De dag niet prijzen voor het
avond is!
Fraaie hoge bomen maar wie
betaalt de opbrengstderving
Niets kost meer dan een
kreupele koe
Wateroverlast in polders zonder
gemalen
November, de maand met
abnormaal veel regen
■w-
5
In deze "Uit de Praktijk"' zult u twee bijdragen
vinden uit het oosten van Noord-Brabant. De ene
uit de Peel en de andere uit de Kempen. We zijn blij
met deze nieuwe korrespondenten en we hopen dat
ze door hun bijdragen deze rubriek voor nog meer
mensen interessant zullen maken en houden.
(Red.).
Het zit tegen met de laatste veldwerkzaamheden op Tholen en
St.-Phiiipsland. Het gezegde "dat je de dag niet kunt prijzen
voor het de avond is" geldt zeker voor 't najaar 1977.
Tot begin november is alles op rolletjes gelopen, maar sindsdien
hebben de weergoden niet veel werk meer op de akker toege
staan. Veel regen en ook sneeuw heeft de grond goed nat ge
maakt. In de twee laatste volle weken van november hebben we
ruim 80 mm neerslag gehad. Het suikerbieten rooien stremde
volledig en ook voor goed ploegwerk was het veel te nat. Dat je
rond deze tijd van het jaar van alles kunt verwachten met het
weer blijkt ook nu. Momenteel, terwijl we dit schrijven worden
we geconfronteerd met lichte vorst, die ook zijn belemmeringen
meebrengt.
Wel abnormaal vinden wij dat eind november nog ruim 10% van
het areaal bieten gerooid moet worden. Waarbij we moeten
vermelden dat dit voornamelijk op Tholen het geval is, op St.-
Philipsland is praktisch alles gerooid, daar heeft een vroegere
voorraadvorming op de bedrijven plaats gehad.
Geen wonder dat door deze situatie de bieten en speciaal het
rooien daarvan het gesprek van de dag is geweest onder onze
collega's. Waarbij duidelijk te merken was aan welke kant van
de streep men verkeerde, aan de beoordeling of de veroordeling
van het areaal te rooien bieten.
De vragen of de bietenrooicombinaties niet te groot zijn opgezet
of dat o.a. de loonwerkers niet te veel hooi op hun vork hebben
genomen, om naast de bestaande combinaties nog bij derden te
rooien staan ter discussie, en zullen ook beslist aan de kaak
gesteld worden. Hoewel uw rubriekschrijver die ook bietenteler
is, eveneens van mening is dat het niet mag voorkomen dat rond
1 december nog bieten in de grond zitten vragen we ons toch wel
af, of wij de hand ook niet in eigen boezem moeten steken, de
kansen zijn er geweest dit najaar, maar om eerlijk te zijn vonden
we het met zijn allen te vroeg om eind oktober met toen nog
hoge temperaturen, bieten op voorraad te rooien.
Wij zijn dan ook van mening dat we beslist niet alleen de vinger
naar de loonwerkers mogen wijzen, met zijn allen; zowel bie
tentelers als loonwerkers zullen lering uit dit seizoen dienen te
trekken, om volgende jaren omstreeks 1 november meer bieten
aan de hoop te hebben, dan nu het geval was.
We hopen alleen dat dit latertje niet afgestraft gaat worden,
maar het weer zó meewerkt, dat wanneer u deze bijdrage onder
ogen krijgt, het rooien een heel eind is gevorderd.
De rooicombinaties, die mijn inziens in ons gebied zo voortref
felijk hebben gewerkt, tot voordeel van beide partijen, verdie
nen beslist geen negatieve kritiek.
Het ziet ér naar uit dat het toch nog vrij laat gaat worden met de
laatste werkzaamheden in het Walcherse land. Sinds onze vori
ge bijdrage zijn de werkzaamheden niet veel gevorderd. De
hoeveelheid neerslag in de vorm van regen, sneeuw of hagel
bedroeg in onze omgeving in die periode ongeveer 90 mm.
