De maand juni op het
Zuidwestelijk Landbouwbedrijf
Akkerbouw
D e "hang" naar het verleden neemt steeds meer toe. Antiek is "in". De maand juni was
in het verleden de tijd van "de vetwei" voor personeel op de bedrijven. De lange- of korte
hak werd dan dag in dag uit gehanteerd met 2-3 en meer mensen naast elkaar om de
gewassen te wieden in uur- of akkoordloon. En dan werd er wat "afgekletst" tussen die
mannen.
H et vergelingsziektevirus ligt weer op de
loer. Overbrenger is de groene perzik bladluis.
Op dit moment (20 mei) is er nog opvallend
weinig luis, maar ook de bieten zijn laat in
ontwikkeling. Dus blijft in juni nog de kans
aanwezig dat er gespoten moet worden.
B
M et 1,5 liter parathion 25% kan de erwte-
galmug (knopmade) bestreden worden. De
eerste keer spuiten een week voor de bloei, bij
hoge temperaturen dit na enkele dagen een
keer herhalen.
D e fritvlieg in maïs kan veel schade veroor
zaken. Als geen Mesurol-zaadbehandeling
werd toegepast dan is preventief bestrijden
mogelijk als de eerste 2-3 bladeren gevormd
zijn en wel met 2 liter parathion 25% of 1,5 liter
Nexagan of 2 liter Birlane. Waar Mesurol ge
bruikt is bij de zaai (tegen vogelschade) kan
deze behandeling meestal achterwege blijven.
Als de verschijnselen eenmaal zichtbaar zijn
heeft spuiten weinig zin meer.
N a het planten van de knolselderij is het
belangrijk om het gewas goed te verzorgen.
Hierbij komen de volgende zaken aan de orde:
- Onkruidbestrijding. Hiervoor zijn twee
goede middelen beschikbaar, namelijk li-
nuron (Afalon, AAlinuron 50%, Brabant
Linuron, Linuron-50 WP, Shell-Linuron)
en chloorbromuron (Maloran). Deze mid
delen werken als kontaktmiddel en als bo
demherbicide. De werking via de grond is
echter in juni (bovengrond droog) dikwijls
onvoldoende. Het is daarom aan te raden
om gebruik te maken van de kontaktwer-
king. Hiervoor moet men het onkruid eerst
Gewasbescherming
J uni is de maand waarin de spuit het meest
gebruikte werktuig is. Door die spuit wordt veel
"kapitaal" verwerkt. En "kapitaal" beheren,
gebruiken, is moeilijk werk.
Wintertarwe
Aardappelen
Suikerbieten
Zaaiuien
Blauwmaanzaad
Erwten
Stam(sla-)bonen
Maïs
Knolselderij
Daarin is nu wel enige verandering gekomen. Die groep mannen is nu vervangen door één
veel duurdere man met een grote brede spuit, die in enkele halve uurtjes grote percelen
"wiedt". Het praten is er niet meer bij. Hij kan nu alleen luisteren naar een radio in een
geluidsarme kabine. Een illustratie hiervan is een opmerking van een trekkerchauffeur,
die de hele dag in zo'n kabine moet vertoeven en maar baantjes trekt over het perceel:
"M'n smoel doet zeer van 't zwiegen"! En toch moet het zo. Het kan niet anders meer. Die
groep mannen is te duur. Die éne man kan en moet door middei van de steeds voort
schrijdende en verbeterde mechanisatie en chemie steeds meer presteren, dus een steeds
grotere oppervlakte bewerken. Dit moet ook om de produktiekosten zoveel mogelijk te
drukken ten einde te kunnen blijven konkurreren met andere landen waar praktisch
dezelfde produkten tegen lagere kosten (voornamelijk arbeidskosten) geproduceerd wor
den. Transport is naar verhouding niet duur. Het feit ligt er en daar verandert niemand wat
aan. De ontwikkeling gaat gewoon door of we dit nu willen of niet. Hij, die dit niet wil zien.
dus zijn kop in het zand steekt, zal dit toch vroeg of wat later merken.
„>'s
n, de hele dag! "M'n smoel doet zeer van 't zwiegen'1
Bij alle bespuitingen is het nodig dat ieder voor
zich (en niet omdat de buurman spuit of omdat
de "radio" het afgegeven heeft) weet of het
nodig is dat er gespoten wordt en wat er ges
poten wordt en wanneer. Het is niet de loon
werker die dat bepaalt, maar de ondernemer
zelf. Ondernemer zijn wil niet zeggen dat je
maar afkunt schuiveji. Je beslist zelf, na er zelf
over nagedacht te hebben.
