KNLC KOMMENTAAR
Nieuws uit Brussel
«TO
Landbouwprijzen en muntkwesties: Overzicht van de
standpunten in de EG
Zuivel en prijzenplan Gundelach maakt kans
D e voorstellen voor de prijzen van agrarische produkten voor
het jaar 1979/80 die de Europese Kommissie per 31 januari j.l.
heeft bekend gemaakt, zijn in boerenkringen, hard aangekomen.
Dat terwijl de verwachtingen toch al niet hoog gespannen waren.
Immers, zowel voor de akkerbouw als veehouderij komen de
voorstellen neer op bevriezing en hier en daar verlaging van de
boerenprijsniveaus (rogge, suikerbieten en melk). Het is duide
lijk dat de voorstellen sterk beïnvloed zijn door de monetaire
onevenwichtigheid binnen de EG. Immers, in nationale munt
eenheden uitgedrukt zitten wij samen met België, West-Duits
land en Denemarken op de 0-lijn maar in de andere landen
kunnen de prijzen nog met 4 tot 5% stijgen door afbraak van de
bestaande monetaire kompenserende bedragen. Gundelach mo
tiveert zijn voorstel onder meer door te wijzen op de redelijk
gunstige inkomensontwikkeling van de afgelopen jaren. Het
reeële inkomen zou iets sterker gestegen zijn dan elders in onze
ekonomie. Afgezien van de diskussie over de juistheid van het
gebruikt reservemateriaal, zou het goed zijn als de landbouw
kommissaris deze uitspraak in de praktijk toetste. Dan blijkt
immers dat zelfs in het meest gunstige jaar de gemiddelde inko
mens nog steeds belangrijk bij wat elders in de maatschappij
verdiend wordt achterblijft.
M et verbijstering hebben we van de voorstellen van Gunde
lach rondom de melkheffing kennis genomen. Verhoging tot 2%
en voor elke 1% meer produktie in de EG nogeens 2% extra
heffing. Alleen 30% kleinere bedrijven worden uitgezonderd. Mie
dunkt dat dit een voorstel is wat werkelijk tegen ieder rechtsge
voel ingaat. In feite wordt de gedachte van een medeverant
woordelijkheid verlaten en komt er een regime van strafheffing in
de plaats. Veehouders die mede via EG-subsidies nu met veel
energie een goedlopend bedrijf hebben opgezet, worden gestraft
zonder dat ze zelf ook maar enige invloed kunnen uitoefenen.
Bovendien moet men in feite extra meebetalen voor het in stand
houden van de melkproduktie in daartoe minder geschikte ge
bieden. Deze vorm van melkheffing is dan ook volstrekt onaan
vaardbaar voor de Nederlandse (en naar ik dacht Europese) zui-
velwereld. Van Mr. van der Stee mogen wij dan ook zonder meer
verwachten dat hij in de Raad van Landbouwministers niet zal
rusten voor dit onzinnige voorstel van tafel is. Overigens bij deze
prijsvoorstellen is er natuurlijk helemaal geen ruimte voor de
betaling van een heffing. Van welke omvang dan ook.
Jan Werts
Ministers reageren opmerkelijk positief
Jan Werts
Prijsvoorstellen ver beneden peil
Melkheffing
Aan de slag
K.N.L.C. verzet zich met hand en tand
tegen variabele melkheffing
Minister Van der Stee gaat niet akkoord met het standpunt van landbouwkommissaris Gundelach dat de boeren al goed
verdienen. "De Europese Kommissie zegt, het gaat goed. Zij ziet de rekordoogst en vermenigvuldigt die opbrengst met de
interventieprijzen. Dat sommetje gaat echter niet op, onder andere omdat sommige produkten qua prijs boven de
interventieniveau's liggen. Bovendien vergeet de Kommissie dat de inkomens in de landbouw in veel landen lager zijn dan
in andere sektoren. Tussen 1973 en 1978 bleven ze in Nederland bijvoorbeeld 4,5% achter", aldus de Nederlandse
minister deze week in Brussel.
