E r moet worden bekeken hoe de stoppel zal
worden benut. Een goed geslaagde groenbe
mester kan het onkruid onderdrukken maar
een slecht de grond bedekkend gewas geeft het
onkruid extra kansen waarvan soms nog ja
renlang de nasleep merkbaar is. Sommige
wortelonkruiden kunnen het best worden be
streden in een vroege stoppel, zoals van vlas,
graszaad en koolzaad. Dit kan zowel chemisch
als mechanisch. De bestrijding van klein hoef
blad heeft in juli - augustus veel beter resultaat
dan in september - oktober.
N a ongeveer twee weken gaan de kalveren
naar de opfokstal met groepshuisvesting van 5
a 10 stuks in door hekwerk gescheiden afde
lingen. De groepsboxen kunnen met of zonder
houten roostervloer uitgevoerd zijn. Een goede
gierafvoer bevordert de hygiëne in de stal door
een droge ligplaats. Ruwvoer, krachtvoer en
drinkwater moeten gemakkelijk opneembaar
zijn. Door de voerbak in hoogte verstelbaar te
maken, kunnen de kalveren op jonge en latere
leeftijd gemakkelik over voer beschikken.
Het uitmesten van groepsboxen vraagt door
strogebruik in de boxen veel arbeid.
D it gewas is nu flink aan de groei. Het heeft
na een moeilijke start geprofiteerd van de re
gen van eind juni en begin juli. Knolselde ij
voelt zich altijd het beste thuis in een koele,
vochtige zomer. Een nevenvoordeel daarvan is
dat dan ook de activiteit van de bladluizen on
derdrukt wordt, zodat het selderijmozaiekvirus
minder kans krijgt.
D e ingezaaide groenbemestingsgewassen
onder dekvrucht lijken op veel percelen rede
lijk goed geslaagd te zijn. Gras dient direct na
de oogst van de dekvrucht 40-60 kg N/ha te
krijgen. Dit is onder normale omstandigheden
voldoende om een goed gewas voor groen be
mesting te krijgen. Een niet al te overdadige
bovengrondse massa en een gewas met een zo
groot mogelijke beworteling is gewenst. Dit
komt de stabiliteit van de grond na het ploegen
op wintervoor ten goede.
Veehouderij
T n de maand augustus kan nog heel wat stik
stof rendabel worden gemaakt voor een hogere
grasopbrengst. Voor beweiden wordt 40-60 kg
N per ha gestrooid en voor maaien 80 kg N per
ha. Men dient wel rekening te houden met de
zwaarte van de vorige snede en met de eerder
gestrooide stikstof. Er kan nog nawerking van
eerder gegeven stikstof optreden. Voor een
snelle hergroei is het aan te bevelen steeds de
stikstof zo snel mogelijk na het weiden of
maaien te strooien.
V oor kortdurende kunstweiden, die vooral
gebruikt worden om te maaien voor voor-
droogkuil of hooi is Italiaans raaigras een zeer
geschikt gewas. Italiaans voldoet het beste bij
najaarsinzaai. Het kan door de vroege eerste
snede een hogere opbrengst geven dan Engels
raaigras. Tijdig inzaaien van Italiaans raaigras
heeft vele voordelen om een zo hoog mogelijke
opbrengst te krijgen. Bij gunstig weer kan in het
najaar nog een tweede snede worden gewon
nen.
D e laatste jaren is de gemiddelde sterfte on
der de kalveren 10 12% (doodgeboren kalve
ren inbegrepen). Dit is een hoog percentage!
Daar dit veel schade geeft is het de moeite
waard om te trachten dit percentage te verla
gen. De huisvesting speelt daarbij een belang
rijke rol. De noodzakelijke investeringen in een
goede huisvesting zijn daarom economisch al
gauw verantwoord.