Voor een keuze uit de middelen kunt U terecht
in het groene boekje "Handleiding 1979, de
chemische bestrijding van ziekten, plagen en
onkruiden in landbouwgewassen". Alle leden
van een Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting
of een Studieklub hebben dat boekje ontvan-
sen-
Voor diegenen die geen lid zijn wordt het
overwegen van toetreding wel tijd, daar de
kosten van de proeven voor een deel door de
leden gedragen worden. Niet-leden profiteren
nu van iets waar ze geen recht op hebben. Eer
lijk is eerlijk!
Let op de prijzen, op de bestrijdingskosten. Je
hoort nog te veel: "Ach, het kost toch maar een
paar tientjes per ha". Maar een paar tientjes
vermenigvuldigd met meerdere hektaren is
toch weer al gauw een aardig bedrag. Zo gere
deneerd is het woord "ach" niet verantwoord!
D e ziektebestrijding in granen wordt behan
deld in een apart artikel van de heer P. Verha-
ge. Daar willen we graag naar verwijzen. Van
de bemesting kan het volgende gezegd worden:
Tot bij het in aar komen kan aan tarwe nog een
N-bemesting worden gegeven. Dit kan om
verschillende redenen gebeuren:
a. uit de groei en de kleur van het gewas blijkt
dat de vorige giften nog iets te krap zijn
geweest om de maximale opbrengst te kun
nen verwachten en
b. bij een teelt gericht op de produktie van
kwaliteitstarwe. Hierbij wordt bij het in aar
komen nog een extra gift gegeven van 40
kg N per ha. Een dergelijke late N-gift kan
het eiwitgehalte van de korrel met 1%
verhogen. Dit systeem is alleen toepasbaar
op gezonde gewassen.
H alf juni wordt als regel gestart met de bes
trijding van de aardappelziekte (phytophtho-
ra). Zodra de planten elkaar in de rij gaan ra
Debedrijfsvooriichters,c.A.R.Goes ing. J.C. van Bergeijk, ing. R. v.d. Meer, ing. M. Westhuis.
ken wordt het tijd met deze bespuiting te be
ginnen. Maneb/fentin was de laatste jaren
vrijwel het enige middel dat voor dit doel ge
bruikt werd. Thans is er een nieuw middel Ri-
domil 25 WP dat enkele opvallende eigen
schappen heeft. Het werkt namelijk systemisch,
heeft een lange werkingsduur en kan bij reeds
aanwezig zijn van de schimmel de vorming van
sporen afremmen. Het lijkt de moeite waard
om hiermee eens een proef te nemen op een
bepaald perceel of perceelsgedeelte. Met één
ding moet men dan wel rekening houden en
dat is dat men daar dan, gezien de aard van het
middel, met Ridomil moet doorgaan en niet
meer terug kan op maneb/tin. Halverwege het
seizoen overgaan van maneb/tin op Ridomil is
wél mogelijk.
Wat de kosten aan middel betreft: maneb/tin
komt per keer op 20 25 gulden, Ridomil op
57,50 per ha. Bij Ridomil kan men echter
met één keer spuiten in de 14 dagen volstaan.
Als men het spuitloon en het aantal keren
spuiten erbij betrekt blijkt, dat over het gehele
seizoen bekeken^ Ridomil niet duurder uit
komt.
Rassen als Alpha, Irene en Furore kan men de
eerste spuitronden overslaan omdat ze minder
vatbaar zijn.
Onkruidbestrijding in aardappelen zal eigen
lijk voor de opkomst van de aardappelen afge
rond moeten zijn. Niet overal is dat echter ge
lukt. Eventueel kan men dan nog zijn toevlucht
nemen tot het rijenspuiten (in dit geval tussen
de rijen) met gebruikmaking van een af-
schermkap. Een goede konstruktie en afstelling
is hierbij belangrijk. Het is een methode die een
goed resultaat kan geven, vooral op de late
onkruiden zoals zwarte nachtschade. Houdt er
rekening mee dat er slechts een beperkt aantal
middelen is goedgekeurd voor dit doel.
