w e rijden weer een ander gebied binnen,
ditmaal de afdeling Oudelande waar de heer
Mesu voorzitter is. Het blijkt al heel vlug dat hij
gezegend is met een enorme hoeveelheid pa
rate kennis over de historische ontwikkeling
van de streek. Dat is uiterst interessant. Hij
vertelt met het grootste gemak over inpolde
ringen en doorbraken die vijf, zes, zeven hon
derd jaar geleden plaats vonden. Sommigen
zouden er niet eens verbaasd over zijn geweest
wanneer de heer Mesu ook nog erbij verteld
had, op welke dag en wat voor uur die door
braak of inpoldering precies zijn beslag kreeg.
Nou ja je moet toch wat over je streek vertellen,
zegt hij. de verkaveling is hier al lang geleden
uitgevoerd, en daarover is niet zo veel nieuws
meer te zeggen. Hij weet zijn gehoor in de bus
te boeien.
D e rit hobbelt nu een stuk langs een onver
harde dijk. Maar ineens beduidt de achter ons
rijdende bus dat we stoppen moeten. Er wordt
zorgelijk gekeken naar de achterkant van de
bus. Alle olie loopt er uit, roept iemand. Dat is
zo en de chauffeur kan niet verder. Uitstappen
heren, 't Is niet erg zegt de heer Mesu, we zijn er
bijna. Een paar ondernemende lieden nemen
dat letterlijk en beginnen te lopen naar het
bedrijf van de heer Mesu waar een rustpauze is
gepland. Anderen, de meesten zien het niet
zitten, met dit hete weer om te lopen en zoeken
een plaatsje in de andere bus. Intussen is de
stemming vrolijk, een kapotte bus is tenslotte
ook geen been af.
T och wordt het wel warm in de toeringcar, nu
met een dubbele bezetting. Gelukkig zijn we
snel op de plaats van bestemming, het schitte
rende bedrijf "het hof van Dierik". Een vreemd
bedrijf want je ziet direkt dat hier iets bijzon
ders aan de hand is. Een typische bouwstijl,
groot en uit een gulle beurs neergezet. Alles is
omgeven, beschermd en verscholen door hoog
geboomte. Linden, kastanjes en eiken, die ja
ren en jaren oud zijn. De koelte van de scha
duw. doet weldadig aan wanneer de bus onder
de formidabele kastanjes van de oprijlaan tot
stilstand komt. Er gaat een goedkeurend ge
mompel door de bus.
A chter lange tafels staan de dames gereed
H et huis en de schuren werden in 1920 ge
bouwd voor een welgestelde familie, die een
bekend architekt opdracht had gegeven voor
een speciaal ontwerp, waarin naast het moder
ne van die tijd ook het Zeeuwse karakter van de
bestaande bouw tot uiting moest komen. Het
werd in daggeld gebouwd en het kostte een
vermogen. De tijden zijn veranderd en de heer
Mesu vertelde dat b.v. een schilderbeurt nu
rond de 35.000 gulden zou gaan kosten. Aan
zo'n oud bedrijf valt ook heel wat te schilderen.
Gelukkig hebben we hier toch al met al een vrij
ongeschonden landschap overgehouden, zei
Mesu. Ook de hoogspanningslijnen zijn hier
weggebleven, zeer tot genoegen van een kennis
van me, die fel met mij heeft gestreden tegen
die masten hier. Toen ik hem vroeg waarom hij
dat deed, want hij woonde hier toch niet in de
buurt, vertrouwde hij me toe dat hij langs die
bepaalde dijk waar die masten zouden komen,
hij destijds zijn vrouw had ontmoet. Ieder jaar
ging hij daar nog terug naar toe. Het zou een
verstoring van de vreugde zijn geweest als daar
nog zo'n mast bij zou hebben gestaan.
D e Kring West-Zuid Beveland bestaat uit 9 afdelingen en omvat de gemeenten
Borssele en Goes
H et bedrijf werd gesticht met 8 ha oude
boomgaard. Niet dat de eigenaar geen land
bouwgrond genoeg had. Dat wel, maar hij wil
de niet de pachters last bezorgen. Wel kocht hij
zo links en rechts grond bij. Zodoende groeide
het bedrijf tot ongeveer 56 ha. In vroeger tijden
lag dat overal verspreid, 't Vroeg enorm veel
werk. De boerenknechts die toen op zondag
thuiswacht hadden en dan met zijn tweeën
overal voor moesten zorgen, liepen zich de hele
dag bijna de benen uit het lijf.