Enkele dagen stond het water in de laagstgelegen gebieden in de
sloten ongeveer gelijk met het maaiveld. Daarna kon weer vrij
vlot een redelijk peil worden bereikt omdat de neerslag-inten
siteit aanzienlijk verminderde. In zulke neerslag perioden is het
wel van het allergrootste belang dat afwatering en ontwatering
van de percelen optimaal is. Hoe vlotter het water afgevoerd is,
hoe vlugger de werkzaamheden weer uitgevoerd kunnen wor
den. Van.de natte periode zijn xe nu overgestapt op de koude
periode. Hoewel het in onze gebieden nog niet veel vriest,
moeten we toch maatregelen treffen om vorstschade aan de
bietenhopen te voorkomen. Laten we hopen dat het bij lichte
vorst blijft zodat ook de schade beperkt zal blijven.
Nu de bedrijfsvoering tijdelijk weer wat minder aandacht
vraagt, zijn er wel weer andere punten waarover we onze ge
dachten eens laten gaan. Zo vernamen we dezer dagen van een
collega, dat hij zijns inziens nogal een grote bijdrage leverde aan
het mooie natuurschoon van ons gebied. Een langgerekt perceel
van zijn bedrijf ligt langs een fraaie weg met veel en hoog
geboomte. Deze weg is beslist een sierraad in het gebied. Een
schaduwzijde er van, is de aanzienlijke oogstderving die er bij de
gewassen optreedt door de schaduw van de bomen. De grond
droogt veel minder goed op en de gewassen hebben te weinig
direkt zonlicht om optimaal te kunnen groeien. Wanneer men
als boer alleen de schade moet dragen voor de vele mensen die
ervan genieten, dan zou men zich af kunnen vragen of het
mogelijk is hier middels één of andere regeling wat aan te doen.
Het boven aangehaalde is niet beperkt tot een geval, maar zo
zijn er diverse gevallen in ons gebied waarbij schade door scha
duw optreedt.
De verkiezingen voor de hoofdingelanden waterkwaliteit zijn
gedeeltelijk achter de rug. Helaas moet er nog een "tweede
ronde" volgen om te komen tot verkiezing van de negende
kandidaat. Acht personen haalden in de eerste ronde voldoende
stemmen. De plattelandsbevolking heeft zich in de eerste ronde
goed geweerd, zo is onze indruk. Laten we hopen dat er ook voor
de tweede ronde nog belangstelling overgebleven is.
De laatste weken hebben ook in de Peel veel regen gebracht.
Hier hebben we 132 mm afgetapt. Het grondwater zal zo toch
wel weer op peil komen. Nu kun je weer zien hoe belangrijk het
is dat sloten en greppels goed schoon gehouden worden. Op het
moment is de winter ingevallen een paar dagen geleden vroor
het 5 gr. C. Regeninstallaties en motoren enz. zullen moeten
worden afgetapt en verzorgd voor de winter. Weidepompjes zijn
weer in de schuren gehaald. Velen plegen in 'n verloren uur in
de winter het nodige onderhoud. In menig perceel grasland
komt veel muur voor, vooral de jong ingezaaide, zodra het weer
het toelaat zal hier weer gespoten moeten worden, evenals tegen
emelten die weer op vele plaatsen aanwezig zijn.-De onder
grondse werkers zijn ook op veel plaatsen weer aktief. We be
doelen daarmee de mollen. Hier en daar ziet men collega's al
bezig om ze te vangen met schop of klem. Het is onbegrijpelijk
dat zulke kleine diertjes in 'n korte tijd 'n goede weide totaal
kunnen vernielen. Vele bedrijven hebben de klauwen van de
koeien tijdens of voor het opstallen laten bekappen. Dit is wel
heel belangrijk daar ze weer 'n half jaar op stal op harde vloeren
moeten blijven. En niets kost meer dan 'n kreupele koe. Van het
Brusselse prijzenfront wordt ook al niet veel positiefs vernomen.
Er schijnen geen indrukwekkende prijsverhogingen in te zitten.
Zo als de berichten nu zijn, zal de 3% wel niet gehaald worden.
De boeren zullen dus ook dit jaar in hun inkomen er op achter
uit gaan, want de kostenstijgingen zullen wel hoger uitkomen.
Als het geluk 'n beetje meezit kan het wel eens gebeuren dat er
met St. Nikolaas 'n nieuw kabinet is. Voor de zelfstandige on
dernemers kan deze kombinatie wel eens beter zijn dan de
voorgaande. Vol verwachting blijft ons hart kloppen.
