H et was geen gemakkelijke tijd in het begin,
zegt Sam nadenkend. We moesten er ver
schrikkelijk hard voor werken. We hadden bij
de overname te maken met 8 melkkoeien en
wat jongvee. Overigens waren in die tijd de
meeste bedrijven gemengd van opzet. Wc
konden op 22 ha beginnen, 't Is hier zware
komgrond met een afslibbaar van 50 tot 55%.
Moeilijk bewerkbare grond maar uitstekend
geschikt voor grasland. Later hebben we nog
meer grond kunnen pachten en nu is het bedrijf
ruim 25 ha groot. Het is nu ook een zuiver
veehouderijbedrijf geworden, zegt Sam. Ik
moet er bij zeggen dat mijn zoon Ries de
doorslag heeft gegeven dat het in die richting is
gegaan. Hij heeft veel gevoel voor rundvee en
hij heeft er ook alle aandacht voor. De over
schakeling is niet abrupt gegaan maar zeer ge
leidelijk.
S am laat er geen twijfel over bestaan dat hij
gelukkig is met het feit dat hij een opvolger
heeft. Toen Ries achttien jaar werd hebben we
een maatschap opgericht waarbij hij voor een
derde deel meedeed en ik voor tweederde.
Toen Ries vijf en twintig werd en trouwde is die
maatschap omgezet in een 50/50% verhouding.
Toen ik zestig jaar werd hebben we het weer
gewijzigd en werd het een derde deel voor mij
en twee derde voor Ries. De overname op dit
bedrijf is uitzonderlijk vlot verlopen en zal
waarschijnlijk tot ieders tevredenheid worden
afgerond. De overname van een pachtbedrijf is
vanzelfsprekend niet zo gecompliceerd als
wanneer het eigendom is. Er is weliswaar ook
wat eigen grond maar die is ingebed in de ou
derlijke hoeve en die wil ik zeker niet aan dat
bedrijf onttrekken, zegt Sam. We hebben drie
Hard werken
SRH
Vader en zoons
^rr-
een goed idee want na enige tijd waren er zo'n
10 van die vlotten in gebruik en ik werd toen
belast met de coördinatie van het reddings
werk. In 1945 begon het wederopbouwwerk in
Walcheren en daardoor kwamen er voordat
karwei 300 D.V.W. uit alle windstreken van
het land. In die tijd werd ik uitvoerder bij de
Heidemaatschappij. Naderhand gingen de
boeren steeds meer werk in eigen beheer uit
voeren en om dan een schatting te maken van
de benodigde materialen en de hoogte van de
kosten was het toen mijn taak om in dienst van
"landbouwherstel" als taxateur op te treden.
Het werk beviel me wel en het leek er toen op
dat ik nimmer meer boer zou worden. Toch
begon me later de ambtelijke sfeer die rond de
praktische beslissingen van het werk lagen
steeds meer tegen de borst te stuiten. Ambte
naren die de ballen verstand niet hadden van
het praktische werk maakten eigenwijs uit wat
er moest gaan gebeuren. Die kantoorwijsheid
werd ik beu, en je begrijpt dat het aanbod van
Samuel Kodde dan ook met beide handen
gretig werd aanvaard. Het was een groot mo
ment, zegt Sam, toen ik de stem van den drij
ver" miet meer hoorde, en tot volledige zelf
standigheid kwam. Ik was overigens goed
voorbereid op het beroep van boer. In de eerste
plaats was ik er natuurlijk van kindsbeenaf in
opgegroeid. Maar ook theoretisch had ik me
goed voorbereid via allerlei kursussen die ik
eerder al had gevolgd.
Tot 1966 werd het vee gewoon in de oude
schuur ondergebracht, maar in dat jaar beslo
ten we tot de bouw van een hypermoderne
grupstal met het drijfmestsysteem. Je staat er
van versteld hoe snel alles veranderd, zegt Sam,
want toen wij die stal bouwden was dat ook
landelijk iets nieuws. Overal vandaan kwamen
er boeren een kijkje nemen. Excursies werden
er naar toe georganiseerd. Nu zijn we dertien
jaar later en eigenlijk is onze stal nu al verou
derd. We gebruikten in die tijd ook al als eer
sten het melkleiding systeem en waren lang
voordat er officieel over werd gesproken al in
het bezit van een melktank. We gebruikten,
geen stro maar rubbermatten, kortom we pas
ten het nieuwste van het nieuwste toe.
