NIEUWS UIT BK ers S E r
Bijzonderheden over hagelverzekering
H
I n ons land zijn er 16 maatschappijen waar men tegen hagel
kan verzekeren. Deze inkasseren aan premie globaal 40 mil
joen per jaar. Ieder weet natuurlijk dat men als Z.L.M.-lid bij de
"dochter" van zijn eigen organisatie terecht kan, dus bij de
O.V.M.
I n dit kader wordt onder verantwoordelijkheid der Vereniging
E lk gewas heeft een kritisch stadium of meerdere stadia
O
Europese regeling voor
schapenhouderij in aantocht
T egen de verwachting van sommigen in werd weinig voort
gang geboekt bij het in elkaar zetten van een Europese regeling
voor. de markt van het schapevlees. In maart vorig jaar heeft de
Europese Commissie voorgesteld om ook dit zeldzame eilandje
van agrarische vrijhandel onder de EG-ambtenarij te brengen.
Belangrijke achterliggende gedachte is dat ook de schapenhou
der recht heeft op de bescherming tegen de grillen van de
wereldmarkt (en die van grootverbruiker Frankrijk). Het
laatstgenoemde land wil geen goedkoop Brits schapevlees bin
nenlaten. In september doet het Europese Hof van Justitie
daarover uitspraak. De ministers zullen gedacht hebben dat het
dan nog tijd genoeg is om een Europees stelsel te ontwikkelen.
De door Brussel voorgestelde regeling gaat er van uit dat we in
West-Europa nog jarenlang minstens een kwart van ons ver
bruik van elders moeten importeren. Daarom is het ook niet
nodig een ingewikkeld interventiesysteem op poten te zetten.
Brussel wil een jaarlijks vast te stellen basisprijs voor schape-
vlees. Die moet de schapeteelt, rekening houdend met de afzet-
mogelijkheden, lonend houden. Zodra het vlees voor de pro
ducent blijvend minder opbrengt dan 90% van die basisprijs zou
gesubsidiëerde particuliere opslag worden toegestaan.
I n Brussel stuitte men deze week op drie centrale problemen.
Het premiestelsel voor de schapenhouder; wie betaalt dat en
hoeveel mag er gegeven worden?
D e Denen hebben zich dinsdag tevergeefs beklaagd over het
verlagen van de heffing op roomboter uit Nieuw-Zeeland. Maar
volgens landbouwcommissaris Gundelach en andere delegaties
waaronder ook de Nederlandse, valt er in deze weinig op Brussel
aan te merken. Nieuw-Zeeland heeft nu eenmaal het recht om
dit jaar 320.000 ton roomboter aan de Europese Gemeenschap
(voornamelijk Groot-Brittannië) te leveren.'Na zes maanden
hadden zij nog maar ongeveer een derde geleverd. Daarom
moest het de Nieuw-Zeelanders wel makkelijker worden ge
maakt op onze markten af te zetten. Zoals elders in dit blad valt
te lezen zijn de Europese boerenorganisaties het daar absoluut
niet mee eens.
Nederland blokkeert rem op invoer tapioca
agelschade is een groot risiko in land- en tuinbouw,
evenals stormschade bij de teelten onder glas. Vandaar dat
de meerderheid van de land- en tuinbouwers hiertegen is
verzekerd. In de meeste sektoren is het percentage verze
kerden ruim 50, in de glastuinbouw ligt dit cijfer boven de
90
Het risiko is het grootst voor de fruitteelt. Vandaar dat de
premie hier gemiddeld op 5% ligt en dat bij een eigen risiko
van 12%. Door de hoge verzekeringskosten in deze sektor
was er de laatste jaren sprake van een daling van het aantal
verzekerden, dan wel van "onderverzekering". Daarom is
het gunstig dat de minister van Landbouw kort geleden
heeft besloten tot het verstrekken van een bijdrage in de
premie. Mogelijk kan de premie daardoor iets omlaag,
ofwel wordt de kans op forse naheffingen verkleind. In
jaren met veel hagelschade kan namelijk thans na het
betalen van de voorschotpremie een naheffing volgen die
zo hoog is dat de premie stijgt tot ruim 10%. Bij een
verzekerd bedrag van b.v. 15.000,— per ha tikt dat nogal
door!
