E r is een tijd geweest dat ook in Zeeland de teelt van volle-
grondsaardbeien bijzonder belangrijk was. Oudere mensen kun
nen nog vertellen van de eindeloze rij van alle mogelijke voer
tuigen die er 's avonds stond voor de veilinggebouwen in Kapelle
om de aardbeien voor "het vat" (de industrie) af te leveren.
Die tijd is voorbij. Aardbeien worden niet meer ingemaakt op de
veilingen en er staan geen lange rijen met wagens meer van dit
produkt in onze omgeving. Alleen in Brabant is de teelt nog van
betekenis en ook wel in Limburg, maar toch loopt ze ook hier
terug. Het is nog niet meer dan 5 jaar geleden dat een aardbeien
oogst van 25 miljoen kg in ons land normaal was. In 1977, bij een
goede produktie per ha kwam het totale kwantum niet hoger
meer dan nog geen 15 miljoen kg. In de periode van 1973 tot en
met 1977 blijkt het areaal vollegrondsaardbeien met bijna 1000
ha te zijn verminderd en het is gekomen op 1900 ha.
Vruchtzetting kan nog
onvoldoende beoordeeld worden
Waarheen met het
grondprijsbeleid?
Omvang Europese appeloogst
nog niet te ramen
DINGEN VAN DE WEEK
Op Zuid-Beveland loopt de bloei van de fruitbomen naar het
einde. Er is echter veel nabloei op de jarige twijgen, zodat het
nog wel een poosje zal duren voor de laatste bloemblaadjes
gevallen zijn. Bij de appels was de bloei zo overvloedig dat er
veel energie aan de bomen onttrokken is en eigenlijk moet je
dan ook niet blij zijn met die langdurige bloei. Het is een uit
puttingsproces en de bomen komen pas weer op dreef als de
bloei helemaal achter de rug is.
Overigens lijkt het er op dat de vruchtzetting niet evenredig was
met de bloei. Je ziet namelijk maar zelden dat de vruchtjes er op
zitten als haar op een hond.
Vooral bij de peren wordt nu duidelijk zichtbaar dat veel bomen
die voldoende bloeiden toch maar een kleine oogst zullen geven.
Met het afvallen van de nietgezette vruchtjes wordt het kaf van
het koren gescheiden en dan blijft er soms weinig of geen koren
over. Zo is b.v. de Beurre Hardy erg onregelmatig. Soms goed,
vaak matig tot slecht. De jonge en vrij jonge bomen van de
Doyenne du Cornice laten het meestal zelfs helemaal zitten. Bij
andere rassen is het grillig. Vaak zie je van een ras een aantal
bomen die goed gezet zijn en dan slaat er plotseling één over, die
evenveel bloeide als de rest. Of je ziet een boom met weinig
peertjes doch één tak hangt bomvol Al met al wordt het bij de
peren zeker geen topoogst, zeker niet als we rekening houden
met de Precoce de Trevoux, de ook vaak matige Clapp's Fa
vourite. de grillige Hardy en de zeer matige jonge D. du Cornice.
De Conference staat er voorlopig goed voor, maar de bomen
groeien zo welig dat we bang zijn voor een abnormaal zware rui.
Sterke groei is al vaak gebleken nadelig te zijn voor de rui. De
oude Cornice bomen kunnen ook niet te veel missen, ondanks
de overdadige bloei. Opmerkelijk is verder dat de Triomphe de
Vienne erg gunstig reageerde op gibberella, maar zonder dit
vruchtzettingsmiddel slecht gezet is. Dat ondanks het ogen
schijnlijk goede bloeiweer.
Bij de appels is de situatie nog moeilijk te beoordelen. Wel is het
opmerkelijk dat je momenteel al goed kunt zien dat de v.ucht-
zetting bij James Grieve. Cox's Orange en zelfs de laat bloeiende
Winston naar wens verloopt, terwijl het bij de vroeg bloeiende
Goudreinette erg moeizaam gaat en soms ook de Golden maar
traag te voorschijn komt. Wellicht valt het straks nog alles mee,
want je hebt maar weinig vruchtjes nodig voor een ras als Gou
dreinette en te veel betekent alleen extra werk voor de boom en
extra werk voor de baas bij het dunnen. Maar het lijkt niet
uitgesloten dat de Boskoop hier en daar wat dun zal hangen.
