Terug naar Zeeland Een teelttechnikus M Journalistiek talent I Op vrijheid gesteld Ideaal afscheid Dankbaar terug zien M. van Wezel Toen ik al vlug door had dat dit werk het niet kon worden en ik snel het aanbod kreeg om naar de NOP te gaan. kostte dat toch nog wel enige overweging. Janny was er ook niet zo bijzonder mee ingenomen. Eigenlijk had zij haar hart verpand aan Zeeland. Toch nam ik die aangeboden funktie in de NOP aan. Ove rigens stalde Janny daarbij wel als voorwaarde dat ik dan over een eigen auto kon beschikken. Ja want in die tijd was het openbaar vervoer nog niet zo goed geregeld en het idee van daar min of meer opgesloten te zitten in de polder sprak Janny niet aan. Mijn superieur die me echt wel graag in de NOP zag werken, kreeg het voor elkaar dat ik als enige en eerste in het land in de rang van hoofdassistent A over een eigen auto kon beschikken en daarmee dan de ge maakte dienstkilometers kon deklareren. Dienstauto's waren er natuurlijk wel. zegt Adrie, maar daar voelde ik weinig voor. De vrijheid stond bij mij altijd voorop. Ik ben tien jaar van 1955 tot 1965 in de NOP geweest en ik kijk daar op terug als de mooiste tijd in mijn bestaan. Het was een enerverende taak om daar behulpzaam te kunnen zijn bij de opbouw van een moderne fruitteelt in een nieuw gebied. In die tien jaar heb ik de fruit teelt daar zien uitgroeien van een blozende baby tot een alleraantrekkelijkste mooie juf frouw. Tevens was de internationale aanloop van ge interesseerden bijzonder interessant. Uit heel de wereld kwamen er mensen die wel eens wilden zien met eigen ogen hoe dat nou in die nieuwe polders door die Hollanders was ge daan. Het was veelal mijn taak om die bezoe kers rond te leiden en hen alles uiteen te zetten omtrent de fruitteelt. Daaraan heb ik zeer veel leuke kontakten overgehouden die tot op de dag van heden nog worden onderhouden. Na 1965 kwam de Flevopolder in zicht als nieuw gebied om er met fruitteelt te beginnen. Toch is het daar niet van gekomen want mijn wispel turigheid. mijn drang naar weer wat anders werd toch sterker en toen ik in 1965 voor de eerste keer van mijn leven een sollicitatiebrief schreef naar de Z.L.M. om een funktie te gaan vervullen als tuinbouwsekretaris bij de Zeeuwse Landbouw Maatschappij, wist ik ei genlijk al bijvoorbaat dat ik uit de polders weg zou gaan. Die funktie bij de Z.L.M. was me overigens een paar jaar daarvoor reeds aange boden. maar werd door mij toen afgewezen omdat anderen in de polder ook aan me trok ken en me overhaalden om te blijven. Ook Janny sprak een woordje mee in de uitstippe- ling van ons verder levensverloop zegt van Oosten. Zij is een echt familiemens die het liefste in de buurt van haar verwanten woont. Wel dat was dan ook mede de oorzaak van mijn terugkeer naar Zeeland, toen dan in dienst van de Z.L.M. Adrie zoekt weer in zijn papieren en toont even later de bewuste aan- stellingsbrief. 't Is eigenlijk vreemd he, zegt hij, dat dit mijn enige sollicitatiebrief Is geweest. Voor al de funkties ben ik altijd gevraagd, ook heb ik nimmer om salarisverhoging gevraagd. Ik zeg het met enige schroom, merkt hij op. want het klinkt misschien wat pedant of op schepperig. menteelt. Dat was toen iets nieuws voor me en ik heb daarbij ervaren dat ook die teelten bij zonder boeiende aspekten hebben. Vooral de bloementeelt is een erg dynamische tak van tuinbouw. Ik kan een ieder van harte een be zoek aan de bloemenveiling van Aalsmeer aanraden, zegt Adrie. Wanneer je daar voor de eerste keer komt. dan geloof je meestal je eigen ogen niet. Een enorm bedrijf. Ze bereiken daar een