Beregening van grasland
Omdat registratie op een varkensfokbedrijf
zo belangrijk is
Rundvleestekort
in U.S.A.
D e Amerikanen hebben momenteel te
kampen met een nog steeds stijgende
rundvleesprijs. In een land dat worstelt met
een voorthollende inflatie is dat voor de
regering een vervelend feit. De veehouders
waren er wel bij. Sinds de eerste drie
maanden van dit jaar steeg de rundvlees
prijs met 9% en er wordt verwacht dat tegen
het einde van dit jaar de prijs zelfs met 25%
zal zijn gestegen.
W. Limbeek
V oor het verkrijgen van een goede grasproduktie is gedurende de zomermaanden een goede vochtvoorziening van het
gras noodzakelijk.
W
ing. A.G.M. Albers,
H
Hoe vlees duur wordt
De varkenshouders
en hun marktpartners
C.R.A.-Tilburg
Voor een goede grasopbrengst zijn n.l. grote hoeveelheden water nodig. Grasland verdampt gemiddeld 500 mm water per
ha in het groeiseizoen. Dit is 5000 m3 water per ha. Gemiddeld valt er in Nederland in het groeiseizoen ongeveer 300 mm
regen. Een tekort dus van 150 mm. Gedurende de zomermaanden zou de grond in staat moeten zijn om deze 150 mm vocht
tekort aan het gras te kunnen leveren. Dit geldt voor een normaal jaar. In droge jaren kan het vocht tekort oplopen tot wel
250 a 300 mm.
Hoe vindt nu de vochtleverantie door de grond plaats?
1. Door de hoeveelheid vocht die direkt door de graswortels
aan de grond wordt onttrokken. Bij grasland vindt de groot
ste vochtopname uit de grond plaats in de bovenste 50 cm.
Het komt er dus op neer dat zeker in de bovenste 50 cm. van
de grond geen storende lagen of een te sterke verdichting van
de grond mag voorkomen. De grond moet dus minstens tot
op een diepte van 50 cm. intensief doorwortelbaar zijn.
2. Door de hoeveelheid vocht dia via capillaire opstijging van
uit het grondwater beschikbaar komt.
Deze hoeveelheid wordt sterk bepaald door de diepte waar
op het grondwater voorkomt.
Wil het grasland over capillair water kunnen beschikken dan
mag het grondwater in de zomer niet dieper wegzakken dan
100 - 120 cm. beneden maaiveld. Is dit dieper dan bereikt het
opstijgende water de wortels onvoldoende.
Verder is de capillaire opstijging afhankelijk van de grond
soort en de samenstelling van de ondergrond.
Hoeveel vocht kan de grond leveren?
De Brabantse zand- en rivierkleigronden kunnen per dm.
grondlaag gemiddeld 10-15 mm vocht leveren. Bij een bewor-
telingsdiepte van 50 cm. betekent dit dat in het voorjaar 50 - 75
mm water voor het gras in de bovengrond aanwezig is. Op
gronden met een bewortelingsdiepte van 50 cm en minder en
een grondwaterstand dieper dan 100 cm. is het grasland geheel
aangewezen op het hangwater in de bovengrond. Voor een
ongestoorde groei is deze hoeveelheid te gering en is aanvulling
noodzakelijk. De enige manier om deze aanvulling te geven is
via beregening. Op gronden met een humeus dek van dikker van
50 cm, lemig fijn zand in de ondergrond en een grondwaterstand
van 100 cm en minder beneden maaiveld in de zomer, de z.g.
grondwaterprofielen, zal aanvulling meestal niet nodig zijn.
Wanneer beginnen met beregenen?
Een goed uitgangspunt om met regenen te beginnen is zodra
50% van de maximale vochtvoorraad in de laag van 0 - 30 cm is
verbruikt. Het vochtgehalte van de grond kan op het oog en het
gevoel worden beoordeeld. Wanneer zandgrond voldoende
vo.chtig is, is er een goede samenhang tussen de gronddeeltjes.
Zodra de grond zijn samenhang verliest is beregening noodza
kelijk.
Hoeveel water moet er gegeven worden?
anneer op tijd wordt beregend is in het algemeen een
sproeiwatergift van 25 mm per keer voldoende. Alleen als de
grond sterk is uitgedroogd is een grotere watergift nodig. Als b.v.
bij aanhoudende droogte de ondergrond te droog zou worden, is
het aan te bevelen om de volgende keer de watergift te verhogen
tot b.v. 30 a 35 mm. Kleigronden geeft men per keer liefst niet
meer dan 20 mm water. Bij grotere giften zakt het meerdere
water door de verschillende scheurtjes in de grond naar beneden
en heeft zodoende weinig of geen effekt op de groei van het gras.
Kleigronden moet men vaker beregenen met wat kleinere giften
per keer.
