De 100e leerling is ingeschreven bij de huishoudschool
"Oranjezon" te Oostkapelle! Marijke Schipper-de Ruijter
w anneer u dit leest zult u zich afvragen of dat nou werkelijk zoiets bijzonders is. Wel,
ook wij deden dat en we legden deze vraag aan de direktrice van de school, mevr. D.S.
Bom, voor. Tegelijk met haar antwoord kregen we een groot deel van de geschiedenis van
deze school te horen.
D e school is ruim 20 jaar geleden opgericht
als Landbouwhuishoudschool. Men leidde de
meisjes toen echt op tot boerin; ze leerden
wecken, ze leerden de slacht verwerken, er was
een grote tuin bij de school en zelfs een kip
penhok.
D e meisjes die in Oostkapelle op school zit
ten vinden het daar over het algemeen erg leuk.
Dit komt waarschijnlijk ook wel door de vele
aktiviteiten die van deze school uitgaan. "In de
eerste klas bijv. beginnen we met een ontmoe
tingsmorgen die wordt geleid door de klasse
docentes. Op deze manier proberen we te
voorkomen dat er "groepjes" ontstaan of dat
één leerling alleen komt te staan.
D e organisatie van al deze aktiviteiten (en
natuurlijk van het hele school zijn) berust bij
het leraressen/leraren-team, en het bijzondere
van dit team is dat er van de 15 leerkrachten
slechts 2 full-time werken. De andere 13 wer
ken part-time. Het is namelijk zo dat een kleine
huishoudschool haast geen full-time baan aan
kan bieden omdat je voor ieder vak een aparte
bevoegdheid moet hebben, en met 5 klassen
kom je voor de meeste vakken niet aan het
volle aantal uren.
H eel dit aktieve en intensieve schoolleven
speelt zich af in een houten noodgebouwtje wat
er al vanaf 1958 staat. Het gebouw is klein en
erg gehorig en iedereen ziet er dan ook naar uit
dat er gauw een beter gebouw zal komen.
Een aula voor de leerlingen (ze eten, studeren
en zitten hun straf nu nog uit in de hal waar ze
op bankjes en op de stenen vloer zitten) een
docentenkamer (tot nu toe dient de kamer van
mevr. Bom daarvoor) en een administratie
ruimte (ook daarvoor dient tot nu toe de hal)
staan dan wel als eerste op hun verlanglijst.
Maar er zijn plannen en de principiële bereid
heid is er voor een nieuw (en minder gehorig)
gebouw.
Van
Landbouwhuishoudschool
naar school voor L.H.N.O.
Puddingschool?
Aktiviteiten
Kontakten met de ouders
Bijna allemaal
part-time leerkrachten
Gebouw
In die tijd was de opleiding 2-jarig en na het
behalen van het diploma verlieten veel meisjes
dan ook de school want na deze 2 jaar was de
leerplicht in de meeste gevallen wel vervuld.
Na enkele jaren was er ook de mogelijkheid om
na de eerste 2 jaar nog een derdejaar op school
te blijven en de opleiding voor assistente te
volgen.
Toen in 1968 met de invoering van de mam
moetwet de opleiding 3-jarig werd kwamen er
natuurlijk meer leerlingen omdat ze allemaal
een jaar langer op school bleven.
Vanaf die tijd was het ook geen landbouw
huishoudschool meer, maar school voor het
L.H.N.O. (Lager Huishoud- en Nijverheids
onderwijs). In 1972 werd het l.b.o.-l.a.v.o. be
sluit van kracht. Dit hield o.a. in dat de oplei
dingsduur voor alle vormen van lager beroep
sonderwijs gelijkgeschakeld werd. En daarmee
werd ook de L.H.N.O.-opleiding 4-jarig zodat
er weer een klas bij kwam wat dan ook weer
naar een hoger leerlingenaantal leidde.
Maar als je dan op zo'n 20 leerlingen per klas
rekent (op meer kun je haast niet rekenen met
een kleine school) kom je op 80 leerlingen in
totaal en eigenlijk zouden we blij moeten zijn
als we die hadden.
Maar wat blijkt, steeds meer mensen trekken
vanuit "de grote stad" naar "het platteland" en
brengen dan natuurlijk ook hun kinderen mee.
"Toch hadden we er niet op gerekend dat we
aan de 100 leerlingen zouden komen" vertelde
mevr. Bom. Tenslotte is het gewoon zo dat op
het ogenblik op de meeste scholen voor voort
gezet onderwijs het leerlingenaantal terugloopt
als gevolg van de geboortebeperking. Die 100e
inschrijving wekte eigenlijk onze verbazing, zo
op de manier van "tjonge, dat we dat halen".
O nze 100e leerlinge komt van het M.A.V.O.
