Éi
WV!
Rentabiliteit en financiering van
de champignonteelt in Nederland
over 1976
Landbouwschap vreest voor tuinbouwsector haasje-over-effect
DINGEN IDE» "WE EB
H et Bestuur van het Centraal Bureau van de Tuinbouwveilin
gen heeft besloten om vanaf begin februari tot begin april extra
aandacht te besteden aan de afzet van appelen van het ras Golden
Delicious in de reklame en de voorlichting. Er komt evenals in de
voorgaande jaren een grote verkoopaktie Hollandse Golden De
licious. Toen het Centraal Bureau van de veilingen in 1976 startte
met de eerste verkoopaktie voor Hollandse Golden Delicious
had men niet durven vermoeden dat het zulk een groot succes zou
worden. Daarom werd in 1977 de aktie herhaald en het succes van
1976 werd overtroffen. Het grote succes werd behaald met het
aanbieden aan de handel van plastic zakken met de mogelijkheid
van een inhoud van 2 tot 3 kg. appelen met de opdruk "Hollandse
Golden Delicious". Daarbij komt dan een gratis sticker. De
geïnteresseerde handel heeft eind vorige week bericht gekregen
over de mogelijkheid om deze plasticzakken te bestellen. Het
Centraal Bureau is er reeds bij voorbaat van overtuigd dat er weer
veel belangstelling voor zal bestaan. De handel kan bij het Cen
traal Bureau van de Tuinbouwveilingen de plasticzakken met
stickers bestellen tegen de prijs van 10,— per 100 stuks incl.
18% B.T.W.- en franko thuis. Verder krijgt men er een grote
reklame affiche bij waarin ruimte is voor het eigen aktie aanbod.
De bedoeling is dat begin februari de appels in de winkels ten
verkoop aangeboden kunnen worden. Ook in de voorlichting
welke is gericht op de consumenten via de dag-en weekbladen zal
zoveel mogelijk worden gewezen op het ruime aanbod van Hol
landse Golden Delicious dat er is in de komende maanden en
vooral wordt daarbij gedacht aan februari en maart.
H et Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen wees er ter
gelegenheid van de introduktie van deze nieuwe afzetaktie op, dat
iedereen die de laatste weken de appelmarkt volgt en ook de
voorraadcijfers heeft gezien, met name voor wat betreft de Gol
den Delicious, er van overtuigd zal zijn dat er heel wat moet
gebeuren om de appelafzet in de komende maanden vlot te laten
verlopen. Er is in de laatste tijd niet alleen in ons land maar ook
in het buitenland traag geruimd waardoor voor wat ons land
betreft de kans bestaat dat binnen enkele weken de situatie is
bereikt dat de voorraad Golden Delicious even groot is als het
vorig seizoen en het seizoen daarvoor.
Heffingen op grondwater
In verschillende tuinbouwafdelingen binnen het Landbouw
schap is gesproken over het regeringsvoornemen om het gebruik
van grondwater te gaan belasten. Zoals bekend heeft de regering
hierover een voorstel voor een wetswijziging toegezegd. Dit zou
inhouden dat het gebruik van grondwater- zou kunnen worden
belast met een bedrag dat ten hoogste gelijk is aan het verschil in
p/ijs tussen leidingwater en de kosten van het oppompen van het
grondwater. Alle afdelingen hadden tegen een dergelijke rege
ling bezwaar. Zodra de definitieve tekst beschikbaar is. zal het
Landbouwschap zijn standpunt bepalen.
Herstructurering oude glastuinbouwgebieden
Het Landbouwschap heeft de minister van Landbouw gevraagd
spoedig een standpunt te willen bepalen over de voorstellen
inzake de herstructurering van de oude glastuinbouwgebieden.
De minister heeft de Centrale Cultuurtechnische Commissie
begin 1977 om advies verzocht. In het najaar van 1977 heeft de
minister dit advies gekregen. Voor enkele glastuinbouwgebie
den die achtergebleven zijn in hun ontwikkeling als gevolg van
de externe produktiefaktoren, kan een regeling van groot nut
zijn om de noodzakelijke modernisering door te zetten.
Omschakeling op gas; laatste kans!
Samen met de verschillende regionale landbouworganisaties en
overheidsinstanties wordt thans door het Landbouwschap nog
even hard "getrokken" aan de omschakeling op gas van de
olietuinders, voor wie dit tot dusver financieel niet haalbaar was.
