w e gaan mee naar de stal, waar nu de koei
en worden vastgezet. Er kunnen 52 dieren
D e verkaveling op dit bedrijf is goed. Dat is
overigens pas gekomen na de grote herverka
veling. Voor die tijd hadden we tien kleine ka
vels. Onze huiskavel is nu 18 ha groot en dat is
een mooie lap. De rest van de grond ligt wat
verder weg maar dat is niet erg want daarheen
laten we altijd het jongvee gaan. Er wordt op
dit moment over een vrijwillige aangepaste
ruilverkaveling gepraat. Ik ben daar een sterke
voorstander van zegt Sam, maar 't is wel zo dat
het voor ons bedrijf zeker geen noodzaak is. De
eerste verkaveling kreeg direkt onze instem
ming. We hebben daar niet lang over hoeven
na te denken. Maar de tijden veranderen en
bedrijven van 15 ha zijn nu in sommige geval
len te klein. Je zou kunnen praten over een
extensivering in de verdelingssector. Maar ik
zie zoiets veel meer als een aanvulling. En bij
een intensieve veredelingssector op Walcheren
zet ik ook weer mijn vraagtekens. Overigens
neem ik het niemand kwalijk als hij kiest voor
Modern en traditie
Verkaveling
Dankbaar
Het melkvee
Gewoon doen
Overtuiging
Daaraan proberen we ons te houden, 's
Morgens schept het zelden problemen, want er
zijn maar weinig vergaderingen die voor negen
uur beginnen. We zijn alle twee gemakkelijk
vroege opstaanders en om vijf uur is het als het
nodig is dag voor ons. Wanneer het dan negen
uur is kan er al heel wat werk op het bedrijf zijn
verzet. Op het moment dat we zo zitten te pra
ten gaat de telefoon en belt Ries met de mede
deling dat hij om half vijf op het gemeentehuis
moet zijn. Er wórdt even overlegd, en dan.zegt
Sam, kijk hier heb je nu zo'n geval. We gaan nu
straks samen even de koeien vastzetten, en dan
kan hij rustig naar die vergadering gaan want
ik doe het melken vandaag. We hebben een
uitstekende samenwerking. Hij moet er voor
zorgen dat de kalfjes in de koeien komen, en
dan zal ik er wel voor zorgen dat ze er zo goed
mogelijk uitkomen. Als er een moeilijke ge
boorte te wachten staat en zoiets gebeurt b.v. 's
nachts dan roep ik Ries en weten wij het samen
nogal allicht te versieren.
zorgen. Daarom streven we ondanks alle
drukte er steeds naar om b.v. het melken altijd
op tijd te laten gebeuren. Toch is het een
prachtig vak vind ik en weetje zegt hij. ik was
tijdens het Z.L.M. congres waar de vraag ge
steld werd of het nog zin heeft om boer te
worden direkt al een voorstemmer, want ik ben
er vast van' overtuigd dat het zin heeft, mits
men het vak maar niet kiest om er rijk in te
worden.
H et bedrijf "Oösterzicht" ligt verscholen in
het geboomte, rond de bedrijfswoning spelen
de kinderen van Ries. Ja we hebben in totaal
tien kleinkinderen, zes jongens en vier meisjes.
Het leven gaat door, zegt Sam bedachtzaam.
Mijn slagzin is altijd geweest" Wie dat gij zijt,
past op Uw tijd". Iets dat ik ook van toepassing
vind op vergaderingen, waar sommigen altijd
te laten komen en dan later van geen ophouden
weten, zoiets ergert mij mateloos. Maar ja dat
zijn zo van die kleine dingen. Wanneer we nu
terugkijken op ons leven dan zijn we alletwee
tevreden voor wat het ons tot nu toe heeft ge
bracht. Ik ben innig dankbaar, zegt Sam na
drukkelijk en nog altijd blij met haar en hij
knikt vriendelijk met lief kozende ogen in de
richting van Bé. Ze bloost er warempel zelfs
een beetje van, maar ze vindt het toch wel
prettig dat Sam dat zo zegt, na bijna 40 huwe
lijksjaren.
Er is toch alle reden om dankbaar te zijn, zegt
hij. We hebben drie flinke zoons die getrouwd
zijn met bijzonder lieve schoondochters waar
van tien leuke kleinkinderen, wat mag een
mens nog meer verlangen? De gezondheid
heeft ons nog nimmer echt in de steek gelaten.
