o p de afgelopen maandag te Goes gehouden vergadering van de Ledenraad van de
Zuidelijke Landbouw Maatschappij (Z.L.M.) is er ruim aandacht geschonken aan de
problemen waar de jonge boeren mee te maken hebben wanneer zij een bedrijf willen
overnemen. De algemeen-voorzitter van de Z.L.M. deed dat in zijn openingswoord
"vooral ook omdat de jonge boer door de hoge jeugdwerkloosheid minder alternatieven
heeft". De Z.L.M. voorzitter A.J.G. Doeleman pleitte in dit kader voor blijvend begrip van
de fiscus bij de overname van landbouwgronden van vader op zoon, rente-subsidie en
leningen voor bedrijfsovername en investeringen, stimulering van de samenwerking tussen
vader en zoon, verhoging van vrij te schenken bedragen, verbetering van de grondbank-
voorwaarden waaronder invoering van een terugkooprecht en een belastingvrije geblok
keerde reservering op verdiend loon tot het dertigste jaar c.q. het moment van bedrijfso
vername.
Ledenraad XizJm
vergaderde
D e huidige slechte economische situatie gaat
ook aan de land- en tuinbouw niet voorbij. De
export loopt sterk terug vooral ook door de
harde gulden. De partnerslanden streven
daarbij sterk naar zelfvoorziening. Bezorgd
was de heer Doeleman over de toetreding van
drie nieuwe landen tot.de E.E.C. omdat die in
staat zijn goedkoop te exporteren, vooral tuin-
bouwprodukten". De stimulering van de Ne
D e akkerbouwcommissie van de Z.L.M.
doet de volgende aanbevelingen aan het be
stuur:
N et zo min als in zijn vorige akkerbouwo-
verzicht kon ook nu de heer H.C. v.d. Maas
geen optimistische geluiden laten horen ten
aanzien van de prijsontwikkeling bij de akker-
bouwprodukten. Met name geldt dit voor de
prijzen van aardappelen en uien. Gelukkig zijn
de oogstwerkzaamheden vlot verlopen en zal
de opbrengst en het suikergehalte van de sui
kerbieten hoger zijn dan eerst werd verwacht.
De prijs van peulvruchten en van de granen
stemmen iets minder somber.
D e tarweprijs beweegt zich rond of tegen de
referentieprijs voor bakwaardige tarwe. Dit
evenwel mag geen reden zijn om de geplande
interventieperiode ten behoeve van bakwaar
dige tarwe voor a.s. mei al te schrappen. Het is
nu ook nog niet te overzien of de markt dan
aanleiding tot interventieaanbiedingen zal ge
ven, terwijl tevens dit jaar veel van onze tarwe
voldoet aan de minimum bakkwaliteitseisen op
grond van de kleeftest.
H et verslag van de heer Van Heijst riep vragen
op over de instandhouding van de diverse nood-
slachtplaatsen. De veehouderijcommissie zal
zich over dit (financiële) probleem gaan buigen.
Opgemerkt werd ook dat er vanuit de veehouderij
dan nu misschien wel optimistischer geluiden te
horen zijn maar dat deze sektor nog steeds op
gescheept zit met de draak van de melkheffing:
Wij zullen daartegen moeten blijven proteste
ren aldus de Ledenraad.
Akkerbouw
Veehouderij
De Z.L .M.-voorzitter sprak in zijn ope-
ningswoor ook zijn "ergernis en ongerustheid"
uit over 5 maanden "politiek geharrewar"
rondom de kabinetsformatie: de bestuurbaar
heid van ons land is in het geding terwijl door
het geschuif met ministerposten de land- en
tuinbouw blijkbaar als sluitpost wordt behan
deld. De land- en tuinbouw is echter een na
tionaal (export)belang van de eerste orde
waardoor het noodzakelijk is dat er een sterke
figuur op deze ministerpost komt die bekend is
met de nationale- en internationale E.E.G
landbouwproblematiek. De heer Doeleman
signaleerde voorts dat er al vooruitgelopen
wordt op de definitieve vaststelling van de vele
nota's die door het vorige kabinet zijn uitge
bracht: "daardoor dreigen een aantal gebieden
reeds nu beperkt te worden in hun landbouw
kundige ontwikkeling zonder dat er voldoende
duidelijkheid is over de gevolgen daarvan en
zonder dat bekend is wat daar tegenover staat.