Bij de overige land- en tuinbouwgewassen varieert de pre
mie per gewas. Gemiddeld bedraagt de premie Vi% bij een
eigen risiko van 3% of een franchise van 5%.
Zestien mogelijkheden voor verzekeren
De genoemde 16 maatschappijen zijn georganiseerd in de Ver
eniging van Hagelverzekering Maatschappijen in Nederland,
die tot doel heeft:
a) de behartiging van de belangen van haar leden, in het bij
zonder voor zover deze verzekeringstechnische en weten
schappelijke onderwerpen betreft.
b) de bevordering en de instandhouding van de goede naam
van het verzekeringsbedrijf.
De Vereniging tracht haar doelstelling ondermeer te bereiken
door het bevorderen van overleg en samenwerking tussen de
hagelverzekeringsmaatschappijen en door het bevorderen van
onderzoekingen, welke kunnen leiden tot verbetering van de
werkwijze van de leden.
Proeven met kunstmatig beschadigen
door de schadetechnische kommissie kunstmatig hagelbescha-
digingsonderzoek uitgevoerd. Doel van dit onderzoek is het
verkrijgen van een beter inzicht in de invloed van hagelschade
op landbouwgewassen en om daartoe de methodiek van het
taxeren van hagelschade te verfijnen. Onlangs afgesloten proe
ven zijn o.a. die met de gewassen bieten, zaai-uien en mais.
Momenteel worden proeven gehouden met konsumptie- en fa
brieksaardappelen en tarwe.
We werden in de gelegenheid gesteld deze proeven, die geno
men worden in Oostelijk Flevoland, te bekijken. Kunstmatig,
namelijk met de hand of mechanisch via een omgebouwde
kunstmeststrooier die het gewas met grindsteentjes bombar
deert, wordt het gewas in verschillende stadia beschadigd. Later
wordt bepaald in hoeverre er oogstderving is. Op 't eerste gezicht
nogal zinloos. Het hagelt elk jaar toch al veel te veel, dus er is
ogenschijnlijk geen reden om de hagelschade kunstmatig te
vergroten. Door de toelichting hebben we echter begrepen dat er
wel degelijk goede redenen zijn voor een proefveldkundige be
nadering.
In grote lijnen is er namelijk voldoende bekend over hagel
schade. Dat geldt vooral voor het direkte nadeel, b.v. door
uitslag van graankorrels bij oogstbare tarwe, alsook bij blad-
verlies bij diverse gewassen. Maar over de indirekte schade bij
een beperkte beschadiging is men onvoldoende op de hoogte.
Vooral bij akkerbouwgewassen, waar het vaak gaat over de
vraag of men boven of beneden de 5% oogstderving terecht
komt, is dat belangrijk. Vandaar die proeven die klaarheid
moeten verschaffen over voornamelijk de grensgevallen. De
proeven van 1979 hebben speciaal betrekking op beschadiging
van het bovenste, blad bij tarwe en bladbeschadiging bij aard
appelen, waarbij wordt nagegaan hoeveel men minder oogst bij
een bladverlies van resp. 33%, 66% en 90%.
Om deze proeven wetenschappelijk verantwoord uit te voeren
wordt er nauw samengewerkt met en onder supervisie van o.a.
het Proefstation voor Akkerbouw en Vollegrondsgroenteteelt en
de Stichting Nederlandse Uienfederatie.
Elk beschadiginstijdstip is gekoppeld aan een groeistadium van
het gewas. Hierdoor kunnen de verkregen uitkomsten bij wer
kelijke hagelbeschadiging exakt door de taxateurs worden toe
gepast.
Bij de oogst wordt nauwkeurig gerooid en gewogen en verdere
behandelingen uitgevoerd zoals: bepaling onderwatergewicht
bij fabrieksaardappelen, suikergehalte bij bieten, sortering bij
konsumptieaardappelen, voederwaarde bij maïs.