Kijk wij zijn geen vermogende mensen, zegt
Sam, maar dat doet niets ter zake aan onze
"rijkdom" want die is onmetelijk groot. Onze
jongens hébben met hun studie voor die tijd,
wel wat geld gekost, maar dat hebben we met
liefde opgebracht en daarom voelen we ons
alletwee rijk met het resultaat van die inspan
ning op onze "oude" dag.
zegt hij wat geïrriteerd. Aan de ene kant krijg je
nu misschien subsidie als je vrijwillig minder
gaat melken, en je kreeg al subsidie als je er
helemaal mee ophoudt, terwijl je van de andere
kant ook nog in staat wordt gesteld om subsidie
te krijgen wanneer je een nieuw bedrijf wilt
gaan stichten
Als je niet naar de een of andere kant uitschiet
en alles gewoon en goed je best doet krijg je
niets voor een groot aantal stuks melkvee. Ik
vind een dergelijke ontwikkeling uiterst grie
vend.... Ik heb al heel wat fusies meegemaakt,
zegt Sam en een van de belangrijkste vond ik
wel het-samengaan met de Noord-Brabantse
Mij van Landbouw. Daarover heb ik niets an
ders dan lof. Ik heb erg veel Brabanders leren
kennen en ik vind het bijzonder fijne mensen
om mee samen te werken. Met fusies moet je
wel rekening houden met de mogelijkheden en
de moeilijkheden. We hebben de fusie gekend
van alle zuivelverenigingen, in Zeeland-Bra
bant en Limburg de herindeling van de ge
meenten, watje ook een soort fusie zou kunnen
noemen.
Momenteel zijn we nog druk bezig om de fusie
van de Gezondheidsdiensten te organiseren.
Daarbij hoop ik dat de fusie op geen enkele
manier de service van deze dienst ten opzichte
van de leden in de provincie zal aantasten.
Maar ik heb daar het volste vertrouwen in dat
het goed zal gaan en ik moet zeggen dat de
andere provinciale Gezondheidsdiensten zich
reeël opstellen. Bij een fusie is het altijd een
kwestie van geven en nemen. Je hoeft daarbij
beslist niet uit te gaan van het standpunt dat het
zaliger is te geven dan te ontvangen, maar je
moet wel zakelijk en eerlijk blijven.
Kwiek als een jonge vent zet Sam de koeien vast
het part-time boeren. Er is duidelijk een ver
paupering van de boerenstand gaande en in
een streven naar een aanvaardbaar inkomen
wordt dan voor werk buiten het bedrijf geko
zen. Het is geen gunstige ontwikkeling maar
het is niet te stuiten. Je merkt ook dat die part
timers nauwelijks meer belangstelling hebben
voor de organisatie. Na een poosje voelen ze
zich niet echt meer boer. In dit verband wil ik er
wel op wijzen, zegt Sam dat b.v. vestigingseisen
zouden zijn toe te juichen wanneer daarmee
kon worden voorkomen dat we overstelpt
worden met z.g. hobbyboeren. De Z.L.M. le
den voelen zich overigens toch nog erg nauw
met de organisatie verbonden, dat blijkt wel uit
de opkomst op vergaderingen. Ook binnen de
afdelingen wordt een aktief beleid gevoerd en
weet men iedere keer weer een attraktief en
leerzaam programma op te zetten, waardoor de
leden goed met de ontwikkelingen op de
hoogte blijven.
D e belangen van de veehouderij binnen de
Z.L.M. worden uitstekend vertegenwoordigd
vind ik. zegt Sam met overtuiging. Van Heyst
heeft het als voorzitter van de veehouderij
commissie altijd voortreffelijk gedaan en ik
heb er het volste vertrouwen in dat die vee
houderijzaken ook bij van Veldhuizen in goede
handen zijn. Je doetje best maar we zullen er
van overtuigd moeten zijn dat we op regionaal
gebied de grote EEG problemen niet zomaar
oplossen. Neem nou het z.g. zuiveloverschot,
10
Het nieuwe huis van Oösterzicht"
worden gestald. Dat vastzetten vraagt nog wel
wat extra werk en zoiets kun je het beste met
zijn tweeën doen. Overigens kennen de meeste
koeien hun vaste plaats, 't Is een prachtige
melkveestapel, die volgens Ries een gemiddel
de produktie heeft van 5500 kg en daarmee
ruimschoots boven het landelijk gemiddelde
zit, voorts wordt er 4% vet en 3,29% eiwit ge
boekt. Sam is de vier en zestig jaar die hij achter
de rug heeft nauwelijks aan te zien en met het
gemak van een jonge kerel zet hij de koeien
vast en houdt daar bij ononderbroken zijn pijp
in de mond. Ook het melken gaat hem gemak
kelijk af. Er wordt gewerkt met vijf apparaten
en een leiding waarmee de melk rechtstreeks
naar een zes melkmalentank wordt afgevoerd.