Als landbouw zijn wij bereid een beleid te
voeren op basis van goed overleg. Soms hebben
wij echter te maken met minderheidsgroepen
die slechts een beperkt doel nastreven zonder
daarbij rekening te houden met andere belan
gen. Wij zulten echter met uiterste krachtsin
spanning doorgaan met het begeleiden en sti
muleren van landbouwkundige ontwikkelin
gen maar daarbij ook rekening houden met
andere dan alleen landbouwbelangen", aldus
de heer Doeleman.
derlandse export is daarom des te meer van
levensbelang".
Ook de situatie in de akkerbouw is zorgelijk'
vooral omdat de produktiekosten wel bijzon
der hoog zijn opgelopen. Door de lage prijzen
komt dat nu dubbel hard aan. Vooral de pas
begonnen jonge boer komt hierdoor in moei
lijkheden omdat er geen reserves zijn. De
oplossing ligt voor de akkerbouw volgens de
heer Doeleman echter niet in een garantiere
geling voor aardappels maar veel meer op het
fiscale vlak. De Z.L.M.-voorzitter pleitte daar
om voor een "slechte tijden reserve" die in
goede jaren opgebouwd moet kunnen worden.
Daardoor zal het ook mogelijk zijn een even
wichtiger investeringsbeleid op de bedrijven te
voeren dan nu het geval is. De fruitteeltbedrij-
ven zullen daar dit jaar zeker weer mee te ma
ken krijgen. De fiscale problemen komen ook
aan de orde in de nota arbeidsvoorwaarden
beleid 1978 waarin de positie verbetering van
de kleine zelfstandige opnieuw in de verdruk
king komt. De heer Doeleman twijfelde eraan
of de "studie Hofstra" soelaas zou bieden: "het
wordt meer en meer een publiek geheim dat de
zelfstandigen daar niet te veel van moeten ver
wachten en dat dit een zoethoudertje zal blij
ken te zijn geweest".
De Z.L.M.-voorzitter toonde zich ook niet op
timistisch over de Brusselse prijsvoorstellen
voor 1978 omdat de gemiddelde kostenstijging
in Nederland beduidend hoger is dan die in de
ons omringende landen.
Tot slot van zijn openingswoord sprak de heer
Doeleman nog over de nieuwe pachtnormen:
deze zullen voorzichtig gehanteerd moeten
worden om te voorkomen dat we in een prijs-
spiraal terecht komen. "De toeslag voor bij
zondere teelten echter vind ik zonder meer on
rechtvaardig en onhanteerbaar uit oogpunt van
bouwplan en rentabiliteit" aldus de Z.L.M.-
voorzitter tot slot van zijn inleiding.
Een dergelijke maatregel halverwege het af-
zetseizoen valt voor de handel en de boeren te
willekeurig uit, dit i.v.m. reeds gedane zaken.
Verder zou het in strijd zijn met onze houding
t.a.v. marktordende maatregelen in E.E.G.-
band. Nederland moet een eigen speciale bes
temming vinden vóór de maat 35/40.
