MIEUWS UIT J83RUSS3
Regeringsleiders weerstaan aanval
op landbouwpolitiek
I n Parijs is deze week een ongekend felle aanval van de Britse premier op de Europese landbouwpolitiek afgeslagen. De
andere regeringsleiders uit de landen van de Europese Gemeenschap wensen geen jarenlange bevriezing van de land
bouwprijzen. Zij erkennen wel dat met name in de zuivel momenteel een op de overschotten afgestemd prijsbeleid nodig
H et Landbouw-Ekonomisch Instituut voert momenteel -
in opdracht van het Ministerie van Landbouw - een on
derzoek uit naar doeleinden, instrumenten en effekten van
het gemeenschappelijk landbouwbeleid in de EG. Eén van
de deelrapporten van dit onderzoek is onlangs gepubli
ceerd. Het bevat een theoretisch-ekonomische analyse van
enkele vormen van prijs- en inkomensbeleid 1).
W ij tekenen bij het voorgaande nog aan dat de Britse manie
om de landbouwprijzen op Europees niveau de komende jaren
absoluut niet meer te verhogen vervelende gevolgen kan heb
ben. Dat slaat dan niet op de komende prijsonderhandelingen
P remier Van Agt zei ons dinsdag in Parijs dat, "de Neder
landse regering de realiteit van het bestaan van aanzienlijke
overschotten onderkent. Wij onderschrijven ook datje dit niet
geheel op zijn beloop kunt laten. In dat kader zijn wij daarom
ook bereid de voorgestelde melkheffing te aanvaarden. Maar we
menen tegelijk dat het prijsbeleid niet zo bruusk mag worden
omgebogen dat de inkomens van de boeren aangetast zouden
worden. Bij alle beschouwingen over bevriezing van de land
bouwprijzen moetje ook de negatieve gevolgen van de afbraak
van de monetaire compensaties betrekken. In de toekomst kan
die zaak tot een beperkte verhoging van de landbouwprijzen
uitgedrukt in Europese rekeneenheden nopen," aldus Van Agt,
die ook in deze zin zijn collega's heeft toegesproken.
De Nederlandse minister-president was kennelijk beter op deze
zaak voorbereid dan bij de top-conferenties in Bremen en
Brussel waar vorig jaar de landbouwpolitiek ook al op de agen
da stond. Hij vertelde nog dat men langdurig ver het toekomstig
prijsbeleid had gesproken. Aanvankelijk wilde men een "voor
zichtig" beleid, later een "rigoreuze ombuiging", weer later een
"strikt prijsbeleid". Uiteindelijk koos men voor de formule van
een wenselijk "passend prijsbeleid". "Dat is dus prima", aldus
premier Van Agt in Parijs.
Prijs- en inkomensbeleid voor de landbouw in de EG:
alternatieven en hun effekten
Britse premier dreigt Euromarkt niet langer te
financieren
Werktuigendag Liempde in voorbereiding
Uitvoeringsmaatregelen gemedicineerd
voeder
Jan Werts/Brussel
is.
Dat is de anti-climax waarmee dinsdagmiddag in Parijs aan de Avenue Klebèr de 13e Europese topconferentie werd
besloten. De regeringsleiders concludeerden dat de ministers van landbouw moeten nagaan welke verbeteringen nodig
zijn voor een beter functionerend gemeenschappelijk landbouwbeleid. Daar wordt uitdrukkelijk aan toegevoegd dat
rekening zal worden gehouden met het Verdrag van Rome waarop de Europese integratie berust. En daarin staat dat boer
en tuinder recht hebben op een passend inkomen. Uitermate merkwaardig was het vervolgens te horen dat werkelijk
iedereen in Parijs met deze conclusie tevreden was. Dus ook premier James Callaghan die daags tevoren zo uit zijn slof
was geschoten.
Geldverspilling
CZ' allaghan had zijn collega's gewezen~op de volgens hem on
verantwoord toenemende kosten van het landbouwbeleid. Hij
sprak letterlijk; van een pure geldverspilling om ongewenst
voedsel te produceren. Als daar geen verandering in komt zou
Groot-Brittannië vanaf 1981 kunnen weigeren haar deel van de
Europese Gemeenschap te financieren, zo dreigde de eerste
minister.
