I n 1967 ben ik in de Tweede Kamer gekomen.
Dat heb ik een bijzonder leerzame en nuttige
tijd gevonden. Die periode bij het K.N.L.C.,
nou ja ach, wat zal ik ervan zeggen, het was in
tegenstelling tot de Z.L.M. een weinig dyna
mische. De taak van het KNLC zou veel meer
dan tot nu toe het aanhalen van de banden met
het ministerie, het versterken van de kontakten
met de ons goedgezinde Wageningse professo
ren en het intensieveren van de kontakten met
de heren politici moeten zijn. Ook zou men
veel meer moeten doen aan het vormen van
kader, zodat bij eventuele vakatures bij be
langrijke landelijke instellingen en organen
geput kan worden uit de grondige vaktechni
sche kennis en de ervaring van ook de mensen
uit de provincie.
V eertien jaar geleden was er onrust onder de
jonge boeren ten aanzien van de toekomst die
is er nu nog en is wellicht nog groter geworden.
M ijn vroeger optimisme over het verder
ontwikkelen van de EG is niet geheel bewaar
heid. De lidstaten zijn nog veel te weinig naar
elkaar toegegroeid. Goed er zijn nu pogingen
ondernomen om meer eenheid in het mone
taire stelsel te brengen, waarbij we wel moeten
bedenken dat de waardebepaling van de mun
ten niet alleen afhankelijk is van het systeem,
maar waarschijnlijk veel meer van de afzon
derlijke sociale, fiskale en ekonomische syste
men. Via het z.g. slangsysteem kun je lang wat
bereiken, doch de verdere afstemming op el
T och hoe klein ook, ik ben nog steeds van
mening dat de protestakties van de Neder
landse boeren in '74 veel effekt hebben gehad.
Nu krijg je de boeren niet zomaar de straat op,
want daarvoor dient er een algehele malaise te
heersen binnen de boerenstand. Meestal is het
maar in een deeltak dat het slecht gaat. In 1974
was het echter overal slecht. Daar kwam nog bij
dat de boerenleiders van toen zich misschien te
veel vereenzelvigd hadden met de regering. Er
zit ook een waarschuwing in voor de huidige
jonge leiders en voor de minister. Men dient
goed te luisteren naar de boeren, niet alles af te
wijzen wat ze verlangen.
W anneer ik nu mijn gedachten moet uiten
over de toekomst van de Zeeuwse boer dan kan
ik zeggen dat hij ervoor moet zorgen tot de
besten te blijven behoren en zich geen pessi
misme moet laten aanpraten. Hij moet ervoor
zorgen dat hij daar waar mogelijk een vinger in
de pap blijft houden. Bestuurlijk en organisa
torisch. Zeeland heeft een hoog peil, alle ver
halen over het voorbijstrevende Groningen ten
spijt, dat hoge peil kunnen we handhaven, het
heeft te maken met de interne faktoren, die de
Zeeuw voor een gedeelte zelf hanteert.
T echnisch bijblijven is eveneens van belang.
Ik heb er nog steeds moeite mee dat b.v. de
ruilverkaveling "de Braakman" werd afge
stemd, op één haar na zou ik bijna zeggen. Ik
heb me daar boos gemaakt, omdat ik het ver
moedden had, dat er mensen, die notabene in
de voorbereidingskommissie zaten, tegen de
ruilverkaveling ageerden. Een halfmiljoen
gulden naar de bliksem, want dat kostte de hele
voorbereiding. Kijk ik vind zoiets kortzichtig.
Het bevordert het image van de boer niet!
H et hemd is nader dan de rok. Waar geldt
dat niet? Amerika klaagt dat haar produkten
bij invoer belast worden. Binnen de E.G. zeg
gen we met een stalen gezicht dat we geen in
voerheffingen kennen, maar dat is flauwekul in
feite, want we hebben een heel ander systeem,
dat er echter wel op neer komt dat bepaalde
produkten bij invoer heel wat duurder worden.
T oen ik jonger was geloofde ik veel meer in
één landbouworganisatie dan nu. Ik ben steeds
meer tot de overtuiging gekomen dat er een te
groot mentaliteitsverschil bestaat. Wanneer je
b.v. op een bijeenkomst van de CBTB komt
heerst daar een heel andere sfeer dan op een
bijeenkomst van de KNBTB terwijl het duide
lijk is dat die sferen weer verschillen met de
KNLC-sfeer. Binnen één organisatie zal dié
sfeer voor niemand meer tot haar recht komen.