jaaromzet van rond de 600 tot 700 miljoen gulden. De afzet vindt grotendeels plaats naar Duitsland, maar die bloemenhandelaren weten ook steeds weer nieuwe markten te ontdekken. Enorme inventieve en dynamische mensen die ook grotendeels op eigen kracht hun bedrijfs tak gezond houden. Door het kontakt met de bloemen en groenteteelt kreeg ik zelf ook de kans om er mijn kennis mee te verrijken. Te vens werden daardoor weer vele nieuwe harte lijke en interessante kontakten gelegd. Ik denk daarbij o.a. aan Tholen en vooral ook aan Sprang-Capelle. waarbij Janny en ik hartelijk in een vriendenkring werden opgenomen. En zo keerden we terug naar Goes, Nee, ik heb nimmer moeilijkheden gekend om aan te pas sen of weer aan te sluiten bij de laatste ont wikkelingen. Wel moet ik toegeven dat het met het klimmen der jaren minder gemakkelijk en snel gaat. Ook kwam daar de fruitteeltkrisis bij en later de achterblijvende ontwikkeling in de fruitteelt. Van huis uit was mijn opleiding en belangstelling geheel in het zuiver technische vlak van de fruitteelt gebleven. Toen de om schakeling naar sociaal ekonomische tuin- bouwvoorlichting steeds meer mijn taak werd, gleed je wel verder af van dat praktisch tech nische. Toch gaf die kennis van dat praktische werk me wel het voordeel dat je met mensen die een beroep op je deden, vrij gemakkelijk kontakt had, wantje wist natuurlijk verdraaid goed wat er in die fruitteelt wereld leefde. Maar ook de sociaal ekonomische voorlichting was aan verandering onderhevig en werd langzaam maar zeker omgebouwd tot ekonomische so ciale voorlichting, een duidelijk ander accent en taakverschil. Om heel eerlijk te zijn, zegt Adrie, heb ik me nooit een echte ESV-er ge voeld en alleen dat gevoel al maakt dat ik zelf van mening ben dat ik nooit een ESV-er ben geworden die daar heel zijn hart in legde. Hij peinst even en kijkt naar buiten en zegt dan, misschien ben ik ongemerkt de laatste jaren toch wel het werk als minder prettig gaan er varen. een puur teelttechnische man ben ik al tijd gebleven. eder mens heeft eigenlijk twee levens, dat wil zeggen, hetgeen hij voor zijn beroep doet en hetgeen hij als hobby uitvoert. Adrie van Oos ten heeft in dat tweede leven aktief gespeeld met zijn vaardige pen. Je zou het ook een soort gave kunnen noemen, al vind ik dat wel een beetje een geladen woord, zegt hij zelf. Maar een feit is dat hij reeds van begin af aan de publiciteit een warm hart toedroeg. In Zeeland begon hij met de oprichting van het "Zeeuws L aar goed ik kwam dus bij de Z.L.M. en werd er sekretaris van de afdeling tuinbouw. Degenen die in die tijd fruitteler werden waren meestal van huis uit pure akkerbouwers, men sen die nog weinig met het fruit te maken had den gehad. Ze bleven zich ook nog akkerbou wer voelen en richtten zich daarom met hun problemen niet alleen tot de fruittelersorgani saties. Bij de Z.L.M. bestond er daarom be hoefte aan een tuinbouwman. Overigens heb ik me niet alleen bezig gehouden met de fruit teelt, maar ook met de groenten en de bloe fruitteeltblad", een uitgave van de kring Zee land der N.F.O. Ik heb dat blad jarenlang ge redigeerd. Het kwam iedere maand bij alle zeeuwse fruittelers, maar zegt hij er bij, het verscheen ook op de tafels van velen elders in het land die geinteresseerd waren in de fruit teelt. Het blad bedroop bijna zich zelf uit de advertentieopbrengsten en de redaktionele in houd werd erg gewaardeerd. Zelf schreef ik er ook veel in, bijdragen gericht op de zeeuwse praktijk, 't Was ook die redaktionele interesse die me toen even verleidde om in te gaan op het aanbod om mee te werken