Hij voegde hier tegenover journalisten nog aan toe, op grond
van het vorenstaande best 2% prijsverhoging te kunnen vragen,
zeker wanneer dat in samenhang met een verlaging van de
monetaire kompensaties gebeurt. Toch bepleit de minister geen
prijsverhoging omdat hij kennelijk beseft kansloos te zijn. Zelfs
de Belgische minister Humblet die vorig jaar minstens 5% eiste,
maar-van een koude kermis thuis kwam. heeft zich nu al bij een
bevriezing van de huidige niveaus neergelegd.
Met de melkheffïng gaat Nederland wel akkoord, aldus Van der
Stee. die overigens 2% wel wat fors vindt. Het is bovendien beter
de heffing jaarlijks vast te stellen maar eert zomer- en een win-
terregeling zal ook kunnen. Verder meent Nederland dat te veel
kleine boeren worden vrijgesteld. "Zij leveren net als de grote
een bijdrage aan het huidige overschot. Het is net zo verkeerd
om de grote moderne bedrijven de schuld te geven als om de
kleine minder efficiënte bedrijfjes in de strafbank te plaatsen".
Vervolgen we nu ons overzicht met een rondgang langs de
andere EG-lidstaten.
België. Minister Humblet (België) wil geen algemene melkhef
fïng. Volgens onze zuiderbuur moeten vooral de veehouders die
uitbreiden daarmee belast worden. Op basis van wat Brussel nu
voorstelt zouden 7 van de 10 Belgische veehouders de heffing
moeten gaan afdragen en dat is minister Humblet te veel. Ver
der wil hij de invoer van krachtvoer uit de VS gaan belasten. We
tekenen hierbij aan dat in België de melkproduktie de afgelopen
vijfjaar niet meer toenam, terwijl ze bij ons 17% groeide.
Luxemburg Luxemburg zal er niet mee akkoord gaan wanneer
de landbouwprijzen in nationale valuta omlaag gaan, een
standpunt dat behalve door de hele Benelux ook door de
Bondsrepubliek wordt ingenomen. Verder heeft de Luxem
burgse minister er begrip voor wanneer de investeringen in de
zuivelsektor niet langer gesteund worden. Maar het mag niet zo
ver komen dat het streven naar een meer efficiënte bedrijfsvoe
ring beteugeld wordt.
West-Duitsland Minister Ertl bestrijdt dat de boeren en tuinders
al goed verdienen. (Op de dag dat hij die mening hier in Brussel
verkondigde lieten Ertl's politieke tegenstanders in Bonn een
officieel rapport uitlekken waarin wordt becijferd dat het inko
men van de Duitse agrariër vorig jaar 10,3% toenam). Verder
vraagt minister Ertl zich af of de invoer van jaarlijks 120.000 ton
goedkope roomboter uit Nieuw-Zeeland in de EG niet ter dis
cussie moet komen. Hij wijst er tenslotte naar om een prijsver
hoging te vragen en zal dus met een verlaging absoluut geen
genoegen nemen. Ook niet in het kader van de start van het
Europees muntstelsel. Minister Ertl is het tenslotte niet eens met
de toenemende bevoordeling van de arme streken in het agra
risch struktuurbeleid.
Frankrijk Minister Mehaignerie houdt vast aan zijn uitgangs
punten aangaande de monetaire kompensaties. Die moeten zo
snel mogelijk verdwijnen. De Europese Kommissie wil ze in drie
jaar afbreken. Parijs meent echter dat we de nieuwe mcb's in één
jaar moeten opheffen. Dit betekent dus bijvoorbeeld dat een
2%-revaluatie van de gulden binnen 12 maanden vopr de Ne
derlandse boer het prijsniveau met 2% zou drukken.
