mirakels goed!
Afzetstruktuur Pootaardappelen A. Vermeer,
M en zou kunnen zeggen, dat de pootaardappelen steeds
meer in naast eikaar voorkomende "kolommen" in de
markt komen. Steeds hechter zijn er verbindingen ont
staan tussen kwekers, telers en handel,
I n de pootgoedsektor kunnen we blij zijn dat het deze kant is
uitgegaan, hoewel er natuurlijk nog wel bezwaren zijn aan te
wijzen. Direkt na de 2e wereldoorlog leefden we in de B.E.A.-
tijd. de periode van de centrale-export. En hoewel dat in de
"opbouwperiode" niet ongunstig voor Nederland gewerkt heeft,
waren met name de telersbelangen vaak ver te zoeken.
marginale winst
De Nederlandse groente-industrie in 1978 met
Met kolommen99 in de markt
een kweekprodukt
Winterse omstandigheden beïnvloeden
vleesmarkt
Mocap 20 G,
aardappelmoeheidsbestrijding vlak voor
het poten!
AKKERBOUW INTERNATIONAAL
(2)
Swifterbant.
De handel neemt daarbij de centrale plaats in en heeft een
apparaat opgebouwd en uitgebouwd. Een apparaat waar
mee nieuwe rassen kunnen worden beproefd, maar ook
waarmee een evenwichtige teelt wordt opgezet, naar de
markt gericht.
Niet ongelukkig
In de huidige "kolommen struktuur" zijn juist de belangen van
de telers sterk gewaarborgd. Niet alleen omdat de telers in
spraak hebben, maar omdat in de gemaakte prijzen in de markt
de teler het rechtvaardig aandeel krijgt. Voor het handel
sapparaat is het uiteraard van enorme betekenis om ruimschoots
van te voren te weten over welke kwantiteiten en kwaliteiten het
de beschikking heeft. Men kan z'n handel dan op de juiste wijze
organiseren. Meerjarige bindingen geven de gelegenheid om
investeringen te doen die voldoende benut worden.
Vooral daar de pootgoedafzet toch min of meer seizoenmatig is.
is het dan van enorm belang om in dat seizoen, zo van eind
augustus tot begin april, de steeds hoger wordende investeringen
optimaal te benutten. Naast het centraal sorteren en het centraal
bewaren van het gerede produkt op mechanische koeling is het
van betekenis dat een voldoende ruimte is overgebleven voor
het sorteren op de boerderij.
Niet alleen omdat daardoor een stuk zinvolle winterarbeid in
stand wordt gehouden op het akkerbouwbedrijf, maar tevens
omdat daardoor de totale investeringen in de "kolom" kunnen
worden beperkt! Dit temeer, waar nogal eens sprake is van extra
pieken in het seizoen. Een boot voor de wal van enkele duizen
den tonnen voor "overzee"!
Voldoende konkurrentie
D e zo gewenste konkurrentie. waarover zo velen spreken is
voorlopig voldoende gewaarborgd in de "kolommen struktuur".
In de eerste plaats is het noodzakelijk dat het handelsapparaat
zich konkurrerend inricht om de belangen van kwekers en telers
naar tevredenheid te behartigen. Dat zou tot luxe. tot overin-
vesteringen kunnen leiden, maar dat wordt duidelijk voorko
men door de konfrontatie met uitbetalingsprijzen voorde telers.
Nauwgezet worden aan het eind van het seizoen de prijzen
tussen telers van de verschillende groeperingen vergeleken, ge
toetst, bekritiseerd. En dat zou tot overlopen van de éne naar de
andere groep kunnen leiden binnen de mogelijke termijnen.
De "kolommen struktuur" houdt de konkurrentiestrijd in de
markt voldoende levendig. Soms wel eens te levendig! En na
tuurlijk geeft deze levendige konkurrentie wel eens aanleiding
tot prijsvorming in neerwaartse beweging, maar ook deze neer
gang wordt voldoende beschermd, omdat men later voor het
forum van telers moet verschijnen waarbij de handelingen in de
markt moeten worden toegelicht.
