandelde aard appelen. Elektronenstralen lijken een minder sterkere grauwverkleu ring te veroorzaken dan gammastra len (7). Voor de verwerkende indus trie, waarbij voorgebakken pommes frites het eindprodukt vormen, bete kent een matige of sterke grauwver kleuring dat deze pommes frites on verkoopbaar zijn. Donkere chipskleur E.e.a. stemt goed overeen met de hogere gehalten aan reducerende suikers die aan het begin en eind van het bewaarseizoen bij de gammas tralen behandelde aardappelen wor den gevonden.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1979 | | pagina 12