Oogst en veilingklaarmaken
van herfstprei
B ij het schrijven van dit verhaal schommelen
de preiprijzen rond 1,- per kg. De animo om
vlot te oogsten is dan ook zeker aanwezig. Toch
dient men er wel rekening mee te houden dat
het prijspeil de komende periode mede onder
druk van de grotere aanvoer, enige daling zal
ondergaan. Ervaringen uit het verleden hebben
geleerd, dat juist het lager worden van de prij
zen nogal eens de oorzaak is de oogst uit te
stellen. Elk jaar opnieuw zien wij laat in de
herfst nog een aantal overrijpe percelen staan.
De gedachte die hier achter schuilt is o.a.: het
gewas wordt steeds zwaarder, daardoor de
eventuele lagere prijzen kunnen worden ge-
kompenseerd. Niets is echter minder waar.
B elangrijke zaken bij het lichten van prei zijn
dat zowel trekker als de lichter een voldoende
N a het losrijden van de prei verdient het
E en veel omstreden punt is of de prei nu wel
of niet gewassen moet worden aangevoerd. Het
duidelijkst demonstreert zich door de verschil
len die hierin op de diverse veilingen bestaan.
Op enkele veilingen wordt overwegend het ge
wassen produkt aangevoerd, terwijl er ook vei
lingen zijn, waarbij alleen maar ongewassen
wordt aangevoerd. Als U vraagt waaraan de
voorkeur dient te worden gegeven, dan stellen
wij, dat het ongewassen produkt het meeste in
trek is. Dit laatste vooral, daar de houdbaar
heid van het produkt met wassen afneemt. Bij
dit al behoren echter wel enkele kanttekenin
gen. Prei ongewassen aangevoerd dient wel
praktische vrij te zijn van aanklevend zand.
Vooral als bij natte weersomstandigheden
moet worden geoogst is dit vaak onmogelijk.
Men is dan wel verplicht het produkt middels
wassen wat verder op te knappen. Over het
wassen van prei moeten wij helaas zeggen, dat
er eigenlijk nog steeds geen enkele goede me
thode bestaat. In de praktijk geschiedt het dan
ook op diverse manieren, zoals in een teil tot
het rechtstreeks afspuiten in de kist. Wat meer
uitgekirstalliseerde werkmethode in deze zou
zeker wenselijk zijn. Het best voldoet op dit
moment nog het afspuiten van de prei, nadat
deze in de kist is gelegd.
H et leeuwendeel van de prei wordt aange
voerd in meermalig fust. Afhankelijk van vei-
linggebied bestaat deze uit plastiek en of hou
ten kisten. Ofschoon dergelijk fust bij gebruik
steeds funktioneel is gebleken, waarbij tevens
een redelijke presentatie van het pïodukt werd
verkregen, zijn er toch ontwikkelingen gaande
die mogelijk om een bijsturing vragen. Bezien
we allereerst de afzet. Behoudens binnenland
wordt ook een belangrijk gedeelte van het
produkt afgezet in het buitenland. De voor ex
port bestemde prei wordt veelal door de ex
porteurs op de veilingen overgepakt in eenma
lige fust. Een handeling die bij rechtstreekse
aanvoer in dergelijk fust kan worden voorko
men, waardoor de slagvaardigheid kan toene
men. Vervolgens kan een goede aangepaste
verpakking aanleiding zijn tot een extra impuls
voor de afzet. We menen dan ook dat het van
het Centraal Bureau voor Tuinbouwveilingen
een goede greep is geweest het afgelopen sei
zoen de eenmalige verpakking in de vorm van 5
kg netverpakking te introduceren. Dit seizoen
zal hiermede proefgewijs door worden gegaan.
Belangrijk hierbij is de volledige medewerking
van U als preiteler.
Verwachte appeloogst 37%
groter dan vorig jaar
Varkensmest
A.J. van Oijen.
Oogst niet uitstellen.
