Demonstratie "Strohakselen
te Axel
Pootaardappelen
naar
Engeland
D e vorm en de regelmaat van het strozwad
was over het gehele perceel goed te noemen.
Hierdoor ontstonden geen problemen met het
opnemen van de strozwaden. Wanneer de
strozwaden wat slordig zijn gevormd of bedui
dend breder zijn (bredere maaidorsers), zal een
opneembreedte van 1,50 meter te smal zijn. We
zien de laatste jaren dan ook duidelijk een
ontwikkeling naar iets bredere strohakselaars.
We moeten echter wel bedenken, dat bredere
strohakselaars meestal niet zijn om te bouwen
voor loofklappen in aardappelen op een rije-
nafstand van 75 cm.
G oed kort hakselen waarbij het stro nog
enigszins is gekneusd, is voor een goede en
vlotte vertering gewenst. Om de vertering te
bevorderen, moet op kaal land het gehakselde
stro intensief met de grond worden vermengd.
Wanneer het stro niet goed wordt verdeeld en
erg lang is, zal de daarop volgende grondbe
werking problemen kunnen opleveren.
H et toerental van de rotor heeft een duidelijk
effekt op de haksellengte en de uitstroomsnel
heid van het gehakselde stro. De vorm van de
klepels, de soort en het aantal tegenmessen in
de kap zijn hierop ook van invloed. Het toe
rental van de rotor staat weer in nauw verband
met deze voorzieningen.
S tro is een volumineus produkt dat erg licht
in gewicht is. Daardoor is het erg moeilijk om
dit produkt over een flinke breedte goed te
verdelen. Bovendien is de windrichting van
grote invloed op de verdeling. Tijdens de de
monstratie hadden alle machines te maken met
voor- en tegenwind, hetgeen extra problemen
N aast de gedemonstreerde machines waren
twee vergelijkingsobjekten te zien waar een
aanbouwhakselaar op de maaidorser en een
zelfrijdende veldhakselaar hadden gewerkt.
Om een goed beeld te krijgen van deze machi
nes moet men voldoende brede veldjes hebben.
Dit was hier niet het geval. Bovendien waren de
omstandigheden tijdens het hakselen totaal
verschillend (windrichting en vochtigheidstoe
stand) vergeleken met de omstandigheden op
de demonstratiedag. Van de in dit verslag niet
nader omschreven machines gaven de resulta
ten onderling weinig verschillen te zien. Deze
machines bleken allen door de wat lichtere
uitvoering van de klepels onder deze omstan
digheden wat langer te hakselen.
D e pootaardappeloogst is dit jaar wat groter uitgevallen
dan vorig jaar. Óm voldoende evenwicht te bereiken tussen
vraag en aanbod zullen daarom wat meer klanten moeten
worden opgezocht. In dat kader past het uitstekend, dat dit
seizoen een sterk vergrote vraag mag worden verwacht uit
Engeland.
H et lijkt erop, dat in deze oogst naast de extra 1000 ha- meer
poters in de potermaten beschikbaar zullen komen. Maar hoe
we uiteindelijk uit zullen komen, valt nog heel moeilijk te
voorspellen. In de afgelopen jaren hebben de pootgoed prijzen
zich volkomen onafhankelijk ontwikkeld van de consumptie-
markt, in tegenstelling tot vroegere jaren.
I n het algemeen kan worden gesteld dat de kwaliteit van ons
pootgoed wat betreft virus weer "ouderwets" is. De nacontröle-
uitslagen zijn bijzonder gunstig. In het algemeen zeer lage vi
ruspercentages. Zowel aan de binnenlandse als aan de buiten
landse afijemers kan dus weer uitstekend materiaal worden
aangeboden tegen voor hen zeer aanvaardbare prijzen. Voor
een groot aantal producenten komen de prijzen op een moeilijk
te aanvaarden niveau te liggen. Er is steeds sprake in de poot-
goedsector van een "vreemde" relatie tussen prijs en kwaliteit.
In de jaren van matige kwaliteit- hoge prijzen. In jaren van
goede kwaliteit- lage prijzen. Afijn, hopelijk maken de de con
sumptie-telers daar dit jaar een goed gebruik van.
D e zgn. "vrije telers" zouden het dit jaar wel eens wat moei
lijker kunnen krijgen dan in voorgaande jaren. Bij de coöpera
ties en handelshuizen met vaste leveranciers zijn het in ieder
geval de monopolierassen 50% van de oppervlakte) die betere,
stabielere prijzen lijken op te brengen. Daarnaast worden door
H et lijkt er helemaal op dat de export zich weer goed ont
wikkelt. Uiteraard is het succes wat wisselend. Het ene land wat
meer; het andere wat minder. Of we de 420.000 ton van vorig
jaar zullen bereiken laat zich moeilijk voorspellen. De tegen
stand, de concurrentie, is sterk vergroot (Frankrijk, Canada).
