KNLC K0MMENTAAR
Minister Van der Stee terug uit Griekenland
A
Vervolg vergadering Hoofdbestuur
D e burgemeester van de gemeente Olympia op het
Griekse schiereiland Peloponnesos bood vorige zaterdag
aan minister Van der Stee een versierd olijftakje aan met
de olympische wens: vriendschap, liefde en vrede. Dit
symbolisch gebaar tijdens het samenzijn dat het vierdaags
werkbezoek van de minister aan Griekenland afsloot was
daarvoor een passend slot. Mr. Van der Stee zei: op weg
naar de Europese eenheid begroeten wij Griekenland, waar
onze beschaving zijn oorsprong heeft, als tiende land van
onze Gemeenschap.
H et Hoofdbestuur beraadde zich uitvoerig over de algemene
situatie in de akkerbouw aan de hand van een concept-rapport
van het Overlegorgaan van de 3 Zeeuwse Landbouw Organisa
ties. Besloten werd dit rapport, waarin een groot aantal maatre
gelen wordt voorgesteld om de situatie in met name de Zuid-
Westelijke akkerbouw te verbeteren goed te keuren en te on
dersteunen. (Zie pag. 17)
D e aansluiting van Griekenland bij de Europese Gemeen
schap is een politieke beslissing. Het verdrag van Rome opent de
mogelijkheid en steunt het streven dat demokratisch geregeerde
landen aansluiting zoeken. Naar de mening van minister Van
der Stee moet de Europese samenwerking een federatieve zijn
en mag de Gemeenschap niet als schietschijf dienen voor bin
nenlandse moeilijkheden.
Geen reden tot ongerustheid voor onze tuinbouw
Aanwezigen
op de H.B. vergadering
Hoe stonden we er in het land voor
Het wachten beu
Onrust
jH et was het eerste bezoek van landbouwminister Van der Stee
aan Griekenland. Hij was o.a. vergezeld van Ir. A. de Zeeuw,
direkteur-generaal landbouw. In Athene werden ministeriële
besprekingen gevoerd en daarna werd een bezoek gebracht aan
het eiland Kreta en aan het distrikt Pirgos aan de westkust van
Peloponnesos. De meeste aandacht was gericht op de tuinbouw
en de problemen daaromtrent bij de toetreding van Grieken
land tot het verdrag van Rome. Er leeft vrees bij onze tuinders
voor de Griekse konkurrentie en wel met name voor komkom
mers en tomaten. De Griekse veehouderij en akkerbouw drei
gen met hun produkten nu nog in geen enkel opzicht de Euro
pese markt te verstoren. Integendeel voor vele van deze pro
dukten kan Griekenland niet in de eigen behoefte voorzien en is
importerend.
Op weg naar huis zei minister Van der Stee dat de Grieken hem
bijzonder openhartig en vriendschappelijk tegemoet zijn getre
den. Hun levenssfeer is geheel anders dan in de andere E.G.-
landen. Er is een veel individualistischer opstelling. De toetre
ding tot de E.G. ervaren zij als een verlossing uit het isolement
waar ze zich als land nog in zien geplaatst en tegelijk zoeken ze
meer tegenspel voor Amerikaanse beïnvloeding.
In een goede verstandhouding zijn allerlei belangrijke zaken
aan de orde geweest. Na de kennismaking in de praktijk met
enkele belangrijke tuinbouwgebieden konkludeerde minister
Van der Stee, dat de technische ontwikkeling daarvan tegenvalt
als wij naar onze maatstaven rekenen. Ook met de infrastruk-
ALGEMENE SITUATIE
IN DE LAND- EN TUINBOUW
Dit rapport zal nog deze week doorgezonden worden naar de
landelijke organisties.
Fruitteelt Door het Hoofdbestuur werd er met klem op gewezen
dat er ook in andere sektoren en bedrijfstakken grote problemen
zijn ontstaan. Vooral en met name de fruittelt kampt met zeer
grote problemen: er worden in die sector zeer grote verliezen
geleden. Besloten werd daarom de tuinbouwcommissie van de
Z.L.M. te vragen zich op korte termijn over deze problemen te
buigen en de bevindingen zonodig in een rapport neer te leggen.
