Ko Scheele
uit Zaamslag
schat
het boerenleven
hoog!
IC. o Scheele is geen boer van het gemiddelde
soort. Integendeel hij heeft een groot bedrijf
onder de ploeg. Een pracht bedrijf, laten we
daar maar ronduit voor mee den dag komen.
Ko geneert zich een beetje xlat hij zo'n groot
bedrijf berendeneert. De mensen zullen wel
denken zegt hij wat schuchter. Ja 't is een groot
akkerbouwbedrijf geeft hij toe en we halen er
een redelijk goede boterham vanaf. In feite is
de grond in twee gedeelten te splitsen, 4/5 ge
deelte is pachtgrond en behoort bij "Het pa
viljoen", daarnaast is er nog 1/5 deel eigendom
die nog van mijn vader zijn zegt Ko, daarop
zijn weer aparte bedrijfsgebouwen en een huis
gebouwd. Vader heeft destijds in de jaren der
tig die grond kunnen kopen, terwijl hij natuur
lij Jiier al op "H et paviljoen" boerde. Zodra de
polder voor het eerst werd beboerd na de in
dijking is over-over-grootvader Scheele op de
boerderij gekomen. Zo is het gebleven, steeds
ging het bedrijf van vader op zoon, tot op de
dag van vandaag, zoals gezegd is dat dan de
vijfde generatie.
D e grond varieert van lichte zavel tot zware
klei. Het is watje noemt een bonte grond met
nogal verschillende kwaliteit die sterk wisselt
van plaats tot plaats, 't Is ook grond die je flink
in de steek laat tijdens droogte periodes. Da
hebben we in '76 nog ondervonden. Ook heb
ben we hier te maken met plaatgronden. Het
probleem is dat deze polder ongeveer 140 cm
hoger ligt dan de omringende Zaamslagse pol-
dersen op die manier kun je het grondwater niet
vasthouden. We doen er wel ons best voor want
we trachten zoveel mogelijk het water te be
heersen door middel van stuwen zodat we het
slootwater vast houden, maar dat lukt slecht
door dat hoogteverschil. Zou je momenteel
(aug. '78) naar het grondwater gaan zoeken dan
zul je zeker een meter of vier diep moeten zijn.
Een ander aspekt van de grond is dat ze ruim
10% kalk bevat, dat is vergeleken met andere
gebieden vrij hoog. Die droogte gevoeligheid is
vervelend. Je kunt er niks aan doen. Zoet water
hebben we hier nergens. Wat voor zoet door
gaat is nog van twijfelachtige kwaliteit. Wan
neer je b.v. aardappels spuit en je gebruikt
daarvoor zoals sommigen wel eens doen flink
veel water dan kun je er zeker van zijn dat je
zoutschade krijgt. Wanneer je met het vliegtuig
spuit en een minimale hoeveelöeid vloeistof
gebruikt dan heb je geen last. 't Ja man, in '76
hadden we een slecht jaar. Ze beweren dan
links en rechts wel dat het toch zo'n goed jaar
was, nou in ieder geval in Zeeuws-Vlaanderen
was dat lang niet overal het geval. Toen we
aardappelen gingen rooien was het net alsof je
vijgen uit de grond haalde, van die taaie slappe
dingen. Wanneer je door de suikerbieten liep
dan wasje benauwd om een peuk te laten val
len. want het verdroogde blad kon wel eens
gaan branden.
IC. o geeft toe dat zo'n droog jaar uitzonde
ringen zijn. Stel je voor als het niet zo was zegt
hij dan zou het vlug gebeurd zijn met ons hier.
Er zijn ook andere jaren, waardoor het weer
wel goed komt. Ik moet er trouwens onmid
dellijk bij zeggen dat ik helemaal geen mate
rialist ben. Je kunt altijd wel meer en nog eens
meer willen hebben. Wanneer ik op het eind
van het jaar ieder het zijne heb kunnen geven
dan ben ik tevree. Kan ik dan met mijn gezin
zelf ook nog redelijk leven dan is dat toch
prachtig. Toch is er heel wat nodig om een
groot akkerbouwbedrijf goed te laten draaien.