In omloop zijn momenteel de zogenaamde
starre en bewegende lichters. De eerste omvat
een U-vormig mes, welke middels een trekker
ónder de wortels door wordt getrokken. Bij de
bewegende lichters gebeurt hetzelfde, behou
dens dat het mes een op en neergaande bewe
ging maakt. Door dit laatste wordt de prei
enigszins naar boven gedreven zodat het uit
trekken wat minder inspanning vraagt. Boven
dien vergt het minder trekkracht, waardoor de
bewegende lichter duidelijk enkele voordelen
heeft op de starre lichter.
Voldoende vrije hoogte en bladbeschermers.
Stel een oogst niet uit.
Goede bladbeschermers geven aanzienlijk minder schade.
Uitstellen van de oogst betekent vrijwel altijd
wat enerzijds aan kg wordt gewonnen, wordt
anderzijds dubbel en dwars toegegeven aan
afval ten gevolge van overrijpheid. Bovendien
vraagt het veilingklaarmaken van overrijpe
prei veel ekstra schoningsuren en het gaat ten
koste van de kwaliteit. Begin daarom tijdig met
de oogst van Uw herfstprei en maak hiermede
zeker wat haast zodra de eerste slijtage symp-
tonen aan het gewas verschijnen.
Lichters
H et rooien -gebeurt in de praktijk nog voor
een klein gedeelte met de spade, hetgeen erg
arbeidsintensief is. Bovendien is het vooral bij
de diep geplante prei een erg vermoeiend karwei.
Behoudens voor de kleine perceeltjes zoude
wij U dan ook willen adviseren een goede
prei-lichter aan te schaffen.
vrije hoogte hebben. Bij voorkeur geldt dat de
vrije hoogte voor beide minimaal 60 cm be
draagt. In de praktijk wordt hier nogal eens
tegen gezondigd. Lagere vrije hoogte betekent
namelijk meer kans op bladbeschadiging, het
geen bij het schonen slechts deels kan worden
weggewerkt. Vofdoet de trekker niet aan deze
eisen, stel het dan als voorwaarden bij even
tuele inruil. Ook diverse andere gewassen vra
gen een vrije hoogte van 60 cm. Ter voor
koming van bladbeschadiging door de wielen
van de trekker verdient het aanbeveling deze te
voorzien van zogenaamde bladbeschermers.
Op een aantal bedrijven wordt hiermede reeds
gewerkt. De aanschaffingskosten hiervan zijn
vrij gering en kunnen veelal door een plaatse
lijke smid worden gemaakt.
Even geduld
aanbeveling enkele uren met het uittrekken te
wachten. Het blad krijgt dan namelijk de gele
genheid wat te verflauwen, waardoor de kans
op breuk aanzienlijk afneemt. Bij het uittrek
ken dienen we de stam net boven de grond,
doch onder de bladeren vast te pakken. Hoger
vastpakken veroorzaakt belangrijk meer blad
beschadiging, hetgeen de zogenaamde kap
stokken oplevert. Met dit laatste wordt bedoeld
prei waarvan de buitenste bladeren half zijn
afgesneden.
Met of zonder wortels.
ij het schonen dienen uiteraard alle vuile
zieke en beschadigde bladéren zorgvuldig te
worden verwijderd. Afhankelijk van afzetge
bied mag met of zonder wortels worden aan
gevoerd. Bij presentatie met wortels zijn de
voorschriften dat deze maximaal 2 cm lang
mogen zijn. In de praktijk wordt hiervan nogal
eens afgeweken. Behoudens dat de lengte van
de wortels vaak veel langer is worden deze ook
dikwijls ongelijk afgesneden. Bekijk in deze
Uw eigen partij nog eens en snijdt zo nodig er
wat korter langs. Bij het aanvoeren zonder
wortels is het belangrijk dat het "leven" wordt
gespaard. We bedoelen hier natuurlijk dat be
halve de wortels ook nog flink door de stam
wordt gesneden. Dergelijke prei valt als het
ware uit elkaar, waardoor de marktwaarde
sterk afneemt. Voorkomen wordt dit door de
wortelvoet intakt te houden.
Wassen van prei.
