w e hebben drie keer koninklijk bezoek ge
had. De eerste keer in 1946 was dat Wilhelmina,
in '53 en '68 Juliana. Zo'n bezoek is wel een
kroon op het werk. Een erezaak ook om het
goed te laten verlopen. Een koninklijk bezoek
brengt veel voorbereidend werk mee. Soms bij
na net zoveel als een hele tentoonstelling op
w im is nu 57 jaar, hij is ook degene die bet
langste in dienst is van de Z.L.M. Ik weet nog
precies dat ik op 15 juni '45 ben begonnen.
Wim is een geboren en getogen GoessenaaT.
Geboren op het nu niet meer bestaande
"Schuttershof'. Vervolgens heeft hij tot zijn
trouwdag vlak naast het landbouwhuis ge
woond. Als kind speelde ik in de achtertuin van
het landbouwhuis. Eerst was ik werkzaam bij
de gemeenteadministratie, later bij het voed-
selkommissariaat. Door ir. J.D. Dorst die toen
sekretaris van de Z.L.M. was en tevens voed-
selkommissaris werd ik gevraagd om bij de
Z.L.M. te komen werken....
SKêz\xw. manifestatie 1978!
N u nog een maand of vier en dan zal voor
de negentiende keer weer een Z.L.M. Ma
nifestatie plaatsvinden. Evenals vorige ke
ren wordt er weer koortsachtig aan de voor
bereidingen gewerkt. Je merkt daar naar
buiten natuurlijk nog niet zoveel van, maar
dat er een aantal mensen aktief mee bezig is
daar kunt IJ van op aan. In de eerste plaats
is daar natuurlijk Wim Sinke weer, daar
naast werkt Jan Blanksma hard aan het tot
stand komen van de uitgebreide program
magids. Zoiets zet je ook niet zomaar in
elkaar. Daarvoor moeten vele kontakten
worden gelegd en afspraken gemaakt. Ver
der is de tentoonstellingskommissie onder
voorzitterschap van de heer J. Nieuwen
huyse regelmatig bijeen, waar dan de laatste
ontwikkelingen worden besproken.
Inmiddels komt de aanvraag voor stand
ruimte goed op gang. Er zal weer van alles te
zien zijn op velerlei gebied. Er zijn dit keer
ook veel binnenaktiviteiten. De gebouwen
van de Wilhelminapolder lenen zich daar
voor uitstekend.
A an de levende have wordt dit keer weer
veel aandacht geschonken. Op 23 juni ver
wacht men vee uit alle kringen van de
Z.L.M. Koeien, kalveren, varkens, schapen
en geiten zullen er aanwezig zijn. Voor de
veehouder een gebeuren dat hij niet mag
missen.
D e mechanisatie ontbreekt niet geheel.
Integendeeljdoor het IMAG en de BOVAL
zal een zogenaamde aardappel-machine-lijn
worden opgezet. Hierbij zal precies worden
Naar en na de climax
J e werkt naar die climax, en dan ineens is de
tentoonstelling voorbij. Tien minuten na die
sluitingsdatum valt er plotseling een last van je
af. Je bent ergens; en van hier en daar komen er
belangstellenden op je af die je geluk wensen
met de goede afloop. Je praat wat met elkaar.
De druk is verdwenen, vooral als het een goede
tentoonstelling is geweest is die periode kort na
de sluiting een van de fijnste. Zo'n gebeuren
heeft je de voorgaande maanden nooit losge
laten. Je gaat er mee naar bed en je staat er mee
op. Maar in de laatste periode ga je niet eens
veel naar bed. Tot drie vier uur in de nacht ben
je bezig met veel koffie en sigaretten. Het laat
je niet los, maar je wordt ook niet losgelaten.
Een Z.L.M. stoet van 8 km
Koninklijk bezoek
Doe wel en zie niet om!