aan de tuinbouw- gids. Toen ik in de NOP werkte kon ik het schrijven ook niet laten, want ik heb er het blad "de Boomgaard" geredigeerd, dat in fruitte lerskringen ook erg gewaardeerd werd. Men zegt dat het komt omdat mijn stijl recht op de man af is. Ik gebruik bij voorkeur geen moei lijke woorden en streef ernaar zo te schrijven dat de fruitteler zich onmiddellijk aangespro ken voelt. Wanneer ik mijn leven nu zo overzie dan zou ik me geloof ik ook heel erg goed hebben thuisgevoeld in de journalistiek. Er zijn ook verschillende boekjes van mijn hand ver schenen zegt hij en toont er enkele van. Mijn allereerste artikeltje verscheen in 1946 in het Zeeuwse Tuinbouwblad dat toen door de Z.L.M. werd uitgegeven en zo blijf je dan bezig. Ik heb voor heel wat vakbladen geschreven, meestal op verzoek van de betreffende redak- ties. Met schrijven moet je ook proberen ak- tueel te zijn, veel mensen lezen in feite graag wat ze eigenlijk al weten, of waarbij ze hun eigen mening terug vinden. Is zo'n artikel dan wat verder uitgespit en uitgediept dan is het echt leesvoer. Jaren achtereen heeft Adrie van Oosten ook steeds de redakteur van het Z.L.M. land- en tuinbouwblad vervangen wanneer die op vakantie ging. Weinigen hebben daar bui ten de redaktie wat van gemerkt, maar 't mag nu wel eens gezegd worden dat Adrie dat werk bijzonder goed deed en het ook met veel liefde deed. Achteraf bekeken had ik best heel graag het hele Z.L.M. blad gedaan, het werk zou me zeer geboeid hebben. Nu ik afscheid neem van de Z.L.M. wil dat overigens nog niet zeggen dat nu ook mijn pen geheel opdroogt, zegt Adrie. Nee hoor, wanneer iemand mij zou vragen om b.v. een artikelenreeks te schrijven over de fruitteelt, zeg maar in Zuid-Tirol dan zou ik dat zeker met plezier gaan doen. Ik schrijf graag, maar .ik reis ook dolgraag. Het een met het ander is uitstekend te kombineren. Ik heb ook erg veel gereisd in het verleden, vooral ten tijde van de voorlichting in de NOP. Heel West-Eu ropa ben ik doorgetrokken. Links en rechts heb ik lezingen verzorgd. Hij laat uitnodigingen zien die uit velerlei landen komen. In eigen land heb ik lezingen gehouden in alle twaalf provincies. Het was wel mijn lust en leven. Ie mand vroeg schriftelijk, van Oosten we willen een fruitteelt bedrijf in Ierland stichten, maar we weten niet goed of de grond en de omstan digheden er wel geschikt voor zijn, wie anders dan jou zouden we kunnen vragen om dat voor ons te komen bekijken. Als je dat wilt dan stu ren we zo snel mogelijk alle benodigdheden voor de reisr Dat is ook gebeurd, zegt Adrie, ik ging naar Ierland. Om je heel eerlijk te zeggen ben ik toen zelf nog enige tijd intensief met de ge dachte-bezig geweest om naar Ierland te gaan en er als fruitteler te beginnen. Dat is er nooit van gekomen omdat Janny dat liever niet wil de. Achteraf heb ik er ook geen spijt van hoor dat het niet is doorgegaan. We wonen hier nog maar zes jaar, zegt Adrie, daarvoor hadden we een huis in Goes- Zuid. Een hele verandering dat wel. Dat lijdt geen twijfel, want wie bij Adrie en Janny in de kamer zit, ziet buiten een grote groene oase, door het achterraam van de kamer kijkt men de boomgaard in. Aan de voorkant ligt de tuin, met daarachter de weg, waarvan men weinig ziet omdat ook daar alles is dichtgeplant met groen. We zijn erg op onze vrijheid gesteld, zegt Adrie. Het huis bouwden we zes jaar geleden. Een bungalow die al aangepast is aan onze behoeften als we oud en "versleten" raken, zegt hij wat spottend. Alles is echter gelijkvloers en dat is gemakkelijk. "Janny" heet de woning, het staat er in smeedijzeren