Knelpunten bij de export
van agrarische produkten
D e kosten van keuring van agrarische produkten of van pro
dukten van agrarische oorsprong zijn in ons land veelal belang
rijk hoger dan in andere landen, omdat minder strenge eisen aan
het produkt worden gesteld of omdat de overheid er in grotere
mate dan bij ons in de kosten participeert. De Nederlandse
overheid dient de scheve konkurrentieverhoudingen recht te
trekken door het bedrijfsleven in de kosten van de keuring
tegemoet te komen tot een gemiddeld percentage van minimaal
50%.
H et bedrijfsleven verricht zeer grote inspanningen op het
gebied van aanpassing van produkten en verbetering van de
kwaliteit en ontwikkeling van nieuwe produkten. Ook de over
heid heeft reeds zeer lang het nut van het bevorderen van het
onderzoek ingezien, getuige de onderzoekinstituten die door de
overheid zijn ingesteld welke overigens ten dele worden gefi
nancierd door het agrarische bedrijfsleven. De toenemende
buitenlandse konkurrentie vergroot nog meer dan in het verle
den het belang van praktijkgericht onderzoek. In dit kader zij
gewezen op het onderzoek gericht op verlaging van de kostprijs,
onder meer door energiebesparing en terugwinning van energie.
Hiervoor is additioneel onderzoek door bedrijfsleven en insti
tuten onontbeerlijk, hetgeen moet worden mogelijk gemaakt
door het beschikbaar stellen van meer financiële middelen
hiervoor door de overheid. De overheid is hiertoe in beginsel
bereid gezien de toeslag voor innovatie-aktiviteiten die in het
kader van de Wet Investeringsrekening is voorzien. Deze op
lossing kan een goede steun zijn, doch er zal tevens een direkte
versterking van de innovatie-aktiviteiten gericht op het speci
fieke karakter van de agrarische bedrijven dienen plaats te vin
den door het Ministerie van Landbouw Visserij via de on
derzoekinstituten. Een samenspel tussen overheid en bedrijfs
leven is hierbij onontbeerlijk.
D e risiko's op valutair gebied, die exporteurs lopen bij hun
transakties, kunnen in principe op de valutamarkt worden ge
dekt. De hieraan verbonden kosten zijn soms zo hoog, dat de
exporteur wordt genoodzaakt tot het zelf nemen van de risiko's,
omdat de winstmarge een dergelijke indekking niet toelaat. De
overheid dient betere mogelijkheden te scheppen voor het in
dekken van deze risiko's, waarbij met name het opbouwen van
een fiskale reserve voor dit doeleinde moet worden mogelijk
gemaakt.
D e wetgeving voor sanitaire, veterinaire, phyto-sanitaire, re
sidu- en levensmiddelenvoorschriften van zowel in de E.G.-lid-
staten als van de derde landen loopt uiteen. Voor een aantal
produkten is er daardoor nauwelijks sprake van een Gemeen
schappelijk beleid. Er bestaan aanwijzingen dat voorschriften
soms niet.worden gehanteerd uit volksgezondheidsoverwegin
gen maar doelbewust om de producenten in de eigen lidstaat te
beschermen. De vrees is dan ook gerechtvaardigd, dat nieuwe
ontwikkelingen zullen worden aangegrepen om ter bescherming
van de producent nationale voorschriften uit te vaardigen die in
de praktijk zullen neerkomen op nieuwe handelsbarrières in het
intra-kommunautaire handelsverkeer. (Hetzelfde geldt voor het
door Nederland uitvaardigen van voorschriften op voornoemde
gebieden, die strenger zijn dan in andere landen. Hierdoor
moeten onze exporteurs aan zwaardere eisen voldoen dan hun
konkurrenten). Er dient dan met kracht te worden gestreefd
naar:
H et Landbouwschap organiseerde afgelopen dinsdag in Den Haag een agrarische exportdag. Hierbij werd door een
tweetal inleiders diverse aspekten van de haken en ogen die er nog aan de agrarische export vast zitten nader belicht.
Hierop hopen we in de komende weken nader terug te komen. Los daarvan werd door het gezamelijk exporterende
bedrijfsleven in samenwerking met het Landbouwschap een aantal knelpunten bij de agrarische export geïnventariseerd
en tevens werd daarbij aangegeven de mogelijke oplossing.
Kosten van keurinq
Onderzoek
Exportkredietverzekering
Koersrisikodekking
Stabiliteit restituties
Harmonisatie van sanitaire, veterinaire,
phyto-sanitaire, residuen
levensmiddelenvoorschriften
Wat te doen op grasland met
winterschade?
Transport
Export bevordering van agrarische
produkten door het Ministerie van
Landbouw
I n de Memorie van Toelichting in de Begroting van Landbouw
en Visserij 1979 wordt terecht de noodzaak om de konkurren-
tiepositie op de exportmarkten te versterken, onderstreept. Het
agrarische bedrijfsleven wenst met de Minister van Landbouw
Visserij te overleggen op welke wijze de exportaktiviteiten van
zijn Ministerie beter op de behoeften van het bedrijfsleven
kunnen worden afgestemd. In dit verband hecht het veel waarde
aan de inspanningen op dit gebied van de landbouwattaché's.