We hebben nu al weken lang een noord-oostelijke wind en dat
betekent schraal weer. Niet groeizaam voor het fruit en gelukkig
ook niet voor schurft en meeldauw. Hoewel de meeldauw toch
weer alle aandacht vraagt en zal blijven vragen.
Van de veilingen kregen we bericht over meer samenwerking
met een overkoepelend toporgaan. Er is verder weinig rucht
baarheid aan de "fusie" gegeven en de leden zullen er zich nog
over moeten uitspreken. Er is naar onze mening weinig tegen
stand te verwachten, want behalve op papier verandert er erg
weinig. De veilpunten worden gehandhaafd, elke veiling blijft
in feite autonoom en aansprakelijk voor zijn eigen schulden,
enz.
Gezamenlijk komputergebruik was er al, overleg betreffende de
koelruimte lijkt nuttig en een fustpool zien we als belangrijkste
winstpunt. We zullen het maar zien als wat serieuzer vrijen na
het flirten en als een aanloop naar een verloving en heel mis
schien op langere termijn een huwelijk.
Op de fruitbedrijven is het nu een poosje vrij rustig, tot het
dunnen begint. Bij de Benoni is het dunnen trouwens al weken
aan de gang. Dat ras kost bij het dunnen toch wel enorm veel
tijd., Eerst bloemen dunnen, dan de vrij moeilijk te vinden
vruchtjes nog eens op één zetten is een bezigheid die met
vreemde arbeidskrachten bijna niet te doen en te betalen is.
Maar als het gemakkelijk via spuiten ging was het ras wellicht
niet zo duur.
Als we dit schrijven is het erg koel weer. We hopen dat het
milder, zomerser en groeizamer wordt in de komende weken.
Het heeft in ons Thoolse gebied bij het lezen van het vorige
week verschenen land- en tuinbouwblad de aandacht getrok
ken, dat men regelingen tracht te fabriceren, om te komen tot
een zeker beleid bij grondoverdracht. Uit de veertiger jaren
herinneren wij ons nog dat er toen ook een streven was van
zoveel mogelijk boerenland in boerenhand. Wat in het begin
een sukses leek te worden, liep uiteindelijk door verschillende
oorzaken, toch weer uit de hand. Dat het heden ten dage met de
grondprijzen bij de beesten af is, is voor alle grondgebruikers
wel duidelijk. Wij moeten het dan ook zeer op prijs stellen, dat
er allerwege weer gedokterd wordt, om tot een gezonder
grondbeleid te geraken. Zoals wij konden lezen, is het nog "maar
een aftasten naar mogelijkheden geweest' om uit het slop te
geraken. Heel deze materie is voor ons eeri onbegrijpelijk ge
beuren, dat in een tijd waarin iedereen er van overtuigd is, dat
heel ons agrarisch bestel in moeilijkheden zit, zodat velen het
maar voor gezien houden nu de grondprijzen zo buitensporig
omhoog gaan. Terecht dient er 'n stokjegestoken te worden door
grondaankopen tegen te gaan, aan grondspekulanten. Om ech
ter hiervoor maatregelen te nemen, ligt het soms dikwijls zo voor
de hand dat, de massa dit ervaart als een "diktatoriaal" ingrij
pen. In ieder geval zal er op korte termijn iets moeten gebeuren.