Gedurende de maand november hebben we zeer veel regen
gehad per 27 november al meer dan 140 mm, dat is duidelijk al
meer dan de 130 mm in de maand oktober van 1974. In die delen
van Zuid-Beveland die nog zonder gemaal hun water moeten
lozen blijken de uitlozingsmogelijkheden in een periode met
veel regen juist in een periode met hoge waterstanden buiten
dijks onvoldoende te zijn. Polders gewijze komen er nu duidelijk
veel te hoge waterstanden voor. In deze maand zijn niet veel
veldwerkzaamheden uitgevoerd kunnen worden. Er is nog wat
geploegd ep plaatselijk nog wat wintertarwe gezaaid. Van de
oppervlakte suikerbieten, knolselderij; gladiolen en wijnpeen die
er nog lag is in deze maand weinig geborgen. De oppervlakte is
op zichzelf wel niet zo groot, maar voor dit moment - einde
november - echter veel te groot. Is men nu op een aantal be
drijven toch eigenlijk niet al te gemakkelijk geweest? Veelal zal
het nu extra dol en moeite kosten en soms extra kosten met zich
meebrengen, terwijl de verliezen dikwijls snel groter worden.
Bovendien gaan ook de risiko's van schimmel, rot en bederf
vooral bij gladiolen en wijnpeen nu snel toenemen.
Hoewel er heel wat wintertarwe is gezaaid is toch nog volop de
wil aanwezig om nog meer te zaaien. Het gaat er nu om wanneer
men hier de kans voor krijgt. Op reeds lang geploegd land zal dit
nu niet gemakkelijk meer gelukken.
De opbrengsten van de suikerbieten vallen mee, ook het sui
kergehalte is eveneens nog behoorlijk gestegen. De afvoer van
de suikerbieten had men liever wat vlotter zien verlopen. Door
hier en daar wat grote voorraden op de stortplaatsen is het
rooien dan ook wel enigszins vertraagd, waardoor er nu eind
november nog te veel in de grond zitten.
Op veel bedrijven zal men nu toch nog moeten zorgen om de
suikerbieten vorstvrij te bewaren. Bij alle risiko's die een bie
tenteler neemt moet hij dit risiko toch ook zeer klein kunnen
houden.
Deelden we de vorige week reeds mede dat in West Zeeuws
Vlaanderen op een aantal bedrijven het veldwerk beslist nog niet
ten einde was; nu kunnen we zeggen dat we sindsdien nog bijna
geen stap zijn verder geraakt. In de 4 weken van de afgelopen
maand viel er maar liefst zo'n 200 mm regfen. We hadden er zelfs
een dag bij met veel sneeuw en gladde wegen (21 november) wat
ongeveer 45 mm vocht opleverde. Het was vooral gedurende de
4e week van november dan ook vrijwel overal een triest beeld op
de akkers. Grote en kleinere plassen water, stukgereden kopak-
kers en natuurlijk een groot aantal zorgelijke collega's. De ene
boer is klaar; de andere moet nog veel ploegen' wat bieten,
witlof of knolselderij rooien enz. Het lijkt erop dat we op het
moment van schrijven wat droger weer zullen gaan krijgen,
waarbij nachtvorsten niet uitblijven. Het is dus oppassen gebla
zen.
Het vergaderseizoen is ook al weer begonnen. Zowel onze
kringvoorzitter(s) alsook de voorzitter van onze Z.L.M.organi
satie zien de toekomst vooral van de prijsontwikkeling van ak-
kerbouwprodukten met veel zorg tegemoet. En teëecht. Want
met de prijzen gaat het voor de meeste produkten ronduit zeer
slecht. De kosten stijgen zeker met 10% en Brussel lijkt dit
hooguit met 3% te kunnen compenseren. Daarbovenop krijgen
we dan ook nog met een pachtverhoging te maken. Als dan ook
nog de toeslag van 80% voor de zgn. vollegrondsgroenteteelten
doorgang gaat vinden hebben we er een probleem bij, want dan
zal de animo voor deze gewassen weer teruglopen, terwijl die de
laatste jaren stijgende was.