Mogelijk kunnen de veelal omvangrijke ambtsgebieden, met
name waar nieuwe afzetgebieden kunnen worden opgebouwd,
opnieuw worden ingedeeld. Voorts kan het bescheiden bedrag,
dat het Ministerie voor 1979 heeft bestemd voor exportbevor
dering 4,3 min. tégen 4,6 min. in 1978), mogelijk meer in
overeenstemming worden gebracht met het bedrag van ruim
100 min., dat het gezamenlijke agrarische bedrijfsleven voor
bevordering van de afzet bijeenbrengt.
Ir. A.J.M. Geerts
D e agrarische export vormt een belangrijke pijler voor de
Nederlandse positie in het internationale handels- en beta
lingsverkeer. De Nederlandse overheid zal in haar beleid ter
stimulering van de export in meerdere mate rekening moeten
houden met het specifieke karakter van de agrarische export.
Voor het handhaven en verbeteren van de agrarische export is
het in de eerste plaats nodig dat de onderstaande knelpunten
worden weggenomen. Voorts zal in nauwe samenwerking tussen
overheid, met name in het Ministerie van Landbouw en Visserij,
en organisaties van de agri-business via de daarvoor bestaande
kanalen het agrarisch exportbeleid verder moeten worden ont
wikkeld.
Een aantal knelpunten kan alleen worden weggenomen in het
kader van het E.G.-beleid. De Nederlandse overheid zal zich
hiervoor maximaal in dienen te zetten. Daarnaast worden
maatregelen voorgesteld die binnen het nationale overheidsbe
leid gestalte kunnen krijgen. De volgorde, waarin de knelpunten
zijn vermeld, hoeft niet ten doel terzake een prioriteitsvolgorde
aan te geven.
Op grond van de voornemens in "Bestek '81" zal voornoemd
percentage echter eerst in 1981 worden bereikt. Met het oog op
een eerdere realisatie van de gewenste deelname door de over
heid van minimaal 50% zal het voor 1979 uitgetrokken bedrag
20 min.) worden verhoogd tot 35 min.
A. "V oor agrarisch reproduktiemateriaal gelden momenteel
krediettermijnen als zou het gaan om direkt te konsumeren
produkten, terwijl zij worden aangewend voor het in gang zetten
van een produktieproces, dat pas na langere tijd een voor kon-
sumptie bestemd produkt oplevert. Het betreft pootaardappelen
en ander plantgoed, zaaizaden en broedeieren.
Op het ogenblik is voor voornoemde produkten of geen kre
dietverzekering mogelijk of bedraagt de lengte van de periode,
waarvoor het krediet is verzekerd, maximaal enkele maanden.
Indien voor genoemd materiaal een langere kredietverzeke-
ringstermijn zou gaan gelden zouden transakties kunnen wor
den afgesloten, die tot nog toe wegens een te korte kredietter
mijn onmogelijk waren. Het grote belang van deze agrarische
export met name voor de landen die nog in de eerste fase van
hun ontwikkeling verkeren, rechtvaardigen een aangepast be
leid voor de kredietverzekering van voornoemd reproduktie
materiaal.
B. Het openbreken van nieuwe afzetmarkten voor bederfelijke
goederen wordt bemoeilijkt doordat het kwaliteitsrisiko niet kan
worden verzekerd. Dit belemmert het opbouwen van nieuwe
markten voor dergelijke goederen. De overheid zal het mogelijk
moeten maken dat voornoemd risiko, dat het opbouwen v an
nieuwe relaties en het openbreken van nieuwe markten belem
mert, tot aanvaardbare proporties wordt teruggebracht. Uiter
aard moeten deze produkten dan wel zijn voorzien van een
kwaliteitscertifikaat en zal het transportmiddel aan redelijke
konditioneringseisen moeten voldoen. Het bedrijfsleven wil
over de vorm en inhoud van deze te scheppen faciliteit gaarne
met de overheid van gedachten wisselen.
^Regelmatig bestaat de mogelijkheid voor het afsluiten van
kontrakten voor het leveren van een groot aantal runderen aan
een inkooporganisatie in het buitenland tegen een vooraf vast
gestelde prijs. De uitvoering van een dergelijk kontrakt vergt
vaak een periode van 9 maanden tot een jaar. De hoogte van de
E.G.-restituties, die bij export naar derde landen kunnen wor
den verkregen, staan evenwel slechts vast voor een periode van
maximaal 3 maanden. Op grond hiervan is het afsluiten van
dergelijke kontrakten soms niet mogelijk geweest. Gezien het
belapg van deze exporten zou er zekerheid over de hoogte van
de E.G.-restituties gedurende de looptijd van het. kontrakt
moeten bestaan.
a. een versnelde harmonisatie van bestaande voorschriften, en
b. kommunautaire afspraken ter zake van het invoeren en
toepassen van nieuwe voorschriften.