wil ons agrarisch volksdeel nog niet verder in de verdrukking
komen. Hoofddoel zal toch zeker moeten zijn, om de kosten van
de produktie niet onnodig te doen verhogen, wat toch zeker een
nationaal belang is. Uit dien hoofde bekeken, zal het niet teveel
gevraagd zijn, dat een zeker nijver volksdeel een paraplu boven
het hoofd gehouden wordt, want te lang in 't nat betekent, ziek
worden. Duidelijk is wel, dat er ergens grenzen gesteld moeten
worden in wat als een levensvatbare onderneming beschouwd
moet worden. Voor dezen zal toch bij voortduring begeleiding
moeten worden verstrekt, om te geraken tot een verantwoord
inkomensniveau. In deze tijd waarin zoveel bevolkingsgroepen
de mond vol hebben over "wij hebben rechtop", zal toch ook in
dezen gezocht èn gevonden moeten worden, naar iets wat tot
verbetering leidt, ten bate van boer en tuinder. Ondertussen gaat
het werk in ons Thoolse gebied zijn gewone gang met het doen
van 't noodzakelijke onderhoudswerk, en verpleging van de
gewassen. Tot nu toe zijn wij nog verschoond gebleven van
ekstreme weertypen. Nachtvorst is nog praktisch totaal niet
voorgekomen en er is steeds voldoende neerslag geweest, om de
grond van het nodige vocht te voorzien. Alleen de gemiddelde
temperatuur zouden wij liever wat hoger hebben gezien, maar
dit heeft zijn voordelen weer, dat er daardoor nog niet veel
insektenplagen zijn geweest. Niettegenstaande dient men altijd
op zijn hoede te zijn, en bij een calamiteit direkt zijn maatrege
len te nemen, tot behoud van gezonde gewassen. Zo is er altijd
aktiviteit in ons beroep, en dit is al een goede remedie om echte
of vermeende muizenissen uit het hoofd te houden.
Nog geen afspraken over invoer
Het lijkt voorbarig bij de Europese Kommissie nu reeds aan te
dringen op het maken van hoeveelheidsafspraken voor het sei
zoen 1978/1979. Anders ligt de situatie met betrekking tot de
invoer in het thans lopende seizoen. Gezien de verhoudingsge
wijs kleine oogst in de E.E.G. in 1977/78 is de invoerbehoefte
groter dan normaal. De opnamekapaciteit van de markt kent
echter toch zijn grenzen. Een te grote invoer zal er toe kunnen
leiden, dat een deel van deze ingevoerde appelen in het nieuwe
verkoopseizoen moet worden afgezet.
Aldus minister Van der Stee (landbouw) in antwoord op vragen
van het Tweede Kamerlid Van der Sanden inzake de invoer van
appelen uit landen van het zuidelijk halfrond.
Vertegenwoordigingen in Brussel van de landen van het Z-
halfrond hebben de Europese Kommissie inmiddels cijfers ver
strekt over de door hen verwachte export naar de E.E.G. voor dit
seizoen. De invoer uit deze landen zou dit jaar in totaal niet veel
groter zijn dan die in 1976, nl. 367.000 ton (invoer 1976: 360.412,
1977: 244.600).
Teneinde de ontwikkeling echter goed te kunnen volgen, is,
mede op aandringen van ons land, in het Beheerskomité voor
groenten en fruit de afspraak gemaakt dat de lidstaten de Eu
ropese Kommissie wekelijks zullen informeren omtrent de
werkelijk ingevoerde hoeveelheden.
Gewoon door gaat ook de heer Reynbergh uit St. Annaland die
enige tijd geleden aan het bloemkool oogsten was. Een best
produkt, toch nog wat onderhevig aan prijsschommelingen. Ge
lukkig had hij op dat moment geen last van duivenschade, zo als
anderen elders in Zeeland wel hebben gehad
De werkzaamheden gaan gewoon door ondanks alle diskussies
over het grondgebruik in de toekomst. Hier een blokje bloemen
die worden geteeld voor zaad Het zijn Aubritsia's en op
de achtergrond Arabisch wit
De grote arbeidsbehoefte bij de pluk van aardbeien speelt hierbij
een belangrijke rol. Daarbij komt dat er een grote konkurrentie is
op de internationale aardbeienmarkt van dit produkt uit de lan
den van het zgn. Oostblok waar de arbeidskosten aanzienlijk
lager zijn. Het zijn vooral de industrie-aardbeien welke het gelag
hebben moeten betalen bij de produktieinkrimping in de strijd
tegen de aardbeien uit het Oosten. De konkurrentie voor de
aardbeien, bestemd voor verse konsumptie is minder groot want
de grote tot zeer grote transportafstanden spelen wat dat betreft
een grote rol. loch komt ook hier een zekere konkurrentie
opzetten. Er heeft bij de Nederlandse aardbeientelers een gelei
delijke omschakeling plaats gevonden van de teelt van aardbeien
voor de industrie naar die van verse konsumptie. De situatie is zo
dat in Zeeland zelfs vrijwel geen aardbeien voor de industrie meer
worden geteeld. De prijs die de industrie kan betalen ligt meestal
te laag om een lonende teelt te geven, zulks vanwege de eerder
genoemde Oost Europese konkurrentie.