De verkregen gegevens worden door officiële instanties gekon-
troleerd en vervolgens verwerkt tot richtlijnen voor de hagel-
schadetaxateurs.
Kritische stadia
waarin het ekstra gevoelig is voor hagel.
Bij enkele landbouwgewassen zijn dat:
suikerbieten: bij opkomst en eind juli
maïs: kort voor, tijdens en kort na de bloei
granen: tijdens de bloei en bij oogstrijpheid
aardappelen; de periode waarin nog juist niet alle bladeren zijn
gevormd
uien: bij opkomst en bij begin bolvorming
Zeer gevoelig zijn verder o.a. graszaad, koolzaad en karwij vlak
voor het oogsten en wanneer het gewas op zwad gemaaid ligt.
Schade varieert per jaar
m een indruk te verkrijgen van de grote fluktuaties, die in
het schaderesultaat van jaar tot jaar optreden, zijn in onder
staande tabel enige cijfers opgenomen aangaande de schade/p-
remieverhouding. Het is duidelijk, dat de hagelverzekeraar in de
goede jaren moet reserveren voor de jaren met zeer slechte
schaderesultaten.
schade/premie verhouding 1978 1977 1976 1975 1974 1973
land- en tuinbouwgewassen
(inkl. bloembollen) 38,0
fruit 65,0
gewassen onder glas 15,0
broeiglas 10,0
54.1 15,7 72,3 52,0 55,9
37,1 16,3 64.3 100,0 36,1
10,5 83,8 16,0 54,0 636,5
11,5 63.9 12,0 89,0 245,1
VERHAGELDE MAIS
Speciaal de sektor tuinbouw onder glas springt er duidelijk uit
wegens veel stormschade in 1973. Behalve door de premie wordt
een dergelijke kalamiteit opgevangen door herverzekering. De
akkerbouw onderscheidt zich in gunstige zin door een schade
beeld zonder ekstreme percentages van 100% of meer.
A.v.O.
Jan Werts/Brussel
1 ijdens hun laatste vergadering voor de vakanties hebben de landbouwministers zich dinsdag in Brussel moeten
behelpen. Aangezien de Europese ambtenaren staakten waren koffie, bier noch whisky beschikbaar en kwamen de
benodigde documenten ook al vertraagd binnen. De heren slaagden er niet in om een gemeenschappelijke EG-verorde-
ning voor de schapevleesmarkt overeen te komen. Bij een ander punt van de agenda lag Nederland dwars toen het er over
ging via deconsolidatie van de heffing een extra rem te leggen op de invoer van tapioca (goedkoop voeder voor de
varkens).
D irecteur-generaal ir. A. de Zeeuw die de met vakantie zijnde
mr. Van der Stee verving, wees er de journalisten na afloop op
dat onze regering niet zonder meer tegen iedere beperking van
de invoer van tapioca is. "Dan zouden wij de belangen van de
akkerbouw uit het oog verliezen". Zoals gemeld heeft de Euro
pese landbouwcommissaris Gundelach enkele maanden gele
den in Bangkok, gedaan gekregen dat Thailand de export be
vriest op het niveau van 197$.
In de vergadering van ministers lag nu een voorstel van de
Europese Commissie om met het GATT (Buro Tarieven in
Wereldhandel) te Genève te gaan onderhandelen over een zo
genaamde deconsolidatie van de heffing op tapioca. In Thailand
zijn ze daar wel toe genegen. Het komt er dan op neer dat via het
stelsel van heffingen aan de buitengrenzen van de Europese
Gemeenschap de invoer kan worden beïnvloed.
Bangkok wil de in enkele jaren spectaculair toegenomen export
van tapioca naar onze streken wel op het huidige niveau be
vriezen. Maar onder voorwaarde dat geen andere leverancier
dat gat in de markt gaat vullen.
