KNLC KOMMENTAAR
nieuws u:rr brussel
«j
Landbouw voorlopig niet
in Europees muntstelsel
M inder florrisant verliep de vergadering van de ministers van
landbouw. Zij faalden volkomen toen het er een nacht eerder
om ging het landbouwbeleid te koppelen aan het Europees
muntstelsel dat komende zondagnacht (31 december) in wer
king treedt. Voor de minister was dat nu al aanleiding om met
volle kracht te ageren tegen Frans-Italiaanse plannen. Vooral de
Fransen wilden alle nieuwe monetaire kompensatie in de agra
rische sektor binnen twee jaar teniet laten gaan.
D e Raad stemde tenslotte in met de toelating van 38.500 ton
bevroren rundvlees voor 1979, die de Gemeenschap moet op
nemen als heffingsvrij tarief contingent. Deze verplichting vloeit
voort uit een GATT-afspraak. De balans voor 1979 van de
behoefte aan bevroren vlees voor verwerkingsdoeleinden werd
vastgesteld op 60.000 ton. De balans van de Europese behoefte
van voor mesterij bestemde jonge mannelijke runderen tot 300
kg is evenals voor dit jaar, vastgesteld op 230.000 stuks.
Akkoord over EG-lidmaatschap Griekenland
Akkoord EG-Griekenland onverteerbaar
voor de tuinbouw
VV ij zijn het jaar 1979 begonnen. Hoe, dat hangt af van
onze verwachting.
Onduidelijk
Buitenspel
Jan Werts/Brussel
D e lange, koude nachten voor Kerst zijn in Brussel gedurende vermoeiende vergaderingen weggevlogen. In de vroege
morgen van 21 december kwam er een akkoord tot stand over de toetreding van Griekenland tot de Europese Gemeen
schap. Athene wordt in 1981 het tiende lid van de Europese familie. Nederland moest op het laatste moment nog een
koncessie doen. De overgangsperiode duurt niet langer dan vijf jaar. Ons land had voor enkele tuinbouwprodukten een
langere overgang gewenst. Voor tomaten en perziken gaat die termijn dan ook zeven jaar duren. Maar niet voor
komkommers. In het holst van de nacht vanuit Brussel in Nederland uit bed gebeld, moest minister Van der Stee hiermee
uiteindelijk akkoord gaan. De onderhandelingen met de Grieken zijn na 2xh jaar touwtrekken aldus bekroond. Dit
betekent dat het voornamelijk langs de Noordzee gekoncentreerde Europa van de negen het accent naar het zuiden
verlegt. Nu de Grieken binnenkomen volgen later zeker ook de Spanjaarden, de Portugezen en wie-weet rond de
eeuwwisseling nog de Turken.
Minister Van der Stee accepteert prijsbevriezing
"V olgens de Nederlandse minister zou de voortdurende val van
de Dollar en de prijsverhoging van de olie ertoe kunnen leiden
dat de gulden met pakweg 3% opgewaardeerd gaat worden. Had
Frankrijk hier zijn zin gekregen dan zou ons land de monetaire
kompensatie die voor de agrariërs uit een revaluatie voortvloeit,
in twee jaar tijd moeten afschaffen. "Tegelijk voorzien wij de
komende jaren nauwelijks mogelijkheden voor normale prijs
aanpassingen," aldus de minister. "Dat zou dan dus uitdraaien
op een regelrechte verlaging van de prijzen, waarmee ik abso
luut niet in kan stemmen."
De oplettende lezer kan uit deze redenering konkluderen dat een
bevriezing van de agrarische prijzen - het in 1979 niet meer
verhogen dus - voor de minister kennelijk wel acceptabel is.
De diskussie in Brussel over het monetaire beleid was nodig
wegens de invoering van het befaamde Europees muntstelsel
EMS. Enkele weken geleden gaf de Europese Raad (de rege
ringschefs) de landbouwministers opdracht om dat EMS voor
de land- en tuinbouw neutraal in te voeren. Deze bedrijfstakken
mogen er dus slechter noch beter van worden. De Europese
Commissie stelde in dat kader voor om de nieuwe EMS-munt,
Eurodaalder geheten en ongeveer 2,70 waard, ook in de ge
meenschappelijke landbouwpolitiek door te voeren.
Frans verzet
I nvoering van het EMS eist verder dat de huidige landbouw
prijzen worden uitgedrukt in die nieuwe Eurodaalder van
2,70 en dat die prijzen met het cijfer 1,2 vermenigvuldigd
worden. De huidige groene rekeneenheid die zondagnacht dus
verdwijnt, is immers 3,20 waard, dat is 1,2 x 2,70.
Het Frans verzet maakte de afwikkeling van de operatie echter
onmogelijk. Om half vier in de morgen braken de ministers hun
tweedaagse beraad daarom maar af. Opnieuw wekte de land
bouw in Brussel de stellige indruk een buitengewone bedrijfstak
te zijn die altijd een speciale behandeling vraagt. Dat is iets wat
deze sektor op den duur geen goed doet.