J e kon toch wel lachen, want er gebeurde zo
veel. We hadden ook een sekretariaatswagen,
waar het zenuwcentrum van de Z.L.M. ten
toonstelling in was gevestigd. Buiten stonden
een aantal pluche-stoelen. Hoe die daar kwa
men? Ik weet het niet meer. In ieder geval in de
nervositeit van het werk werd er door iedereen
nogal stevig gerookt. Peuken werden soms naar
buiten gemikt. Een van de stoelen raakte
daardoor in brand. Wat doe je dan?! Nou een
medewerker van de Heidemij die veel met
tentoonstellingen te maken had maakte er geen
probleem van. Allemaal even niet kijken....
WIM en zijn werk
Levende have
Windhonden en kleiduiven
IMAG medewerking
Houdt die dagen vrij
Binding, onverbrekelijk sterk
is er altijd in geslaagd om de juiste tentoon
stellingsvoorzitter te kiezen, destijds in de
kringen en nu de laatste twee keer de heer J.
Nieuwenhuyse. De samenwerking die er was
tussen de leden van de tentoonstellingskom
missie is altijd erg goed geweest.
Wel moet ik er direkt bij vermelden datje na
tuurlijk zoiets nooit alleen aan kunt, in het
verleden en ook nu weer heb ik een enorme
steun gehad aan Z.L.M. medewerker. Jan
Blanksma. Daarnaast aan de Z.L.M. sekreta-
riaatsmedewerkers. Ik moet er niet aan denken
dat ik in die laatste periode ineens ernstig ziek
zou worden, want al met al is het toch een
gebeuren dat in die laatste tijd wel heel erg op
één persoon wordt gespeeld.
Dan kom je b.v. die maandag na de tentoon
stelling op het terrein en je ziet dan de afbraak
van alles wat er was. Het is weer voorbij en je
hebt wel even een gevoel van leegte, van niet
goed raad weten, met jezelf.
Z^o'n Z.L.M. gebeuren trok dat nou in het
verleden ook veel mensen van buiten de land
bouw? Wim schudt spijtig het hoofd. Dat viel
tegen. Het werd ten onrechte toch altijd door
velen te scherp gezien als een landbouwaktivi-
teit. Natuurlijk tijdens zo'n concert in de kerk
kregen we wel anderen dan agrariërs! Maar op
de tentoonstellingsterreienen viel het tegen.
Daar tegenover stond dat het vooral in het
verleden een enorre belangstelling van de eigen
mensen had. Filmbeelden uit die periode laten
b.v. zien hoe sterk Walcheren reeds vertegen
woordigd was. De meesten waren nog in kle
derdracht. Een prachtig gezicht al die witte
mutsen, tussen die donkere pakken, 't Was ook
een echt Zeeuws gebeuren. Vanuit Brabant
Wim in zijn besneeuwde tuin hoopt weer op een
goede afloop, maar voor alles op heel goed weer
straks in juni
bestond er minder belangstelling, uiteraard
was het toen ook nog de Zeeuwse Landbouw
Maatschappij. In Aardenburg hadden we een
rijtoer door het Kringgebied. Er namen 190
auto's aan deel en 60 bussen. Het werd een stoet
van 7 a 8 km. lengte. Zoiets kon toen nog. De
verkeerstechnische situatie laat het nu niet meer
toe. Het demonstreert wel de enorme eigen
belangstelling. Zo'n rijtoer organiseren was een
ander punt. Ik ga er toch prat op dat we nog
nooit te laat zijn vertrokken. Voorop reed dan
de kringvoorzitter met de Z.L.M. voorzitter en
de kommissaris der Koningin. Je passeerde
ieder dorp waar een Z.L.M. afdeling was. Kin
deren stonden langs de route en zwaaiden met
vlaggetjes. Denk je dat eens in tijdens een mooie
zomerdag. Je was dan trots datje een Z.L.M.-er
was!
poten zetten. Alles moet tot in de puntjes zijn
geregeld, iedere stap die zij moet doen is ge
pland. Iedere deur die open of dicht gaat is ge
smeerd. Dan komt men van de overheid pols
hoogte nemen om te kontroleren of het alle
maal goed is geregeld. Wel blijkt dan dat later
de Koningin het zelf soms helemaal anders
doet dan in het draaiboek stond, of dat ineens
door de nervositeit van het ogenblik de voor
zitter een verkeerde route begint te lopen. Je
holt er dan links en rechts achter aan om zo snel
mogelijk weer iets te improviseren, zodat het
toch allemaal weer goed komt.
