Maatregelen tegen
gele
roestbesmetting
seizoen 1979
De helft van de gele
roestbestrijding
in tarwe (78)
was onnodig!
i
C hemische bestrijding is goed mogelijkmaar relatief kostbaar. Er dient onderscheid gemaakt te
worden tussen de verschillende praktijkrassen. Bestrijding van gele roest in Arminda is altijd
overbodig, evenals in Manella. Bij de matig vatbare rassen zoals Caribo, Okapi en Anouska is in
het algemeen één bestrijding voldoende. Overtuig U eerst of de ziekte die U waarneemt inderdaad
gele roest is en of de aantasting zo hoog is dat bestrijding gewenst is; raadpleeg daarvoor zonodig
de landbouwvoorlichting.
I n tabel 1 wordt de mate van vatbaarheid van de praktijkrassen weergegeven. Bij de rassenkeuze
zou overwogen moeten worden dat kiezen voor een matig resistent of vatbaar ras een verhoogd
risiko voor de noodzaak van chemische bestrijding met zich meebrengt, zodat de geldswaarde van
de eindopbrengst gekorrigeerd dient te worden voor de kosten van eventuele chemische bestrij
ding. Rassenspreiding en laat zaaien dragen bij tot vermindering van de risiko's.
Het gele roest opsporingsprojekt (EPIPRE)
I n het recent verschenen gele roest bericht van de stichting Nederlands Graan Centrum
word melding gemaakt dat dit jaar zeker de helft van de bestrijding tegen gele roest
onnodig is gebleken.
**H. c t»A
Tabel 1. Mate van resistentie van de winter- en zomertarwerassen.
Fysio's
In het gele roest bericht van de stichting Nederlands Graan Centrum wordt melding
gemaakt van het feit dat het Lely fysio dat in 1977 voor het eerst massaal optrad helaas
niet het enige is wat de tarweteler nog te wachten staat. Er moet rekening worden
gehouden met een verdere aanslag op de resistente rassen. De weersgesteldheid in de
zomer van 1978 is tot nog toe gunstig geweest voor het overleven van de gele roest.
Er zijn een drietal maatregelen mogelijk om de kans op opbrengstverliezen ten gevolge
van gele roest in de toekomst te verkleinen.
Rassenkeuze
Rassenmengsels
D e teelt van rassenmengsels wordt aanbevolen als een goedkope maatregel ter voorkoming van
opbrengstderving door gele roest.
De keuze van de komponenten geschiedt op basis van vatbaarheid van de rassen voor de
verschillende fysio's. Mengen heeft alleen zin als de verschillende komponenten niet vatbaar zijn
voor dezelfde fysio's. De mengkombinaties ter voorkoming van sterke aantastingen door gele
roest worden weergegeven in tabel 2.
In tegenstelling tot het advies uit Gele-roest-bericht no. 20 wordt nu geadviseerd het ras Arminda
niet te mengen met vatbare rassen als Lely en Clement omdat gebleken is dat de grote vatbaarheid
van Arminda in het kiemplantstadium het mengeffekt goeddeels teniet kan doen.
Uiterst belangrijk is het goed mengen van het zaad. Dit dient te geschieden vóórdat het zaad in de
zaaimachine gebracht wordt.
ON
r—
c
oo
NO
CCS
U
NO 'o
co
104E41
'Caribo
co
a>
C/3
3
co -o
5
2
'Lely'
5
r4
co
<N
u
U
5
oo
O
J
5
O
C
Ml CCS
Wintertarwe
Arminda 1)
Nautica
Anouska
Manella
Okapi
Caribo
Cyrano
Adamant
Norda
Clement
':3C4-
Lely
-
-
Zomertarwe
Melchior
Bastion
Toro
Kaspar
Adonis
Sicco
Selpek
-
zeer weinig vatbaar
weinig vatbaar
matig vatbaar
vatbaar
zeer vatbaar
1) in kiemplantstadium vatbaar
Er moet voor gewaarschuwd worden, dat overwegingen van landbouwkundige aard zoals bij
voorbeeld vroegheid, stikstofbehoefte, bakkwaliteit, grondsoort en de gevoeligheid voor on-
kruidbestrijding het aantal aangegeven kombinaties beperkt. Raadpleeg daarvoor en voor de
problemen die zich bij het verkrijgen van de rassenmengsels voordoen de Rijkslandbouwvoor-
lichtingsdienst en/of de Rassenlijst.
