I n ons land verbruikt men jaarlijks naar schatting 50 miljoen m2 plastic folie voor het
inkuilen van ongeveer 3,5 miljoen ton droge stof van gras en snijmais. Daarnaast wordt in
de landbouw nog plastic gebruikt voor de bewaring van onder andere bietenblad, stoppel
gewassen, aardappelen, bieten, stro en hooi. Met plastic is een kuil of een silo snel en op
eenvoudige wijze volledig van lucht en water af te sluiten. Daarbij is maar weinig of geen
grond meer nodig om de bewaringsverliezen tot een minimum te beperken. Voor goede
resultaten zijn de kwaliteit en de dikte van het plastic doorslaggevend. Ook de vorm van de
kuil, de wijze van afdekken, de zorgvuldigheid van werken en de regelmatige controle zijn
daarbij van belang. Inkuilen zonder plastic gebeurt vrijwel niet meer.
V,
V
D.
D,
H
S leufsilcfs met rechte wanden, zonder
grondwal erachter, zijn niet zo gemakkelijk af
te dekken. Zeker bij sleufsilo's met gras is het
vanwege het bijvullen en het ongelijkmatig
bezakken niet eenvoudig om langs de wand een
goede lucht- en waterdichte afsluiting te ma
ken. Vooral de afvoer van regenwater levert
nogal eens problemen op. Een sleufsilo moet
daarom goed en gelijkmatig vol worden ge
maakt. De stapelhoogte achter in de silo dient
daarbij groter te zijn dan voorin.
P lastic voor afdekken van kuilvoer is meestal maar één keer te gebruiken. Tijdens de
periode van vervoedering van de kuil wordt regelmatig een stuk van het plastic afgesneden
om het uithalen van kuilvoer en het weer afdekken van de kuil te vergemakkelijken. Het is
een goede zaak dit gebruikte plastic direct op te ruimen. Daarmee voorkomt men dat erf en
landerijen worden ontsierd of watergangen verstopt raken door stukken plastic. Goede
stukken, gebruikt plastic zijn onder andere nog te benutten als scheidingslaag onder de kuil
om het kuilvoer tegen opstijgend bodemvocht te beschermen.
Alle kuilvoer onder plastic
Diverse soorten en kleuren
oor het afdekken van kuilen gebruikt men
twee soorten plastic folie, namelijk polythyleen
(PE) en polyvinylchloride (PVC). Bij dezelfde
dikte is PVC sterker en elastischer dan PE. PVC
wordt echter meestal stug en hard bij lage
temperaturen. PVC is 3 tot 4 keer zo duur als
PE, maar als men het zorgvuldig gebruikt en
bewaart gaat het wel twee jaar mee. PVC is
verkrijgbaar in de kleuren wit en lichtgroen.
In de praktijk wordt meestal PE-plastic ge
bruikt. Ook daarmee zijn goede resultaten te
behalen. Wel is het gewenst hiervan zeilen te
gebruiken met een dikte van 0.15 mm of meer.
Dunnere zeilen zijn meestal niet voldoende
luchtdicht en vaak ook niet sterk genoeg. Deze
zeilen kunnen al kapot gaan bij het afdekken
met grond of door de wind (klapperen).
PE-plastic is te krijgen in de kleuren zwart,
melkwit, groen en transparant. De prijs van dit
plastic met een dikte van 0,15-0,16 mm, va
rieert van 40 tot 60 cent per m2, vooral afhan
kelijk van de kleur. Bijna alle doorzichtige
(transparante) plastic is gevoelig voor zonlicht
en daarom alleen bruikbaar op kuilen met een
gronddek. Zwart plastic is doorgaans vrij goed
bestand tegen zonlicht. Wit en groen PE, moet
speciaal tegen het zonlicht worden gestabili
seerd. Deze folies (onder andere zwart, wit en
groen) zijn bruikbaar voor het afdekken van
kuilen zonder gronddek. Zwart plastic is onge
veer van gelijke kwaliteit, maar meestal goed
koper (10-20%) dan het witte en groene PE-
plastic. Als de zon schijnt worden zwart en
groen plastic warmer dan wit plastic, waardoor
bij gebruik ervan, plaatselijk wat meer con-
denswater in de bovenlaag van het kuilvoer
kan komen. In droog kuilvoer geeft dit weinig
bezwaar, maar in vochtig kuilvoer kan het
aanleiding geven tot een dunne vieze laag.
Tegenwoordig is echter 90% van het kuilvoer
van grasland voordroogkuil.
herkenbaar. De kwaliteit van het bewaarde
stuk nieuw plastic kan dan alsnog worden na
gegaan. Alle plastic dient, zolang het nog niet
wordt gebruikt, op een droge, donkere plaats
en goed beschermd te worden bewaard.