Ik ben langzamerhand tot de konklusie geko
men dat zich binnen één organisatie niemand
echt thuis zal voelen.
I k geloof ook dat de waardering voor de
landbouw in Nederland goed is. In Frankrijk
ligt dat heel anders. We kregen eens een paar
goede kamers in een hotel terwijl het er toch
overbezet was. Mijn Franse kollega, zei denk
erom datje niet zegt datje een agrarisch funk-
tionaris bent, want gegarandeerd dat je dan
niet gedaan krijgt watje nu wordt aangeboden.
M r. Schlingemann heeft tot nu toe een rijk
en gevarieerd leven achter de rug. Het is geen
man geweest die zich helemaal thuis voelde
binnen de nauwe grenzen van het kleine Ne
derland terwijl hij tegelijkertijd toch een in
tense liefde heeft voor dat land.
In de Tweede Kamer
Milieuzorg is niet oud
Als men in India suiker
kon kopen
Politiek en realiteiten in
de E.G.
Engeland wil geen E.G.!
Boerenprotest van '74
heeft effekt gehad
Het "gezicht" van het
Landbouwschap
K. ontakt met de boeren is een levensbelang.
Het Landbouwschap b.v. heeft geen enkele
kontakt met de boeren zelf. Wie kent er be
stuursleden van het Schap, buiten de eigen
man? Men moet er kontributie voor betalen,
maar dat is voor het individu wel eens moeilijk
als zo'n Schap geen gezicht heeft. Maar zonder
dat Landbouwschap zou de landbouw nergens
zijn. Het buitenlandse werk b.v. zou nooit van
de grond zijn gekomen zonder het Schap.
Aangepraat pessimisme
Het Braakman debacle
Het hemd is nader dan de
rok
De eigen sfeer bij de
landbouworganisaties
Milieu wil onderste uit de
kan!
Een Europeaan
M. van Wezel
dat ik toen ben veranderd van funktie. Zonder
dat je het zelf merkt wordt na een zekere pe
riode ook het werk als Z.L.M.-sekretaris op
bepaalde punten een routine met weinig uit
schieters.
Toen ik mijn afscheidsrede. Voor de Z.L.M.
hield, werd er met geen woord gerept over mi
lieu en natuur. De publieke belangstelling be
stond in die tijd eenvoudig niet. Bij mijn weten
was er geen enkele aktiegroep of iets anders
van dien aard. Toch ben ik er blij mee dat er nu
wel een relatie is gelegd tussen landbouw en
milieu. Van beide kanten moeten we voor
zichtig zijn dat we niet te veel doorslaan. Na
tuurlijk is die milieuproblematiek bij het ont
staan van de petrochemische industrie pas
goed naar voren gekomen. Ik weet wel dat b.v.
in Sluiskil een soort regeling ter vergoeding van
schade bestond, maar mogelijk was dat toen
meer gebaseerd op het feit dat het hier ging om
een buitenlands bedrijf. Onze eigen koöpera-
tieve stikstoffabriek te Vlaardingen b.v. kende I
nergens enige vorm van erkenning op schade
vergoeding. Immers schade veroorzaakt door
"rook" moet maar bewezen worden, trouwens
wie zei dat het niet van een andere fabriek was,
trouwens er was ook geen enkele bindende
wetgeving op dit gebied.
Ik weet wel we spraken toen van overschotten
en ook nu heeft daar iedereen weer de mond
van vol. Ik kan natuurlijk voor dat probleem
evenmin een oplossing geven. Ik heb er wel,
mijn ideeën over, zoals het feit dat er geen;
overschotten zijn maar dat er te weinig koop-1
kracht is om de produkten te konsumeren. We
zullen alles op alles moeten zetten om die i
konsumptie mondiaal op te voeren. Neem een)
land als India, waar zo'n 350 miljoen inwoners
te arm zijn om meer dan een handrijst te kun
nen kopen. Wanneer men daar per hoofd van
de bevolking twee kilo suiker per jaar zou eten,
dan was er geen suikeroverschot. Ik vind vooral
het zuivelprobleem het meest klemmende
vraagstuk. Akkerbouwprodukten kun je im
mers gemakkelijk bewaren, maar met zuivel-
produkten gaat dat niet. Bovendien, onlangs
was ik voor het CEA kongres in Griekenland,
waar ik naast de vrouw van Griekse minister
van landbouw zat, en die dame zweert bij
olijfolie. Denk maar niet dat je daar ooit één
pakje boter aan verkoopt. Konsumptie van
zuivelprodukten opvoeren is daar geen ge
makkelijke zaak, mits je de eetgewoontes kunt
veranderen. In India hoorde ik dat ze de blikjes
met melkpoeder leeggooiden en het blikje be
waarden, maar met de melkpoeder niets deden.