In vroegere jaren hebben we het vaak beleefd dat in duidelijke
overschotsituaties het prijsbeeld in de markt een groot deel van
het seizoen op Stopa-niveau lag. Dit seizoen liggen de prijzen
duidelijk lager dan we de laatste jartjn gewend waren, maar
duidelijk boven het Stopa-niveau. Dit ondanks het feit dat er
toch duidelijk sprake is van een grote produktie: hier en daar
zelfs te groot. Het best kan dat nog gemeten worden aan de
monopolie-rassen die 50% van de produktie - uitmaken.
Voldoende konkurrentie dus met redelijke bescherming van de
telersprijzen. In deze worden we meer gekonfronteerd met
konkurrentie uit Schotland, en Canada, die vaak voor ons een
ongewenste neerwaartse druk te zien geven.
Vloeiende lijnen
Dé "kolommen" afzet geeft de mogelijkheid om vloeiende
lijnen op te bouwen, lijnen van producent naar konsument ge
bruiker. Steeds meer zal dat aanleiding geven tot een vastere
klantenbinding. Een klantenbinding die leidt tot meerjarige
kóntrakten met de gebruiker van onze pootaardappelen. De
gebruiker die er bij gebaat is om een goede kwaliteit pootgoed te
ontvangen op voor hem passende momenten voor wat stabielere
prijzen.
Welnu, als het handelshuis of koöperatie, de beschikking heeft
over het produkt, goed is ingericht op gewenste, aktuele mo
menten de gevraagde hoeveelheden te kunnen leveren, dan
moeten, hier mogelijkheden liggen meerjarige kontrakten met
pootgoedgebruikers op te bouwen. Er liggen al schitterende
voorbeelden.
Het verwerken van groenten en fruit dreigt bij een toene
mende welvaart een bedrijvigheid met marginale winstmo
gelijkheden te worden. De sektor baart doorlopend zorgen.
De producenten worden gekonfronteerd met een afzet die
nauwelijks enige groei kent, terwijl er ter behoud van de
marktaandelen een felle prijskonkurrentie wordt gevoerd.
De gevolgen hiervan vindt men terug in alle geledingen: de
telersprijzen blijven nagenoeg konstant, de fabrikanten
verkopen hun produkten met minimale marges en de de
taillist gebruikt de verduurzaamde produkten veel als rek-
lame-(lok)-middel. Ook de overheid lijkt voorhands de
juiste oplossing niet beschikbaar te hebben om een meer
"leefbaar" klimaat voor de sektor te kreëren. De enige
alternatieven die overblijven liggen bij de ondernemingen
zelf. Het zoeken naar nieuwe produkten is een mogelijk
heid, terwijl het leveren van een kwalitatief hoogwaardig
produkt voor alle betrokkenen een vereiste is. Meer spe
cifieke kwaliteitsaanduidingen zouden de beoordeling van
de konsument gunstig kunnen beïnvloeden.
De laatste jaren is er een verschuiving waar te nemen in de
methoden van verwerking, ook in 1978 heeft deze lijn zich
voortgezet. De keuze van de verbruiker speelt hierin een be
langrijke rol. Er is een stijgende vraag naar diepgevroren
groenten, de glaskonserven komen in dat opzicht op de tweede
plaats en de blikkonserven sluiten de rij.
Waarschijnlijk heeft de affiniteit met het verse produkt een
hogere prioriteit verkregen. Prijzen lijken als zodanig minder
belangrijk. Dat zou er op kunnen wijzen dat er inderdaad ook
mogelijkheden aanwezig zijn voor het kwalitatief hoogwaardige
produkt in het algemeen.
Produktie
Het afgelopen jaar is er relatief veel groenten verwerkt. Welis
waar minder (- 6%) dan in 1977 maar toen was er sprake van een
zekere inhaalproduktie met daaraan vastgekoppeld een goede
oogst. Vermindering van produktie in 1978 heeft zich groten
deels beperkt tot enkele groenten. De belangrijkste daarvan zijn
de sperziebonen, een groot artikel voor de verwerkers hier te
lande. Een eerste schatting leert dat er rond 15% minder be
schikbaar is gekomen. Er werd een groter areaal uitgezaaid dan
in 1977 maar de opbrengsten vielen tegen; een teleurstelling
voor de teler; hij wordt ten slotte per kilo uitbetaald. Voor de
fabrikant viel dit niet eens zo ongunstig uit; in Frankrijk is er een
grote produktie geweest terwijl de voorraad-situatie daar vóór de
oogst reeds zorgen baarde. De afzet staat in Europees verband
derhalve sterk onder druk wat resulteert in verminderde ver
koopkansen voor de Nederlandse fabrikanten. Voor het ko
mende seizoen moet rekening worden gehouden met een forse
inkrimping van het kontraktareaal stamslabonen.