Ik kan het hele melken klaar krijgen in zeg
maar ander-half uur. De werkdag begint 's
morgens tussen vijf en zes uur en zo rond een
uur of zes 's avonds sluiten we onder normale
omstandigheden het werk af. Maar je begrijpt
natuurlijk wel zegt Sam dat op een veehoude
rijbedrijf het werk nooit klaar is. Je blijft er
altijd mee bezig.
Wanneer je werkelijk al de uren die je effectief
maakt optelt dan is de arbeidsbeloning maar
matig. Toch zijn we over de bedrijfsresultaten
van de afgelopen _^aren niet ontevreden. Daar
naast ben je op ons soort bedrijven wel heel erg
bedrijfsgebonden. In ons geval loopt het op
rolletjes omdat je nog met zijn tweeën bent.
Maar stel dat ik er niet meer zou zijn, dan zou
ik niet weten hoe Ries met al de nevenfunkties
het werk nog aan zou kunnen. Het inschakelen
van een bedrijfsverzorger of het afstoten van de
bestuursfunkties is dan volgens mij onvermij
delijk. We hebben een veehouderijbedrijf en
dieren zijn gebaat met het op uur en tijd ver
I eder mens leeft volgens zijn of haar overtui
ging en wanneer je daarin gelooft dan biedt het
bestaan een.houvast. Weet je ik herinner me
nog dat op-een keer ir. Prins voorzitter van de
Z.L.M. belde en zei. ik heb zojuist gehoord dat
"Den Haag" van plan is om de huishoudschool
Oranjezon te Oost Kapelle op te heffen. Kom
onmiddelijk met me mee dan rijden we naar
den Haag en zullen we proberen om dat recht
tte trekken.
Ook mej. van der Leeden ging mee. Toen we
daar in Den Haag met de betrokken ambtena
ren aan de praat raakten, zei er een" Nu moet
U ons eens vertellen hoe dat nou met die be
volking van Walcheren is gesteld, ik heb horen
zeggen dat er nogal wat van de "zwartekou-
senkerken" zijn. Ik heb twijfels over deze
mensen, maar meneer de Visser zei hij U zult
het ons wel kunnen vertellen want U komt im
mers uit dat gebied?
Ja heren, zei ik, dat kan ik want ik heb toevallig
de eer zelf tot die door U zo genoemde "zwarte
kousen" mensen te behoren. Ik zei het heel
bedaard, maar de ambtenaren kregen een kop
als vuur van schaamte. Later werd het besluit
om de school op te heffen teruggedraaid.
Dat zijn zo van die leuke dingen die je nooit
meer vergeet, zegt hij. Wanneer we afscheid
nemen is het bijna melkenstijd. Ries is inmid
dels naar het gemeentehuis en Sam gaat zich
verkleden voor het werk, Bé gaat haar fraaie
tuintje wat beredderen en de stroom toeristen
gaat onverminderd door. Het oude Walcheren
bestaat alleen nog maar op plaatjes, toch is de
gedegen betrouwbare mentaliteit van de Wal-
chernaar nauwelijks veranderd.
huis dat bij "Oösterzicht" behoorde is verdwe
nen. Het was zo oud dat zelfs de timmerman
niet meer het dak op durfde omdat hij bang
was dat alles onder zijn gewicht zou breken. De
eigenaar heeft toen besloten om twee nieuwe
woningen bij het bedrijf te laten zetten. In het
ene, de eigenlijke bedrijfswoning woont Ries
met zijn vrouw en kinderen en wij hebben dus
dit bungalowtje tot onze beschikking. We wo
nen hier kostelijk hoor, zegt Bé, en Sam beaamt
het. Je zit toch helemaal op je eigen en van de
andere kant dicht bij het bedrijf. Achter de
woningen loopt een klein wandelpaadje waar
langs Sam 's morgens naar het werk gaat.
'tl s een zomerse dag 4erwijl we het interview
afnemen in de gezellige nieuwe bungalow. Bé
is nog geheel gekleed in de Walcherse dracht en
voor iemand die zoiets voor het eerst van
dichtbij nauwkeurig kan bekijken is dat een
belevenis, 't Staat haar bijzonder goed en met
een brede glimlach serveert ze gastvrij koffie.
Ja. ik heb de hoerendracht al een tijd geleden
afgelegd zegt Sam. Ik begon op steeds meer
plaatsen te komen vanwege allerlei funkties en
dan wil je niet altijd overal meteen zo opvallen.
Maar wanneer er een speciale gelegenheid is
dan dóe ik de dracht nog aan hoor...Ach ja alle
dingen veranderen. Ook het oude 485 jarige
Bé serveert gastvrij koffie