Via de 3 Z.L.O. zou dan ook voor de fruitteeltproblematiek
landelijk aandacht gevraagd moeten worden.
Overige zaken De Z.L.M.-ledenraadsvergadering van 1 juni zal
gehouden worden in de Kring Oost Zuid-Beveland (Kruinin-
gen). De Kring zal zorgdragen voor de bijbehorende exkursie.
Het Hoofdbestuur nam met
instemming kennis van de aktiviteiten van de jonge boeren
(borden, rozen), waarmee zij hun gerechtvaardigde verlangens
ondersteunen. De Z.L.M. zelf zal zich vooralsnog aansluiten bij
aktiviteiten die in landelijk verband georganiseerd worden.
Voor het eerst was ter vergadering de nieuwe voorzitter van de
Plattelands Jongeren Zuid (P.J.Z.) dhr. J. Flikweert uit Bres-
kens.
A.J.G.Doeleman, voorzitter; G.P.A. van Nieuwenhuyzen vice
voorzitter; S. de Visser vicevoorzitter; Mr. J. Oggel alg. sekre-
taris; R. Hoiting sekretaris; L.J. van Gastel; kring Schouwen
Duiveland: M.C.J. Kosten, kring Tholen-St.Philipsland; H.C.
v.d. Maas, kring Noord-Beveland; K. Dees, kring O.Z. Beve
land; J. Nieuwenhuysen. kring W.Z. Beveland; I.A. de Hullu,
Kring W Z.Vlaanderen; A.v. Hóeve, kring Axel; J. Scheele,
kring Hulst; W.v. Veldhuizen, kring O en M Brabant; B.H.
Mayers, kring Langstraat; G.J. de Jager, kring Altena Bies-
bosch: P. A. Hoogenboom, tuinbouw; De Hage tuinbouw; C. de
Visser, veehouderij; J. Flikweert, P.J.Z.Ir. Eelkema, adviseur:
Mevr. Donken en mevr. Kloet, platplattelandsvrouwen; W.C.
Sinke, J. Markusse, J. de Lange, C.P. Paauwe, M. van Wezel,
Z.L.M. instellingen en sekretariaat.
tuur ligt het bijzonder moeilijk. De gebieden waar al lang de
tuinbouw wordt uitgeoefend maken een rommelige en slordige
indruk met hun kleine en oude bedrijfjes. Het wegennet mist
vaak goede doorgaande autowegen. Voor Kreta komt daar nog
de overtocht over zee, twee keer overladen en een paar uur
varen, bij. De zorrmag dan overvloedig schijnen, Griekenland
heeft 300 zondagen per jaar, het water is heel vaak de beper
kende faktor. Of er is te weinig zoals op Kreta, maar er ont
breekt ook elders nog te veel de gelegenheid om water te verza
melen en te distribueren.
De doorstroming van onderzoekresultaten en voorlichting naar
de praktijk toe gaat moeilijk en is daardoor weinig effektief. Dit
heeft te maken met het individualisme en met de levensfilosofie.
De Griek werkt om te leven en leeft niet om te werken. De hoge
temperaturen die van mei tot augustus heersen maken de lust
om lang te werken minimaal. De belangstelling voor koöpera-
tieve samenwerking is niet groot en zal er onder lijden dat in het
koöperatief beleven de politiek meespeelt.
Tijdens de H.B. vergadering werd aan de kringvoorzitters ge
vraagd hoe het verloop der voorjaarswerkzaamheden in hun ge
bied is. Vanzelfsprekend wordt ook reeds door de praktijkschrij
vers hierover gemeld.
Altena-Biesbosch. Nog 20% aardappelen te poten, suikerbieten
gezaaid, maar een magere opkomst. Conservengewassen grote
vertraging, waardoor waarschijnlijk oogstderving en wie zal dat
compenseren?
Noord-Beveland, 25% aardappelen poten, nog enkele percelen
bieten, opkomst matig en schade.door hagelhagelbuien.
Axel, Late aardappelrooiers nu ook laat in het poten. Bieten
veelal gezaaid maar opkomst vanwege de kou nog matig.