Gezien de grote waarde aan ruwvoer die onder
plastic wordt bewaard zijn extra geld voor goed
plastic en extra zorg aan het afdekken beslist
verantwoord. Goedkoop kan ook hierbij duur
koop zijn!
Twee mogelijkheden van afdekken
oor 't afdekken van kuilvoer in rijkuilen en
sleufsilo's worden voornamelijk twee werkwij
zen toegepast.
Plastic en gronddek
Uitsluitend plastic
Afdekken met plastic en gronddek
e veiligste manier is het afdekken van de
kuil of sleufsilo met een plastic zeil met daarop
een gronddek van 10 a 20 cm. Het plastic zorgt
daarbij voor de lucht- en waterdichte afsluiting
en het gronddek voor de bescherming van het
plastic tegen beschadiging door onder andere
honden, katten, vogels, en wind. Het gronddek
drukt tevens het kuilvoer dichter in elkaar,
waardoor de kans op broei btj het voeren min
der is. Bij het opzetten en het afdekken van
rijkuilen zijn vooral de volgende punten van
belang:
Maak de kuil op een droge plaats en leg
eventueel vooraf een "gebruikt" zeil op de
grond.
Zet de zijkanten van de kuil schuin op,
omdat anders de kuil moeilijk volledig met
grond is te bedekken.
Maak de afmetingen van de kuil zodanig
dat er in de winter per week minstens 1,50 m
De veiligste manier: Afdekken van de kuil of sleufsilo met plastic en daar overheen een gronddek
van 10 20 cm.
Speciale beschermzeilen
e laaste jaren gebruikt men soms speciale
afdekzeilen, die als bescherming over het eerste
zeil worden gelegd. Deze bestaan meestal uit
een bandjesweefsel van polyethyleen (PE) met
aan één of beide kanten een PE-bekleding.
Daarnaast is er een fijnmazig PE-draadweefsel
in de handel. De prijzen van deze zeilen varië
ren van ca. 3,50-J 5,- per m2. Bij een goed
gebruik kunnen de beschermzeilen verschei
dene jaren (3-5) worden gebruikt. Ze kunnen
goede diensten bewijzen op bedrijven met
grote kuilen of sleufsilo's, waarop men geen
gronddek kan of wil gebruiken en waar nogal
eens kans is op schade, bijvoorbeeld door vo
gels, honden, katten, ongedierte en wind.
Kwaliteit plastic erg belangrijk
et plastic moet er voor zorgen dat het kuil
voer voor lange tijd lucht- en waterdicht blijft
afgesloten. Een goede kwaliteit plastic en een
juiste toepassing zijn daarom van veel belang.
De kwaliteit dient zodanig te zijn dat het plastic
na één jaar gebruik en veel zon niet zodanig is
verouderd, dat het als papier te scheuren is. Het
blijkt echter dat het plastic soms zo snel verou
dert door weersinvloeden dat het al vroegtijdig
kapot gaat. In Nederland is het nog niet mo
gelijk de kwaliteit van het nieuwe plastic op
snelle en een eenvoudige wijze te testen. Het is
daarom raadzaam plastic folies te gebruiken
met naam of merk erop. Als er later problemen
met de kwaliteit zijn is de herkomst duidelijk
van de kuil wordt vervoerderd om broei te
voorkomen.
Werk de kuil van boven rond af. Voorkom
te platte kuilen.
Sluit de kuil direct met een PE-zeil van
minstens 0,15 mm dik luchtdicht af. Het
plastic zeil moet voldoende breed zijn om
het direct aan de zijkanten van de kuil goed
te kunnen vastleggen of ingraven.
Leg het plastic rondom de kuil vast met
zand. Kluiterige grond of graszoden geven
geen goede afsluiting.
Bescherm het plastic volledig met een
gronddek van 10-20 cm. Een dikker grond
dek is niet nodig. Bovendien kost het in de
winter meer moeite om dit er weer af te
halen.
Breng grond voorzichtig op het plastic om
beschadiging te voorkomen.
Andere afdekmaterialen zoals mest, bloot-
sel e.d. zijn minder geschikt. Zij geven wel
enige bescherming aan het plastic, maar
trekken ook ongedierte aan.
Afdekken met alleen plastic
O p grote en hoge rijkuilen en in klei- en
veengebieden is het, bij gebrek aan zand,
moeilijk een volledig gronddek op het plastic
aan te brengen. In deze situaties is het afdekken
van de kuilen met uitsluitend plastic een
bruikbare oplossing. Daarbij heeft men de
keuze uit de volgende mogelijkheden.