Een woordvoerder van landbouwkommissaris Gundelach sprak
na afloop dan ook van krankzinnige toestanden. "De oude bere
keningswijze van de EG-landbouwmarkten verviel op 31 decem
ber. Een nieuwe methode voor het vaststellen van de monetaire
kompensaties is echter niet tot stand gekomen. Tot 15 januari
wanneer de ministers weer naar Brussel komen moeten wij dus in
het onzekere leven," aldus de woordvoerder. Een poging van de
Fransen om hun eigen landbouwprijzen via een truc uit de mo
netaire doos tussentijds bovendien met ruim 3% te verhogen
mislukte tenslotte.
Kerstkadeautje
D e ministers werden het aan de vooravond van de onder
handelingen over de prijzen voor 1979 uiteindelijk ook eens
over de specifieke kompensatie voor de Benelux. Het Neder
landse agrarische bedrijfsleven krijgt voor 13 miljoen extra
aan projekten voor een betere marktstruktuur goedgekeurd. Die
premie had ons land nog tegoed vanwege de magere prijsver
hoging van de afgelopen lente. "Een aardig kerstkadeautje maar
overigens niet zo vreselijk belangrijk," zo mompelde Van der
Stee nog.
De Ministerraad rondde verder de diskussies af over akties in de
wijnbouw en het omvangrijke steunplan ten behoeve van de
achterblijvende gebieden langs de Middellandse Zee. Ingeval
van ineenstorting van de markt kan er voortaan voor de tafel
wijn een minimumprijs worden ingesteld. Bij een zeer over
vloedige oogst mag 10% daarvan worden gedestilleerd (wegge
werkt).
Van belang is verder de bindende richtlijn die voor de etikette
ring van alle levensmiddelen in de negen landen is aanvaard. Er
komt nu een zekere eenheid bij de aanduiding van tientallen
levensmiddelen. De richtlijn regelt ook een uniforme inhoud
sopgave, hoeveelheidsvermeldingen, de datum van houdbaar
heid. de naam van de fabriek, de oorsprong en de gebruiksaan
wijzing.
Rundvlees
Ernstige marktverstoring verwacht
Met grote teleurstelling heeft het Landbouwschap kennisgeno
men van het akkoord, voor zover dat groenten en fruit betreft,
dat tussen de EG en Griekenland inzake de toetreding is bereikt.
Na de toetreding in 1980 is de algemene overgangsperiode op 5
jaar vastgesteld. Deze termijn zal ook voor de tuinbouw gaan
gelden. Alleen voor tomaten en perziken is een periode van 7
jaar bepaald.
De gemiddelde Griekse producentenprijzen voor groenten en
fruit bedragen ongeveer de helft van het gemiddelde EG-prijs-
niveau. Op grond van dit gegeven moet volgens het Land
bouwschap de overgangsduur voor deze produkten minstens 10
jaar zijn. De nu overeengekomen periode van 5 respektievelijk 7
jaar kan de Griekse produktie van groenten en fruit aanmerke
lijk gaan stimuleren, hetgeen onvermijdelijk tot ernstige markt
verstoringen in de Gemeenschap zal leiden.
Gedurende de overgangsperiode funktioneert voor groenten en
fruit een referentieprijsstelsel. Het huidige referentieprijssys-
teem wordt voor Griekenland zodanig ontmanteld dat verwacht
kan worden dat na de toetreding van Griekenland tot de EG dit
systeem voor groenten en fruit ten opzichte van Griekenland
niet of nauwelijks meer zal werken. Voor Nederland zal dit met
name voor het produkt komkommers gevolgen hebben.
De inhoud an de afspraken is zodanig dat de tuinbouw bij de
toetreding van Griekenland al direkt met de volledige konse
quenties te maken gaat krijgen. In dat licht bezien is de over
eenkomst voor de tuinbouw onverteerbaar.
Verwachten, dromen wij van een goede toekomst. Pas nog
las ik het bekende gedicht van Dr. Martin Luther King, I
have a dream". "Ik droom er van dat de velden van Georgia
bedekt zullen zijn
Dr. King had het daarbij niet over materiële verwachtingen,
het ging bij hem om andere waarden.
Maar één ding is zeker, hij had verwachting, hij had geloof
in de toekomst.
Zonder verwachting is ook alle leven doods, dan begint men
nergens meer aan.
Een mens die geen dromen, geen verwachting meer heeft,
legt er het bijltje bij neer. Hij is bezig met de afbraak, hij
wacht op de ondergang.
2 o is het ook op ekonomisch terrein. Het gaat er om de
aktiviteiten af te stemmen op verwachting van een goede
toekomst.
De verwarring rondom het monetair beleid en het landbouwbe
leid in Brussel is er de laatste weken niet minder op geworden.