D e bus is inmiddels gerepareerd en we gaan
nu verder langs een gedeelte waarbij we een
kijkje kunnen nemen op de Westerschelde. We
worden op de hoogte gebracht van interessante
details, zoals het feit dat men vroeger een lin
deboom op de bocht van een dijk plantte met
het doel dat de wortels de grond beter bijeen
hielden. Zo vertelde Mesu dat Borssele door de
bekende waterbouwkundige en wetenschaps
man Simon Stevens helemaal mathematisch
werd ontworpen, vandaar die rechte wegen,
een unikum voor die tijd. De zeeschepen glij
den voorbij op de Schelde, 't Water lijkt ver
weg en zo vreedzaam, 't Kan ook anders ge
tuige het verhaal van die dijkdoorbraak waar
bij ineens het hele woonhuis van een boerderij
werd weggespoeld. Als dooreen wonder werden
de bewoners gespaard. Overigens zijn de dijken
en de vliedbergen (vluchtheuvels) die we zien
gedurende de rit steeds een duidelijke aanwij
zing geweest van de strijd tegen het water.
Historie
Met pech in de polder
Te gast bij de fam. Mesu
Verwennerij
Voor 35.000 gulden
schilderwerk
Korte beschrijving van het gebied omvattende de
Kring West-Zuid-Beveland der Z.L.M.
Uitstekend gastheer
Vreedzaam water?
Een industriële puist
De ledenraders werden hartelijk ontvangen door mevr. Mesu en een aantal enthousiaste andere
Z.L.M. vrouwen.
Ondertussen horen we ook dat steeds meer
boeren de dijken gebruiken voor het houden
van schapen, waardoor ook afrastering nood
zakelijk is. Een paar zéér opmerkzame passa
giers is het opgevallen dat er een aardig Zeeuws
meisje aan het wieden is in een enorm blok
snijmais. 't Is zonde zo'n kind, en dan met die
hitte. Ze heeft er weinig last van zo te zien uit de
verte, want ze is luchtig genoeg gekleed, en dat
valt ook op.
De mendeuren van de grote schuur staan wa
genwijd open, en voor de schuur staat een rijtje
vriendelijke dames gereed om al die hoofd
bestuurders en ledenraders te verwelkomen.
De heer Mesu blijkt, het met zijn vrouw en de
vrouwen van andere Z.L.M.-ers uitstekend
voor elkaar te hebben. Wat een ontvangst, zo
goed en zo uitstekend verzorgd en ook zo op
het juiste tijdstip want iedereen is verdroogd
door de dorst. Maar wie hier met dorst vandaan
gaat die heeft het wel aan zichzelf te wijten. Er
is voor alles gezorgd.
om de drankjes en de hapjes te verzorgen. Het
lijkt wel of men het meer gedaan heeft. Er
hangt zelfs aan een balk een lijstje met daarop
geschreven wat er allemaal te drinken is. 't Is
een lange lijst. Kiezen maar. Het bier is heerlijk
koel. We worden verwend. In de schuur op de
deel heeft men kisten gestapeld met daarover
heen een schone zak. Je kunt er op gaan zitten
en wat rusten. De heer Mesu vertelt met plezier
over zijn bedrijf dat hij helemaal niks bijzon
ders noemt. Bovendien ik ben als het er op aan
komt van nature een individualist en een man
van traditie. Je moet bij mij geen grote samen
werkingsverbanden of zeer moderne teeltmet
hoden zoeken. Daarenboven, ik heb geen op
volger, dus ik ben bezig aan de afbouw van
mijn bedrijf. Eigenlijk zou ik zeggen datje bij
mij dan wel kunt leren hoe het niet moet,
grapte hij. Schromelijk overdreven natuurlijk,
want de heer Mesu bleek alles prima voor el
kaar te hebben. Het bedrijf waaraan een enorm
onderhoud is zag er tot in de puntjes verzorgd
uit. De uitgestrekte tuinen met het vele gazon
mochten gezien worden. Dat deed ook ieder
een, want na het biertje was een wandeling
rond de bedrijfsgebouwen een aangename be
zigheid.
We treffen er een verscheidenheid aan van hoofdzakelijk akkerbouw, met daarnaast
veehouderij, fruitteelt en tuinbouw.
In het gebied zijn de laatste jaren veel veranderingen opgetreden. Op het gebied van
de landbouw zijn er her- en ruilverkavelingen uitgevoerd o.a. in de Zak van Zuid-
Beveland, de Poel-Heinkenszand. In een gedeelte van het werkgebied is de ruilver
kaveling Kapelle-Wemeldinge in uitvoeringterwijl Wolphaartsdijk in voorbereiding
is. Momenteel vindt de definitieve toedeling plaats.
Er worden 55 bedrijven vergroot, voor fruitteeltbedrijven tot 10 ha, voor gemengde
bedrijven tot 25 ha, voor akkerbouwbedrijven tot 30 ha.