Groot-Brittannië Minister Silkin wil de komende jaren van geen
plannen tot prijsverhoging meer horen. Een bevriezing voor een
reeks van jaren is zijn ideaal. Ook de melkheffïng ziet hij niet zo
zitten. Het ware veel beter de prijzen te verlagen in plaats van
die omslachtige regeling met een variërend heffingspercentage
in te voeren. Net als Van der Stee vindt ook Silkin dat de
melkheffïng de efficiënte bedrijven niet onevenredig mag tref
fen.
Italië Minister Marcora herhaalde zijn bekende standpunt dat
de landen rond de Middellandse Zee er op landbouwpolitiek
terrein te bekaaid afkomen. Hij wil net als Groot-Brittannië de
handen vrij houden als het gaat over verhoging van de land
bouwprijzen via afbraak van negatieve monetaire kompensa
ties. Hij voelt dus niet voor het Benelux-Westduitse idee deze
prijsverhogingen jaarlijks bij de prijsbesprekingen te regelen.
Italië wijst op de grote voordelen die de agrariërs in de landen
met sterke munten, waaronder Nederland, genieten. "Zij kopen
hun krachtvoer met goedkope munten. Bovendien heeft het
bedrijfsleven in die landen veel minder last van de inflatie dan
elders". Kommentaar van de Nederlandse minister: Hier skoort
Marcora, want dit kan ik niet tegenspreken.
Kleine veehouders
De Deense minister Kofoed gaat akkoord met de melkheffïng
maar niet met de uitzonderingen. Ierland tenslotte zou graag
hogere prijzen vastgesteld zien. Landbouwkommissaris Gun
delach heeft bij het begin van het prijsdebat gewaarschuwd dat
halfslachtige middelen niet meer helpen. Hij wees erop dat de
melkproduktie de afgelopen drie maanden al weer met 7% is
toegenomen. Zou dat de komende maanden doorzetten dat
wordt de Europese schatkist nog eens met 2700 miljoen aan
extra lasten gekonfronteerd, aldus Gundelach's woordvoerder
Claus van der Pas. "Daarom is volgens de landbouwkommissa
ris nu een radikale aanpak nodig".
Gundelach verdedigde zijn voorstel om de kleine veehouder vrij
te stellen met een verwijzing naar de sociale verantwoordelijk
heid van de Europese Gemeenschap. Bovendien zijn deze kleine
bedrijfjes met hun stabiele bedrijfsomvang onschuldig aan de
overschotproduktie, zo stelde hij vast.
De ministers van Landbouw uit de landen van de EG maken geen onoverkomelijke bezwaren tegen de forse verhoging van
de melkheffing. Ook het voorstel van kommissaris Gundelach om de prijzen voor boer en tuinder, voor zover "Brussel"
die beïnvloedt, te bevriezen wordt overgenomen. Wel blijft er over de monetaire kompensaties in de landbouw een ernstig
meningsverschil bestaan. West-Duitsland en de Benelux staan hier tegenover de rest.
Dit zijn de opmerkelijke hoofdlijnen van de start van het debat
over de landbouwprijzen voor 1979 tussen de landbouwminis
ters deze week in Brussel. Opmerkelijk omdat ook deze winter
weer de traditionele geluiden klonken dat het moeilijker dan
ooit zou worden om de prijzen op Europees niveau vast te
stellen. Beperkten de ministers zich in voorgaande jaren tot het
geven van eerste indrukken op de voorstellen van de Kommis
sie, nu gaven zij hun kaarten al meteen duidelijk bloot.
"De voorstellen van de heer Gundelach zijn niet slecht ontvan
gen. Als de Britten geen roet in het eten gooien met vervroegde
verkiezingen is het mogelijk eind maart besluiten te nemen",
aldus de Nederlandse bewindsman Mr. Van der Stee. Was hij
andere jaren altijd uitermate voorzichtig met het tekenen van
zijn positie, deze week kregen wij de grenzen van de uiterste
onderhandelingsmarge ongevraagd. Van der Stee: "Ik kan niet
aanvaarden dat de prijs die de agrariër voor zijn produkten
ontvangt de komencfe twee jaar omlaag zou gaan. Zowel bij het
debat over de prijzen als bij de diskussies op monetair terrein zal
ik me daaraan houden. Geen prijsverlaging voor de boeren dus.