Ondanks de besluitvorming van de regeringsleiders om met een
nieuw Europees Monetair Systeem te starten en ondanks de
verheugende toetreding tot dit systeem van de weifelaars Italië en
Ierland. Helaas heeft nu Frankrijk de start van het nieuwe sys
teem weer aangegrepen om een doorbraak te bereiken, waar het
gaat om een snelle afbraak van de Monetair Kompenserende
Bedragen. Voorgesteld is om de groene Franse Franc met 3,6% te
devalueren, waarbij dan tevens een devaluatie van de Italiaanse
Lire van 5% zou komen. Maar dan zouden met name West-
Duitsland en de Benelux moeten vastleggen dat hun positieve
MCB's in twee tot driejaar geheel worden afgebroken. M.a.w. de
Franse boeren krijgen er een behoorlijke extra prijsverhoging bij
en de Duitse en Benelux-boeren zouden in een paar jaar resp.
ruim 10 en 3,4% moeten inleveren.
De hele landbouwministerraad in de week voor Kerst is hier
zowat aan besteed. Evenwel zonder resultaat. En dat betekent dat
de invoering van het nieuwe monetaire stelsel nog de nodige
problemen kan geven. Het zal duidelijk zijn dat deze Franse
manoeuvre de populariteit van de landbouw er bij de ministers
van financiën en buitenlandse zaken niet groter op maakt.
Zo langzamerhand moet men zich ook de vraag gaan stellen of
het in de toekomst nog wel de landbouwministers zullen zijn die
het landbouwbeleid vaststellen. Immers de regeringsleiders heb
ben besloten op hun volgende bijeenkomst in april de landbouw
problematiek weer aan de orde te stellen. Ik vraag mij af wat de
landbouwraad in die tussentijd moet doen.
Naar onze mening een voor boer en tuinder zorgelijke ontwik
keling, omdat de kans toeneemt dat nog meer over dan voor de
landbouw wordt beschikt.
Al met al zal het weer wel april worden voordat er besluiten over
het markt- en prijsbeleid voor 1979 (inklusief de zuivel) worden
genomen. Hopelijk komt Gundelach nu wel half januari met zijn
voorstellen, zodat we wat meer weten over de positie die de
Europese Kommissie en in het bijzonder de landbouwkommissa
ris gaat innemen.
Overigens brengt alle onduidelijkheid en onzekerheid in Brussel
met zich mee dat het ook voor de landbouworganisaties niet
eenvoudig is een duidelijke koers met betrekking tot het markt
en prijsbeleid uit te zetten.
Toch zullen wij medio januari èn ten aanzien van de zuivel èn met
betrekking tot de prijzen voor 1979 met een duidelijk standpunt
moeten komen om goed tegenspel te bieden aan allen die maar
naar prijsbevriezing e.d. toewillen. Daarbij wordt dan de gelukkig
zeer beperkte kostenstijging van het afgelopen jaar al gauw als
reden aangevoerd. Naar mijn mening evenwel zullen we juist die
geringe kostenstijging moeten benutten om via een redelijke
prijsverhoging voor onze produkten een stukje achterstand in te
lopen. En niet alle voordeel weer al direkt aan de konsument
doorgeven.
Een verhoging van de garantieprijzen die ongeveer overeenkomt
met het inflatiepercentage in ons land lijkt mij dan ook een
redelijke eis. Luteijn.
Er wordt geploegd en gezaaid in verwachting van een oogst.
De boer legt daarin al zijn kracht, al zijn kennis. Het kan
zijn dat dit geschiedt naar, oude traditionele patronen, het
kan zijn dat nieuwe wegen moeten worden bewandeld,
nieuwe patronen worden geformeerd.
Hoewel onze agrarische bedrijfstak in zijn geheel in een
minimum-positie wordt gedrongen, vallen er toch nog grote
verschillen te konstateren.
Het is reeds meerdere malen gekonstateerd, de situatie is
dikwijls zeer regionaal.
Gebieden die in het verleden in een minimum-positie ver
keerden, hebben zich opgericht en kunnen nu als vooraan
staande worden aangemerkt.
In ons werkgebied kan Oost-Brabant als een voorbeeld
worden genoemd.
Dit gebied toch is van één van de armste boerengebieden van
Nederland uitgegroeid tot een van de meest welvarende. Dat
omdat de mogelijkheden zijn benut en met inzet van alle
krachten op deze mogelijkheden is gereageerd.
Dit laatste is vooral ook onontbeerlijk. Het komt behalve op
de mogelijkheden ook aan op de persoonlijke reaktie.
En de persoonlijke reaktie is veelal afhankelijk van de ver
wachtingen die men heeft.
En zo is onze cirkel rond. Behalve van de omstandigheden
hangt ons slagen in niet geringe mate af van onze persoon
lijke reaktie.
Wij weten zeer wel dat zo wij ons bestaan afhankelijk zien
van de besluiten van Den Haag en Brussel, dat de toekomst
er niet hoopvol uitziet.
Zo wij verwachting hebben van een goed ondernemerschap
en een gepast reageren op bestaande situaties, ziet het er niet
somber uit.
In mijn visie geldt voor een groot deel van onze agrarische
bevolking dat zij de uitdaging die hierin ligt aandurft en
aankan.
Dan biedt 1979 geen somber per spekt ief
Paauwe.
3