Een veel voorkomende fout die gemaakt wordt is dat men te laat
begint met beregenen.
Bij sterk drogend weer moet men vooral de percelen welke een
flinke snede gras hebben gegeven op tijd weer beregenen. Hoe
meer gras hoe hoger het waterverbruik. Bij de eerste regen
druppels wordt vaak met beregenen gestopt. Meestal is dit fout
omdat er soms minder regen valt dan men verwacht.
Het is dus beter de beregening niet te onderbreken voor een
klein regenbuitje.
De kapaciteit van de installatie moet zo groot zijn dat gemiddeld
binnen een week lot 10 dagen de gehele te beregenen opper
vlakte kan worden beregend. Het 's nachts beregenen heeft
voordelen in verband .met besparing aan stroomkosten. betere
verdeling van het water (minder wind) en geringere verdamping
dan overdag. Op gronden met een noodzakelijke aanvulling van
vocht is beregenen een goede zaak en het blijft een feit "Begin
met beregenen op tijd dan heb je het meeste profijt".
Konsulentschap voor de Varkens- en Pluimveehouderij
voor Noord-Brabant en Zeeland.
et kan elke varkensfokker bekend zijn, dat een van de
knelpunten op het bedrijf ongetwijfeld te maken heeft met
de vruchtbaarheid van de dieren. Als het facet "tussen-
worptijd" daaruit nader wordt belicht, dan kan vastgesteld
worden, dat bij de huidige bedrijfsvoering en bedrijfssyste
men de tussenworptijd ongeveer 182 dagen zou moeten
zijn, opgebouwd uit 115 dagen dracht, 39 dagen zoogpe-
riode spenen op 5 Vi week), 28 dagen gemiddelde gust,
totaal 182 dagen.
In bovenstaand voorbeeld, zou het mogelijk zijn 2 worpen per
zeug per jaar te realiseren. (2 x 182 dagen is 364 dagen).
Het zijn slechts een gering aantal bedrijven waar dit mogelijk is.
Uit de cijfers van de technische administratie, afgesloten no
vember 1978, bleek weliswaar een verbetering, maar was het
aarltal worpen niet hoger dan 1,89 per zeug per jaar. Dit wil
zeggen dat op bedrijven waar de biggen op 5 V2 week gespeend
worden, het aantal gustdagen niet 28 doch 39 dagen was.
De oorzaken hiervan kunnen legio zijn. Vast staat dat door een
goede registratie, een doelgerichte kont-röle kan plaats vinden.
Daardoor kunnen "terugkomers" beter worden onderkend en
tijdig worden afgevoerd, waardoor de gustdagen verminderen.
Meerdere voorbeelden zouden kunnen worden aangehaald (b.v.
het aantal terugkomers na de eerste of tweede dekking) waaruit
blijkt, dat verbeteringen het gevolg zijn van een goede registra
tie.
Een hulpmiddel voor de registratie is de in omloop zijnde zeu-
genkaart. Bedoelde kaart kon door de zeugenhouders worden
gekocht.
Hoewel de kosten erg laag waren, was dit voor sommigen mis
schien nog een belemmering dit hulpmiddel te gebruiken.
Door het Konsulentschap voor de Varkens- en Pluimveehou
derij te Tilburg en de Prov. Gezondheidsdienst voor Dieren te
Boxtel, is de kaart aangepast aan de hedendaagse bruikbaar
heid. Er is o.a. plaats ingeruimd voor vermelding van (aujesz-
ky)-entingen, aanvangende bij-de opfokzeug.
Om elke belemmering voor het gebruik weg te nemen hebben
bovengenoemde diensten gemeend de kaart kostenloos be
schikbaar te moeten stellen aan hen die ze gebruiken en er mee
willen werken.
KONSULENTSCHAP VD VARKENSHOUDERIJ-TILBURG TEL.013-678755
GEZONDHEIDSDIENST VOOR DIEREN IN NOORD-BRABANT - BOXTEL TEL.04116-73951
ZEUG nr
AFSTAMMING
PRESTATIETOETS
TATOUEERNUMMER
V nr.
LEEFTIJD
GEBOORTEDATUM
Ras
GROEI
RAS'KRUISING
Mnr
SPEKDIKTE
AAKK00PDATUM
Ras
INDEX
HERKOMST
DATUM AfVOER 2EUG REDEN
Ie worp
Ie enting ziekte van aujes/ky
2e worp
2e
3eworp
Se
4e worp
Ie vlekziekte
Seworp
2e
6e worp
7e worp
Be worp
ZORG VOOR REGELMATIGE BEHANDELING TEGEN SCHURFT EN WORMEN
Zoals altijd schreeuwen de konsumenten weer
moord en brand en smeken "Washington" om
wat aan dat "onrecht" te doen. Gelukkig is men
daar door schade en schande wat wijzer ge
worden. Het ministerie van landbouw wijst er
op dat akties als vleesloze dagen, boycots,
prijsbeheersing en dergelijke alleen maar een
averechts effekt zullen hebben. De hoge prij
zen zijn juist de beste manier om de boeren te
stimuleren meer vee te houden. Op zo'n manier
zal de veestapel weer tot een omvang kunnen
komen zoals b.v. vier jaar geleden toen de
vleesprijzen waren gedaald tot een absoluut
minimum.