Doperwtenproduktie konstant
De'doperwtenproduktie is nagenoeg gelijk gebleven aan die van
1977. Een raming geeft aan dat er 20 min 1/1 eenheden zijn
geproduceerd terwijl een steeds groter kwantum in kombinatie
met wortelen wordt verwerkt. De geschatte aanvoer van verse
grondstof bedraagt 20.000 ton korrelgewicht (vj 21', vvj 15'). De
voorraden in de Euromarktlanden schijnen mee te vallen. De
Fransen nemen wat dit produkt betreft zo'n overheersende po
sitie in dat de voorraden in Nederland, hetzij groot of klein,
daarbij nauwelijks een rol spelen.
In 1978 minder peen en augurken
Bij peen (wortelen) is de prodüktieval het grootste geweest. Men
verwacht dat er ruim een kwart minder naar de fabrieken is
gegaan dan in het jaar ervoor. Te grote voorraden uit het voor
gaande jaar zullen hier de aanleiding toe zijn geweest.
Augurken zijn er eveneens minder verwerkt. Dit geldt zeker
voor het hier te lande geteelde produkt. De reduktie in de
fabrikage kon voor een deel beperkt blijven door de grotere
aanvoer uit het buitenland. Vermeldenswaard is zeker dat er
meer champignons verwerkt zijn dan in enig voorgaand jaar. Dit
geldt eveneens voor de opgeweekte peulvruchten en voor de
fabrikage van appelmoes.
Voor champignons en opgeweekte peulvruchten is er nog steeds
sprake van een toenemende belangstelling. Bij appelmoes speelt
een rol dat er ruim voldoende appelen met moeseigenschappen
beschikbaar zijn. er sprake is van een zekere inhaalproduktie en
de fabrikanten hun produktiekapaciteit met dit produkt benut
ten om in elk geval de variabele kosten nog vergoed te krijgen.
Bij de overige produkten zijn er wel wijzigingen voorgekomen
maar die zijn van te geringe omvang om daar nu al aandacht aan
te-besteden.
Prijsdalingen
Wordt er gelet op de maandelijkse konsumentenprijzen die door
het C.B.S. verzameld worden voor enkele groentekonserven dan
is het prijsniveau weer teruggezakt tot dat van midden 1976.
Sperziebonen zijn gemiddeld in één jaar bijna met 11% in prijs
gedaald. Doperwten deden het iets beter, daarvan zakte het
gemiddeld prijsniveau met slechts 4%. Appelmoes, waar midden
1978 goede prijzen voor werden verkregen wordt op het mo
ment voor afbraak prijzen van de hand gedaan (konsumenten-
prijs van minder dan 50 ct per 720 cl). Augurken brengen nog
enig licht in de duisternis, daar werd iets meer voor betaald
afgelopen jaar dan in 1977.
Enkele vooruitzichten zijn reeds vermeld. De telers krijgen de
zelfde kontrakten aangeboden als vorig jaar. Het kontraktareaal
peulvruchten zal waarschijnlijk verminderen, met name in het
noorden en zuiden van het land. Grotere efficiency bij het oog
sten lijkt beter mogelijk te worden wat de kwaliteit zal kunnen
bevorderen.