Opnieuw bepleitte hij een fundamentele herziening
van de landbouwpolitiek. Volgens hem is het mogelijk de agra
rische prijzen te verlagen. Wat de kleine boer dan aan inkomen
te kort komt kan de nationale overheid (Den Haag) veel beter
aanvullen. "Laten we daarom besluiten de prijzen die de agra
riër via Brussel voor zijn produkten ontvangt de komende jaren
te bevriezen".
Hoofddoel van de analyse is het inventariseren en onder
ling vergelijken van de ekonomische effekten voor de EG-
landbouw en de EG-volkshuishouding als geheel van di
verse instrumenten van prijs- en inkomensbeleid. De eerste
vergelijking betreft enkele vormen van prijs- en inkomens
beleid die toegepast worden zonder dat de overheid direkte
invloed uitoefent op de omvang van de landbouwproduktie.
Besproken zijn het huidige prijsbeleid en een beleid van
inkomensondersteuning via prijstoeslagen per eenheid
produkt, inkomenstoeslagen per hektare of per dier, of
persoonsgebonden inkomenstoeslagen. Vervolgens is aan
dacht besteed aan enkele vormen van prijsonder. steuning
in kombinatie met direkte aanbodbeheersing. Aan de orde
komen een prijsgarantie voor een voor de EG als geheel
geldend produktiequotum, een prijsgarantie voor quota per
bedrijf en een prijstoeslagstelsel voor quota per bedrijf.
Aan het eind van het rapport wordt in het kort ingegaan op
de ekonomische effekten van de relatie tussen het EG-
prijs- en inkomensbeleid en het wereldmarktprijsniveau
van landbouwprodukten.
Bij de beoordeling van beleidsalternatieven dient een onder
scheid gemaakt te worden tussen de inkomensherverdelingsef-
fekten van het landbouwbeleid en de kosten ervan voor de
EG-volkshuishouding. Het EG-landbouwbeleid is voor een be
langrijk deel inkomensherverdelingsbeleid. In het huidige stel
sel is sprake van het bevorderen van een redelijk inkomen voor
de agrarische producenten, waardoor de verbruikers in het al
gemeen meer betalen dan zonder prijsbeleid het geval zou zijn.
De voorbereidingen voor de op 9 en 10 mei in Liempde te
houden Werktuigendagen gaan gestaag verder. Een van de be
langrijkste is de voltooiing van de nieuwe kas, waarvoor elders al
tomaten en komkommers zijn opgekweekt.
In en rondom de stal van de rundveeafdeling zullen ditmaal
levende dieren te zien zijn, onder meer koeien waarvan het
voederrantsoen op een bijzondere manier zal worden bepaald.
Het koppelingsprojekt melkkontrole-veevoedering zal via een
terminal worden aangesloten op de komputer van de land
bouwhogeschool in Wageningen.
Bij de varkens, een steeds belangrijker steunpilaar van de Ne
derlandse agrarische ekonomie zal de nadruk vallen op moder
nisering en verbouwing van bestaande bedrijven waarbij bes
taande en aangepaste voorzieningen naast elkaar worden ge
toond.
Nu vrijwel elk Nederlands huis een badgelegenheid heeft komt
de varkensstal aan de beurt. Ter bevordering van de hygiëne is
het wenselijk dat elke zeug die naar de kraamkamer gaat eerst
een douche krijgt om voor de biggen infektiekansen zo klein
Volgens waarnemers was dit de felste aanval die een Britse
eerste minister ooit op de gemeenschappelijke markt heeft ge
daan. Een aantal journalisten dat Callaghan kennelijk verkeerd
verstond schreef zelfs dat de Britten hun lidmaatschap van de
EG weer ter discussie wilden stellen. Wel is het zo dat volgend
jaar onderhandeld gaat worden over de financiering van de EG
in de jaren '80. De huidige bronnen (Europese BTW,heffingen
en belastingen) zijn dan uitgeput. Callaghan's dreigement was
op deze onderhandelingen gebaseerd.
Monetaire compensaties
Het overheidsbudget wordt slechts beïnvloed voor zover er
sprake is van een verschil tussen de produktieomvang en de
omvang van het verbruik in de EG. Prijs- en inkomenstoeslagen
hebben een inkomensherverdeling van belastingbetalers naar
producenten tot gevolg en beïnvloeden in veel sterkere mate het
overheidsbudget. De verbruikersprijzen zijn in dat geval in het
algemeen lager.