Tot mei a.s. - dat is al binnen vier maanden - wordt er nog een
belangrijke subsidie gegeven en dan is het definitief afgelopen.
Wil men nog meedoen, meldt u dan bij de provinciale Directie
voor de Bedrijfsontwikkeling.
Uitvoering 4% btw op gas en olie in de tuinbouw
Per 1 april 1978 gaat de btw op energie omhoog van 4 naar 18%.
Mede op sterke aandrang van de organisaties en het Land
bouwschap heeft de Tweede Kamer besloten dat olie en gas
voor de tuinbouw op 4% blijven.
Het ministerie van Financiën is thans bezig een uitvoeringsre
geling te maken; het verbruik voor tuinbouwdoeleinden moet
immers worden afgescheiden van het andere verbruik. Dit ge
beurt in nauw overleg met het ministerie van Landbouw en het
Landbouwschap.
Voorlichting op 50-50 basis
De afdelingen Bloementeelt en Groenteteelt zijn het eens ge
worden over de 50/50 voorlichting in de glastuinbouw. Men is
bereid om met de overheid een meerjarenafspraak te maken
over het mede-financieren van een aantal extra aan te stellen
voorlichters. Uitdrukkelijke voorwaarde is dat de overheid het
bestaande voorlichtingsapparaat niet inkrimpt en het bedrijfs
leven inspraak krijgt in taak en werkwijze van de voorlichting.
Produktaansprakelijkheid
De Europese Commissie heeft bij de Europese Ministerraad een
ontwerp-richtlijn ingediend inzake produktaansprakelijkheid.
Deze richtlijn heeft tot doel de consument een betere en in alle
lid-staten gelijke bescherming te geven. De richtlijn kan ook
voor de producenten in de land- en tuinbouw belangrijke con
sequenties gaan inhouden. In de ontwerp-richtlijn wordt de
producent aansprakelijk gesteld voor schade die door een ge
brek in het produkt wordt veroorzaakt, ongeacht of de produ
cent met het gebrek op de hoogte was of had kunnen zijn. De
afdeling Groenteteelt heeft een eerste diskussie aan deze mate
rie gewijd en zich vooral beziggehouden met de mogelijkheden
tot verzekering tegen de risico's die uit de richtlijn kunnen
voortvloeien.
Voorstellen Europese Commissie inzake MZ-beleid
De Europese Commisie heeft op het terrein van het structuur-
en marktordeningsbeleid o.a. voor de sectoren verse en ver
werkte groenten en fruit een aantal (globale) voorstellen gedaan
om vooral de positie van de gebieden rond de Middellandse Zee
te verbeteren. Deze voorstellen zijn echter ook van belang voor
de noordelijke tuinbouw. Zo stelt de Commissie voor ten aan
zien van de verbetering van de ccmmunautaire preferentie de
interventie- en referentieprijs te ontkoppelen alsmede voor
sommige produkten (tomaten, perziken en tafeldruiven) bij de
berekening van de invoerprijs ook de prijzen van de EG-pro-
dukten zelf te betrekken. Zodra de definitieve voorstellen van de
Commissie bekend zijn, zullen deze door de afdelingen beoor
deeld worden.
Omschakelingspremies fruitteelt
Teneinde de produktie beter af te stemmen op de vraag van de
consument stelt de Europese Commissie voor om onder be
paalde voorwaarden omschakelingspremies te geven voor ap
pelen, peren en perziken. Deze zouden volgens de voorstellen
verleend kunnen worden binnen het bestaande areaal fruitteelt
en als omschakeling op andere teelten niet mogelijk is.
De Europese Commissie wil dit realiseren in het kader van het
rentesubsidiebeleid dus niet als aparte regeling. De concrete
voorstellen ontbreken op dit moment nog, zodat nog geen defi
nitief oordeel kan worden gegeven.
Komt er een EEG-omschakelingspremie?
Algemene handelsvoorwaarden voor de teelt van witlofwortelen
Evenals dit voor de groenteplanten is gebeurd, heeft de NTS aan
de afdeling Groenteteelt verzocht bemiddeling te willen verle
nen bij het opstellen van algemene handelsvoorwaarden voor de
teelt van witlofwortelen. De afdeling heeft hierop positief ge
reageerd. Gezien de raakvlakken met de akkerbouw moet ook
de hoofdafdeling Akkerbouw zich over het verzoek uitspreken,
hetgeen half januari zal gebeuren.