A. Afdekken met twee PE-zeilen (geen door
zichtig) van minimaal 0.15 mm over elkaar.
Het afdekken met slechts één PE-zeil van mi
nimaal 0,15 mm is erg riskant en leidt vaak tot
mislukking.
B. Afdekken met één PE-zeil van minimaal
0,15 mm met daarop een PVC-zeil of een be-
schermzeil dat meerdere jaren wordt gebruikt.
Het gebruik van een beschermzeil of een
PVC-zeil van 0,20 mm over een PE-zeil heen
kan vooral een goede oplossing zijn bij grote
rijkuilen of sleufsilo's. Dit is zeker het geval als
er vaak problemen zijn met beschadigingen
door onder andere honden, katten, vogels
(vooral bij snijmais)en wind.
Bij het afdekken van kuilen met uitsluitend
plastic dient men vooral op de volgende punten
te letten.
Maak de kuil op een droge plaats en leg
eventueel vooraf een zeil op de grond.
Zet de zijkanten van de kuil iets steiler op
dan bij kuilen met grondbedekking. Werk
de kuil van boven rond af.
Maak de afmetingen van de kuil zodanig
dat er in de winter per week minstens 2.00 m
van de kuil wordt vervoederd om broei te
voorkomen.
Trek het plastic strak over de kuil en leg het
vast met een kraag zand.
Trek na één of enkele dagen het eerste zeil
nogmaals strak en breng vervolgens- het
tweede zeil aan. Het strak spannen van dat
plastic gaat het beste bij zonnig, warm weer.
Leg het tweede zeil ook weer vast met een
flinke kraag zand.
Houd het plastic strak op de kuil om be
schadiging door wind te voorkomen of te
beperken. Dit kan door het plastic regel
matig strak te trekken en vervolgens Trevira
banden, verzwaard met zakken zand of au
tobanden aan te brengen, of door autoban
den op de kuil te leggen.
Controleer het plastic regelmatig op be
schadigingen en herstel deze direct met
speciaal zelfklevend plakband.
Laat niet als dank
voor 't goede voer uit kuilen
ons mooie platteland
met plastic troep vervuilen.
Extra zorg voor sleufsilo's
Plastic met daarop een dunne laag zand heeft
ook bij sleufsilo's de voorkeur. In klei-veenge-
bieden en bij hoge, grote silo's is dit moeilijk.
Bij het afdekken met uitsluitend plastic zeilen
zijn goede ervaringen opgedaan -met de vol
gende werkwijze (zie figuur 1):
Vóór het inkuilen hangt men langs de wan
den stroken plastic, die na het vullen nog
één a twee meter boven op het kuilvoer
komen. Daarna legt men nog twee PE-zei
len of één PE-zeil plus één beschermzeil
boven op de silo. Op deze manier heeft men
een betere afdichting langs de bovenkant
van de wanden dan met alleen twee zeilen
boven op het kuilvoer.
De beide plastic zeilen legt men vervolgens
tegen de binnenkant van de silowand vast
met een rand zand. Dit geeft een goede
aansluiting met de wand en tevens een be
lasting op het kuilvoer langs de wand dat
vaak onvoldoende is vastgereden.
Het plastic zeil boven op de kuil bedekt
men met autobanden om schade door wind
te voorkomen.
Ook in torensilo's goed afdekken
K uilvoer in torensilo's dient onmiddelijk na
elke vulling geed afgedekt te worden, tenzij
men de volgende dag direct weer gaat vullen.
Men kan het beste een PVC-zeil van ca. 0,12
mm gebruiken. Dit zeil is vrij sterk en soepel en
daardoor gemakkelijk tussen de wand en het
kuilvoer te stoppen. Men dient daarbij het
plastic zeil iets tussen het voer te stoppen, om
dat het dan meezakt met het voer. Door het
nazakken van het voer zal men wel regelmatig
moeten controleren of de afdekking nog in or
de is. Om het zeil goed tussen wand en voer te
kunnen stoppen moet de doorsnede van het
zeil ongeveer 2 m groter zijn dan de doorsnede
van de silo. Vóór elke vulling wordt het plastic
verwijderd en na het vullen opnieuw aange
bracht. Bij lange tussenperioden en na de laat
ste partij is het gewenst een rand (vers) gras of
snijmais op het plastic zeil langs de wand te
brengen. Het zeil blijft dan tijdens het bezak
ken vrij goed tegen de wand aansluiten.
Het plastic zeil is meestal maar één jaar te ge
bruiken, omdat het door de hogere tempera
tuur in de silo snel verouderd.
autobanden
zand
Figuur 1. Goed afdekken van een sleufsilo met uitsluitend plastic.
Plastic na gebruik opruimen
14