Dat de overheidsuitgaven bij toeslagstelsels hoger zijn dan bij
een stelsel van prijsgaranties betekent evenwel niet dat ook de
kosten voor de EG-volkshuishouding hoger zijn. Deze laatste
hangen namelijk af van de mate waarin door de inkomensher
verdeling aan de producentenzijde produktiemiddelen worden
gebruikt die zonder steun een andere bestemming zouden krij
gen, en aan de verbruikerszijde ondersteunde produkten ver
vangen worden door niet-ondersteunde. Uit het rapport komt
naar voren dat zowel de huidige prijsgarantie als een prijstoe
slagstelsel vrij hoge kosten voor de EG-volkshuishouding met
zich brengen. Een zeer belangrijke oorzaak hiervan is dat de
ondersteuning slechts geldt voor een beperkt aantal landbouw
produkten, en dat bovendien sommige konkurrerende, niet in
de EG geproduceerde landbouwprodukten vrij de gemeenschap
kunnen binnenkomen. Daardoor ontstaan prijsdistorsies tussen
wel en niet-ondersteunde produkten die uit oogpunt van kosten
voor de EG-volkshuishouding nadelige veranderingen in de
omvang en samenstelling van het produktie- en verbruiker
spakket teweegbrengen. Men denke bijvoorbeeld aan de ver
vanging van granen door soja en tapioca in het krachtvoer, en
aan het uit kostenoogpunt te hoge produktieniveau in de on
dersteunde dierlijke produktierichtingen als gevolg van het te
hoge krachtvoerverbruik. Bij inkomenstoeslagen zijn deze
prijsdistorsies geringer en veelal zelfs geheel afwezig. Wel zijn
erv evenals bij prijsondersteuning, kosten voor de volkshuis
houding doordat de totale inzet van produktiemiddelen in de
landbouw groter is dan zonder inkomensherverdeling het geval
zou zijn.
De effekten van prijsdistorsies op de omvang en samenstelling
van de produktie kunnen tegengegaan worden door over te gaan
van prijsondersteuning op inkomenstoeslagen, en ook door de
prijsondersteuning te beperken tot van te voren vastgestelde
mogelijk te maken. Elke big méér die uitgroeit tot een volwassen
varken verbetert het rendement van het bedrijf en het inkomen
van de boer.
Het thema van de landbouwpresentatie "Bedrijven op maat van
de mens" wordt toegelicht door een in Liempde uit te reiken
folder met de titel: "Uw bedrijf, uw maat".
De demonstraties in de Ring zullen gekoncentreerd worden
rondom twee onderwerpen. Het ene omvat vorenpakkers en
Minister Van der Stee heeft in het kader van het Landbouw-
kwaliteitsbesluit gemedicineerd voede^een aantal uitvoerings
maatregelen getroffen, die naar mag worden verwacht tot een
snellere aflevering van kwalitatief beter gemedicineerd voeder
tegen lagere kosten zullen leiden. Voor de behandeling van een
aantal Veelvuldig voorkohiende dierziekten zijn standaard-re
cepten geformuleerd, waardoor voorraadvorming bij de meng-
voor 1979 maar op latere tijden. De acht andere landbouwmi
nisters zijn zoals gemeld vorige week in Brussel immers over
eengekomen om toekomstige monetaire compensaties in onze
streken met een verhoging van de landbouwprijzen af te breken.
Als Groot-Brittannië de komende jaren van geen enkele prijs
verhoging meer wil horen komen wij niet van nieuwe monetaire
compensaties af. Dit meningsverschil tussen Londen en de rest
zal de komende jaren in Brussel veel aandacht krijgen.
Dinsdag hebben de regeringsleiders de landbouwpolitiek uit
voerig besproken. Volgens Callaghan kreeg hij veel bijval en
passen de hiervoren weergegeven conclusies van de conferentie
precies in zijn kraam. Ook de andere regeringsleiders toonden
zich - merkwaardigerwijs - wat de landbouwpargraaf betreft
uitermate tevreden. Op de afsluitende persconferentie kregen
de voorzitter, president Valery Giscard d'Estaing en Euro-pre
sident Roy Jenkins het echter met elkaar aan de stok. Volgens de
Franse president is er absoluut geen bevriezing van de land
bouwprijzen overeengekomen. Jenkins meende daarentegen
dat zulks wel het geval is. Waarop Giscard weer antwoordde dat
wij met standpunten van de Europese Commissie in dezen ook
eigenlijk weinig te maken hebben.
