VOO It l)E
VltOIIW
Kerstmis 1978: Ik en jij, hoe leven wij?
Kerstmis
en dan
alleen....
Kerstgebeuren op de h
middelbare school
M et Kerstmis sta je even stil: het zijn dagen, die je
graag doorbrengt met mensen die je Hef zijn. Je bent
dankbaar voor wat je hebt (niet materialistisch be
doeld) of je bent verdrietig om wat je mist. Voor de
eerste groep zullen de Kerstdagen feestdagen zijn,
waarbij het niet moeilijk is een sfeer te scheppen, die
voor ieder prettig is. Maar de tweede groep heeft het
moeilijker. Als je het niet in je direkte omgeving hebt
meegemaakt, dan is het moeilijk voor te stellen, hoe
het is.
M aar dan is er de groep alleenstaanden, die niet op
kinderen kunnen terugvallen, die alleen op zichzelf
aangewezen zijn. Het gaat nu over een alleenstaande,
bejaarde dame, die lang zelfstandig gewoond heeft en
nu in een serviceflat is gaan wonen. Voor een buiten
staander woont ze mooi en heeft alles wat haar hartje
begeert. Maar praat eens met haar: door haar hoge
leeftijd zijn veel leeftijdgenoten en familie overleden,
waardoor de eenzaamheid steeds groter geworden is.
Toen ze nog goed ter been was, wandelde ze veel en
maakte 's zomers mooie vakantiereizen.
Kerstmis is een echt familiefeest. Vindt U ook niet? We
maken het gezellig met elkaar. Ons huis wordt versierd,
vrijwel elk gezin heeft een kerstboom of sparretakken in de
kamer. Kranten en tijdschriften geven tips om het nóg ge
noeglijkernóg gezelliger te maken. We halen ook extra
eten en drinken in huis, niet té veel, maar iets extraas hoort
erbij.
En zo vieren we dan van jongs af aan, de kerstdagen bij onze
ouders, onze schoonouders, onze kinderen. De lichtjes gaan
aan, we praten wat, we drinken wat en, we vinden het ge
zellig.
Zou iedereen zo kerstmis vieren?
De leden van de perskommissie van de bond van platte
landsvrouwen in Brabant en Zeeland, stelden zich die vraag
als uitgangspunt voor deze kerstpagina. Een vraag die aan
sluit bij het diskussie-onderwerp in de bond van dit seizoen:
ik en jij, hoe leven wij?
Op de landelijke bijeenkomst van de bond, eind november in
Utrecht, had mevrouw Iteke Weeda, sociologe, een gesprek
met vijf bondsleden over hun leven.
Als eerste brak de spits af Mevr. Els de Bruin. Op openhartige
wijze vertelde deze over de hoogte- en dieptepunten in haar
leven. 7 jaar geleden werd haar borst afgezet. Daaruit konklu-
deerde zij datje niet altijd direkt dood hoeft te gaan aan borst
kanker. Haar eerste kind werd doodgeboren. "Een vreselijke
ervaring, een levenloos kind ter wereld brengen." Enkele jaren
geleden is haar man overleden, met 3 kinderen bleef zij achter.
Heel moedig vertelde zij hoe zij al deze slagen te boven is
gekomen.
Hierna sprak Iteke met Ans Hovenkamp. Moeder van 3 kinde
ren. Vervolgens met Anke van Randwijk ook moeder van 3
kinderen. Zij is kort geleden gescheiden. Gelukkig niet verbit
terd achtergebleven. Dat geeft ook de spreuk weer die in haar
huis hangt: "Geluk is de kunst een boeket te maken van de
dingen waar je bij kunt!"
Als vierde was er Ans Voogd die ons een blik in haar leven gaf.
Zij heeft 2 kinderen, die al uit he-t huis zijn. Zij zet zich nu in ter
bevordering van de emancipatie.
Daarna kwam Ans van Vuren aan de beurt. Zij is niet getrouwd
en heeft op een geheel eigen manier inhoud aan haar leven
weten te geven.
Tot slot vertelde de diskussieleidster zelf iets over haar leven. Zij
was na eerst een harmonisch huwelijk gehad te hebben, uit
eindelijk toch gescheiden. Heeft 2 kinderen. Zij tracht nu de
positieve kanten van het leven te zien. Daar zij vond dat zij te
veel in de diverse levens die middag was beziggeweest, wilde zij
nu liever niet meer gaan generaliseren. Jammer was volgens
haar, dat de zaal niet mee kon praten. Graag had ze hieruit later
reakties: op papier.