Op de markt voor verse konsumptie in binnen- en buitenland
blijkt er wel perspektief te zijn, althans voor degenen die het goed
doen en met een kwaliteitsprodukt aan de markt weten te komen.
België is ook een belangrijke aardbeienproducent en ook daar
zien we eenzelfde ontwikkeling als in ons land, namelijk een zich
steeds meer richten op de markt voor verse konsumptie. De
veiling in Hoogstraten is voor de afzet van de Belgische aard
beien toonaangevend.
De laatste jaren zijn er op deze veiling aanvoeren van 2-3 miljoen
kg per seizoen.
Een land waar de West Europese aardbeienteiers ook veel mee
hebben te maken is Italië. Daar heeft men zich de laatste jaren in
sterke mate toegelegd op de teelt onder plastikkappen en hier
mede komt men aan de markt in een zeer vroeg stadium, zodanig
dat het dikwijls een ernstige konkurrentiefaktor vormt voor het
tweede deel van de oogst van onze kasaardbeien.
O ok in dit land legt men zich de laatste jaren toe op de
kwaliteit en deze faktor maakt de afzetkansen groter. Men schat
dat de oogst van aardbeien onder plastik in Italië dit jaar onge
veer 185 miljoen kg zal bedragen. De laatste jaren werd steeds
ongeveer de helft van de produktie geëxporteerd.
Voor wat de afzet aan de Nederlandse industrie betreft wordt het
grootste deel verwerkt in blik of glas op sap. De Nederlandse
industrie verwerkte het vorig jaar ongeveer 8 miljoen kg aard
beien en de helft hiervan ging op sap. Ook de diepvriesindustrie is
belangrijk voor de verwerking want 30% onderging deze verwer
kingsmethode.
De verwerking tot pulp is van geen betekenis en hierbij speelt dus
het eerder genoemde verschijnsel van de Oost Europese kon
kurrentie een grote rol. Het vorig jaar betaalde de industrie hoge
prijzen voor de aardbeien omdat toen de Poolse oogst, de be
langrijkste leverancier, een slechte opbrengst had.
Verder was er bij het begin van het seizoen vrijwel geen voorraad
verwerkt produkt meer beschikbaar.
Volgens berichten van deskundigen is de verkoop van aardbeien
op sap door de IVederlandse fabrieken in 1977 teleurstellend
geweest.
Hierdoor zijn de voorraden bij de fabrikanten groter dan nor
maal. De vooruitzichten voor de afzet van aardbeien voor dit doel
worden daarom als minder gunstig dan het vorig jaar bestempeld.
Zeker zal dat het geval zijn wanneer er een groot aanbod zou zijn
van aardbeien uit Polen. De markt voor diepvriesaardbeien wordt
gunstiger beoordeeld.
De verwachting is dat de aardbeientelers voor zover het de vol-
legrondteelt betreft het in 1977 in hoofdzaak zullen moeten heb
ben van de afzet op de markt \oor verse konsumptie. Die markt is
de laatste jaren steeds groter geworden en daar lijken verdere
mogelijkheden voor afzet aanwezig. Het zal er echter om gaan te
komen met een produkt van prima kwaliteit. De Nederlandse
konsument wil wel aardbeien eten, als ze maar niet teleurstellen
na de aankoop.
De kansen voor de teelt in het algemeen worden verschillend
beoordeeld. De teelt is reeds belangrijk afgenomen maar er lijken
toch wel kansen aanwezig te zijn voor degene die het goed wil
doen. Op dat laatste vooral zal het aankomen, maar dat geldt
voor al ons ondernemen in de tuinbouwsektor en daar overigens
niet alleen.