Tegen toprol dient een behandeling met een
luisdodend middel te worden uitgevoerd zo
tussen 10 en 15 juni. Dat lijkt dit jaar wat be
treft de gewasontwikkeling erg vroeg. Toch
maar niet uitstellen! En één keer spuiten is
genoeg. Voor het gemak zegt men wel dat
iedere keer een toevoeging van een beetje luis-
bestrijdingsmiddel bij de phytophthorabestrij-
ding een goede onderdrukking van de luizen
populatie zou zijn. Dat is niet waar! Door
iedere keer een beetje te geven werkt men re
sistentie in de hand. De zwakken gaan dood de
sterken blijven over en vermenigvuldigen ver
der. Meestal kan men met één behandeling
tegen de toprol volstaan. Dat er in juli nog een
keer gespoten moet worden met het oog op de
zuigschade komt zelden voor. Hiervoor is ook
weer een heel skala van middelen met nogal
wat verschil in prijs. Dus eerst weer rekenen.
De koloradokever steekt zo nu en dan zijn kop
op. Bestrijding is verplicht. Raadpleeg het eer
der genoemde boekje voor de middelen. Denk
hierbij tevens aan opslag in andere gewassen.
Het zijn beesten die makkelijk over het hoofd
gezien worden.
Houdt vooral op zeer late percelen of percelen
met weinig planten en dus lang een open stand,
de zwarte boneluis in de gaten. Dit met het oog
op zuigschade.
Ook de percelen waar Temik of Dacamox werd
toegepast tegen luis moeten bekeken worden.
Granulaten zijn tenslotte na een aantal weken
ook weer uitgewerkt.
O ver de gewasbescherming in uien ver
scheen onlangs een uitgebreid artikel van de
zijde van de S.N.Ui.F., zodat volstaan kan
worden met hier naar te verwijzen.
Speciaal echter zouden wij, wat de onkruid
bestrijding in uien betreft, nog eens de aan
dacht willen vestigen op de grote risiko's die
men loopt bij de toepassing van chloor-IPC.
Vlas, blauwmaanzaad, bloeiende granen en
grassen kunnen ernstig te lijden hebben.
Hoiidt er rekening mee, dat soms ook op een
afstand van meer dan 200 meter schade op
treedt en dat bovendien niet alleen de win
drichting op het moment van spuiten bepalend
is maar dat tot 5 dagen nadien de chloor-IPC
nog overgebracht kan worden.
y:/ 'I
.Aardappelopslag in andere gewassen zijn "broeinesten" voor ziekten en plagen-
lauwmaanzaad is niet altijd zo'n gemakke
lijk gewas als het wel lijkt. De onkruiden kun
nen hardnekkig en talrijk zijn. Een bespuiting
na het zaaien met Asulox is meestal niet vol
doende. Een tweede bespuiting met 6 liter bij
een gewaslengte van 5 cm is dan nodig.
Melde en ganzevoet trekken zich weinig aan
van Asulox. Het kan wel nodig zijn om luis te
bestrijden met 0,5 kg Piiimor.
Ook op blauwmaanzaad worden goede resul
taten behaald met het systeem van gedeelde
stikstofgiften. De tweede N-gift als regel zo'n
30 a 45 kg wordt voor het begin van de bloei
gegeven. Dit kan ook in de vorm van ureum.
Bij voorkeur 's avonds spuiten met veel water
om verbranding te voorkomen.
Erwtetrips kan knoppen en peulen beschadi
gen, bestrijden met parathion.
De erwtenpeulboorder bestrijden als de eerste
peulen aan de rand van het perceel gaan zwel
len. Denk om de veiligheidstermijn, namelijk
tetrachloorvinfos en mevinfos 4 dagen, parat
hion en diazmon 10 dagen.
L uis veroorzaakt zuigschade, voor de bestrij
ding is een groot aantal middelen beschikbaar.
Botrytis bestrijdt men tijdens de bloei met 1 kg
Benomyl, 1 kg vinchlozoline, 1 kg carbendazim
of 1 kg thiofanaat-methyl.
Tegen vlekkenziekte wordt 4 kg zineb, 4 kg
maneb of 4 kg maneb/zineb aangeraden. On
kruid kan in bonen na de opkomst worden
bestreden met Ivosit of Basagran. Waar nog
laat onkruid optreedt kan de rijenspuit soms
uitkomst brengen.
Onkruid in maïs doet veel schade. Maïs is zeer
gevoelig voor konkurrentie. Dat is na opkomst
nog te bestrijden met Bellater, Basagran of
mengsels met atrazin olie. Gebruik nooit 2 x
atrazin!
Later kan met behulp van de rijenspuit met de
kap eventueel Gramoxone gespoten worden.
Houdt U daarbij nauwkeurig aan de gebruik
saanwijzing.
Maïs kan niet geschoffeld worden vanwege de
oppervlakkige beworteling.
8