Voorwaarde hierbij is echter wel dat de kist dan
geen gesloten bodem heeft, daar anders het
zand alleen maar naar de onderste laag wordt
gespoten. Bij prei in netverpakking werden af
gelopen seizoen goede ervaringen opgedaan
door met behulp van een slang als het ware
dwars door de zak heen te spuiten. Al het aan
klevende vuil werd op deze wijze goed verwij
derd. Opgemerkt moge nog worden dat ge
wassen prei winddroog dient te worden aange
voerd.
Verpakking
Met behulp van de slang kan het produkt goed
worden schoongemaakt
Perenproduktie iets groter dan in 1977
De oogst van appelen zal dit jaar rond 37% groter en de peren
produktie ongeveer 5% groter zijn dan vorig jaar.
Dit blijkt uit een landelijke indikatie, opgesteld door het C.B.S.
aan de hand van de tweede taxatie door de bedrijfstakdeskun
digen voor de fruitteelt van het ministerie van landbouw.
De verkregen informatie van de bedrijfstakdeskundigen wijst
op een iets grotere oogst, zowel van appelen als van peren, dan
werd verwacht bij de eerste indikatie die eind juni werd opge
steld.
Niettemin geven de bijgaande cijfers aan dat de oogst iets lager
zal uitkomen dan die vermeld bij de eerste indikatie. Dit wordt
veroorzaakt door een herziening (verlaging) van de produktie-
raming 1977, zowel van appelen als van peren. De produktie-
cijfers 1977 zijn n.l. de vergelijkingsbasis bij het opstellen van de
indikaties,
Appelen
Produktie Indikatie Handelsproduktie Indikatie
oogst 1977 aug. 1978 oogst 1977 aug. 1978
MLN KG
w.o.
Totaal
390
535
315
Golden Delicious
180
193
145
Cox's Orange P.
41
99
32
Schone v. Boskoop
66
105
53
James Grieve
22
35"
19
Jonathan
6
10
5
Peren
Totaal
w.o. Conference
Doyenne du Cornice
Legipont
Bonne Louise d'Avr.
Beurré Hardy
Clapp's Fav.
Stoofperen
De raming van de oogst van appelen 1977 dient als voorlopig te worden beschouwd omdat
nog zeer laat in 1978 appelen van de oogst 1977 zijn afgezet, waarvan de omvang nog niet
precies bekend is.
105
110
90
95
37,0
36,0
30,0
29,5
13,0
13,0
11,0
11,0
7,5
10,5
6,5
9,0
8,5
6,5
7,5
6,0
10,0
12,0
9,0
10,5
5,5
5,5
4,5
4,5
11,0
10,0
In België heeft men het plan opgevat overtollig
varkensmest naar Arabische landen te tran
sporteren om daar de woestijnen vruchtbaar te
maken. De mest kan niet restloos in de land
bouw worden gebruikt. Daarom heeft men de
mestexport naar het Midden-Oosten gepland.
Daartoe moet de overtollige mest eerst worden
verdund en dan in lege olietankers worden
overgeheveld. De tankers hoeven dan niet na
de lossing van de olie in België leeg terug te
keren of als ballast met zeewater te worden
gevuld. In het Midden-Oosten gearriveerd
moet de verdunde mest eerst worden ontwa
terd alvorens als een humuslaag over het zand
der woestijnen te worden "uitgesmeerd". Men
wil zo de verbouw van groenten en andere ge
wassen ter hand nemen. Alleen uit het distrikt
Oost-Vlaanderen rekent men in België met een
jaarlijkse export van niet minder dan 700.000
ton verdunde mest.
Consulentschap voor de Tuinbouw,
Tilburg.
T erwijl de laatste restjes zomerprei worden weggeoogst, is de ontwikkeling van de
herfstprei in volle gang. Vooral de vroege herfstprei vertoont inmiddels een redelijk
zware stand zodat de oogst hiervan weldra op gang gaat komen. Belangrijke zaken bij de
oogst zijn het tijdstip, de methode van rooien, het veilingklaarmaken en het verpakken.
Nog aan het begin van het preiseizoen willen we trachten wat nader op genoemde punten
in te gaan. zodat mogelijke tekortkomingen kunnen worden voorkomen.
17