Markt-lnfo PGF
Afgezien van incidenteel ongerief tengevolge van de winterse
omstandigheden in de afvoer van slachtrijp vee van boerderijen
en mesterijen. heeft de koude ook geleid tot een zekere groei
vertraging bij varkens. Daarbij toonden de mesters enige aar
zeling om de leeg gekomen hokken direkt weer te laten bezetten
door jonge dieren, terwijl het belang van de slachterijen om hun
aanvoer op niveau te houden tot gevolg had, dat de dieren op
wat lichter gewicht werden geslacht en de prijzen voor de var-
kensmesters sinds 10 januari soms met bijna vier stuivers per kg
geslacht gewicht stegen. De - tijdelijke - aarzeling bij de var-
kensmesters om nieuwe dieren aan te trekken, terwijl deze wel
voorhanden zijn, heeft tot gevolg, dat de biggenprijzen onve
randerd laag blijven. Wanneer echter de barre weersomstan
digheden voorbij zijn. de openbare vergadering van het bestuur
van het produktschap voor vee en vlees (pvv) werd daardoor
vorige week afgelast, mag verwacht worden, dat de varken-
saanvoer weer ruimer zal worden.
Opmerkelijk is de toenemende aanvoer van slachtrunderen. In
december '78 lag deze nog 18% beneden de aanvoer in december
'77, maar in januari jl. was deze 9% hoger dan in januari '78
terwijl er in de eerste week van februari zelfs 25% meer slacht
runderen naar de markt gingen dan een jaar geleden.
Marktevenwicht. Onder de druk van de weersomstandigheden
in enkele EG-landen is, met ingang van 29 januari jl. opnieuw
een gemeenschappelijke partikuliere opslagregeling voor var
kensvlees van kracht geworden. In ons land zijn kontrakten
afgesloten voor in totaal 520 ton, waarvan 400 ton schouders.
Naar de mening van de pvv-advieskommissie was deze regeling,
die slechts in werking wordt gesteld wanneer de prijsvorming
voor de varkensmesters zwaar onder druk staat - op dit momen.
bepaald niet nodig. Ter bevordering van het evenwicht tussen
vraag en aanbod in de varkensvleessektor acht zij het trouwens
veel doelmatiger wanneer de aan deze opslagregeling verbon
den kosten worden besteed aan het verbeteren van de afzetmo
gelijkheden van dit vlees buiten de EG. Daarvoor is er ruimte op
de wereldmarkt en dan ben je het produkt kwijt. Bij een opsla
gregeling blijft dit op de markt drukken. De huidige werkwijze
in de gemeenschap laat thans echter een slagvaardiger beleid
niet toe.
Produktschap voor Vee en Vlees
Philips - Duphar Nederland B.V. te Amsterdam maakt melding
van Mocap 20 G een nieuw produkt in korrelvorm voor een
betrouwbare bestrijding van de aardappelmoeheid in het voor
jaar, door de gebruiker zelf toe te passen tijdens het pootklaar
maken van de grond. Mocap 10 G was het eerste korrelvormige
produkt dat in Nederland werd toegelaten voor de bestrijding
van aardappelmoeheid volgens de nieuwe methode in het
voorjaar; strooien en inwerken tijdens het pootklaar maken van
de grond. Het afgelopen jaar werden met dit produkt op grote
schaal gunstige praktijkervaringen opgedaan, meldt Philips-
Duphar.
Mocap 20 G is sterker gekoncentreerd dan Mocap 10 G. Het is
een aaltjes en insektenbestrijdingsmiddel in korrelvorm. Het
moet vlak voor of tijdens het poten worden ingewerkt waarna de
werkzame stof langdurig en geleidelijk vrijkomt en door het
bodemvocht verder wordt verplaatst. Voor meer informatie over
dit produkt kunt U een folder aanvragen bij Philips Duphar.
Nederland B.V. postbus 7133 1007 JC Amsterdam, tel. 020 -
440911 toestel 150 of 155.
MINDER SOJA IN BRAZILIË
Hevige droogte zou, volgens berichten uit Rio de Janeiro grote schade
hebben toegebracht aan de soja. Meldingen komen binnen over een
teloor gaan van 10% van de te velde staande sojabonen tot 20%. Van de
kant van de Braziliaanse ministerie evenwel worden dergelijke berichten
als vals aangeduid, in de wereld gebracht uit speculatieve overwegingen.
De raming van het Ministerie geeft een verwac he oogst aan van 13,75
tot 14,15 miljoen ton.
9