Het is een uitgangspunt waarvoor ik besef steun te hebben van
zowel het Nederlands Kabinet als het Parlement".
's Ministers openhartigheid verbaast ons niet. Was het in vorige
jaren zo dat wij via prijsverhogingen moesten proberen er het
één en ander uit te slepen, nu ligt Nederland in de verdedigende
positie. Prijsaanpassingen zitten er dit jaar absoluut niet in. In de
zuivelsektor gelden wij als de boosdoener. Kortom "houden wat
we hebben" is het devies. Mogelijk speelt in de ministeriële
taktiek ook mee dat deze vooral voor de veehouder nogal pijn
lijke operatie maar beter zo kort mogelijk kan duren.
Dit alles laat onverlet dat het COPA (organisatie van de agra
riërs uit de EG) de Brusselse plannen krachtig van de hand wijst.
Dit geldt zowel het invriezen van de grijzen als de forse verho
ging van de melkheffing. Het COPA wijst erop dat deze maat
regelen de achterstand van de landbouw op de inkomens in
andere sectoren van de samenleving zal vergroten. Aldus wordt
het vertrouwen van de agrarische bevolking in de gemeen
schappelijke landbouwpolitiek ondermijnd.
De Europese Boerenbond vindt dat de ministers deze voorstel
len van de Commissie maar moeten wijzigen. Een heel ander
geluid vernemen wij van de BEUC, dat is de Europese federatie
van consumentenbonden. Die zegt al enkele jaren geleden voor
de nu aangekondigde maatregelen te hebben gepleit en knoopt
daar niet zonder tevredenheid aan vast dat zij nu eindelijk
gehoor vindt.
Voorlichters met varkens
De minister wijst erop. "dat velen Nederland erop aanzien de
zuiveloverschotten in betrekkelijke mate te hebben veroorzaakt.
Wij hebben, volgens anderen dus, het meest van de struktuur-
politiek gèprofiteerd. Wij kopen veel soja en maniok in het
buitenland aan. Verder ook veel goedkoop Amerikaans kracht
voer dat we allemaal met onze harde gulden goedkoop kunnen
betalen. Er cirkuleren in het buitenland verhalen over Neder
landse landbouwbedrijven van 16 hektaren met 80 stuks melk
vee, dat helemaal op ingevoerd krachtvoer leeft. Ik kan dat ook
niet allemaal tegenspreken. Het is nu eenmaal zo dat'wie in
Nederland voor 70 cent krachtvoer koopt daarvan via melk
produktie één gulden kan maken". Aldus de minister die ver
volgens een tipje oplichtte van de nota over produktiebeheer-
sing, in de landbouw die hij over enkele weken de Tweede
Kamer aanbiedt.
"In die nota staat dat een inkrimping van de melkproduktie met
bijvoorbeeld 20% de werkgelegenheid in de Nederlandse zuivel
fors zou benadelen. Er werken daar immers 25.000 mensen. Wij
kunnen daar zo maar niet over heen laten lopen. Als bijvoor
beeld de Fransen hun zin zouden krijgen, moet Nederland a.
zijn monetaire kompensaties helemaal afbreken, dat wil zeggen
3,3% prijsverlaging aanvaarden, b. \yordt de invoer van maniok
en tapioca'beperkt en c. komt er een ander struktuurbeleid. Het
is dus niet totaal denkbeeldig dat ze van ons een 20% lagere
melkproduktie verlangen", aldus een bezorgde minister.
Hij kondigde maatregelen aan tegen uitwassen, zoals de moge
lijke vestiging van grondloze veehouderijbedrijven. Intussen
wordt er in de Brusselse wandelgangen gesproken over sociaal-
ekonomische voorlichters van Nederlandse boerenorganisaties
die zich op grote schaal in de varkenshouderij hebben gestort.