Chemische bestrijding
Tabel 2. Mengkombinaties ter voorkoming van sterke aantastingen door gele roest op wintertarwe.
Door het Nederlands Graan Centrum is een speciaal gele roest opsporingspro
jekt opgericht (EPIPRE). Hierbij waren het afgelopen seizoen meer dan 400
percelen bij betrokken. Hierdoor was het mogelijk om een goede indruk te
verkrijgen van de verspreiding van de gele roest, de eerste meldingen dateren al
van eind april. Tot 29 mei werden er 37 gele roest meldingen geregistreerd. Dit
liep op tot 80 medio juni (ruim 20% van alle percelen).
Het onderscheid tussen lichte en zware aantastingen was niet mogelijk omdat in
de meeste gevallen het middel Bayleton al vroegtijdig is toegepast.
Het projekt EPIPRE zal in het seizoen 1978/1979 in iets gewijzigde vorm
voortgezet worden. De deelnemers aan het projekt zullen weer direkt perceels
gebonden adviezen ontvangen terwijl tussentijds overzichten ter beschikking
komen voor de landbouwvoorlichting ten dienste van de algemene praktijkvoor
lichting.
«j
-o
c
'i
t-
3
cc!'
Z
ccs
44
C/3
3
O
c
e
cd
2
O
cd
44
O
c
Q
O
CCS
.JD
Ui
c
ecS
i—
B
CCS
cd
TJ
u
u
-+-
4.
1
"O
U
O
z
E
4>
U
O
-
Arminda 2)
Nautica
Anouska
Manella
Okapi
Caribo
Cyrano
Adamant
Norda
Clement
Lely
mengen is zinvol
mengen heeft een positief noch negatief effekt
niet mengen
1) alleen mengen in de verhouding 1 2 of minder
2) het mengeffekt wordt sterk beïnvloed door de jeugdvatbaarheid van Arminda.
Vooraf kontroleren en dan pas spuiten!
Daarvoor zijn drie oorzaken aan te wijzen:
a. Allereerst blijkt dat de meerderheid van de tarwetelers niet met zekerheid de symptomen van
de gele roest kan onderscheiden en veelal in geval van twijfel overgaat tot bestrijding zonder
eerst de landbouwvoorlichting te raadplegen.
b. Vervolgens wordt er onvoldoende rekening gehouden met rasverschillen. Bestrijding van gele
roest op rassen als Arminda, Nautica en Manella is op grote schaal uitgevoerd en in alle
gevallen volstrekt overbodig.
c. Ten derde is in vele gevallen ten onrechte tot bestrijding overgegaan door ondeskundige
adviezen van de bestrijdingsmiddelenhandel.
Valse voorstelling
O pmerkelijk is ook dat door verschilkende niet-ambtelijke instanties gesuggereerd werd dat
preventief spuiten tegen roest een aanbevelingswaardige maatregel zou zijn. te beschouwen als
een verzekeringspremie. Deze ontwikkeling is bijzonder bedenkelijk en zeer zeker niet in het
belang van de tarweteler. In het algemeen zal preventief spuiten namelijk niet betalen. Veel beter
is het om regelmatig de percelen te inspekteren en pas na aantréffen van de ziekte, zonodig in
overleg met de landbouwvoorlichting, tot bestrijding over te gaan. Daarmee verkrijgt men een
verzekering die even goed is voor minder dan de helft van de premie.
8
C'fcu -
'M r>i CCV,