Ik zie geen oplossing in alleen een prijsverla
ging voor de boer, want dan gaat hij dat toch
opvangen met een hogere produktie.
kaar moet toch langs andere kanalen lopen wil
het ook bij druk van welke zijde dan ook, stand
houden. Maar om te komen tot een zelfde be
leid zul je niet om de politiek heen kunnenj
zoals die in de afzonderlijke lidstaten wordt!
gevoerd. Schmidt van de Bondsrepubliek heeftj
weer andere problemen dan Callhaganjin En
geland. Trouwens kijk maar hier in eigen land,
ekonomen van naam zoals b.v. Zijlstra houden,
ons voor dat er fiks bezuinigd moet worden,
maar is dat politiek haalbaar? Terwijl het niet
temin broodnodig is! Vind er maar eens een
meerderheid voor zolang de partij-politiek de
boventoon voert. In België duikelt de regering
alleen om een taalkonflikt. Daarmee heeft de
eenwording van Europa ook te maken! Eigen
belang speelt een rol. Prof. Tinbergen verkon
digde destijds dat b.v. aan de ontwikkelings
landen de textielindustrie gegund moest wor
den. Nu evenwel de goedkope importen onze
eigen industrie kapot maken, roepen Tinber
gens socialistische vrienden luid, dat het uit
moet zijn met die importen.
Jtlen ekonomische krisis zou het uiteenvallen
van de E.G. betekenen, want dan zal iedere
regering in de eerste plaats de eigen belangen
gaan verdedigen, 't Is misschien niet leuk, maar
alleen een diepe dreiging van buitenaf zal de
eenwording kunnen bevorderen. Bijvoorbeeld
een Russische oorlogsdreiging. Vergeet niet dat
de oorspronkelijke gedachte achter de E.G. het
sterk maken van Europa was, als tegenwicht
tegen het Russische gevaar. Nou ja, wat er ook
gebeurt, ik geloof dat we gewoon niet meer uit
elkaar kunnen. Mogelijk dat ook de oprichting
van het Europese parlement een stootje in de
goede richting zal geven.
Er is wel eens gezegd dat de toetreding van
Engeland tot de E.G. het begin van het einde
was, en er zijn tongen die beweren dat de toe
treding van de drie Middellandse Zee landen
het einde van het einde is. Engeland kan er niet
Kijk ik vind dergelijke akties zeker toelaatbaar,
mits en dat zeg ik er uitdrukkelijk bij, wanneer
alle andere middelen hebben gefaald!
Hoeveel werk er b.v. voor de E.G. wordt verzet
weet geen enkele boer. In Zeeland denk ik dat
het Landbouwschap wel een duidelijk gezicht
heeft en dat is dan grotendeels te danken aan
de sekretaris de heer Goeman. Overigens
moeten we ook niet vergeten dat de Stichting
van de Landbouw de voorloper van het Land
bouwschap was. Toen werden er al heffinkjes
gelegd via allerlei produkten. Nu gaat dat an
ders, echt op zijn Nederlands, precies afgeme-
daar waar mogelijk dingen koördineren opdat
het werk zo doelmatig mogelijk gebeurt, maar
samengaan,nee!
Ik vond Zeeland in 1964 een gelukkig gebied
en dat blijf ik het ook in 1978 onverkort vinden.
Ik vind dat ik nog steeds een Zeeuw onder de
Zeeuwen ben. Wel geloof ik dat de boer zich
teveel terug trekt op zijn bedrijf. Er wordt te
weinig aan algemene vorming gedaan. De T.V.
is hierin de boosdoener, maar toch ook nog
steeds de dunne bevolking, 's Winters blijft het
ook in de autotijd evengoed een opgave om
vanuit Tholen via de binnenwegen naar de
Schouwburg te trekken, 't Heeft wel het voor
deel dat je niet erg verwend bent met allerlei
kulturele aanbiedingen. Onlangs ging ik met
een stel kennissen uit in Amsterdam naar een
schouwburgvoorstelling. Ik vond het prachtig,
maar zij trokken er min of meer de neus voor
op, want ze hadden het onlangs nog veel beter
en mooier gezien!