D it is de stal waar dieren vlak na de geboorte
kunnen worden ondergebracht. De afkalfstal
van de melkkoeien moet liefst dicht bij de op
vangstal worden gesitueerd. De opvangstal
moet een aparte, geïsoleerde ruimte zijn,
waarin een goede controle, hygiëne en klimaa
tregeling uitvoerbaar zijn. Door de dieren in
dividueel in boxen te huisvesten, wordt het el
kaar belikken, bezuigen en besmetten zoveel
mogelijk beperkt. De eenlingboxen moeten
gemakkelijk gereinigd en ontsmet kunnen
worden. Een goede gierafvoer en een gladde
wandafwerking bevorderen de reiniging.
D e oudere kalveren (vanaf 8 weken) kunnen
in een afgesloten of een aan één zijde open
loopstal worden ondergebracht. Een dergelijke
loopstal vraagt veel strooisel en veel arbeid bij
het uitmesten.
Knolselderij
Groenbemesters
Onkruidbestrijding
in de stoppel
Grondontsmetting
De regen van de afgelopen periode heeft de grasgroei sterk bevorderd. Op
veel percelen zal het gras niet vers benut kunnen worden door het vee. Er
zal dus nog gelegenheid zijn om wat wintervoer te winnen. Beter is tijdig te
maaien voor hooi of kuilvoer dan de dieren in te lang gras te laten lopen,
waardoor een groot gedeelte voer verloren gaat en het grasbestand teveel
te lijden heeft. Indien de zode ook van vorige jaren ernstig geleden heeft,
kan worden overwogen om het grasland opnieuw in te zaaien ofwel door te
zaaien. De maanden augustus en september zijn daarvoor het beste. Streef
in ieder geval naar een goed grasbestand om een optimale produktie te
kunnen bereiken.
N Strooien op grasland
Inzaai van Italiaans raaigras
of kortdurende kunstwei
Huisvesting van kalveren
De opvangstal
De opfokstal
De stal voor oudere dieren
Schapen
Wanneer de uien zijn bestemd voor langere
bewaring, b.v. tot na januari, kan het tijdstip
van uitwendige spruitvorming worden verlaat
door een bespuiting van maleine hydrazide. De
dosering is 2,5 kg actieve stof per ha in mini
maal 500 ltr water. Wat uitvloeier toevoegen
kan het effect verhogen. Men moet spuiten als
het vroegst gestreken loof nog groen is. Het
beste resultaat is te verwachten op een regel
matig goed gezond gewas.
De laatste tijd zijn er berichten die erop duiden
dat men met bovengenoemd middel behan
delde uien niet meer koopt voor bepaalde lan
den. Duidelijkheid hierover is wel gewenst.
Naast maleine hydrazide is nu ook het middel
Ethrel toegelaten voor spruitremming in uien
in een dosering van 3 ltr/ha. Dit lijkt dan toch
wel een dure behandeling te werden 2 ct per
kg).
In augustus kan het gewas aangetast worden
door bladvlekkenziekte. Onder vochtige om
standigheden moet hiertegen om de 14'dagen
gespoten worden met een maneb-tin bevattend
middel. Bij droog weer kan deze termijn wat
langer genomen worden. In deze maand kan
ook aantasting door wantsen schade doen.
Hiertegen zal men voorbehoedend moeten
spuiten met Undeen of dimothoaat. Deze be
spuiting moet tot eind september elke 14 dagen
worden herhaald.
Om boriumgebrek te voorkomen kan gespoten
worden met Maneltra-Borium (2 kg/ha). Als
het erg droog blijft moet eind augustus/begin
september deze bespuiting nog een keer her
haald worden.
In de vrijgekomen stoppel kunnen voor groen-
bemesting nog diverse gewassen worden inge
zaaid. Tot omstreeks 10 augustus kunnen wik
ken worden ingezaaid tegen 100 kg zaaizaad
per ha, kosten 110,— -ƒ 150,— afhankelijk
van de soort. Ook Alexandrijnse klaver kan tot
omstreeks deze tijd worden gezaaid tegen 30-40
kg zaaizaad/ha, bij voorkeur een éénsnedig
ras, kosten 4,25/kg.