In 1946 toen de Z.L.M. meer dan 100 jaar be
stond verschaan ook het gedenkboek van
professor Bouma over de geschiedenis van de
Z.L.M. Dit was een mooie gelegenheid om
Koningin Wilhelmina een eerste exemplaar
aan te bieden. We hadden in feite maar twee
exemplaren, keurig gebonden in een perka
menten kaft. Een ervan was voor dhr. Mans-
holt, die in die tijd minister van landbouw was.
Tijdens de eerste dag zou hij spreken en na
afloop werd hem een gedenkboek aangeboden.
De tweede dag kwam de Koningin. Tijdens de
rondgang over het terrein, vlak voordat het
moment aanbrak dat aan haar het gedenkboek
zou worden overhandigd, ontdekten we dat
haar boek nog op het Landbouwhuis te Goes
lag.
Goede raad was duur, lacht Wim. Ineens kreeg
ik een idee. Ik rende naar de auto van Mans
rok. Zijn chauffeur zat er toevallig. Geef me
onmiddellijk dat gedenkboek, daar! Gelukkig
lag het boek achter in zijn wagen. Verbouwe
reerd overhandigde die chauffeur mij het boek.
Als een haas rende ik weer terug naar het hoge
gezelschap om daar net op tijd aan te komen.
Z.L.M. sekretaris ir. Dorst kon, alsof er niets
aan de hand was, hare majesteit het boek
overhandigen. Improviseren is dat, lacht Wim.
Later werd aan Mansholt de zaak uitgelegd en
kreeg hij eigenlijk het boek dat voor hare Ma
jesteit de Koningin bestemd was.
riep hij en toen op de meest natuurlijke wijze
bluste hij sissend het vuur. Wat ze later met die
stoel hebben gedaan weet ik niet meer hoor,
zegt Wim. Maar het verhaal heeft waarsphijn-
lijk een langer leven dan het meubelstuk.
Enthousiast, dat waren we allemaal. Ik weet
nog dat we tijdens een rijtoer na een kwartier
een hevige botsing hadden. De rijtoervoorziiter
was zo heftig aan het uitleggen hoe het overal
in elkaar zat in zijn streek, zonder te letten -op
de auto die voor hem reed- Die moest remmen
en met een klap zat zijn wagen in elkaaT en
moest hij overstappen, en de brokken achter
laten.
Wim heeft steeds veel van zich zelf gevergd,
maar ik deed het graag, zegt hij gauw. Ook zijn
vrouw Annie onderschrijft die mening. Soms
mopperde ik wel eens hooT zegt ze, want die
tentoonstellingen vallen altijd in juni. Een
maand dat wij verschillende verjaardagen en
andere gedenkwaardige dagen vieren. Daar
was natuurlijk nooit geen tijd voor. Maar toch
is er altijd genoeg tijd overgebleven voor an
dere hobbies, zoals reizen, naar vreemde lan
den, speciaal om daar de bevolking beter te
leren kennen. Lezen doe ik graag, maar ook
ben ik graag met mijn handen bezig. Wel is bet
belangrijk dat Annie achter Wim staat als hij m
het drukst van de tijd voorde afwerking van de
tentoonstelling staat. Met plezier hoor; lacht
ze, alleen moet ik hem natuurlijk wel eens een
beetje intomen. Overigens vind ik het nog altijd
grappig dat ze eens naar me hebben gezwaaid
alsof ik de vorstin was. Ik ging toen met een taxi
naar het tentoonstellingsterrein. Zo'n zwarte
wagen, net even voordat men de intocht van de
koningin verwachtte, verwekte natuurlijk hier
en daar verwarring. In Goes en op de weg
daarheen, werden we al toegezwaaid. Eenmaal
op het tentoonstellingsterrein, riep iedereen, ja,
daar is ze... de koningin! Nou ja, ik was het....
en ik heb nog terug gezwaaid ook, zegt Annie,
met een guitige glimlach.
