De konsument denkt allereerst
aan eigen gezondheid!
Pyramin beschermt uw biet,
maar het onkruid niet!
Ook na opkomst!
Welzijn landbouwhuisdieren
D e vereniging van Nederlandse Mengvoederfabrikanten heeft tijdens haar jaarvergadering aandacht geschonken aan
het welzijn van de dieren. Ook na deze interessante middag met deskundige inleiders en een gevarieerd forum is men er
niet uigekomen. Wat de een nog wel vindt dat door de beugel kan daar krijgt de ander koude rillingen van afschuw.
Waarbij dan wel duidelijk één verschil naar voren komt. Degene die hun boterham aan de dieren moeten verdienen zijn
wat minder gevoelig dan degene die alleen maar over een goede opmerkingsgave beschikken als het gaat om het "leed"
der dieren. Toch mag gezegd worden dat de toon der diskussies tijdens deze bijeenkomst in den Haag vorige week er een
was van "laten we ook een beetje lief zijn voor elkaar". Gelukkig, want met felle verwijten over en weer, daar komen we
bepaald niet ver mee. In het forum kreeg iedereen zijn kans om te spreken. Praktijk en dierenbescherming en alles wat
daar tussen ligt.
D rs. G.C. Brantas is werkzaam bij het Instituut voor Pluim-
veeonderzoek Het Spelderholt te Beekbergen en hij houdt zich
speciaal bezig met het bestuderen van kippen om daardoor hun
mate van welzijn zo mogelijk te meten. Een zware taak want de
bevindingen zijn vaak nogal onbewijsbaar en hangen nauw sa
men met de opstelling die men aanneemt tegenover het dier.
Hoe het ook zij Drs. Brantas komt als etholoog (onderzoek
welzijn der dieren) tot de konklusie dat het welzijn van kippen in
de gebruikelijke batterij kooien in ernstige mate wordt aange
tast, zulks in vergelijking met het welzijn van kippen die ge
houden worden in een stal met roosters en strooisel. Het publiek
is het daar in grote lijnen mee eens en dit kan leiden tot desas
treuze gevolgen die dan speciaal de boeren zullen treffen.
Daarom zal er een oplossing moeten worden gezocht voor de
kontroverse tussen ekonomie en ethiek. Drs. Brantas noemt
verdiepingskooien een stap in de goede richting. Deze kooien
zijn één meter bij één meter en er kunnen 20 kippen in die daar
de beschikking hebben over zitstokken, in een nestje kunnen
leggen, wat kunnen rommelen in een zandbakje en bovenal
meer bewegingsvrijheid hebben. Het is nog geen praktisch ge
richt systeem maar misschien dat dit het wordt in de toekomst.
Het welzijn van de kip gaat er duidelijk op vooruit vindt Drs.
Brantas. Zowel de praktijk als konsument dienen positief
tegenover deze nieuwe ontwikkelingen te staan, zonder arg
waan, overdreven skepsis of juridische haarkloverij.
■,W as een leerzame middag, met een hartekreet van mevr.
van Oosten namens de belangengroep "Rechten voor al wat
leeft". "Schei nou eens uit met al dat onderzoek en doe nou ook
eens wat van dat onderzoek in de praktijk toepassen en laat dan
de keus aan de konsument". Met nadruk werd ook door het
forum ontkend dat al dat onderzoek in feite maar een soort
"gewetensgeld" zou zijn, of zoals onlangs in Duitsland werd
gezegd het onderzoek dient als "vijgeblad" om de schaamte te
verbergen. Overigens was ook ir. Huisman het eens met mevr.
van Oosten. We moeten nu die nieuwe systemen maar eens in de
praktijk gaan proberen. Voorlopig is men er nog niet uit, maar
er zit van alles in de lucht. De mengvoederfabrikanten hebben
het ook aan kunnen horen, zo zij het al niet wisten. Voorzitter
Kingma vertelde nog dat het afgelopen voederjaar ruim 12
miljoen ton mengvoeder werd verkocht en dat betekende weer
een stijging van dik 7,5% ten opzichte van het voorgaande jaar.
Hiermede heeft Nederland zich op de derde plaats gerangschikt
in Europa....
Wat zal de komputer voor 1978
berekenen
Signaleert de T.V. alleen fatale
zaken??
I kunt (veribouwen op Pyramin
M. van Wezel
10% hogere prijzen aanvaardbaar!
't I s altijd maar dë grote vraag, als je wat ter verbetering van die
dieren doet, varkens, kippen en kistkalveren, want daar gaat het
voornamelijk om. wat kan en mag dat dan gaan kosten! Het
zogenaamd ethisch wenselijke en het ekonomisch haalbare.
Tenslotte zal die konsument de hogere produktiekosten moeten
betalen. Zolang die prijzen nog niet zijn doorberekend omdat de
nodige voorzieningen zoals we die ons voorstellen nog niet zijn
getroffen is er niets aan de hand. Maar vraagje de konsument
nu hoeveel hij werkelijk over heeft voor een beter welzijn der
dieren dan blijkt dat hij 10% meer wil betalen. Wordt het meer
dan heeft hij er geen boodschap meer aan en zakt de bereidheid
tot 0.