Tot slot stelde zij met de vijf vrouwen nog: "De mens heeft
geborgenheid en veiligheid nodig, dat moet voor iedereen wel
verschrikkelijk anders zijn. De antwoorden waren inderdaad
verschillend. De één vond dat we de "uitdaging" harder nodig
hadden. De ander zag vertrouwen (geborgenheid) in God. Of in
't leven zoals het gegeven was.
Iteke Weeda eindigde met: "Dit onderwerp, "Ik en jij hoe-leven
wij" dat u nu het land ingooit, kan goed werk doen."
Hoe zouden deze bondsleden nu kerstmis vieren?
Of zij dat wel of niet in gezinsverband doen, is eigenlijk niet zo
belangrijk. Het gaat er meer om, of iedereen het naar zijn of
haar zin kan doen. En dan kan men eens stilstaan bij een on
derzoek dat uitgewezen heeft, dat 25% van de mensen in onze
samenleving zulke wezenlijke problemen heeft, dat van een
opgewekte, zorgeloze kerstviering geen sprake kan zijn. Wat te
denken van de gevolgen van de vele echtscheidingen (bij wie
zullen de kinderen de kerstdagen doorbrengen?) de vele ver
keersslachtoffers en zieken, de gehandicapten, de mensen in de
gevangenis, de ruim 200.000 werklozen en hun gezinnen.
Wat te denken van de feestelijke kerstvieringen waar hét uit de
hand loopt, vaak door te veel alkohol gebruik? Ook de sterk
toegenomen stijging van het alkoholgebruik laat volgens de
onderzoekers zien, dat er veel onvrede is bij mensen. Vier glazen
drank per dag is het maximum aan alkohol dat nog goed ver
werkt wordt door je lichaam. Velen zullen dit maximum niet
halen, maar hoeveel wel en hoeveel steeds meer? Problemen in
en buiten het gezin, problemen in de samenleving. Eens denken
aan elkaar, eens overwegen dat niet alles zo gelukkig is als bij
jezelf.
De kinderen kwamen
thuis met de volgende
"hartekreet": "Geef
ook iets aan "ande
ren"!
Steun de aktie van 't
Willem van Oranje-
College op 22 de
cember voor Bangla-
desj....
Sinds 6 jaar vindt op deze séhool jaarlijks een fancy-fair plaats.
Weken van tevoren zoeken een aantal leerlingen met een leraar
een projekt uit waar de bijeengeschraapte gelden van de op
brengst naar toe zullen gaan. Vorig jaar was dit doel: de vluch
telingen uit Oeganda. Dit jaar gaat het eindresultaat naar Eva
den Hartog, zij heeft zich al bijna twintig jaar volledig ingezet
voor de allerarmsten in Kongo, Calcutta, Vietnam en nu Bang-
ladesj.
Bangladesj is een land van ellende, ellende door ontzagwek
kende natuurrampen, ellende door honger, ellende door epide
mieën van typhus, pokken, cholera, ellende door korruptie, el
lende door... Wat moetje in zo'n land? Soms alleen de hand van
een stervende vasthouden. Eva den Hartog heeft dat gedaan.
Maar zij en alle anderen helpen daar, kunnen ook een andere
helpende hand bieden als wie die vullen!" Aldus de heer Ingelse
(docent) in zijn opwekkingskreet aan leerlingen, leraren en ou
ders. Eva den Hartog zelf kunnen wij zien op 22 december waar
ze een film over haar werk zal draaien. Dan kan iedereen ge
motiveerd zijn geld laten rollen.
De dag begint 's ochtend met de Kerstwijding voor alle leerlin
gen en docenten in de Oude Hervormde Kerk in Waalwijk.
Daarna wordt de fancy-fair georganiseerd. Jong en oud doet
vreselijk enthousiast mee. Diverse lokalen worden onderstebo
ven gehaald. De één is "omgeturnd" tot een donker theehuis (je
kunt beter spreken van een rokerig "theehol"!). De andere in
een zeer stille schaakruimte. In alle hoeken en gaten van de
gangen, overblijf-, kleedruimte enz. vind je standjes met bloe
men, oude boeken, kaarsen, pottenbakkersspul enz. Je kunt het
zo gek niet bedenken of ze maken er geld van, weer anderen
bakken taarten, cakes, poffertjes of mais. Het sist, het spettert en
het stinkt!!