Tholen en St.PhilipsIand, nog 50% aardappelen poten, 5% bie
ten nog te zaaien en een slechte opkomst met dunne stand. Hier
en daar nog uien te zaaien en nog 30 tot 50% van de conserven
gewassen.
Oost-Zuid Beveland, Met twee dagen droog weer alles klaar, nog
10% bieten te zaaien en 10% van de aardappels te poten. Con-
L n het kader van de besluitvorming rondom het Brusselse markt
en prijsbeleid zijn we de laatste jaren aan heel wat gewend ge
raakt. Met name ook de vertragingen die zich elk jaar weer
voordeden. Dit jaar slaat evenwel alle records. Eerst was er het
topberaad in maart en de daarmee samenhangende besluitvor
ming rondom het nieuwe Europese Monetaire Stelsel, wat een
vlotte besluitvorming over de landbouwprijzen tegenhield. Daar
na was er de val van het Engelse Kabinet en dus gelukkig ook van
anti-Europeaan Silkin. Nu zitten we inmiddels wel al in half mei
en van enig vooruitzicht op nieuwe prijzen is nog geen sprake.
Immers een totaal nieuwe Engelse minister moet zich enigszins
kunnen inwerken en deze week werd er in de Raad van Land
bouwministers dan ook* officieel niet over de landbouwprijzen
gesproken. Dat zal nu naar alle waarschijnlijkheid in een marat
hon-vergadering op 18 en 19 juni gebeuren. Het is dan wel de
hoogste tijd dat men eruit komt. Voor de akkerbouwers is het dan
nog net op tijd, omdat het nieuwe prijsjaar toch eerst vanaf juli
van start gaat. Wel blijft er natuurlijk de belachelijke situatie dat
de prijzen en quota voor ondermeer de gecontingenteerde sui-
kerproduktie, eerst ver in het groeiseizoen bekend worden. Een
beetje planning op grond van Brussels beleid is er voor de boer
dan ook niet bij. De veehouders zitten inmiddels wel met eigen
lijk drie maanden verlenging van de oude prijzen opgescheept.
Hopelijk wordt dit enigszins gecompenseerd, doordat de besluit-
A1 met al is de konklusie gewettigd dat het met de konkurrentie
van de Griekse komkommers en tomaten wel wat meevalt op
langere termijn gezien. Denkbaar is dat op Westduitse markt
een stoot Griekse produkten marktverstorend werkt, maar dat is
incidenteel. In totaliteit ligt ook de kostprijs van het Griekse
produkt te hoog om langdurig op de Europese markt te kon-
kurreren. De Griekse boer of tuinder rekent niet veel en een
Griekse LEI is er niet. Boer of tuinder zijn is een manier van
leven en arbeidsuren worden niet gerekend.
Een verhoging van de energieprijzen wreekt zich sterk op de
vervoerskosten van Griekenland, door Joego-Slavië en Zwit
serland, of door Hongarije en Oostenrijk. Bovendien duurt de
reis enkele dagen en dat is voor een tuinbouwprodukt niet be
vorderlijk.
Politieke beslissing
De duur van de overgangsfase was even zaak van geven en
nemen, waarbij minister Van der Stee de 5-jarige periode, te
beginnen in 1980, moest accepteren met enige soepelheid voor
gevoelige sektoren. In hun gemeenschappelijke verklaring zeg
gen de Griekse minister voor EG-zaken, Kontogeorgis (de
Griekse minister van Landbouw, Bouton, is ziek) en minister
van der Stee, dat er in veel opzichten gemeenschappelijke
agrarische belangen zijn en dat de konkurrentie onder elkaar zo
veel mogelijk moet worden uitgesloten. Uitbreiding van de
handelsrelaties en ook de uitwisseling van kennis en onderzoek
op hoger niveau, zal worden nagestreefd.
De Grieken lijken zich met enthousiasme op hun lidmaatschap
van de EG voor te bereiden. Alleen de oppositiepartij van
Charalande-poulos, die 93 van de 300 parlementszetels bezet,
denkt daar anders over en is tegen aansluiting bij de E.G. Hij
bepleit een referendum. Zijn streven is nationalistisch gericht en
bestrijdt de invloed van USA en NATO op het binnenlands
beleid in Griekenland.