letters op. Ja, die leeft zich hier helemaal uit, zegt Adrie lachend. Veel meer nog dan ik. Ze heeft ook zo'n beetje haar eigen afdeling, nl. kleinfruit. Ze zorgt zelf voor de pluk en brengt ook alles naar de veiling in haar eigen Renault 4. Ik heb daar geen om kijken aan. Ach eigenlijk kun je op geen betere manier oud worden en je tijd vullen, 't Is één grote hobby van ons, heel die fruitteelt. Denk nou echter niet dat het geen werk kost, dat wel natuurlijk. Dat was ook een van de redenen dat ik nu al enkele jaren maar part-time meer werkte bij de Z.L.M. Wanneer je dat alles hier alleen maar op zaterdag moet onderhouden dan is dat onmogelijk. Daarom ben ik maar drie dagen meer bij de Z.L.M. gaan werken en de rest van de tijd aan mijn hobby thuis gewijd. En nu wijd ik me dan helemaal voor de volle honderd procent aan mijn liefhebberijen. Een ideale manier eigenlijk om afscheid te nemen van het leven in loondienst, vindt Adrie. Weinigen zullen hem ongelijk kunnen geven. Ik heb nog maar sinds enige jaren leren rijden met een trekker, zegt hij. Mijn zoon Daan die tijdens zijn studie veel thuis studeerde, heeft het me geleerd. Nu kan ik zelf spuiten, stroken maaien en andere werkzaamheden uitvoeren. Ja natuurlijk heb ik die machines ook, zegt hij, je moet "all-round" zijn ook in je hobby. Ik heb niemand nodig om het werk te doen. Het meeste fruit verkoop ik op stam en heb er dan verder geen werk meer aan. Door die ver vroegde uittreding ga je natuurlijk een stuk loon laten schieten. Onze levenswijze vraagt weinig geld, maar dat wil niet zeggen dat we niet hard werken in ons boomgaardje om daar het beste van te maken dat er is. Dat is gewoon je trots, de eer die je ervan wilt hebben. Ja, toch wel een beetje eerzuchtig, geeft hij toe. Ook verschrikkelijk slordig, voegt hij er heel eerlijk aan toe. Ze hebben in dat opzicht overal en altijd erg veel tolerantie met me gehad hoor. Ik houd van avonturieren, van verandering, van reizen. Janny is veel stabieler in dit opzicht en ik ben haar daar nog altijd dankbaar voor. want het een houdt het ander in evenwicht. Janny heeft het niet zo op verre langdurige reizen begrepen. Ik wel, maar ze vind het best wanneer ik het doe. Op mijn programma staan o.a. nog eens een keer Amerika en Israel. Of het er van komt zullen we af moeten wachten. i^-drie van Oosten stopt nog lang niet om aktief te zijn, zijn vrouw evenmin. Wel kijken ze dankbaar terug op wat achter hen ligt. We hebben drie leuke kinderen die allen getrouwd zijn met lieve partners. Mijn oudste zoon is in de journalis tiek gegaan, die heeft dat ook altijd gewild. Hij moest en hij zou.... mis schien wel een trekje van vader, zegt Adrie met een glimlach. De andere zoon is leraar wiskunde aan de HTS te Vlissingen en onze dochter is ge trouwd en woont in Goes. Inmiddels hebben we al drie kleinkinderen en zo gaat de tijd door, zegt hij berus tend in tevredenheid. Bij het afscheid is het verleidelijk nog even te vragen wat hij van de toe komst in de fruitteelt denkt. Hij laat er zich niet over uit, want zegt hij. er is de laatste tijd al genoeg over ge zegd. Zou er nou een jonge vent bij me komen en vragen, is het verstan dig om in de fruitteelt te beginnen, dan zou ik zeggen "doe het maar niet als je er toch nog geen binding mee hebt gehad". En als hij het dan toch zou doen, dan zou ik zeggen dat er wellicht meer toekomst in peren dan in appels zit.... En nu zeg ik er niets meer over, beslist hij, want de voor lichting kan er een veel beter ant woord op geven dan ik. 13

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1979 | | pagina 13