Werkelijk iedereen is als een bezige bij druk in de weer iedereen
zo veel mogelijk geld uit de zakken te kloppen. En als u dan nog
weet dat de opbrengst ligt tussen de 4 k 5 duizend gulden! Dan
zult u het er ook wel mee eens zijn dat dit Kerstgebeuren op het
Willem van Oranje College in Waalwijk een dubbel en dwars
gebeuren is. L.S.
P.S. Wilt u iets meer weten over Eva den Hartog lees dan het
boek "Geen tijd om te bidden". Geschreven door Henry Maule.
onder redaktie van de Redaktiekommissie
Bond van Plattelandsvrouwen voor Zeeland
en Brabant
Redaktieadres: Mevr. A.W. de Jonge-Jansen,
Bosdijk 1, 4493 f*D Kamperland.
tel.:01107-610
emand, die me heel erg na staat, had haar man ver
loren. De kerstdagen naderden en haar getrouwde
kinderen vroegen haar te komen logeren. Tot hun
verwondering sloeg ze het aanbod af, ook zouden de
kinderen niet bij haar komen. Ze wilde alleen zijn, ze
kon het licht, de huiselijkheid en de warmte van deze
dagen niet verdragen. Ze dacht ook dat ze dit alleen
zijn wel aan kon, dat het haar goed zou doen. Nader
hand gaf ze toe, dat het niet verstandig geweest was.
Ze was heel erg eenzaam en verdrietig geweest. De
jaren daarna heeft ze het anders gedaan, wel naar de
kinderen of de kinderen bij haar. Maar het blijven
moeilijke dagen, waarbij het gemis altijd gevoeld
wordt. Gelukkig waren hier kinderen, die konden
zeggen: kom bij ons, we praten met elkaar en maken
het gezellig en je mag best een beetje verdrietig zijn.
De kerstdagen bracht ze
door in verschillende vor
mingsinstituten, waar
kerstvieringen voor alleen
staanden georganiseerd
werden, waar ze met veel
animo en inzet aan deelnam.
Haar woorden waren: "met Kerstmis moet je niemand
lastig vallen, dan heeft iedereen familie of kinderen
over de vloer, dan is er geen behoefte aan vreemden,
dan ben je op jezelf aangewezenDeze gedachte had
ze zich volkomen eigen gemaakt en daar hield ze zich
op bewonderenswaardige manier aan. Maar nu het
lopen en reizen moeilijker wordt, valt er enorm veel
weg. De zomervakanties zijn de laatste jaren at ver
vallen en nu haar kerstreisje ook. Er is weinig meer
waar ze naar uit kan zien of naar toe kan leven. En nu
verzuchtte ze: "dit jaar met Kerstmis drie zondagen
achter elkaar. Er zal geen eind aan komen!" Toen ik
het hoorde, werd ik er stil van. En hoeveel mensen
zullen er niet in die omstandigheden zijnWe kunnen
er eens over nadenken
En dan zijn er alleenstaande vrouwen, die de kerst
dagen weer heel anders doorbrengen. Tot nu toe had
den ze deze dagen ook altijd bij de kinderen doorge
bracht, dat was bijna een sleur gewordenEén van de
kinderen, die een gezin had, wist deze sleur op een
spontane manier te doorbreken. En wet zo: mam, je
komt al jaren bij ons met de Kerst en dat is gewoon
heerlijk, daar genieten we allemaal van, maar dit jaar
wilden we graag met de kinderen een weekje weg.
Wat zou je er van zeggen als jij deze dagen ook eens op
reis zou gaanEn gelijk met dit voorstel bracht ze
folders mee van reisbureua's met gezellige kerstrei-
zen. Er werd gezocht in de kennissenkring naar nog
een moeder in deze omstandigheden en met veel en
thousiasme werd het reisdoel vastgesteld en de voor
bereidingen getroffen. Voor mijn gevoel een prima
oplossing. De laatste jaren wordt er veel aandacht
besteed aan de speciale Kerstreizen en hiervan zullen
waarschijnlijk vooral alleenstaanden profiteren. De
motivatie om te boeken- zal bij veel deelnemers de
zelfde zijn; het zullen mensen zijn, die er het beste van
willen maken.
Een goed slot ook voor deze bijdrage: wat voor ons
allemaal geldt er het beste van willen maken!
4