Overigens bleek ook uit een recent onderzoek dat 25% van de
ondervraagden veel meer denkt aan "alternatief' tot stand ge
komen voedselprodukten en veel minder het oog heeft op het
welzijn der dieren dan gedacht was. Integendeel hij kijkt in de
eerste plaats naar zichzelf, want hij gelooft dat alternatieve
produkten, dus daaronder vallen ook scharreleieren en zo, veel
gezonder voor hem zijn. Zijn eigen welzijn laat hem dus ook niet
onberoerd. Dat is toch iets waar goed rekening mee gehouden
dient te worden.
Waren de kippen toen gelukkig?
Mengvoederindustrie aktief
I ntussen is men aktief bezig om te onderzoeken hoe het welzijn
der dieren verbeterd kan worden. Ook de mengvoederindustrie
wil hieraan graag meewerken. Zij stelt hiervoor zelfs haar
proefboerderijen beschikbaar terwijl ze er tevens opwijst dat in
de kommissie "Welzijn der Dieren" resorterend onder het Pro-
duktschap voor Veevoeders ook de mengvoederfabrikanten een
stem hebben, terwijl er voor het onderzoek 2 miljoen per jaar
beschikbaar is.
Dieren vervelen zich
Jr. L.H. Huisman vond dat de tijd, nu rijp is om het onderzoek
met betrekking tot het welzijn der dieren op grotere schaal aan
te pakken. Maar zei hij erbij, we zullen wel het dier als een dier
moeten blijven zien en goed moeten bedenken, dat het dier geen
mens is, terwijl we daarnaast ook vast moeten stellen dat het dier
ook geen ding is. Ir. Huisman is voorzitter, koördinatie kom
missie huisvestings- en verzorgingsonderzoek Landbouwhuis
dieren van de Nationale Raad voor Landbouwkundig onder
zoek T.N.O. over Praktische toepasbaarheid van de resultaten
van het welzijnsonderzoek.
Hij vond dat het grote probleem bij de huisvesting van de dieren
vaak de eentonigheid is. Ze vervelen zich en gaan dan over tot
allerlei handelingen die niet wenselijk zijn. In het onderzoek is
speciaal aan die doorbreking van de monotoniteit aandacht
geschonken. Uit een Engels rapport kwam naar voren dat een
dier over minstens vijf soorten bewegingsvrijheid moet kunnen
beschikken' n.l. liggen, benen strekken, draaien, likken, schu
ren, krabben en opstaan.
Vlees van "gelukkige" dieren
13 r. G. van Putten van het Instituut voor Veeteeltkundig On
derzoek "Schoonoord" te Zeist wees in zijn inleiding o.a. be
schuldigend naar de konsument die persé dat blanke kalfsvlees
wil hebben, terwijl aangetoond is dat gewoon rood vlees van dat
kalf zeker zo lekker is. Bij de varkens ligt de situatie heel anders.
We hebben daar te maken met bestaande stalsystemen die er nu
eenmaal staan en waar niet altijd in de eerste plaats het welzijn
van het varken is vooropgesteld. Het kan anders, maar dat zal
geld kosten. Open front potstallen kosten niet zoveel, maar daar
worden de varkens gemakkelijk te vet. Verschillende stalsyste
men zijn er, maar nu moet het geld er nog voor komen; om het
in de praktijk te brengen. Ook de veevoederindustrie kan wat
doen. Nu is het voer zo samengesteld dat het in zeer korte tijd
door de varkens wordt gevreten. Het zou anders moeten wor
den, zodat de varkens meer tijd nodig hebben om te vreten,
waardoor ze meer te doen hebben en zich minder vervelen. Ook
wat stro in de stal is al een goede stap in de richting. De konsu
ment heeft bezwaren tegen het huidige systeem en het lijkt erop
dat dit geenszins een gril is. De Veehouderij dient er rekening
mee te houden en het wordt tijd dat ze uit de "loopgraven" komt
en aktief in het offensief gaat om produkten aan te bieden die
van "gelukkige" dieren aflcomstig zijn....
Waarbij dan wel moet worden gestreefd naar het behoud van
een gezonde produktietak die door de hogere kosten het werken
niet onmogelijk wordt gemaakt.
Ernstige aantasting welzijn kippen!
Resultaten onderzoek nu toepassen!
Bij het schrijven van deze bijdrage is men in het land van Axel zo
goed als gereed met de voorjaarswerkzaamheden. De laatste
konsumptieaardappelen worden thans gepoot en men heeft
reeds een begin gemaakt met de inzaai van de mais. Dit kan dus
mooi op tijd gebeuren, ervan uitgaande dat zo omstreeks 20
april het meest gunstige tijdstip is. Vorige week leek het er op of
koning winter aanstalten maakte op retour te zijn en was de
temperatuur alles behalve aanlokkelijk, terwijl we nog flinke
sneeuwbuien te inkasseren kregen. Maar ja, wil men? Die kou
moet eerst de lucht uit zeggen de ouderen en zij hebben wat dat
betreft ervaring opgedaan en als je tijd en lust hebt wil men zijn
belevenissen wel spuien. Waarbij men moet opmerken dat de
aandachtige toehoorder toch wel eens de indruk krijgt dat de
jaartallen soms niet altijd overeenstemmen. Maar ja, enfin
jaartallen was in vroegere jaren op school ook bij menigeen niet
zijn sterkste punt.