Het komt nogal eens voor dat leerlingen eerst
het M.A.V.O. proberen te volgen, en als dat
dan niet lukt toelating vragen voor het
L.H.N.O. Deze overstap is in principe moge
lijk, en wanneer de leerling zelf positief staat
tegenover het L.H.N.O., en er is plaatsingsmo
gelijkheid, dan is zij/hij natuurlijk van harte
welkom. Dit overstappen van het M.A.V.O.
naar het L.H.N.O. is natuurlijk het gemakke
lijkst aan het begin van een schooljaar. Een
belangrijke oorzaak van het over moeten stap
pen van deze leerlingen is dat veel mensen, de
meisjes zelf, maar misschien toch ook wel de
ouderen, nog steeds een beetje negatief tegen
een huishoudschool aankijken. Het is voor
veel mensen nog steeds de beroemde "pud
dingschool". Toch biedt het L.H.N.O. een uit
gebreide algemeen vormende opleiding en
daarbij sluit men zoveel mogelijk aan bij de
belangstelling en de mogelijkheden van de in
dividuele leerlinge.
We hebben een begin gemaakt met het gedif
ferentieerd aanbieden van de lesstof binnen
klasseverband. Aan het einde van het derde
leerjaar worden de examenvakken gekozen en
de nivo's waaróp de examens voor de verschil
lende vakken zullen worden afgelegd. (Je kan
voor elk vak examen; doen op a-, b- of c-nivo).
Ze gaan dan dus al bepaalde specialiteiten
kiezen gericht op dat wat ze na de schooltijd
willen gaan doen. Ze zijn dan inderdaad nog
wel erg jong, maar we proberen de leerlingen
zo intensief mogelijk te begeleiden, zodat ze zo
gemotiveerd mogelijk kiezen.
Na het examen zijn er dan voor de gediplo
meerden volop mogelijkheden om verder te
studeren.
Je kan bijvoorbeeld naar het M.H.N.O. (mid
delbaar huishoud- en nijverheids onderwijs)
gaan, waar je niet alleen de I.N.A.S. kan vol
gen, maar ook een opleiding tot kinder- of
jeugdverzorgster, de Middelbare Beroepsop
leiding Civiele Dienst (voor een funktie op
middelbaar nivo bij de huishoudelijke dienst
van een instelling of bedrijf) of een opleiding
kostuumnaaien en couture zodat je werk kan
zoeken in een atelier of op een konfektiebe-
drijf.
Daarnaast is er ook de school voor M.S.P.O.
(Middelbaar Sociaal Pedagogisch Onderwijs)
waar je een opleiding kan volgen tot gezins
verzorgster, bejaardenverzorgster of arbeids-
therapeute, en ook is er nog het v.h.b.o. (voor
opleiding hoger beroepsonderwijs) die een
theoretische opleiding verzorgt waarvan het
nivo gelijk is aan dat van het h.a.vo.
Wanneer je werken en leren tegelijk wil kan je
terecht bij het leerlingwezen. Je gaat dan en
kele dagen per week naar school en de rest van
de week werk je. Mogelijkheden in de buurt
van de "Oranjezon" zijn bijv. verkoopstersop
leiding, kapsters opleiding, opleiding tot ge
zinshelpster en verzorgingsassistente.
Voordat alle meisjes een weloverwogen keuze
hebben gemaakt is er heel wat gepraat met de
schooldekaan en de andere docenten. Ook
maken de leerlingen tal van excursies bijv.
naar een bejaardenhuis, een kindertehuis, een
inrichting voor zwakzinnigen, en het arbeids-
buro. Ook worden natuurlijk de open dagen
aan de scholen waar de diverse opleidingen
worden verzorgd bezocht.
Dan gaan we, ook in het begin van het eerste
leerjaar, 2 dagen naar het jeugdcentrum "De
Honte" te Oudelande. Daar leren de leerlingen
over het algemeen elkaar en alle docenten be
ter kennen.
Vooral het feit dat ze nu 15 docenten hebben
terwijl ze op de lagere school vaak maar één
"meester" hadden kan soms erg verwarrend
werken. Op deze school vinden we het erg be
langrijk dat elke docent elke leerling kent en
"t is zeker geen saaie toestand onder de naailes
De "Oranjezon" staat er al vanaf 1958
omgekeerd, en dat kan ook op een kleine
school als deze. Welnu, die 2 dagen in het
jeugdcentrum leren we elkaar beter kennen en
ook op een ander vlak. Je zit dan tenslotte niet
op school.
Tegen het eind van het le jaar maken we een
fietstocht en bezoeken dan bijv. het Zeeuws
Museum, een pottenbakker, Veere of iets an
ders.