Het Witte Huis heeft een prijskontrole abso
luut van de hand gewezen, want het was juist
President N ixon's beslissing om de vleesprijzen
te bevriezen in 1973 die er nu de oorzaak van
zijn dat er een vleestekort is. De prijzen werden
bevroren, maar het zelfde ging niet op voor de
kosten die de veehouder moest maken. Er was
geen droog brood meer te verdienen aan mest-
vee en zodoende waren er heel wat agrariërs
die de veehouderij voor gezien hielden. De
1 1
Gemiddelde
vleesprijs
per Ib
in maart '79
GROOTHANDEL
9c
TRANSPORT NAAR ^9VM|
2cSLACHTHUISKjflMBjfl
Ut
BOERENPRIJS
per netto gewicht
1 S1.47
per Ib
TIME Chart by Nigel Holmes
nationale veestapel liep terug van 132 miljoen
stuks tot 110 miljoen terwijl nu de prijzen als
een boemerang zich tegen de overheidsmaa
tregelen keerden.
Toch is de prijs nog maar sinds kort weer van
dien aard dat 't ook voor de veehouder tijd
wordt om serieus te gaan overwegen in de
mesterij uit te breiden of opnieuw te beginnen.
Overigens zal een positieve beslissing de prijs
nog verder opdrijven want dan zal veel vee
worden aangehouden voor fokdoeleinden wat
de vleesschaarste nog zal doen toenemen. Op
die manier voorziet men tot 1982 een hoge
vleesprijs. want kalveren die nu geboren wor
den zullen niet eerder geslacht worden dan
over 3 jaar omdat veel boeren de gewoonte
hebben eerst één a twee maal een kalf uit een
koe te winnen.
De konsumenten wordt geadviseerd om intus
sen dan maar meer varkens en kippenvlees te
eten want daarvan werd vorig jaar maar liefst
20% meer geproduceerd zodat verwacht mag
worden dat de prijs van deze produkten juist
zal dalen.
Prijzengat tussen producent en konsument
Z/ oals steeds staat de boerenprijs in geen en
kele relatie tot de prijs die de konsument in de
winkel moet betalen. In het bijgaande staatje is
schematisch weergegeven hoe in Amerika een
pond vlees in kosten stijgt naarmate het verder
van de producent afkomt.
Aan dit rapport ontlenen
wij o.m. het volgende:
In de varkenshouderij werd in 1973 (het jaar
van onderzoek) ca. 4,5 miljoen ton mengvoer
verbruikt, waarvan 3,1 miljoen ton in de
mesterij.
- De mengvoedermarkt blijkt een echte rela
tiemarkt te zijn: van de bedrijven die al meer
dan 5 jaren achtereen varkens hielden, kocht
80 k 90% reeds gedurende meer dan 5 jaar
van dezelfde voerleverancier.
- Voor 27% van het varkensvoer gold een
kontraktuele afnameverplichting: in de
mesterij was dat duidelijk meer (33%) dan in
de zeugenhouderij (14%).
- In 1973 werden bijna 400.000 fokvarkens
geproduceerd, 10 miljoen mestbiggen en
eveneens 10 miljoen slachtvarkens.
- Van de totale produktie van fokvarkens
bleek 54% te bestaan uit bedrijfsinterne "le-
Deze publikatie kan uitsluitend worden besteld
door overschrijving van 10,— op postrekening
no. 41.22.35 t.n.v. het Landbouw-Ekonomisch In
stituut te Den Haag. Vermeld dient te worden:
"Zend Publikatie no. 2.109".
veranties", nog eens 19% betrof direkte
transakties tussen varkenshouders onder
ling.
- Voor mestbiggen waren de bedrijfsinterne
leveringen van veel geringere betekenis, nl.
18% terwijl de transakties tussen varkens
houders onderling 22% omvatten.
- Circa driekwart van de afzet af-boerderij van
slachtvarkens ging naar verwerkende be
drijven: de varkenshandel speelde daarbij
een belangrijke bemiddelende rol.
- Ongeveer 40% van de slachtvarkens werd
kontraktueel afgezet.
In het rapport wordt ook aandacht besteed aan
de opbouw van de produktiekolom en de daarbij
betrokken kategoriën van bedrijven. Voorts
wordt een globaal beeld geschetst van de koni-
merciële relaties tussen de onderscheiden
groepen van bedrijven, (april 1979).