Wat de koude betreft er zijn reeds bietenplantjes die boven de
grond komen en men is reeds begonnen met de thrips-bestrij
ding. Het is wel opmerkelijk dat de belagers van onze kuituur
gewassen steeds op de loer liggen en het is van het grootste
belang de ontwikkeling strak in de gaten te houden, zeker indien
een gewas door de weersomstandigheden in zijn ontwikkeling
wordt belemmerd kan een aantasting van parasieten vooral in
het jeugdstadium funest zijn.
Ook het vroeg gezaaide vlas trekt maar een kouwelijk gezicht,
zoals men dat zegt. Laten we hopen dat herhalingen zoals in
1977, zich niet voordoen, want toen is er behoorlijk nachtvorst-
schade opgetreden, zowel bij vlas als bij bieten.
De suikerbieten genieten een bijzondere belangstelling, speciaal
de regelingen wat betreft het kontraktenstelsel dan wel te ver
staan. Men is in de praktijk ontstemd, en terecht menen wij, dat
de definitieve regelingen met Brussel nabij de voorjaarszaaipe-
riode bekend zal worden. Welk "protocol" zoals dat heet, is nog
niet bekend. De suikerindustrie is thans bezig de komputerge-
gevens van de jaren 75/76/77 na te trekken ter vaststelling van
de toe te kennen kg suiker per ha. De werkelijke gegevens
kunnen echter nog afwijken. Iedere teler zal in de toekomst
bericht krijgen van de volgens de komputer toe te wijzen A B
suiker. Er is dus korrektie mogelijk.
Gezien het feit dat 1978. als overgangsjaar geldt is er hopelijk
niet al te groot verschil tussen A en B-suiker.
Ja, ik weet, dat ondanks het koude weer de eerste vroege aard
appels al weer zijn gepoot. Dat wij hier in de "Kempen" en
waarschijnlijk ook elders in het land vol deernis naar de T.V.
gekeken hebben hoe onze kollegas in Zeeland de met zorg
geteeld en bewaarde uien weer als mest over 't land konden
rijden.
Aan publiciteit heeft het de landbouw de laatste tijd op de T.V.
niet ontbroken. En nu we toch met dit onderwerp aan de gang
zijn en de Kempen hierbij ook nog genoemd zijn, is het toch wel
aardig er even bij stil te staan. Het betreft nl. het diskussie-pro-
gramma Frontaal dat 30 maart door de NOS meen ik, werd
uitgezonden. De gespreksleider Herman-Wigbold wees er op dat
de jury te klein was om hieruit de konklusie te trekken van: "Zo
oordeelt het Nederlandse Volk. Want waar ging het om? "Moet
de Bio-industrie verboden worden?" Positief dat de landbouw
met open vizier de prettige, doch ook minder prettige konse
quenties niet uit de weg ging, zodat vóór en tegenstanders wel
aan hun trekken konden komen. Immers de verantwoording
voor deze situatie betreft niet alleen de ondernemer. Wel vond
ik dat door al het gekibbel rond het welzijn van het dier het
welzijn van de mens, totaal verloren dreigt te gaan.
Erg, als het inkomen van 150.000 gezinnen in gevaar zou komen
als bio-industrie zou worden uitgebannen.
Als onze dierbare Kempen als voorbeeld gesteld wordt als een
welvarende streek - weliswaar met een sterk uitgedunde boe-
Kamille is nog maar
één van de hardnek
kige onkruiden waar
Pyramin wel raad mee
weet! Ideaal in combi
natie met Betanal na
opkomst.
(R> ged handelsmerk van BASF
renbevolking - moet ik toch denken aan die boer die zei: "Iedere
dag dank ik de ruilverkaveling voor de goede weg waar ik nu
over rijd. Alles heeft met alles te maken. Ja, de T.V. is eigenlijk
een rotding. Nogmaals zag ik koeien deze week! Nu wat verder
van huis, maar wat is ver? In de staat Michigan 4 x zo groot als
Nederland was een veearts 3 jaar geleden al argwanend gewor
den, omtrent een onverklaarbare ziekte onder het vee. Wat
blijkt? De krachtvoerindustrie voorziet haar kliënten vanuit één
centrale organisatie over de gehele staat.
Een naar thans blijkt noodlottige vergissing heeft tot gevolg
gehad dat een zeer langzaam werkend, maar niet minder ge
meen gif (P.B.B.) zich thans zo verspreid heeft, dat er geen mens
of dier meer is in de hele straat Michigan die niet iets van dat gif
in hun lijf hebben. Wageningen is te hulp geroepen en de toxi-
loog ir. Strik is met het onderzoek belast om 800 menselijke
urinemonsters te onderzoeken.
7
