KNLC KOMMENTAAR
w e hebben met enige ontsteltenis van de nieuwe regeling
omtrent de opzet van het Staatsbosbeheer kennis genomen. Het
kompromis houdt in dat de ambtenaren van het dienstvak Na
tuurbehoud in het vervolg CRM-ambtenaren zullen zijn, waarbij
Vervolg vergadering Hoofdbestuur
AKKERBOUW
VEEHOUDERIJ
TUINBOUW
A ugustus wordt vanouds de "oogstmaand" genoemd, maar
toch acht ik het niet verantwoord om nu al voorspellingen te
doen over de te verwachten kg-opbrengsten, aldus de heer H.C.
van der Maas in zijn akkerbouwoverzicht.
H et Hoofdbestuur besloot te informeren naar de reden
waarom de mei-inventarisatie zo laat bekend is gemaakt.
Voorts sprak het Hoofdbestuur zich uit voor het vooralsnog
invoeren van een rekening-courant systeem inzake het sui-
kerbietenkontraktenstelsel. Ten aanzien van de voorlich
ting over Het gebruiken van gewasbeschermingsmiddelen in
granen zal aangedrongen worden op een aktiever beleid
(bestrijdingsadvies). Er dienen dienaangaande goede af
spraken te worden gemaakt. Het Hoofdbestuur sprak zijn
ongerustheid uit over de prijsontwikkeling van de (bak-)
tarwe.
I n zijn overzicht betreffende de veehouderij merkte de heer
Van Veldhuizen op dat het weerbeeld in de afgelopen maand
niet veel veranderde: weinig zon, te lage temperaturen en op de
ene plaats veel te veel regen en op andere plaatsen de helft van
wat er normaal in de maand juli valt. Daardoor is er geen
optimale grasgroei en de maispercelen zijn voor velen nog een
vraagteken wat de opbrengst betreft.
D e heer J.A. Vogelaar begon zijn overzicht met de situatie in
de glastuinbouw. De aanvoer van tomaten en komkommers
loopt terug. Desondanks is de prijs te laag door de zware kon-
kurrentie, vooral op de Duitse markt. Bij de paprika vond een
verschuiving plaats van rood naar geel met gevolg prijsstijging
voor rode paprika en prijsdaling voor het gele produkt. Sla werd
in grote hoeveelheden aangevoerd tegen matige prijzen. De
prinsessebonen waren een tijdlang duur, maar zakten in enkele
dagen van 5,00 naar minder dan 1,00 per kg. De eerste
spruiten werden inmiddels weer al aangevoerd en noteerden
3,00 tot 3,50 per kg.
wf//
Staatsbosbeheer
Onwerkbaar
Aanwezigen op de
hoofdbestuursvergadering 6 augustus
1979
Weliswaar oogt bij de granen speciaal de wintertarwe gezien de
slechte weersomstandigheden in het voorjaar thans niet onbe
vredigend, maar het uiteindelijke resultaat zal sterk afhangen
van het verdere weersverloop. Een hittegolf kunnen we zeker
niet gebruiken.
Voor wat betreft de konsumptie-aardappelen en zaai-uien
schorten we ons oordeel in ieder geval op tot na de "groei-
maand" augustus. Wel is de stand van de aardappelen momen
teel redelijk tot goed. Ogenschijnlijk heeft de ontwikkeling van
de uien ook een verbetering ondergaan, vergeleken met een
maand geleden.
De verkorting van het groeiseizoen als gevolg van het late,
koude voorjaar kan bij de suikerbieten op zijn gunstigst nog
gedeeltelijk worden gekompenseerd door ideale groeiomstan-
digheden in de komende maanden.
Een feit tekent zich bij dit soort beschouwingen èn in de praktijk
weer overduidelijk af en dat is de volledige afhankelijkheid van
het hemelwater voor de akkerbouw in het grootste deel van ons
gebied. De regenbuien kwamen grillig verspreid terecht en dat
zal straks ongetwijfeld plaatselijk en regionaal opbrengstver-
schillen te zien geven bij onze rooivruchten.
Hierna ging de heer Van der Maas in op de resultaten van de
meitelling en maakte daarbij 3 opmerkingen vooraf:
1. Het C.B.S. kwam dit jaar erg laat met zijn cijfers;
2. Het areaal zaai-uien is niet per provincie uitgesplitst (wel
licht eert kommunikatiestoornis tussen "akkerbouw" en
"tuinbouw" op ambtelijk niveau?);
3. Waarom wordt nog steeds het areaal konsumptie-aardap
pelen weergegeven in de grote "vergaarbak" van vroege-
late- en pootaardappelen, terwijl bij de inventarisatie zelf
een en ander wel apart wordt genoteerd?