Vanuit Frankrijk komen wensen naar voren
over te willen gaan tot een invoerstop van uien
die met het antispruitmiddel MH30 zijn be
handeld, dit ter bescherming van de volksge
zondheid. Ook hier dient kritisch de zaak ge
volgd te worden terwijl tevens de beschikbaar
heid van alternatieve spruitremmingsmiddelen
bevorderd dient te worden.
a. Bij de N.A.K. Nederland dient erop te
worden aangedrongen dat men daar komt
tot hantering van een speciaal label voor
pootaardappelen die een juiste preventieve
behandeling tegen fusarium hebben gehad.
b. Het onder de aandacht brengen van de
daarvoor in aanmerking komende instan
ties om te streven naar afschaffing van de
weegbrugkorting bij granen en zaden.
c. Het bevorderen van een officiële publikatie
van kg-opbrengsten van graszaden op
grond van proefveldgegevens. Dit zou mis
schien het best kunnen gebeuren onder
auspiciën van het proefstation voor akker
en weidebouw.
d. Een kritische benadering van een eventuele
wijziging van het BTW-tarief op land
bouwwerktuigen.
e. De akkerbouwcommissie adviseert ten
aanzien van het mengprijs of kontrakten-
stelsel-systeem bij het telen van suikerbie
ten het volgende:
1. Indien geen extra korting van het B-
quotum bij het mengprijssysteem t.o.v.
Ook op langere termijn zijn de afzetkansen
voor de aardappelen en uien niet best. Daar
staan steeds stijgende kosten tegenover. Het
L.E.I. berekende voor de afgelopen vier jaar
een kostenstijging van meer dan 1100 gulden
per ha. Hierbij zijn dan nog niet inbegrepen de
hogere kosten die de gewasbescherming vragen
en de herziene pachtprijzen, die naar het zich
laat aanzien gemiddeld ongeveer driehonderd
gulden per ha zullen gaan bedragen. De heer
v.d. Maas stelde dat het akkerbouwbeleid ge
richt dient te zijn op drie hoofdpunten te we
ten: a) een betere prijsvorming en hogere
prijsstelling van de produkten b) een evenre-
diger en eerlijkere belastingheffing en c) door
de overheid gestuurde en gestimuleerde maat
regelen ter versterking van onze konkurrentie-
positie in de E.E.G.-competitie (afzetbevorde
ring en grondverbetering staan hierbij boven
aan het lijstje). Voorts vroeg de akkerbouw
specialist aandacht voor de Bayleton-kwestie.
Nog niet alle betrokken departementen heb
ben hun goedkeuring gehecht aan een voorlo
pige ontheffing. We dienen de gang van zaken
hieromtrent argwanend te volgen. Ook vond
hij de subsidie-regeling ten aanzien van de ge
luidsarme trekkercabines waarin wordt gesteld
dat deze slechts zes maanden geldt een erger
lijke zaak. Ook het feit dat het geluidsarm ma
ken van bestaande cabines niet onder de sub
sidieregeling valt vond hij verwerpelijk. Van
der Maas zei, suikerbietentelen zou pas renda
bel worden in het Zuidwesten wanneer we een
prijs van 140 gulden per ton bij 16% suikerge
halte konden verwachten maar we zullen dit
wel als een utopie moeten beschouwen. Nu
zegt men dat door de meerdere suiker die zal
worden geproduceerd de toch al lage prijs nog
belangrijk lager zal liggen. Het zou in ieder
geval een prijs moeten zijn die duidelijk boven
de 100 gulden per ton ligt.
Ten aanzien van de aardappelen vond de heer
v.d. Maas dat de minimummaat voor gesor
teerd produkt niet van 35 naar 40 mm moet
worden verschoven zoals Frankrijk voorstelt.
het kontraktensysteem toegepast zal
worden (in E.E.G.-verband) zijn er on
voldoende voor de hand liggende argu
menten om uitdrukkelijk te opteren
voor het kontraktenstelsel met ingang
van mei 1978.
2. Indien wel een afstraffing in het B-
quotum bij handhaving van het meng
prijssysteem plaatsvindt dan dient
onverkort gepleit te worden voor invoe
ring van het kontraktenstelsel.