Enkele honderden jaren geleden hebben Nederlanders met hun
ervaringen polders in Engeland drooggelegd, o.a. ten noorden
van Harwich. Engelse boeren hebben op het drooggevallen land
met succes geboerd en ook aardappelen geteeld, consump
tieaardappelen. Maar nu de Engelse boeren in de EEG moeten
concurreren, ontdekken ze dat hun rassen, hun kwaliteit con
sumptieaardappelen, in de meeste gevallen onvoldoende zijn.
Met onze Propaganda Stichting een aantal exporteurs waren
we daar vorige week om onze diensten aan te bieden. Daar, waar
enkele honderden jaren terug andere Nederlanders toen hun
diensten aanboden voor dijkbouw, polders aanleggen. En wij nu
onze ervaringen met nieuwe, moderne rassen, met in alle op
zichten gezond pootgoed. Ook Bintjes!
E r wordt keihard gewerkt door onze handelshuizen en coöpe
raties. Eigenlijk moest iedereen eens even achter de schermen
kunnen kijken. Ik heb groot respect en vertrouwen in onze han
del. De pootgoedsector kan trots zijn op zo'n handelsapparaat.
Of ze voor al onze poters dit jaar buiten de Stopa om, een plaatsje
kunnen vinden zal moeten blijken.
ing. A. Remijn
A. Vermeer
11
C.A.R. GOES
O,
nder grote belangstelling is op dinsdag 4 september 1979 de landelijke demonstratie
"Strohakselen" gehouden onder de gemeente Axel, in Zeeuws-Vlaanderen. De dag voor
afgaande aan de demonstratie had het nog volop geregend, waardoor het stro tijdens de
demonstratie tamelijk nat was. De organisatoren hebben echter de demonstratie toch
door laten gaan, omdat in de praktijk ook vaak onder dit soort omstandigheden moet
worden gewerkt. De omstandigheden voor goed hakselen en verspreiden waren daardoor
bijzonder zwaar.
Er is gewerkt in strozwaden, die door een 4.20 meter (14 voet) brede maaidorser waren
gevormd. Het benodigde aftakasvermogen bleek in het vrij natte stro erg hoog te liggen.
Hierdoor werd de rijsnelheid bij de meeste machines beperkt. Dat goed hakselen en
verdelen van stro in de praktijk geen eenvoudige zaak is, bleek wel heel duidelijk tijdens
deze demonstratie.
De "Kidd" strohakselaar in aktie. Door het hoge toerental en de zware klepels werd goed kort
gehakseld en een goede verdeling verkregen.
Opneembreedte van de hakselaars
Haksellengte
Door de zware omstandigheden bleken vele
machines veel moeite te hebben om het stro
goed kort te slaan. De meeste machines zijn
uitgevoerd met los hangende klepels. Door de
grote weerstand van het stro kunnen deze ge
makkelijk uitwijken waardoor de haksellengte
toeneemt. Machines die uitgerust waren met
vaste messen (V.D.G. en Gehl) of voorzien
waren van zware klepels (Wilder en Kidd)
bleken hier toch voldoende kort te kunnen
hakselen.
Toerental van de rotor
We konstateren steeds hogere toerentallen bij
de strohakselaars. Aan de uitbalancering van
de rotor moet dan ook veel aandacht worden
Deelnemende machines
1
toerental
prijs
inzender
merk
in cm
per min.
exkl. B.T.W.
1. Ugerlöse
154
1850
6000,-
O. de Leeuw, Zwolle
2. Vicon-Ridder
150
1800
5620,-
Vicon, Lelystad
3. V.D.G.
180
1800
9850,-
C.M. de Putter, Zaamslag
4. Wilder
186
1200
9750,-
C. Vermeulen, Oostburg
5. Typhoon
150
1600
5890,-
Schepers, Hoogeveen
6. Gyro
150
1675
5600,-
Hoegen Dijkhof B.V.
7. T aarup
210
1700
6744,-
Louis-Nagel, Nijmegen
8. Rivierre Casalis
230
1800
8700,-
Indumij, Dordrecht
9. Nobili
160
2310
5350,-
Boeke-Heesters, Amersfoort
10. Dücker
162
1450
5750,-
Heesters, Roosendaal
11. The Kidd
167
2600
7500,-
Steketee, Oudelande
12. Gehl
180
1000
24000,-
Cebeco, Steenwijk
besteed. Door het afbreken of verliezen van
één of meer klepels geraakt zo'n machine uit
balans. Als deze klepels niet direkt worden
vervangen, gaat de zaak in korte tijd stuk.