Bij de cijfers van de telling gaf de heer Van der Maas o.a. als
kommentaar dat de verwachte grote stijging van het areaal
wintertarwe werd bevestigd, dat de oppervlakte konsumptie-
aardappelen plus pootaardappelen toenam met 6%, dat de in
krimping van het areaal suikerbieten met 6% toch wel onver
wacht was en tenslotte dat het totale aantal ha zaai-uien een
onplezierige verrassing oplevert.
Overigens durfde de heer Van der Maas zich nog niet wagen aan
marktprognoses. Wel kunnen enkele feitelijke ontwikkelipgen
worden gememoreerd, namelijk dat de prijs van aan te kopen
pootgoed zich verhoudingsgewijze op een aanvaardbaar niveau
beweegt en dat de prijs van de zaai-uien bij voorverkoop ge
voelig daalde na het bekend worden van de areaalcijfers. Verder
dat er ondanks de uitbreiding van de oppervlakte aardap
pelen in ons land toch voor dit produkt een gematigd optimisme
heerst, omdat er in Engeland en Duitsland inkrimping plaats-
Al vele jaren zijn de ministeries van landbouw, CRM en
Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening aan het touwtrekken
over de vraag wie de grootste verantwoordelijkheid voor het
natuur- en landschapsbeheer in ons land dient te hebben. Van
oudsher heeft het ministerie van landbouw en visserij een be
langrijke taak op dit gebied vervuld; met name ook via de koör-
dinerende werking van het Direktoraat-generaal Landinrichting
en de daaronder ressorterende HID's-landinrichting. Met het
toenemen van de belangstelling voor het natuurlijk milieu is er
ook een toenemende belangstelling van CRM-zijde merkbaar
geworden. Stukje bij beetje trachten daarbij CRM-ambtenaren
meer zeggenschap over de natuur- en landschapszorg te verkrij
gen. Dat heeft al tot heel wat, zeker voor ons als praktische
Iandbouwmensen, uiterst bizarre situaties geleid, waarbij ambte
naren van verschillende ministeries elkaar trachten af te troeven.
Vooral het optreden van de uit CRM-kringen afkomstige na-
tuurbeschermingskonsulenten gaf ons al vele malen de nodige
ergernis. Het vertrouwen in de vertegenwoordigers van de over
heid werd er in elk geval nogal door geschaad. De strijd spitst
zich toe op de macht binnen het Staatsbosbeheer; zeker waar
deze rijksdienst niet alleen haar zorgen tot het bosbeheer beperkt
maar ook een zeer belangrijke vinger in de pap heeft waar het de
zorg voor natuur en landschap in het algemeen betreft. Het lijkt
er op dat uitvoerig beraad tussen beide ministeries nu tot een
kompromisformule heeft geleid. Dat mogen we althans uit de
brief van minister Van der Stee en staatssekretaris Wallis de
Vries aan de Tweede Kamer opmaken.
8
vond, er positieve verwachtingen zijn voor export naar Enge
land en omdat er geen dumping plaatsvond van vroege aard
appelen uit België. Voor wat de konsumptie-tarwe en brouw-
gerst betreft stelde de heer Van der Maas met bitterheid vast, dat
de prijs voor de nieuwe oogst zich op een ergerlijk laag peil
bevindt. De Brusselse richtlijnen kunnen weer onder het
hoofdstuk "niet ter zake doende" gerangschikt worden. Als een
der belangrijkste faktoren moet waarschijnlijk worden gewezen
op de grote "oude voorraad" tarwe uit de overgangsperiode.
In verband hiermee blijven eerder naar voren gebrachte wensen
aktueel, namelijk dat er voor de oude oogst een voorjaarsinter-
ventieregeling opengesteld had moeten worden en dat de
noodzaak voor ook een voorjaarsinterventie voor baktarwe van
de nieuwe oogst nu dubbel aanwezig is.
Vervolgens stelde de heer Van der Maas nog enkele andere
belangrijke punten aan de orde.
a. De kostenstijgingen
Aansluitend op de brief van de afdeling Axel zijn we van me
ning dat het weer nodig is om die vanuit de praktijk te benade
ren. Naast de "normale" kostenstijgingen zullen we ook gekon-
fronteerd worden met de gevolgen van de energiekrisis. We
zullen b.v. rekening moeten houden met een stijging van ca. 10%
voor stikstofmeststoffen. Dat komt neer op 10,00 a 15.00
per ha voor de akkerbouw en voor de totale Nederlandse land
bouw op 10 miljoen gulden. Dat is tweemaal zoveel als Minister
Van der Stee beschikbaar stelde als bijdrage in de keuringskos
ten;
b. Samenwerking
L.E.I.-cijfers geven aan dat op de grotere akkerbouwbedrijven
in de periode '65-'76 45% bespaard is geworden op bewerkings-
kosten (arbeid 60%, werktuigen 20%). Op de kleinere bedrijven
lagen de bewerkingskosten ca 900.00 per ha hoger. Daaruit
valt af te leiden dat door meer samenwerking veel zou kunnen
worden bespaard!