Het werkbezoek van minister Van der Stee beperkte zich dus, na
de besprekingen in Athene, tot het platteland in Zuid-Grieken
land. Daar stelt de rundveehouderij weinig voor. Met de land
bouwkundige situatie in noordelijk Griekenland werd in de
praktijk geen kennis gemaakt. A.B.
servengewassen moeten grotendeels nog gezaaid worden, of
schoon dit voor bonen nog niet te laat is.
Hulst, Aardappelen gepoot, bieten gezaaid.
Schouwen-Duiveland Nog 50% aardappelen en nog 10% bieten,
hier en daar nog wat uien, Gladiolen nog 30% te planten. Rond
Zierikzee enkele bedrijven die nog niets hebben kunnen uit
voeren.
Walcheren, Bieten 90% gezaaid, aardappelen voor 50% gepoot.
West-Z. Beveland, Nog 25% aardappelen te poten, hier en daar
nog een perceel bieten en enige schade door hagel en nachtvorst.
Langstraat, nog 20% bieten te zaaien en 20% van de aardappels.
In de veehouderij een langere stalperiode en daardoor hogere
kosten.
West-Z. Vlaanderen, 95% van de bieten er in, aardappelen 80%
gepoot.
West-Brabant, Bijna overal alles gezaaid wat bieten betreft,
aardappelen nog 25 a 30%. Doorgezaaide wintertarwepercelen
door de overvloedige regenval wederom pleksgewijs mis. Stand
der bieten nog niet te beoordelen.
Oost-Brabant, Jongvee ging hier en daar zelfs terug naar de stal
vanwege de koude en te weinig gras.
In 't algemeen kan gesteld worden dat nog zeer veel snijmais
gezaaid moet worden. Dit overzicht werd opgemaakt op maandag
7 mei, wanneer het weer heeft meegewerkt dan zal tegen de tijd
dat u dit leest nu bijna iedereen wel gereed zijn.
vorming nu wat reëler wordt dan op grond van de oorspronkelijke
commissievoorstellen verwacht kon worden. Met name geldt dat
dan voor de heffing en de bijkomende maatregelen om vraag en
aanbod weer met elkaar in evenwicht te brengen. Overigens
brengt ook de ontwikkeling van het prijsniveau van enige vee
voedergrondstoffen, als tapioca, met zich mee dat een reële
prijsverhoging voor de melk niet achterwege mag blijven.
Al enige maanden kunnen de overheden signalen vanuit de
boerenachterban opvangen dat er grote onvrede heerst met
vooral het markt- en prijsbeleid. Dat komt dan in sterke mate
vanuit de akkerbouwen de fruitteelthoek. Uiteraard wordt de
onvrede nog versterkt door de belabberde weersomstandigheden
waaronder dit voorjaar gewerkt moest worden. Ook uit de vere-
delingssectorén, en in de komende tijd naar verwacht mag wor
den ook meer en meer uit melkveehouderijkringen, klinken te
recht geluiden van toenemende onvrede op. Ik wil nogeens be
nadrukken dat men dit in Den Haag en Brussel niet moet on
derschatten en dat na een zeer onbevredigende gang van zaken
rondom de komende prijsbesluiten, door de boerenorganisaties
zeker niet zomaar tot de orde van de dag zal worden overgegaan.
Om uiting in Europees verband aan deze onvrede en zorg voor de
toekomst te geven, hebben alle in het COPA samenwerkende
organisaties besloten tussen nu en de volgende Ministerraad nog
eens extra de aandacht voor de problemen van de landbouwmi
nisters te vragen. Dit zal gebeuren via bijeenkomsten die de
COPA-voorzitter en de betreffende landbouworganisatie-voor
zitters met de verantwoordelijke ministers in ieder land zullen
beleggen. Voor Nederland zal dat waarschijnlijk eind mei plaats
vinden. Het kan in onze situatie als het ware gezien worden als
het logische vervolg op manifesten van ontevredenheid, die in
verschillende delen van ons land in de afgelopen tijd al zichtbaar
zijn geworden. LUTEIJN.