Verder gaan er Indianenverhalen over de WIR-steun in ons
land. "In Nederland kun je een grote veestal bouwen met als je
handig bent een 100%-subsidiëring. Het kost je dus niks", zo
meerit een buitenlands journalist te weten.
tl et ziet er naar uit dat de besluitvorming nog wel twee a drie
maanden op zich zal laten wachten. In die tussentijd zullen we
dan elke gelegenheid moeten benutten om in Den Haag en in
Brussel de betrokken bewindslieden ervan te doordringen dat
deze kommissievoorstellen aanzienlijk gewijzigd dienen te wor
den. Dat betekent dat we als Europese boerenorganisatie COPA
een duidelijk afwijzende opstelling moeten innemen. Dat ziet er
gelukkig gezien de eerste reaktie ook wel naar uit. Het betekent
vooral ook dat we onze eigen minister van Landbouw moeten
bewegen tot een afwijzing van zowel de melkheffingsvoorstellen
als de voorstellen voor prijsbevriezing. Wat het laatste betreft
zijn we overigens uiterst onaangenaam getroffen door uitspraken
van de minister als zouden we het wel zonder prijsverhogingen
kunnen redden voor het komende jaar. Met dergelijke uitspraken
is geen enkel boerenbelang gediend en bovendien is het ook
onjuist. Zeker als ik de kostenontwikkeling zie in die sektoren,
als akkerbouw en tuinbouw, waar het veevoer geen rol speelt. Al
met al gaan we zeker een moeilijke tijd tegemoet, waarin we met
alle ons als organisaties ten dienste staande middelen er tegen
aan zullen moeten gaan om te bereiken dat er in Brussel uit
eindelijk een besluitvorming plaats vindt die meer met de boe-
renbelangen rekening houdt dan deze kommissievoorstellen.
LLTEIJN.
Het Hoofdbestuur van het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité
(KNLC) verzet zich tegen de voorstellen van de Europese Kommissie.
Deze voorstellen veroorzaken grote onzekerheid onder de boeren over
de toekomstmogelijkheden van hun bedrijf. Het vertrouwen van de
Nederlandse boeren in het EG-landbouwbeleid wordt hierdoor onder
mijnd. Het KNLC dringt erop aan dat het Landbouwschap op korte
termijn een onderhoud met de minister van Landbouw zal hebben.
Het Hoofdbestuur van het KNLC kwam dinsdag 6 februari jl. bij elkaar
om het EG-landbouwbeleid te bespreken. Het niet verhogen van de
landbouwprijzen, de manier van afbraak van de monetair kompense
rende bedragen en'de variabele melkheffing zijn voor het KNLC
onaanvaardbaar. Deze voorstellen betekenen een forse aantasting van
de inkomens in de agrarische sektor, die toch al zijn achtergebleven bij
andere sektoren in onze maatschappij.
Het KNLC acht het onjuist om via een aantasting van het boereninko-
men een gezondere marktsituatie voor melk en suiker te bewerkstelligen.
Het KNLC zal zich met hand en tand verzetten tegen een variabele
melkheffing die gekoppeld wordt aan de omvang van de melkproduktie.
De Nederlandse melkveeöouderij wordt door een dergelijke heffing
extra gepakt.
Het KNLC is het niet eens met landbouwminister Van der Stee dat de
kostenontwikkeling geen^anleiding geeft tot prijsverhoging. Met name
de akkerbouw en de tuinbouw zijn het afgelopen jaar met aanzienlijke
kostenverhogingen gekonfronteerd geworden. Het KNLC acht een
prijsverhoging van gemiddeld 2 4% nodig. De Nederlandse minister
van Landbouw zal naar de mening van het KNLC zowel de voorstellen
betreffende de prijsbevriezing als de melkheffing moeten afwijzen.
Tenslotte wijst het KNLC erop dat een evenwichtige afbraak van de
monetair kompenserende bedragen niet mogelijk is zonder een verho
ging van de landbouwprijzen.
11