In die periode was ook Bé ook nog erg aktief
betrokken bij het hele veehouderij gebeuren.
Ze hielp melken, schuurde bussen, assisteerde
bij het trekken aan een kalf wanneer de ge
boorte moeilijk verliep. Bé beaamt het en voegt
er aan toe dat ze nimmer op een trekker heeft
gezeten dat ging haar net iets té ver! Ries leerde
je ook weer inleveren op de kwaliteit van het
exterieur. Die "Amerikanen" hebben een wat
arm gespierde dus schonkige bouw. Ik houd
daar niet zo van zegt Sam maar ja een mooie
koe moet ook zoveel mogelijk melk geven,
't Is de kunst in de fokkerij om nu een zo goed
mogelijk compromis te vinden tussen het een
en het ander.
in Amsterdam op de Vrije Universiteit en hij is
daar inmiddels ook al gepromoveerd in de
Schei, Wis en Natuurkunde. Sam en Bé zijn er
terecht trots op dat hun drietal zoons zich op
een voortreffelijke wijze in de maatschappij
hebben geplaatst. Toch had je wel eens een
rotbui hoor, zegt hij eerlijk. Op een zondag
morgen weet ik nog wel, waren Bé en ik bezig
in de stal, je kent het wel, melken, stallen uit
mesten, voeren en al die andere karweitjes. We
moesten haasten om op tijd in de kerk te zijn.
Moetje nou nagaan, zei ik tegen Bé, ik heb drie
zoons, de ene ligt nog in Amsterdam te slapen,
de andere ligt op zijn bed in Wageningen en
dan slaapt er nog eentje op de Volkshogeschool
te Meridon in Frankrijk. Nou ja, zegt hij met
een glimlach, van werken verslijt je niet! De
appel valt niet ver van de boom, want ook Ries
is al enorm aktief in het organisatorische leven.
Zo was hij met zijn 26 jaar al wethouder van
Mariekerke, bestuurslid van het Waterschap en
het Walcherens wegschap. Hij is Kring-be
stuurslid van Cebeco-Zuid-West, voorts lid van
de juniorkamer en aktief in verschillende
plaatselijke verenigingen. Je zou je afvragen
hoe krijgen die twee het werk op dat bedrijf
rond. Dat gaat vrij gemakkelijk zegt Sam. We
spreken beiden onze agenda's door en dan we
ten we van elkaar wanneer de een of de ander
weg is.
Vervolg op pag. 10
- 'C'* ->r*
VÏA-
jyjttaflijBBPfry
Zo zag het oude huis van "Oosterzicht" eruit voordat het als bouwval werd afgebroken
in die tijd vanzelfsprekend gemakkelijk om
gaan met het vee en ofschoon hij alles mocht
worden wat hij wilde, koos hij doelbewust voor
het boerenvak. Momenteel hebben we 60 stuks
melkkoeien en een veertig tal stuks jongvee'
zegt Sam. De hele veestapel is eigen fok en is
geleidelijk aan verbeterd en opgebouwd. We
hebben al meerdere malen sperma uit Noord-
Amerika laten gebruiken en daar sommige van
onze koeien mee bevrucht. Het hele punt is
echter dat je er wel een betere melkgift door
kunt bereiken, maar van de andere kant moet
zoons, zegt hij en dan zou je denken daarvan
heeft vader destijds heel wat hulp gehad op het
bedrijf? Dat is wel meegevallen, zegt Sam
droogjes maar 't is duidelijk dat hij er nu volop
schik om heeft. Onze oudste die is van meet af
aan gaan studeren en bekwaamde zich op de
landbouwhogeschool in het agrarisch recht en
is later daarin ook nog gepromoveerd. Ries, de
middelste, was weliswaar vaak thuis, maar
heeft toch ook de nodige tijd buiten het bedrijf
doorgebracht met als doel om zich algemeen te
oriënteren. Nou en de jongste zoon studeerde
Sam en Ries, ieder met hun vrouw, modern voortbouwend op een traditie
Tijdens speciale gelegenheden trekt ook Sam het "boerenpak" nog aan.
9