Aan het eind van het 2e leerjaar maken we een
tandemtocht naar Zierikzee, en dan kom je
vanzelf bij het Oosterscheldeprojekt terecht.
Deze tocht wordt altijd in de verschillende les
sen voorbereid en je kan daar toch meer vak
ken bijhalen dan jé misschien zou denken bijv.
aardrijkskunde, geschiedenis, natuurkunde en
zelfs koken (de pick-nick voor onderweg!). In
de derde klas gaan we vier dagen naar Londen,
ook deze reis wordt 4 weken voorbereid in
allerlei lessen. De reis zelf is eigenlijk meer een
afsluiting van het hele projekt. We logeren dan
in een jeugdherberg en bezoeken zoveel mo
gelijk alle bezienswaardigheden. Na de reis
maken alle meisjes een werkstuk hierover wat
er vaak erg leuk uitziet en waar ook heel wat
informatie in staat.
Op de "Oranjezondag" doen we voornamelijk
sport en spel. De laatste jaren zoeken we daar
een mooi natuurgebied voor op. Walcheren
heeft wat dit betreft volop keuzemogelijkhe
den. Deze dagen zijn altijd ontzettend gezellig
en nuttig omdat je elkaar weer beter leert ken
nen.
E lk jaar hebben we zeker een of twee maal
kontakt met de ouders van de leerlingen. We
organiseren kennismakingsavonden, kontak-
tavonden, ouderavonden en natuurlijk geven
we. beroepenvoorlichting voor die ouders
waarvan de kinderen hun specifieke vakken
gaan kiezen. Verder kunnen de ouders natuur
lijk altijd bellen als ze ergens mee zitten. Dit
kontakt met de ouders vinden we erg belang
rijk, vooral ook omdat niet alle meisjes op
school laten merken als ze ergens mee zitten.
Wanneer we dit dan van de ouders horen,
kunnen we er, natuurlijk niet al te nadrukke
lijk, op inspelen.
Overal staan kleine, zelfgemaakte dingetjes,
zoals hier een bloemstukje
De eèrste dag van het vierde jaar is een bezin
ningsdag op "de Oranjezon". We bespreken
dan de houding van de meisjes in het vierde
leerjaar en ook het nivo waarop ze examen
doen in de verschillende vakken.
En dan, eigenlijk vlak voor we de meisjes de
maatschappij in gaan sturen, ongeveer midden
in het examenjaar organiseren we een vor-
mingsweek in het vormingscentrum "Het Zil
veren Schor" te Arnemuiden. Deze week is dan
helemaal gericht op hun leven na de schooltijd,
hoe ze zullen gaan funktioneren in de maat
schappij of in de opleiding die ze hierna zullen
gaan volgen.
Verder hebben we elk jaar voor de gehele
school een projekt waarvoor we geld bij elkaar
proberen te brengen d.m.v. akties. Dit jaar
proberen we een broer van een docente te hel
pen die als arts bij de leprabestrijding in Nige
ria werkt. Hij heeft, voor het maken van ort-
hopaedisch schoeisel voor de leprapatiënten,
een speciale naaimachine nodig.
Daarnaast hebben we elk jaar een kreatieve
dag in het najaar en een Oranjezondag in het
voorjaar.
Op de kreatieve dag blijven we op school en in
de sporthal. De leerlingen voeren op deze dag
in groepen opdrachten uit die betrekking heb
ben op de verschillende vakken. Elk jaar pro
beren andere opdrachten te bedenken of het
geheel in een andere vorm te gieten. Centraal
staat steeds dat de groepen worden samenge
steld uit leerlingen van alle 4 de leerjaren, zodat
onderlinge samenwerking en het onderling
kontakt wordt bevorderd.
De meeste part-timers zijn getrouwde dames
en voor hen is een part-time baan natuurlijk
ideaal. Ze zijn ook allemaal bereid en in de
gelegenheid iets extra's te doen, en dat is toch
wel erg fijn.
De sfeer is dan ook erg goed. De koördinatie in
zo'n part-time verband vraagt extra aandacht
want voor het goed funktioneren van zo'n team
is het wel nodig dat "iedereen alles weet". We
hebben een groot prikbord en daar heeft ieder
een eigen vak op. Wanneer we dan een bood
schap hebben voor iemand die we voorlopig
niet zien, prikken we die op in zijn/haar vak.
Daarbij hebben we regelmatig vergadering en
komt er elke maand een personeelskrantje uit:
"Het Zonnetje".
Hierin komen de verslagen van de kontakta-
vonden, ouderavonden, excursies en natuurlijk
hebben we ook een vrij forse leerlingenrubriek.
Waarschijnlijk zal in 1982 (en/of volgende ja
ren) worden begonnen met de bouw van een
nieuwe "Oranjezon".
7