Van Agt over landbouwprijzen
produktiequota. In het rapport wordt gekonkludeerd dat een
beperking van de prijsondersteuning tot een voor de EG als
geheel vastgesteld produktiequotum - of wel een mengprijsstel-
sel met als variant de medeverantwoordelijkheidsheffing voor
melk - in dit opzicht vrij weinig effektief is, omdat pas bij een
forse quotering en een drastische prijsverlaging voor de boven
het quotum geproduceerde eenheden sprake is van een zodani
ge daling van de mengprijs dat de produktieomvang merkbaar
vermindert. Het resultaat is dan wel een gevoelige inkomens
daling in de landbouw.
Een beperking van de prijsondersteuning voor per bedrijf toe
gekende quota is in het algemeen meer effektief voor de be
heersing van de produktie, omdat de afzonderlijke producenten
bij quota-overschrijding een veel duidelijker prijssignaal krijgen
dan bij een mengprijsstelsel. Mede daardoor is het inkomens
verlies dat de EG-landbouw in zijn totaliteit bij invoering van de
quotering per bedrijf lijdt geringer dan bij een mengprijsstelsel.
Voorts is het in deze situatie wel, maar bij een mengprijsstelsel
niet mogelijk een inkomenskompenserende prijsverhoging voor
de binnen het quotum geproduceerde eenheden toe te passen
zonder dat de effektiviteit van de quotaregeling verloren gaat.
Omdat het onderzoek hoofdzakelijk tot doel heeft ekonomische
effekten van beleidsinstrumenten voor de EG als geheel te
analyseren, is slechts beperkte aandacht besteed aan de gevol
gen voor afzonderlijke lidstaten. Voorts zijn ten aanzien van
andere dan ekonomische aspekten alleen opmerkingen in alge
mene zin gemaakt: een uitputtende bespreking zou meer pro-
duktspecifiek onderzoek vergen. Men denke bijvoorbeeld aan
de uitvoeringsproblemen van quotaregelingen.
Deze beperkingen en de onmogelijkheid op grond van objek-
tieve kriteria te komen tot een afweging van effekten hebben tot
gevolg dat in het rapport geen uitspraken gedaan zijn over de
wenselijkheid van het ene of het andere alternatief. Ook na
aanvullend onderzoek is het voor een onderzoekinstituut als het
LEI niet mogelijk dergelijke uitspraken te doen. Hiervoor is een
politieke afweging van ekonomische en andere overwegingen
noodzakelijk. Naast de technische uitvoerbaarheid en de rela
tieve voor- en nadelen voor afzonderlijke lidstaten, komt dan
bijvoorbeeld de vraag aan de orde of men het inkomen via de
markt of via toeslagen uit het overheidsbudget wil steunen. De
studie is vooral bedoeld als bijdrage in de diskussie die vooraf
gaat aan de besluitvorming over de toekomstige inrichting van
het landbouwbeleid.
1) Deze publikatie kan uitsluitend besteld worden door overschrijving van
12,50 op giro no. 41.2235 t.n.v. het Landbouw-Ekonomisch Instituut te
Den Haag. Vermeld dient te worden: "Zend publikatie no. 1.16".
pakkerkombinaties, het andere graszaaimachines in kombinatie
met grondbewerkingsapparatuur.
Natuurlijk zal ook nu weer door de inzenders worden ingehaakt
op datgene wat door de voorlichtingsdiensten naar voren wordt
gebracht zodat de bezoekers mogen rekenen op de kombinatie
van theorie en praktijk zoals ze dat al zoveel jaren in Liempde
gewend zijn.
voederindustrie mogelijk wordt. Daarnaast kan de overheid
door het al of niet standaardiseren van bepaalde voeders een
meer aktief beleid met betrekking tot resistentiegevoeligheid bij
dieren voeren. Tevens is een begin gemaakt met de registratie
van diergeneesmiddelen. Het kwaliteitsbesluit schrijft namelijk
voor dat in gestandaardiseerde voeders slechts geregistreerde
diergeneesmiddelen mogen worden verwerkt. Bij de registratie
wordt o.m. gelet op de gevaren verbonden aan het achterblijven
van residuen van de diergeneesmiddelen in de voor menselijke
konsumptie bestemde produkten.