Wim vindt het jammer dat de Federatie het
Landbouwwerktuig geen medewerking aan
het evenement kon verlenen. Dat wil niet
zeggen dat ik er geen begrip voor zou heb
ben. De situatie met vroeger is ook danig
veranderd. Toch is het zuid-westen wel een
gebied, waar voor de machinehandel beslist
wel wat te verdienen zou zijn.
De volgende dag, 24 juni, vindt dan "De
Zeeuwse Dag van het Paard"plaats. Steeds
meer liefhebberij komt er voor de paarden
fokkerij en sport, dus dat belooft ook heel
wat. Uiteraard vinden deze beide evene
menten ook plaats op het tentoonstellings
terrein in de Wilhelminapolder. Ben je dan
uitgekeken op koeien en paarden, dan biedt
de rest van het terrein nog talloze mogelijk
heden voor verpozing en vermaak.
H et middagprogramma van vrijdag en
zaterdag staat natuurlijk nu nog niet hele
maal vast, maar toch kan reeds worden ver
meld dat er o.a. een wedstrijd windhonden-
rennen zal plaatsvinden. Vooral in Enge
land zijn ze daar gek op. Het meest aan
trekkelijke is dan dat je er tegelijkertijd een
weddenschap bij af kunt sluiten. Helaas niet
in de Wilhelminapolder. Verder zal naar
alle waarschijnlijkheid ook een kleiduiven-
wedstrijd worden gehouden. Erik Swinkels,
die een zilveren medaille won tijdens de
Olympische Spelen te Montreal, zal als er
niets meer tussen komt acte de presence ge
ven.
getoond wat er nodig is bij de moderne
aardappelteelt. Bijzondere aandacht zal
daarbij worden geschonken aan de voor
lichting over de bestrijding van "aardappel
opslag". Het IMAG heeft hieraan reeds
verschillende onderzoekingen besteed en te
vens een machine ontworpen die de achter
gebleven kriel kan kneuzen. Zoiets belooft
een zeer leerzame aangelegenheid ie wor
den.
er der is er wederom een belangrijke bij
drage voor de filatelisten. Plattelandsvrou
wen, Plattelandsjongeren de Provincie Zee
land, en nog vele andere organisaties en .in
stanties zullen er voorlichtingsstands heb
ben. Ofschoon de organisatie nog niet hele
maal is afgerond, kan wel worden vermeld
dat er verder nog een congres zal plaatsvin
den in Goes en ook een concert, met aIs
bijzonderheid dat de musici allen uit Zee
land zullen komen. Kijk, als ik nou ook nog
mooi weer zou kunnen bestellen dan was .ik
helemaal klaar zegt Wim. Dat kan niet, wat
ik natuurlijk nu al wel kan vragen is of
iedere Z.L.M.-er die twee tentoonstellings-
dagen vrij houdt en probeert te komen. We
moeten er weer een Z.L.M .-familiefeest van
maken. En laat het vooral ook voor de leden
in Noord-Brabant een trekpleister zijn. Af
standen spelen immers geen rol meer. We
horen er allemaal bij.
O ngetwijfeld zult U in de komende tijd
iedere keer meer horen over de tentoonstel
ling. De Z.L.M. treedt naar buiten. De
Z.L.M. dat zijn niet zo maar een paar
hoofdletters van een afkorting. Welnee, de
Z.L.M. dat zijn de leden allemaal bij elkaar.
Op 23 en 24 juni kunnen we laten zien dat
ondanks dat de groep agrariërs steeds klei
ner wordt, hun onderlinge binding en
saamhorigheid nog onverbrekelijk sterk is1!
13
Weinigen zullen het grote spektakel met de honderden trekkers vergeten.