De Zeeuw zei dat daar voor de Nederlandse regering juist de
schoen wringt. "Deconsolidatie zal namelijk alleen de nieuwe
invoer van tapioca treffen en dus Bangkok grotendeels buiten
schot l^ten. Een ander ontwikkelingsland, bijvoorbeeld Indo
nesië zal erdoor getroffen kunnen worden en dat aanvaarden wij
niet", aldus ir. De Zeeuw die met zijn verzet belette dat de
Europese Commissie namens de Negen in Genève over de
consolidatie gaat praten.
Overigens dient aan het vorenstaande toegevoegd dat de span
ning rond dit vooral door Franse akkerbouwers gewraakte pro-
dukt aardig geweken is sedert in Thailand deze lente de oogst
grotendeels mislukte, onder meer door een tekort aan regen.
Tegelijk stijgen in Europa en de Verenigde Staten de graan
prijzen, zo meldde De Zeeuw nog. Voor de akkerbouwer dus
4
een reden te meer om zich over de tapioca voorlopig niet al te
druk te maken.
Schapenhouderij
Verder heb je in zo'n systeem aan de buitengrenzen van de
Europese Gemeenschap een stelsel van heffingen nodig dat de
invoer reguleert.
De schapenstapel van de EG-landen wordt momenteel op 43
miljoen dieren geraamd. 90% graast in Groot-Brittannië,
Frankrijk, en Italië. De produktie van vlees beloopt in de hele
Europese Gemeenschap jaarlijks ongeveer 550.000 ton, waar
van Nederland 17.000 ton ter waarde van 150 miljoen levert.
Aangezien de Europeanen jaarlijks 800.000 ton schapevlees ge
bruiken moet er dus nog een kwart miljoen ton worden inge
voerd. Nieuw-Zeeland voorziet daarin voor 90%. Nederland
speelt vooral binnen de Europese Gemeenschap een rolletje,
want 95% van onze produktie wordt voornamelijk binnen die
EG verkocht.
Premies voor schapenhouder
Hoe regelen wij de invoer uit niet bij de EG aangesloten
landen, lees Nieuw-Zeeland?
Hoe vangen wij het prijsverschil op tussen enerzijds de
goedkope leveranties van Groot-Brittannië en Ierland en die
op het vasteland van Europa waar de schapen duurder zijn?
Aangezien men er niet uit kwam is de zaak naar het speciaal
Comité van Landbouwvertegenwoordigers in Brussel (CSA)
verwezen. Waarna de kwestie in de herfst wel weer actueel zal
worden in de Raad van Ministers. Duidelijk werd wel dat
Fransen en Ieren hun handen niet Europees willen laten binden.
De Fransen voorzien voor hun schapentelers dalende prijzen
wanneer wij uit de hele EG hun land binnen mogen. Dat prijs
verschil moet ten behoeve van de schapenhouders daar gecom
penseerd worden.
De Britten zien het alemaal wat liberaler. Zij wensen vrijhandel,
een zo mager mogelijke Europese regeling met afzetmogelijk
heden in Frankrijk. Het prijsverschil met de Franse markt willen
de Britten als een soort subsidiestelsel.nationaal financieren.
Kortom: overboord met alle principes van de gemeenschappe
lijke markt. Nederland en anderen verzetten zich hiertegen. Den
Haag wil als er dan toch een regeling komt dat onze schapen
houders er ook (via Brussel) financieel van kunnen profiteren.
Tijdelijke en aflopende premies zijn als zodanig dan ook wen
selijk, aldus ir. De Zeeuw.
De Fransen zullen na de uitspraak van het Europese Hof van
Justitie in september wel moeten concluderen dat hun bescher
mde schapeteelt in de huidige vorm niet meer te handhaven is.
Ook de heffing op ingevoerd vlees (20%) die nu geldt zouden zij
willen veranderen. Het zal allemaal niet baten. De gemeen
schappelijke verordening voor de schapenhouderij in de landen
van de Europese Gemeenschap komt er toch. Maar er zitten
technisch nog wel zoveel haken en ogen aan het hele voorstel dat
het spreekwoord van het eerste schaap en de dam hier niet op
gaat, zo concluderen we na de discussies van dinsdag in Brussel.
Roomboter uit Nieuw-Zeeland