De afgelopen winter heeft de reeks van 15 zachte en zeer zachte
winters doorbroken. Graslandspecialisten zijn benieuwd hoe
Engels raaigras zich onder deze omstandigheden gehouden
heeft.
Het is namelijk zo dat het merendeel van onze weilanden voor
een groot gedeelte uit Engels raaigras bestaat. Tegenwoordig
wordt vaak zelfs puur Engels raaigras uitgezaaid (het BG-3
mengsel).
Tegenover de vele voordelen van Engels raaigras staat vanouds
een nadeel: Engels raaigras is minder goed winterhard. Geluk
kig zijn de kwekers er in geslaagd rassen van Engels raaigras te
kweken die meer wintervast zijn. Deze hebben zich echter onder
praktijkomstandigheden nog nooit kunnen bewijzen, omdat er
de laatste 15 jaar geen echte winter geweest is. Maar nu hebben
de kwekers de kans om hun produkten te gaan beoordelen en dit
zal ook zeker gebeuren.
Omvang van de schade
Hoeveel Engels raaigras er uitgevroren is, is nog niet te zeg
gen, omdat er nog geen cijfers bekend zijn. Maar het is wel
mogelijk om een eerste indruk te geven. Deze is dat het allemaal
wel mee lijkt te vallen. Dit zal gedeeltelijk ook wel veroorzaakt
zijn doordat het sneeuwdek de grassen voor de strenge vorst
beschermd heeft.
Op sommige plaatsen heeft grasland dat de afgelopen herfst is
ingezaaid nogal wat geleden, evenals grasland dat lang of ruig
de winter ingegaan is. In deze graslanden is een gedeelte van de
Engels raaigras planten beschadigd door de vorst of door de
sneeuwschimmel. Hierdoor zijn dode plekken ontstaan. Goed
winterharde soorten als veldbeemdgras en timothee hebben niet
geleden en zullen zich wat uit gaan breiden. Gelukkig hebben
onkruiden als straatgras en muur ook flink geleden.
Deze kunnen echter weer snel opkomen uit zaad en de open
plekken op gaan vullen. Daarom is het belangrijk om deze open
plekken zo snel mogelijk opgevuld te krijgen met Engels raai
gras.
Met derde landen zullen op dit terrein akkoorden bijvoorbeeld
op veterinair en phyto-sanitair gebied moeten worden afgeslo
ten.
A."V oor de export van levend vee en bederfelijke agrarische
produkten is snel en efficiënt transport een noodzaak. Aan deze
voorwaarden voldoet het wegtransport in hoge mate. De be
staande rij- - en rusttijdenregelingen voor het goederenvervoer
over de weg veroorzaken echter grote problemen, vooral voor de
wat verdere bestemmingen. Een mindör stringente regeling zou,
zonder afbreuk te doen aan de noodzakelijk eisen op sociaal
gebied en op het gebied van de verkeersveiligheid, de huidige
problematiek ter zake in belangrijke mate kunnen oplossen.
Voorts mogen de technische eisen die aan dit transport worden
gesteld, bijv. op het gebied van de temperatuur, niet zwaarder
zijn dan in het buitenland en aan buitenlandse vervoerders
worden gesteld.
B. De bilaterale kontingenteringsregelingen voor het wegtran
sport hebben soms tot gevolg dat onvoldoende vergunningen
beschikbaar zijn om aan de vraag te voldoen. Daarnaast is het
kommunautaire kontingent veel te klein.
Een aanzienlijke verruiming van zowel de bilaterale kontin-
genten als het kommunautaire kontingent is noodzakelijk.
Het openbreken van nieuwe markten voor bederfelijke goederen
wordt bemoeilijkt doordat het kwaliteitsrisico niet kan worden
verzekerd.
Doorzaaien lijkt een goede oplossing
De beste oplossing voor percelen waar een gedeelte van het
Engels raaigras kapot is, is dus om gewoon weer nieuwe Engels
raaigras planten in de open plekken te brengen. En dat kan
eenvoudig gebeuren met de doorzaaimachine. Doodspuiten van
de oude zode is in dit geval niet nodig.
Doorzaaien lukt alleen als de grond goed vochtig is. Op dit
moment is dit nog het geval, maar wanneer het droger wordt,
wordt de kans op sukses kleiner. Voor doorzaaien kan men het
beste een BG-3 mengsel nemen. Een goede keus is ook het
mengsel Vroege Weide, omdat hier juist rassen in zitten met een
goede begingroei en een goede voorjaarsontwikkeling.
Als men doorgezaaid heeft, is het wel belangrijk om te zorgen
dat het gras in het begin kort blijft door bijvoorbeeld vrij snel
pinken in te scharen. Verder moet men oppassen voor muur.
Deze moet doodgespoten worden voordat het het jonge gras
gaat overwoekeren.
Doorzaaien lijkt dus een goede en relatief goedkope methode
om open en dode plekken in grasland die door winterschade zijn
ontstaan, weer op te vullen met Engels raaigras.
Wetenschappelijk medewerker
Barenbrug Holland B.V.
12