Verdeling van het stro
gaf voor een goede verdeling. Vooral met de
wind tegen is het erg moeilijk het gehakselde
stro zijwaarts te verplaatsen. Een andere be
langrijke faktor voor een goede verdeling is,
dat de hakselaar precies midden voor het stro
zwad loopt. De spreidborden in de kap zijn
links en rechts gelijk, waardoor de toevoer van
het stro links en rechts ook gelijk moet zijn.
Jammer was het dat de Taarup en de Rivierre-
Casalis met een te brede machine waren geko
men, die niet symetrifcch achter de trekker
werkten.
Doordat het stro nog vrij nat was, trad er bij de
meeste machines tamelijk veel propvorming
De veldhakselaar snijdt het stro voldoende kort, maar de verdeling liet duidelijk te wensen over.
lüil
op. Dit veroorzaakte een slechte verdeling met
veel stro op banen. De beste verdeling werd
verkregen bij de Kidd en de V.D.G. De Kidd
heeft een aparte opraper die het stro in een
hoog liggende rotor brengt en vanaf een flinke
hoogte het stro gericht naar beneden spuit.
Deze machine heeft bovendien een zeer hoog
toerental die een grote luchtstroom teweeg
brengt en daardoor zeer goed spreidt. De
V.D.G.-machine heeft aparte sneldraaiende
werpschijven achter de machine, die het stro
goed over de volle breedte kan verdelen.
Er was één machine op de demonstratie (ge
trokken Gehl) die het stro via een apart snij-
mechanisme hakselde. Via de messenkooi
wordt het stro met behulp van 6 messen kort
gesneden en via de afvoerpijp weggeblazen.
Het vrij natte stro kwam teveel als één stroom
uit de machine, waardoor de verdeling matig
was. Een voorziening in de afvoerpijp kan
hierin zeker verbetering brengen.
Algemeen
Op enkele uitzonderingen na - zoals eerder
omschreven - hadden alle machines vrij veel
moeilijkheden met de verdeling, omdat er door
het natte stro veel propvorming optrad. Mede
hierdoor en door de ongunstige windrichting
was de verdeling over de volle breedte vaak
onvoldoende. Onder gunstige omstandigheden
- droog stro en dwarswind - zullen deze ma
chines ongetwijfeld betere resultaten geven.
Swifterbant.
Vorig seizoen
H ct vorige oogstjaar was er ongeveer 1000 ha minder goed
gekeurd dan dit jaar. We hebben toen een record plombering
bereikt van ongeveer 640.000 ton. Er werd ongeveer 420.000 ton
geexporteerd, ongeveer 200.000 ton in het binnenland agfgezet
en ongeveer 20.000 ton bij de Stopa aan restanten ingeleverd.
Daarnaast is er nog een bepaalde hoeveelheid zgn. bovenmaats
pootgoed in de consumptiesector terecht gekomen. Hoewel de
financiële uitkomsten beduidend lager waren dan de drie voor
gaande jaren, kon oogst 1978 met een redelijk resultaat worden
afgesloten.
Deze oogst
Dat zou dit jaar wel eens anders kunnen zijn. Het lijkt er op, dat
de grove maten, met name van de Bintjes (10.500 ha), een goede
steun krijgen van de consumptiemarkt, die zich goed ontwikkelt
in prijsniveau. Relatief hoge prijzen van grovere maten doet de
vraag naar kleinere maten toenemen. Het blijft voor de poot-
goedgebruiker altijd opnieuw een kwestie van rekenen welke
maat voor hem het voordeligst is.
De kwaliteit
De producenten groeperingen.
bedoelde handelshuizen in de eerste plaats inspanningen ge
daan voor hun boeren", ten aanzien van de vrije rassen. Mijn
"slogan" om zich ergens aan te sluiten blijft onverminderd van
kracht.
De export.
Engeland is goed voor 250.000 ton pootgoed. Tot nu toe uit
sluitend geleverd door de Schotten en de leren. Het is een
uitdaging om daar ook een stukje van te krijgen. En waarom
niet?
Frankrijk is goed voor 80.000 ton Nederlands pootgoed en zelf
exporterend voor pootaardappelen. Duitsland, ook zelf expor
terend, is goed voor 20 30.000 ton Nederlands pootgoed
Tenslotte
11