3. Dit dient dan onder de volgende voor
waarden te geschieden:
a. Kontrakten dienen gebaseerd te zijn
op de historische referentie met een
keuzemogelijkheid voor de teler uit
een bepaalde reeks teeltjaren (met
uitzondering van 1977);
b. Een star systeem maar wel met een
bijstellingsmogelijkheid van b.v. om
de vijf jaar; Je zou het periodieke
"herverkaveling" kunnen noemen;
c. Deze bijstellingsmogelijkheid neemt
ook grotendeels de noodzaak voor
een reservepot van kontrakten in
portefeuille weg;
d. Een maximaal te telen oppervlakte
suikerbieten per teler die in verhou
ding tot het bouwplan 1 op 4 ligt;
e. De mogelijkheid tot uitvoering van
een rekening courant systeem over
verschillende jaren, per teler dient
nagegaan te worden;
f. Tenslotte dient de invoering van een
kontraktenstelsel gepaard te gaan
met een direkte koppeling van kon
trakten aan aandelen en(of) certifi
caten van de suikerindustrie.
Naar aanleiding van het akkerbouwoverzicht
discussieerde de vergadering levendig over het te
kiezen bietensysteem. Enkele suggesties zullen
nog nader door de akkerbouwcommissie onder
zocht worden. In de grote lijn kon men zich ech
ter goed vinden in de opstelling van de akker
bouwcommissie van de Z.L.M. Benadrukt werd
nog eens dat de boer zelf attent moet zijn op de
toepassing van de weegbrugkorting.
Elen heel wat minder somber beeld schetste
de veehouderijspecialist de heer J.M. v. Heijst.
Het is inmiddels half november en het meeste
jongvee loopt nog buiten. De melkkoeien zijn
overdag nog in de wei en vinden daar nog vo-
overdag nog in de wei en vinden daar nog vol-
geen schade toegebracht aan de graszode. Al
met al wordt door deze ontwikkeling de staltijd
verkort. Dat is een voordelige zaak voor de
veehouder. Op alle bedrijven is er ook een rui
me voorraad ruwvoer die in veel gevallen van
uitstekende kwaliteit is. De opbrengsten van de
snijmais waren goed. Vaak werd het gewas niet
helemaal rijp. Gedwongen door het late tijdstip
moest dan toch worden geoogst. Hoe deze wat
groene onrijpe mais zich in de kuil zal gaan
gedragen moet nog worden afgewacht. Een
andere oorzaak van het snel aan de kant zijn
van de snijmaisoogst is het grote aantal mais-
hakselaars.
De heer Van Heijst konstateerde dat er steeds
minder slachtvee in het najaar aan de markt
komt omdat de meeste veehouders over vol
doende stallen beschikken. Overigens vond hij
dat de rundveemesterij zich steeds meer richt
op het houden van stieren.
In vergelijking met dezelfde periode vorig jaar
is de melkaanvoer belangrijk hoger. Het ziet
ernaar uit dat dit jaar 1 2% meer melk zal
worden geproduceerd dan in 1976. De boter-
voorraden en die van magere melkpoeder zijn
groot. Het ligt in de bedoeling om met de
roomboter een soort kerstaktie te voeren en
dan circa 4000 ton voor een speciale prijs op de
markt te brengen, dit is dan bedoeld als ex
traatje voor de huisvrouw rond de kerstdagen.
Dit is trouwens geen aktie alleen voor Neder
land, heel de E.E.G. doet eraan mee, waarbij
dan circa 65000 ton boter zal zijn betrokken.
Op de kaasmarkt gaat het goed. Er is een le
vendige export met goede prijzen en weinig
voorraden. Ten aanzien van de sanerings
maatregelen bij het Campina-concern zei Van
Heijst dat het een hele ingreep is wanneer 20
van de 28 zuivelfabrieken zullen worden ge
sloten, maar wanneer dit uiteindelijk zal resul
teren in een hogere uitbetalingsprijs voor de
veehouder dan zal men de ontwikkeling toch
positief moeten benaderen.
4