Italiaans raaigras kan tot omstreeks 20 augus
tus worden gezaaid tegen 35 kg/ha, kosten
2,25/kg, Westerwolds raaigras de gehele
maand augustus, 50 kg zaaizaad/ha, kosten
3,— /kg. Van beide rassen bij voorkeur een
tetraploïde selectie kiezen en 60 kg N/ha
strooien. Vooral voor late zaai is ook bladra-
menas een goede mogelijkheid. Zaaizaadhoe-
veelheid 20 kg/ha a f4,25/kg en 90 kg
N/ha geven. In de graszaadstoppel worden
veelal wikken gezaaid. Dit is een zeer goede
combinatie. Het wikkenzaad kan bij de tweede
maal frezen worden ingewerkt. Eventueel kan
vóór de inzaai van een groenbemester drijfmest
worden uitgereden. Dit dient direct te worden
ondergewerkt vooral in verband met stankver
spreiding.
Bij de graanoogst kan men reeds rekening
houden met de verdere behandeling van de
stoppel. Zo kan men op plaatsen waar veel
wortelonkruid voorkomt, bijvoorbeeld op
stroken langs de sloten, een hoge stoppel laten
staan. Dit geldt ook bij de aanwezigheid van
aardappelopslag.
De hergroei van onkruid resp. aardappelopslag
gaat dan vlugger, zodat er vroeg een voldoende
bladmassa aanwezig is om een goed resultaat te
verkrijgen van een bespuiting met Round Up
e.d.
O ok moet in overweging worden genomen of
een grondontsmetting tegen aaltjes noodzake
lijk is. Dan is juist een vroege schone stoppel
veel waard, maar men dient dan ook bij de
grondbewerking van begin af aan rekening te
houden met de eis van een goed te verkruime
len, fijne bovenlaag. Dit met het oog op een
goede afdichting van de bovenlaag bij het
ontsmetten. Heeft men na de oogst meteen een
te diepe grondbewerking uitgevoerd dan is die
fijne bovenlaag zelden meer tot stand te bren
gen.
Het zal duidelijk zijn dat na graan de stoppels
eveneens een belemmering vormen voor een
ideale bovenlaag. Men zou in zo'n geval juist
erg kort moeten maaien. In een stoppel met een
grasgroenbemester is het goed mogelijk als
wijze van ontsmetten een onderdoorbehande
ling uit te voeren. Men slaat dan twee vliegen in
één klap: de organische stofvoorziening en de
aaltjesbestrijding.
V v ~"-V
Het is nu nog de tijd om de veestalling te vernieuwen of aan te passen.
Om een zo hoog mogelijke produktie van het
grasland te verkrijgen, zullen de volgende re
gels in acht genomen moeten worden:
Het vee bij voorkeur inscharen in gras dat
niet langer is dan 12 a 15 cm;
Maaien bij een opbrengst van ten hoogste 3
a 4000 kg droge stof per ha;
- Niet te kort maaien (5 a 6 cm stoppelleng
te);
- Een korte veldperiode aanhouden bij in
kuilen of hooien.
In het volgende voorjaar heeft een goed ont
wikkeld gewas een grote voorsprong op een in
het voorjaar ingezaaid gewas. Is Italiaans raai-
Een goede groenbemester is broodnodig.
gras voor de winter te weinig ontwikkeld, dan is
het risico van uitvriezen groter en zal in het
voorjaar het gewas moeilijker op gang komen.
De hoeveelheid zaaizaad is 30 a 35 kg per ha.
Een goed geslaagd gewas kan kweek onder
drukken. Italiaans raaigras kan ten opzichte
van Engels raaigras minder goed tegen ver
trappen (gemengd gebruik weiden - maaien)
en is gevoeliger voor het berijden met zware
machines.
Verder is Italiaans raaigras gevoelig voor het
lang laten liggen van het gemaaide gras en voor
kort maaien. Dit geldt voor de tetraploïde ras
sen nog iets meer dan voor de diploïde rassen.
Voor gemengd gebruik voldoet Engels raaigras
beter dan Italiaans raaigras o.a. door de beter
zodevorming.
Enkele veehouders hebben goede ervaringen
met de mengsels BG 3 en BG 2. Zaaien in
augustus is de beste tijd om het volgend jaar
een flinke opbrengst te halen.