Bestemmingsheffing champignons 1978
Het Landbouwschap zal in 1978 met maximaal 600.000,—
bijdragen in het exploitatietekort van het Proefstation voor de
Champignoncultuur te Horst. Dit bedrag evenals de heffings
bedragen per m2 teeltoppervlakte voor het jaar 1978 (tot 1.000
m2: 1,- van 1.000-2.000 m2: 0,80 en 2.000 m2 en meer:
0,60) zijn in overleg met de Coöperatieve Nederlandse
Champignonkwekersvereniging (CNC) door het Landbouw
schap vastgesteld.
Uit een LEI-publikatie over bovengenoemd onderwerp blijkt
onder meer het volgende: De bedrijven met champignons in
Nederland hadden gemiddeld een ondernemersoverschot van
35.580,— (16% van de kosten), hetgeen aanzienlijk gunstiger
was dan in de voorafgaande jaren: 1973 - 8% van de kosten, 1974
- 16%, 1975 - 11%, en in 1976 16% van de kosten. Van de
deelnemende bedrijven had 68% een positief resultaat (in
1975:17%). Het aandeel van de winstgevende bedrijven in de
totale productiewaarde bedroeg 86%. De arbeidsopbrengst -
bestaande uit het ondernemersoverschot en de berekende ver
goeding voor de handenarbeid van de ondernemer - bedroeg
gemiddeld 69.950,— per ondernemer (in 1975 16.430,—
Het ondernemersinkomen per ondernemer - de arbeidsop
brengst vermeerderd met het saldo van de berekende en de
betaalde rente - was gemiddeld 76.320,— Het totaalinkomen
- ondernemersinkomen vermeerderd met de kosten van de
handenarbeid van de gezinsleden, alsmede het inkomen dat
buiten het bedrijf is verkregen - bedroeg gemiddeld 95.240,—
per ondernemer (in 1975 42.930,— Na aftrek van de ge
zinsbestedingen resteerde als besparing een bedrag van
46.500,— per ondernemer, dat is 49% van het totaalinkomen.
Per bedrijf kwam in totaal 85.830,— aan financieringsmid
delen ter beschikking (waarvan aan eigen middelen
81.620— welke als volgt werden besteed:
bruto-investeringen in duurzame productiemiddelen
38.410,-
investeringen en beleggingen buiten het bedrijf 5.310,
toename van de vlottende middelen 5.950,—
toename van de liquide middelen 36.160,—
Totaal 85.380-
De toename van de bezittingen - beschikbaar gekomen finan
cieringsmiddelen 85.830,—minus de afschrijvingen
27.600,— bedroeg 58.230,— en werd gemiddeld met 93%
eigen vermogen en 7% vreemd vermogen gefinancierd.
De totale bezittingen van deze champignonbedrijven werden
per 31 december becijferd op 378.800,- per bedrijf.
Het vreemde vermogen bedroeg per 31 december 1976
96.280,— per bedrijf, dat is 25% van het totaalvermogen.
Deze publikatie - die binnenkort zal verschijnen - kan uitsluitend wor
den besteld door overschrijving van 8,— op postrekening No. 41.22.35
ten name van het Landbouw-Economisch Instituut te Den Haag. Vermeld
dient te worden: "Zend Mededeling No. 185".
Brussel stelt tariefsverlaging voor
De Europese Commissie heeft voorgesteld de tarieven in het
kader van de GATT(Algemene Overeenkomst inzake Handel
en Tarieven) te verlagen. Deze voorstellen komen neer op een
aantasting van het EG-beleid voor veel tuinbouwprodukten.
Het Landbouwschap heeft de bezwaren tegen de voorgestelde
tariefsverlaging op 4 januari jl. besproken met de minister van
Landbouw. In een brief aan de minister zijn deze bezwaren nog
maals uitvoerig door het Landbouwschap weergegeven.
Het douanetarief is een wezenlijk onderdeel van de tuinbouw-
marktordening. Het is voor veel tuinbouwprodukten, met name
de sierteeltprodukten, de enige vorm van marktordening en
gemeenschappelijke voorkeur(de zogenaamde communautaire
preferentie). Verlaging van tarieven tast deze preferentie aan en
holt ook het referentieprijsstelsel voor de betreffende produkten
uit. Consolidatie van tarieven bemoeilijkt een latere noodzake
lijke marktordening, waarbij hogere heffingen nodig zijn als de
markt verstoord wordt.