We zijn volledig self-supporting zegt Ko. De
loonwerker komt er bij ons weinig aan te pas.
D e voornaamste gewassen op dit bedrijf zijn
de granen, aardappelen en suikerbieten. Om
een beetje precieser te zijn om en nabij de 20 ha
aardappelen en eenzelfde oppervlakte suiker
bieten. Daarnaast hebben we ieder jaar uien,
vlas, bruine bonen en graszaad. De aardappel
oogst kan in zijn geheel op het bedrijf worden
opgeslagen. We hebben momenteel een op-
slagkapaciteit van ruim 800 ton. We denken er
over om die ruimte nog verder uit te breiden.
De gehele aardappeloogst wordt direkt via de
handel verkocht. Ik doe niet mee aan de aard-
appelpool. Ik zal niet zeggen dat zoiets niet
deugt, maar ik ben van mening dat op mijn
eigen manier, ik een zeker zo ruime beloning
voor mijn produkt krijg als dat ik met de pool
meegedaan zou hebben. Bovendien je moet
toch ook nog wat eigen handelsplezie'r kunnen
beleven aan je gewassen. Ik breng wel altijd de
uien in de pool. Die afzet van aardappelen
verloopt steeds vlot en tot volle tevredenheid.
Ik heb prima kontakten met de handel opge
bouwd. Net 3Ts in de pool zorg ik er zelf ook wel
vcjor dat er sprake is van gespreide afzet om het
risiko van de fluktuerende markt wat te om
zeilen. Ik ben de koöperatie overigens gunstig
gezind, maar ik ben geenszins blind voor wat er
W e hebben hier nooit een verkaveling ge
had en het ziet er ook in de nabije toekomst niet
Een groot
akkerbouwbedrijf
Droogtegevoelig
Kringvoorzitter Hulst
Alles zelf doen
M. van Wezel
Arbeidskrachten
Produkten en afzet
Verkaveling
en wegenaanleg
J e krijgt onmiddellijk een gevoel van vrijheid wanneer je het erf oprijdt van het bedrijf
waar Ko Scheele, voorzitter van de kring Huls^de scepter zwaait. Eigenlijk heeft hij zelf
ook zo'n gevoel, vandaar ook dat we met opzet even het woord scepter hebben gebruikt. Ik
voel me hier als een koning te rijk, zegt Ko. Ik ben tevreden en ik moet je eerlijk zeggen dat
ik niks anders zou willen. Het erf is zeer ruim en zou als je het eens precies op zou meten
best anderhalve ha groot kunnen zijn. Maar 't is geen plaats met beton en verder kaalslag.
Integendeel Ko en zijn familie lang voor hem, hebben er steeds naar gestreefd om het
bedrijf een oase van groen te laten zijn. Daarvan getuigen de oude lindenbomen en de
kastanjebomen vlak voor het huis. Dat ze ook nu nog niet ophouden met planten bewijst
de strook plantklare grond rondom het bedrijf. Hier gaan we van het najaar een dichte
singel planten, zodat we ook aan deze kant lekker beschut zitten. Ik vind dat een
boerenbedrijf bomen en struiken moet hebben, als er dat niet is dan is het alsof het bedrijf
uitgekleed in de kou staat, zegt Ko.
Hoeve "Het Paviljoen" is een boerderij van Belgische eigenaars, maar waar nu de familie
Scheele al voor de vijfde generatie van pacht. Beste mensen die Belgen zegt Ko, goed volk
om van te pachten. In tegenstelling tot vele zeer oude polders in Zeeland is de' Cathara-
napolderj nog maar een jonkie want pas in 1840 werd het gebied ingedijkt door Belgen.
Waarom ze nou een boerderij "Het paviljoen" noemen kan Ko ook niet zo maar verklaren.