Op de financiële moeilijkheden in de akkerbouw heeft ook het
L.E.I. intussen gewezen in haar prognose 1977/1978 die dan
voor het Zuidwesten een ondernemersinkomen verwachten van
1000 gulden negatief tegenover 8300 gulden positief het jaar
ervoor. Zowaar een zeer trieste situatie. Waarbij dan speciaal de
pas begonnen boer en de aspirant boer de nodige zorgen te
verwerken zullen krijgen. Nationale maatregelen zullen nog
weer nodig blijken te zijn willen we de boerenstand in leven
houden. Ook hierover zal deze winter veel worden gediscus
sieerd. Doet U hier ook aan mee.
grens kan ze daarvoor beter slagen. Zelf ben ik nog bij een
waarzegster binnengestapt, want buurman wilde er na zoveel
weken van ellende niets van weten. Je gelooft er niet aan en toch
doe je het en je staat er verstomd van wat zo'n dame je allemaal
kan vertellen. Nadat ze de kaarten geschud had pakte ze mijn
hand, keek er heel diepzinnig naar, ging er mee langs haar neus
en mompelde: "argrariër". Voor volgend jaar zag ze wat prijs
verbeteringen bij de E.E.G. en een oplopende markt voor aard
appelen en uien. Op mijn vraag of ze kon zien of buurman voor
zijn aardappelselektiekursus geslaagd was, nam ze heel gewillig
wat koffiedik en na lang aarzelen zag ze, dat het serologisch
nweer is het dorre hout, maakt de winter nat en koud", is
een oud gezegde waar we nog steeds veel geloof aan blijven
hechten. De laatste weken was het weer zo en achtereenvolgens
hebben we storm, regen, natte sneeuw, hagel en lichte vorst bij
de vleet gehad. Op het land was het voor alles te nat en daarom
zijn we maar eens een dag met de buren op stap gegaan. Buur
man is ruim 10 weken uit de vaart geweest vanwege een gebro
ken been. In die periode hebben we zijn bedrijf verzorgd en we
hebben hem ook eens voorgerekend, dat hij gezien zijn uitkering
beter allebei zijn benen had kunnen breken. Zo'n uitkering is
niet waardevast en ook niet eenvoudig meer te verhogen voor de
wat oudere generatie. Waarnemen was geen probleem, maar
winst voor hem maken was wel de grootste opgave. Toch heb
ben we die dag op zijn kosten in en om Brussel op een nette
manier de bloemetjes eens buiten gezet. Hij had nog wat losgeld
over van vorig jaar en die heeft zijn vrouw voor een nieuwe
japon besteed. Zij heeft dat zogenaamde 8-model wat in wezen
niets met onze oud-minister uitstaande heeft, maar over de
Buurman brak een been.
onderzoek van het examenwerk nog niet geheel was afgerond.
Als ik er nog 1000 frs. tegenaan gegooid had, dan had ik mis
schien meer geweten, maar een serieuze kandidaat wil toch wel
meer zekerheid. Een diploma is tenslotte meer dan een vel
papier alleen en daarom is het te begrijpen, dat een poosje op de
uitslag gewacht moet worden.
5 december.
Sinterklaas mijn waarde vriend,
'k ben als steeds weer erg benieuwd,
wat U dit jaar weer aan ons hoopt te schenken,
is een vraag waar ik soms nachten over lig te denken.
Een kleine zelfstandige zoals U en tevens hoogbejaard,
doet Uw werk nog vlot met knecht en paard.
Prognoses wijzen uit dat dat niet kan.
De kosten stijgen immers uit de pan.
Een minimum aan basisinventaris is te duur,
als men het omrekent naar een gemiddeld arbeidsuur.
De hoge kosten worden slechts ten dele gecompenseerd
en door geldontwaarding en inflatie weer gereduceerd.
Uw positie wordt daardoor wel zeer precair,
doch PIET ontslaan is ook bepaald niet fair.
De schimmel echter een eenheid die wel weinig kost,
maar per seizoen drukt als een te zware post.
Bedrijfseconomisch kan U Uw taak niet lang meer doen.
Het kost te veel zorg en heel wat poen.
In andere branches worden genoemde aspecten bestudeerd
en veelal worden er oplossingen voor geformuleerd.
Doch voor een zelfstandige tegen zijn pensioen,
valt er in de regel niet veel meer te doen.
Kijk daarom mijn Waarde niet te veel in het verschiet,
want zelfs ook de economen weten het soms niet.
Mocht U echter wat slecht bij kas zitten een enkele keer,
dan is dat geen schande in het huidig zakelijk verkeer.
Daarom kop op, er tegenaan en weet,
't was goed zoals U het alle jaren steeds deed.
Houdt daarom Uw knecht en Uw schimmel in eer,
dan hebt U nog plezier in Uw werk keer op keer.