Door de tarieven in GATT-verband te verlagen, zal de beteke
nis inboeten van de al verleende concessies aan Noord-Afri
kaanse landen. /De ACP-landen en de ontwikkelingslanden.
Deze landen zullen hun voorsprong opeisen door nieuwe con
cessies te bedingen. Het Landbouwschap vreest dat het "haas-
je-over-effect" blijft voortduren. Het vraagt de minister in
Brussel pogingen aan te wenden de betreffende Commissie
voorstellen ongedaan te maken.
Om deze aktie opnieuw een succes te doen worden is echter de
medewerking van de Nederlandse fruittelers en de veilingen on
misbaar. Zij zullen er voor moeten zorgen dat er ook voldoende
Golden Delicious worden aangeboden in de komende maanden.
Daarvoor is nodig dat het aanvoertempo voor deze appelen flink
wordt opgevoerd.
Verder zijn er in toenemende mate berichten over grote oogsten
van appelen op het Zuidelijk Halfrond. Deze landen hadden de
laatste jaren voor een deel misoogsten van appelen.
Er bestaat dus alle kans dat in het voorjaar en de voorzomer van
1978 de appelprijzen en met name die van Golden Delicious wel
eens kunnen tegenvallen. Het Centraal Bureau van de veilingen
raadt daarom de Nederlandse telers van Golden Delicious met
klem aan vooral in de komende paar maanden veel vlotter aan
voertempo aan te houden dan de laatste tijd het geval is geweest.
Met name in de periode tot begin april, wanneer de aanvoer uit
het zuidelijk halfrond op gang komt, zal veel moeten worden
afgezet.
Weliswaar vormt de kwaliteit van de Golden Delicious die nu in
de cellen zit een probleem, maar dit kwaliteitsprobleem wordt
later in het voorjaar nog lastiger. Er bestaat dus volgens het
Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen alle reden om in de
periode met name tot begin april op grote schaal de Golden
Delicious te ruimen.
Deze afzet zal voor een belangrijk deel op het binnenland gericht
moeten zijn, gezien het feit dat Nederland dit seizoen een relatief
hoog prijspeil heeft, waardoor export op grote schaal voorlopig
niet waarschijnlijk lijkt bij de Golden Delicious.
V andaar dat het eeji zeer goede zaak is om de nadruk op de
afzet van Holland Golden Delicious op de binnenlandse markt te
leggen.
Het leek ons nuttig hierop in te gaan. De appelvoorraden in ons
gebied zijn nog al wat kleiner dan het vorig jaar op hetzelfde
tijdstip en we beluisteren af en toe de neiging om weer maar erg
lang te gaan bewaren.
Het vorig jaar is dat immers bij de veiling in Terneuzen een groot
succes geworden. We zullen echter goed moeten bedenken dat
geen enkel jaar eender is en we staan soms voor onverwachte
onaangename verrassingen. De hoge prijzen voor Golden Deli
cious in de zomer van 1977 werden veroorzaakt door het tegen
vallen van de aanvoeren van appelen van de nieuwe oogst van het
zuidelijk halfrond en de hoge prijzen welke hiervoor werden be
taald. Het is zonder meer duidelijk dat we in de komende tijd een
totaal andere situatie zullen hebben. De Zachtfruitraad in Pre
toria maakte dezer dagen bekend dat men in het komende sei
zoen 11 miljoen kartons appelen wil uitvoeren. Vorig jaar was dat
6,6 miljoen kartons. Ongeveer 90% van dat kwantum zal naar
West Europa worden verscheept.
Ook uit andere landen van het zuidelijk halfrond zijn grotere
appelinvoeren te verwachten en naar mate de prijs van ons pro
dukt hoger ligt wordt het interessanter om in te voeren. We zien
dat op het ogenblik bij de importen van peren. Anjouperen uit
Amerika komen er op het ogenblik volop aan voor de West
Europese markten. Ze zijn te koop in West Duitsland maar ook
in ons land. De trage gang bij de afzet van peren zal daar niet
alleen door veroorzaakt worden, maar er is toch wel een zijde
lings verband.
Niemand weet hoe de ontwikkeling van de prijzen in de komende
tijd zal verlopen maar dat er in een sneller tempo appelen ge
ruimd moeten worden dan de laatste tijd het geval was, dat staat
vast.
15