c. Voorlichting gewasbescherming
Dit seizoen is hier en daar in de praktijk de mening versterkt dat
van officiële zijde te voorzichtige adviezen worden gegeven, met
dien verstande dat het aksent meer wordt gelegd op niet, dan op
wel spuiten. Een en ander met gevolg dat in veel gevallen door
een niet of te laat uitgevoerde bespuiting verlies aan opbrengst
en/of kwaliteit moet worden geïnkasseerd. Dat is uiteraard geen
goede zaak en daarom willen we dat signaleren, aldus de heer
Van der Maas.
er een driehoofdige Staatsbosbeheer-direktie komt en waarbij de
natuurbeschermingskonsulent niet langer onder de HID-landin-
richting zal ressorteren, maar onder nieuw te benoemen CRM-
inspekteurs "natuurbehoud en openluchtrekreatie". Dit zal on
getwijfeld zeer grote problemen in de praktijk geven. De aan
stelling van weer nieuwe, naar mijn mening volstrekt overbodige,
inspekteurs zal de besluitvaardigheid verder afremmen. De on
zekerheid omtrent de koers van het beleid zal er ook door toe
nemen. Me dunkt dat de toekomst voor het Staatsbosbeheer er
daardoor niet rooskleuriger op is geworden. Wat mij daarnaast
nog het meest dwarszit is dat in een tijd van bezuiniging zonodig
een volstrekt overbodige uitbreiding van het CRM-ambtenaren-
apparaat plaatsvindt. Ik zou voor dat geld binnen de begroting
van Landbouw heel wat betere aanwendingsmogelijkheden kun
nen opsommen.
Al met al een weinig opwekkend geheel waarbij ik me afvraag of
het werkelijk ook nodig was om als ministerie van Landbouw een
dergelijk kompromis te sluiten. Eén ding moet in elk geval alle
vertegenwoordigers, van welk ministerie dan ook, duidelijk zijn.
Wij zullen als landbouwbedrijfsleven ons krachtig teweerstellen
tegen elke verdere aantasting van onze positie als gevolg van dit
kompromis. Het eindeloos gepraat rondom zaken als beheerso
vereenkomsten, landschapsparken en dergelijke begint het agra
risch bedrijfsleven immers toch al danig de keel uit te handen.
LUTEIJN.
A.J.G. Doeleman (voorzitter); G.P.A. van Nieuwenhuijzen (vice-
voorzitter); S. de Visser (vice-voorzitter); Mr. J. Oggel alge-
meen-sekretarisR. 'Hoiting (sekrelaris); L.J. van Gastel (kring
Schouwen-Duiveland); M.C.J. Kosten (kring Tholen); H.C. van
der Maas (kring Noord-BevelandK. Dees (kring O. Zuid-Be
veland); J. Nieuwenhuyse (kring W. Zuid-Beveland); C.J. Alme-
kinders (kring W. Zeeuws-Vlaanderen); A.v. Hoeve (kring Axel);
J. Scheele (kring Hulst); W. van Veldhuizen (kring O. en M.
Brabant); B.H. Maijers (kring Langstraat); G.J. de Jager (kring
A Itena-Biesbosch); P.A. Hoogenboom (tuinbouw); J. A. Vogelaar
(tuinbouw); C. de Visser (veehouderij); J. Flikweert (P.J.Z.); ad
viserende leden: Ir. M. Sanders; Ir. H. Heringa; mevr. J. Donken;
mevr. C L. Kloet; W. Koster; Z.L.M.-instellingen: Mr. H. van Es;
B. Veerbeek; J. Markusse; J.C.B. Priem.
Een gunstige augustusmaand en een goede herfst kunnen hier
nog veel veranderingen in brengen, doch de veehouderijbedrij
ven hebben tot nu toe onder zeer wisselvallige omstandigheden
moeten produceren, waardoor de melkopbrengst achter is ge
bleven bij de verwachte hoeveelheid.
De veehouderij en de zuivelindustrie zullen moeten trachten
onder ongunstige omstandigheden toch nog zo goed mogelijke
resultaten te behalen.
De zuivel wordt gekonfronteerd met goedkopere Nieuw-Zee-
landse boter alsmede met de hoge koers van de gulden, ten
opzichte van Engeland, Frankrijk en Italië.