Mogelijk dat het is afgeleid van het Belgische woord paviljoen dat ook wel afdeling
betekent in het Nederlands. Wat die Belgen wel konden en wat ze trouwens nog kunnen is
huizen bouwen. Dit huis heeft muren zo dik als een bunker.
Niet dat we iets tegen zo'n man hebben, maar
onze bedrijfsomvang leent zich voor eigen
spullen. Ik moet er dan direkt bijzegggen dat
we de aardappelen in kombinatie aanpakken
met een ander bedrijf. Ook doen we hetzelfde
metdebietenals'toprooienentransportaankomt
Verder doen we niets aan samenwerking
met andere bedrijven. Maaidorsen wordt zelf
uitgevoerd. Kijk incidenteel kan het wel eens
voorkomen dat we elders nog wat dorsen. Toch
vind ik vooral op het gebied van maaidorsen
samenwerken ontzettend moeilijk. Zelf heb ik
25 ha tarwe en je kunt me geloven of niet ik wil
die dorsen zodra het daarvoor bekwaam is. Ik
zou me nauwelijks kunnen veroorloven om dan
b.v. eerst bij een ander te gaan maaidorsen, ook
al zou het maar om kleinere oppervlakten
gaan. De verdiensten die ik daarmee zou ver
krijgen zouden in het niet vallen door de scha
de die ik zelf zou hebben wanneer door regen
mijn 25 ha tarwe ongedorsen blijven staan.
B oerenbedrijven waar nog vreemde vaste
arbeidskrachten in dienst zijn vind je niet veel
meer. Ik heb twee vaste medewerkers zegt Ko
tevreden. Die heb je ook wel nodig op dit be
drijf met de bedrijfsvoering zoals die hier ligt.
Het zijn beste mensen die al meer dan 25 jaar
bij ons werken. Ze zijn hier gekomen toen ze
van de lagere school kwamen. In die 25 jaar tijd
hebben ze zich bekwaamd tot vaklieden die
alle voorkomende werkzaamheden kunnen
uitvoeren. Ook konstruktiewerk is hun zeer wel
toevertrouwd. Zo nu en dan werken ze wel eens
bij een konstruktiebedrijf in de omgeving. Ze
komen allebei hier van Zaamslagveer. 't Lijkt
voor sommigen misschien veel twee vaste
mensen, maar ik heb toch nogal veel onder
houdswerk aan sloten en dergelijke. Aan de
andere kant moetje het ook zo bekijken, wan
neer je meer van de loonwerker gebruik maakt,
op kleinere bedrijven b.v., dan zul je toch ook
al vlug aan een halve mans arbeidswaarde ko
men, wanneer al het werk bijeen wordt geteld
dat die loonwerker dan verricht. Wanneer je
veel machines hebt zoals hier op "Het pavil
joen" is dat wel leuk, maar je moet niet verge
ten dat die machines ook bemand moeten
wordeiyiaar kun je niet omheen.
Dan is er nog Johan mijn enige zoon van 23.
Hij gaat volledig mee op in het bedrijf. We
werken al iivmaatschapsvorm. Het is duidelijk
dat hij de volgende Scheele zal worden die op
"Het paviljoen" komt. Ik ben daar heel erg blij
mee, daar kom ik eerlijk voor uit. We hebben
het nimmer in die richting gestuurd, 't Zat er in,
je weet hoe dat gaa^ze klimmen al vroeg op een
trekker en ze draaien mee. Soms gaat dat over,
bij anderen wordt het alleen maar versterkt.
Johan is eerst naar de HAVO geweest en heeft
vervolgens de Middelbare Landbouwschool in
Schoondijke gevolgd.
daarnaast nog voor aanbiedingen liggen. De
suikerbieten komen grotendeels allemaal naar
het erf. Vervolgens worden ze regelmatig afge
leverd op de S.U. suikerfabriek in Sas van
Gent. Dat is ongeveer een half uurtje rijden
hier vandaan. Ik heb zelf ook een bieten
kraantje op een trekker en voor het transport
een trailer die 20 ton kan vervoeren. Dat gaat
prima zo.
12