Schlingemann hier tijdens een hoQfdbestuursbijeenkomst van de Z.L.M. Op de voorgrond Ir
Heringa, eveneens Z.LJV1. adviseur.
meer uit en de vraag is of ze er ook wel uit
zouden willen. Mijn vader leerde mij al dat de
Engelsen mede door hun geïsoleerde ligging er
altijd op uit zijn geweest om Europa zoveel
mogelijk verdeeld te houden. Door hun hin
derlijke optreden binnen de E.G. weten ze dat
soms aardig te verwezenlijken. Toen de z.g.
kleine E.G. nog bestond en de Britten voor de
deur stonden, zakte het onderlinge vertrouwen
in elkaar door de weigering van de Gaulle om
Engeland toe te laten, 't Resultaat een onder
ling toch verdeeld Europa van de zes!
De belemmeringen die de Amerikanen na 3
januari willen opleggen, kunnen alleen nog
tegen gehouden worden door een zeer krachti
ge president. Vergeet niet dat men in Amerika
enorm veel invloed via allerlei lobbies uit kan
oefenen. Bepaalde staten hebben een of twee
speciale agrarische vertegenwoordigers in het
kongres, met een groeiende invloed. Dit in
tegenstelling tot de agrarische invloed in Ne
derland die immer kleiner wordt.
ten naar de bedrijfsgrootte van ieder individu.
Of die heffingen graag worden betaald, nee dat
geloof ik niet, want er is niemand in Nederland
die graag heffingen betaald alleen de pil wordt
echter minder bitter wanneer men precies weet
wat er met het geld voor goeds gedaan wordt.
't Moet me overigens ook van het hart dat bij
een eventueel samengaan de algemene organi
saties naar mijn mening danig uit moeten kij
ken anders zullen ze zonder twijfel het onder
spit delven. "De algemenen", als ik het zo maar
eens mag uitdrukken zijn bijna altijd de
meest objektieven. Zij achten de beste man op
de beste plaats een juist principe. Als ik het
zeggen mag dan is dit bij de anderen niet altijd
het geval. Wat ik wel wil adviseren is dat er
zoveel mogelijk samengewerkt moet worden
Persoonlijk ben ik van mening dat b.v. een man
als Koekoek meer schade aan het image van de
landbouw heeft gedaan dan wie ook. De
doorsnee stedeling vereenzelvigt hem immers
met de rest van de boeren, omdat hij onbewust
overkomt als dè vertegenwoordiger van de
boeren. Overigens heeft Koekoek ook wel
gunstige invloeden gehad op de C.L.O.'s. Boe
ren moeten niet te veel willen laten zien dat ze
"boer" zijn in de ongunstige zin van het woord.
Wie van de andere beroepsgoepen denkt over
igens dat zijn werk als onmisbaar of hoog
staand wordt beoordeeld? Weinig, dat kan ik U
wel verzekeren. Ik zou dit willen zeggen, meen
vooral niet dat er iemand tegen U is. De aan
dacht voor natuur en milieu hebben de aan
dacht van de buitenstaander meer gericht op
het platteland en dan moet ik wel beamen dat
vooral van milieuzijde men nooit eens iets wil
toegeven, en steeds streeft naar het onderste uit
de kan!
Hij is een Europa-kenner geworden als
geen ander. Een kennis die hij overweegt in te
zetten bij de tot standkoming van een europees
parlement in die zin dat hij daar best eens zit
ting in kan gaan nemen. Terwijl we dit gesprek
met mr. Schlingemann voeren valt langzaam
de winteravond over Goes. In zijn gezellige
woning wordt het licht ontstoken. Hij komt
aandragen met een paar glazen en een fles
jonge klare. We drinken een borrel terwijl hij
verder praat en vertelt, waarbij steeds duide
lijker wordt dat Schlingemann zijn ontwikkel
de talenten, nog lange tijd waardevol wil inzet
ten voor U en mij en ons allemaal.
12