De veehouderij krijgt geen lastenverlichting met betrekking tot
de keuringskosten in de vleesindustrie, uitgezonderd de pluim
veehouderij. De heer van Veldhuizen meende dat gezien de ook
hier aanwezige tekorten het alleszins redelijk zou zijn hier zo
spoedig mogelijk wat aan te doen.
Het marktgebeuren werd in de afgelopen maand door vakantie
en weersomstandigheden beïnvloed. Er was iets meer aanbod
dan vraag. Door ruimere grasgroei krijgt men een meer gespreid
aanbod en een betere vraag naar gebruiksvee, wat zeker de
prijzen ten goede zal komen. De varkensprijzen zijn onveran
derd, waarbij dan wel gemeld moet worden dat dit niet voor de
voederprijzen geldt. De biggenprijzen kunnen zich handhaven,
mede onder invloed van de export.
In de zomer en herfst worden weer vele fokveedagen georgani
seerd, zowel plaatselijk, regionaal als landelijk. Dit geeft de
veehouder gelegenheid om zich opnieuw op de hoogte te stellen
van datgene wat in de fokkerij te bereiken is, alsmede kennis te
nemen van de prestaties der diverse vaderdieren.
Aan het slot van zijn betoog feliciteerde de heer Van Veldhuizen
de zeeuwse veehouderij voor de tweede 100.000 kg koe. Er blijkt
uit dat ook hier door goede verzorging prestaties mogelijk zijn
welke ver boven het gemiddelde liggen.
Naar aanleiding van het veehouderij-overzicht was het
Hoofdbestuur van mening dat, gezien de hoge krachtvoer-
prijzen en de matige voederwinning, de toekomst met enige
zorg tegemoet moet worden gezien.
Wat de fruitteelt betreft ging de heer Vogelaar vooral in op de
oogstvooruitzichten. In Nederland wordt een wat kleinere ap-
peloogst verwacht dan vorig jaar. Vooral Golden Delicious zal
er nogal wat minder zijn. Er is al veel hagelschade. Peren zullen
er iets meer komen dan in 1978 met o.a. een grotere oogst
Conference, doch een lagere produktie van Cornice.
In West-Europa wordt een appeloogst verwacht, die 10-15%
groter is dan vorig seizoen. Er is vooral meer Golden. In ons
land kan men bij de vroege peren nogal konkurrentie verwach
ten van Jules Guyot en Morettini uit Italië en Frankrijk. Bij de
latere rassen zal de konkurrentie veel minder zijn, mede omdat
men in België een kleine pere-oogst krijgt.
Globaal zijn de vooruitzichten voor de afzet van de peren (en
dan vooral de latere rassen) weer gunstiger dan voor de appels.
De Franse telers zullen weer al vroeg op de markt zijn. Het plan
is om vanaf 10 augustus Golden aan Engeland te leveren en
vanaf 20 augustus elders in West Europa.
Door de te verwachten grote Europese appelproduktie is er
weinig animo om op stam te kopen. Toch acht de heer Vogelaar
het niet uitgesloten dat voor goede kwaliteit straks een betere
prijs zal worden betaald dan in het voorgaande seizoen. Dit
mede wegens de vele hagelschade en de kleinere binnenlandse
oogst.
De afzet van de Golden van oogst 1978 toonde geen verbetering.
De Franse voorraden zijn nu vrijwel verdwenen, maar in ons
land zit er nog veel. De prijs van import Granny Smith blijft
hoog, namelijk 1,80 2,00 per kg.
Verheugend achtte de heer Vogelaar het dat het Produktschap
heeft besloten bepaalde kwaliteiten van enkele rassen verplicht
in eenmalig fust te doen aanvoeren.
Hoewel de. presentatie een zeer belangrijke faktor is, moet toch
gewaarschuwd worden dat de kwaliteit van de inhoud nog be
langrijker is. In dat opzicht is het ook een goede ontwikkeling,
dat zowel de Veilingkeurmeesters, het K.C.B., als de A.I.D. met
de jodiumtest zullen gaan opereren, teneinde het onrijpe fruit
zoveel mogelijk te weren.
Er wordt dus momenteel door het bedrijfsleven hard gewerkt
aan de kwaliteit en presentatie van ons fruit. Het is daarom,
aldus de heer Vogelaar, erg teleurstellend dat de Minister nogal
afwijzend gereageerd heeft op de herinplantpremie, die wij als
punt één zien voor de overlevingskansen van de Nederlandse
fruitteelt.
et Hoofdbestuur meende dat de voornemens van minis
ter Van der Stee t.a.v. de herinplant en de hagelverzekering
nogal onduidelijk zijn. De minister zoiTzich hierover kon-
kreter dienen uit te laten. Wat de beslissing van het bakte -
rievuur perevuur) betreft zal de Z. L. M. druk blijven uitoe
fenen om deze ziekte doelmatig te bestrijden.