Er is nu nog gelegenheid plannen te maken en
de nodige bouwactiviteiten te ontwikkelen om
de kalverhuisvesting te verbeteren. In de ko
mende winter, als er weer een groot aantal
kalveren onder dak moeten, kan de zaak dan
weer in orde zijn.
De huisvesting dient zodanig te zijn dat het dier
goed kan functioneren in al zijn levensverrich
tingen.
Voorts moet de inrichting zo zijn, dat ziekten
worden voorkomen of effektief kunnen wor
den bestreden. Om de besmettingskansen te
beperken is het het beste om de kalveren in
leeftijdsgroepen in te delen en in aparte afde
lingen onder te brengen.
Voor elke huisvestingsvorm geldt, dat de die
ren. steeds moeten kunnen beschikken over
een droge, tochtvrije plaats. De volgende stal
len zijn te onderscheiden:
- De opvangstal (0-2 weken, eventueel tot 8
weken);
- De opfokstal (2-8 weken);
- De stal voor oudere kalveren (vanaf 8 we
ken).
Als de stal is aangepast kan echter ook van een
trekker met voorlader gebruik worden ge
maakt.
Het is van belang dat zowel de eerste opvang
ruimte als de opfokstal wat overcapaciteit
hebben, zedat het mogelijk is de boxen en
hokken van tijd tot tijd goed te reinigen, te
ontsmetten en enige tijd leeg te laten staan.
Een andere mogelijkheid is de kalveren in een,
aan de voorgangzijde open, ligboxenstal onder
te brengen. Een verharde loop- eetruimte kan
met een dichte vloer worden uitgevoerd, waar
van de mest gemakkelijk afgeschoven kan
worden. Voor de hygiëne is een roostervloer
gunstiger. Deze vraagt ook minder arbeid.
Bij gebruik van ligboxen is het wel eens wat
moeilijker de lengte en breedte van de boxen
aan te passen aan de snelle cntwikkeling van de
dieren, vooral op jonge leeftijd. Op oudere
leeftijd kan meer een vaste maat worden aan
gehouden.
Kalveren kunnen vanaf een leeftijd van 2 a 3
maanden zonder bezwaar in een roostervloer-
stal worden gehuisvest. Dit geldt zowel voor
opfokkalveren als voor dieren die bestemd zijn
voor de vleesproduktie. Een roostervloer
vraagt minder vierkante meters dan een lig
boxenstal en is daardoor goedkoper te bouwen.
Bij een juiste veebezetting blijven de dieren
op een roostervloer goed schoon.
Inlichtingen over indeling, afmetingen alsmede
tekeningen van jongveestallen zijn te verkrij
gen bij Uw bedrijfsvoorlichter.
B innenkort is het weer tijd voor selectie in de
schapenstal.
Oudere ooien die niet meer voldoen worden
opgeruimd. Daarbij zal onder andere gelet
moeten worden op vruchtbaarheid, moederei
genschappen en beenwerk. Onder de ooilam
meren zal de nieuwe aanfok moeten worden
gezocht. Daarbij zal men ook weer moeten let
ten op de vruchtbaarheid: ze moeten geboren
zijn als twee- of drieling. Verder is de ontwik
keling van groot belang. Er moet een goed
groei vermogen in het dier aanwezig zijn.
Het wordt ook tijd om uit te gaan zien naar een
dekram. Men zal moeten bedenken dat de
kwaliteit van de lammeren voor de helft door
de ram wordt bepaald. De nodige zorg beste
den aan het uitzoeken van een ram wordt dus
goed beloond. De punten die gelden bij het
selecteren va; de ooilammeren gelden in ver
sterkte mate bij de selectie va de ram. Daarom
moet men extra letten op de vruchtbaarheid
van de moeder. Ook bouw, ontwikkeling en
bevleesdheid van het dier zelf zijn vanzelf
sprekend bijzonder belangrijk.
Een oudere ram is veelal duurder in aanschaf,
maar het voordeel daarvan is dat men de af
stammelingen kan zien. Ook kan informatie
verkregn worden over het aantal dieren dat
drachtig is geworden van deze ram.
13