De plaatselijke kommissie heeft 647 ha eigendomsrecht en 173 ha pacht beschikbaar,
die gedeeltelijk gebruikt kan worden voor bedrijfsvergroting.
De Kring omvat een gebied waar Landbouwindustrie en Rekreatie de pijlers vormen
van de welvaart met een landschappelijk mooie aankleding.
Vroeger was er veel grasland in de oude kernen, dit is o.a. door middel van de
ruilverkaveling omgezet in bouwland.
De melktank deed haar intrede, wat mede een aanleiding was dat velen er toe
overgingen hun melkveestapel af te stoten.
Er zijn veel oude boomgaarden gerooid en nieuwe aangeplantDe niet aan de grond
gebonden produkten komen in het gebied niet veel voor, maar waar ze zijn floreren ze
goed.
De akkerbouw is sterk gemechaniseerd en er ontstaan steeds meer samenwerkings
vormen tussen boeren en met loonwerkers
De industriële ontwikkeling in Zeeland heeft voor een groot gedeelte plaatsgevonden
binnen deze Kring, o.a. kwam er de olieraffinaderij Total, de aiuminiumfabriek
Pechiney en de chemische fabriek Hoechst.
Verder treffen we er aan de kerncentrale Borssele, waar tevens de konveniionele
centrale is gevestigd.
Dat deze ontwikkeling ook de landbouw voor vele problemen heeft gesteld is begrij
pelijk, doch vele zijn in goed overleg opgelost.
De rekreatie heeft zich ontwikkeld in het Veerse Meer, hier verrezen campings en
jachthavens.
De Zak van Zuid-Beveland en de Poel is één van de mooiste landschappelijke
gebieden van onze Kring.
We treffen er een open landschap met veel beplante dijken, verder bomen en heggen.
Het is dan ook één van de eerste gebieden in Nederland, waar onderhouds- en
beheersovereenkomsten worden afgesloten.
Een vlotte prater die Mesu, een uitstekend
gastheer. Maar hij heeft altijd oog voor de
werkelijkheid. Willen jullie nog een rondje lo
pen of liever nog een rondje drinken? Dorst
hebben de meeste nog wel. Inmiddels komen
ook de mannen die liever liepen op het bedrijf
aan. 't Was verder dan ze dachten, maar ze
laten niets merken en drinken met gesloten
ogen hun eerste koude biertje. De gastvrouwen
gaan rond met de schalen lekkere hapjes. As
perges met ham, kaas met ananas en meer van
die heerlijkheden. De oude heer Schouwenaer,
die al 57 jaar tuinman is op het bedrijf, blijkt
zo'n causeur te zijn dat hij weldra een groep
belangstellenden om zich heen heeft verza
meld. Opschieten mannen, wordt er geroepen
we moeten weer verder. Voorzitter Doeleman
verwoord de gevoelens van alle exkursiegan-
gers wanneer hij zijn bijzondere dank uit
spreekt voor de voortreffelijke niet te verbete
Wanneer U deze tafel ziet en kijkt wat daarop staat, dan zult U begrijpen dat we werden verwend
door de dames die er achter stonden....
ren ontvangst. Je bouwt dan je bedrijf wel af,
zegt Doeleman, maar toch zag ik nog een
splinternieuwe trekker. "Ja, maar dat is wel
m'n leste", roept Mesu gevat terug. Hoe dan
ook, zegt Doeleman, we hopen datje dan maar
in een uitstekende gezondheid dit bedrijf mag
afbouwen.
I neens komen we in een landschap met nog
grotere kontrasten, de afdeling Lewe-
dorp/Nieuwdorp van de heer de Vliegher. De
kerncentrale bij Borssele met de grote koepel
domineert hier de streek. Hier staat iets waar
van de preciese werking de meesten onzer on
bekend is. Het lijkt er allemaal uitgestorven.
Wel is het terrein afgegaasd en om de zoveel
meter waarschuwt men tegen gevaarlijke poli
tiehonden, die niets zullen ontzien wanneer ie
mand het in zijn hoofd zou halen om over de
omheining te klimmen. Hier in dit gebied waar
de industrie het beeld overheerst is weinig meer
te ontdekken van het traditionele Zeeland. De
greep van de vooruitgang heeft hier alles ver
anderd. Het Sloegebied is nu één groot indu
strieterrein. Ook hier heeftZeeland mee moeten
leren leven. Luchtvervuiling, stank en fluor
besmetting. De prijs die betaald moet worden
voor de industrialisatie en de algemene wel
vaart. Toch is dat ook weer een voorbijgaand
beeld, want wanneer we die rokerige en bran
dende industriële puist zijn gepasseerd wordt
het landschap weer anders. Het Veerse Meer in
de verte en de zeilen van de bootjes als fleurige
vlaggen scherp afstekend tegen de blauwe
lucht.
29
