W at de uien betreft bestond er reeds enkele jaren de vrees dat
het een keer fout zou gaan. Elk jaar werd het areaal uitgebreid en
ieder jaar opnieuw liep het best met de afzet en werden hoge
prijzen besteed. Steeds waren er wel ergens faktoren welke het
aanbod beperkt hielden en hierdoor de kansen voor het Neder
landse produkt vergrootten. Dit jaar is de klap gevallen en die
komt hard aan. De gelegenheidstelers die achter de markt aan
lopen zijn er in gesprongen en krijgen het deksel op de neus. Dat
geldt trouwens ook voor tal van andere produkten, waarvan we
reeds noemden de breek- en waspeen maar ook tal van kool
soorten. De gang van zaken in dit seizoen bewijst opnieuw dat er
in feite sprake is van een smalle basis voor de afzet van tal van
produkten die in het groot geteeld kunnen worden. De teelt en
oogst methoden voor uien b.v. zijn dermate gemechaniseerd dat
er in feite geen eind is aan de mogelijkheden voor dit produkt per
bedrijf. Vroeger was het bekeken met een of twee gemet uien per
bedrijf. Meer kon men vanwege het vele handwerk niet aan. Nu
kan de teelt ongebreideld plaats vinden, dat heeft ze in de eerste
plaats kapot gemaakt voor de kleine ondernemer maar ook het
risiko vergroot voor de grote ondernemer.
if^r
n TUINc
KLAN f f
BOUW KEN
Mmrhhhhh
Een meevallende prijsindex over
de rug van boeren en tuinders
Door ruilverkaveling veel jonge
bomen
Steeds op zoek naar verbetering
Mogelijkheden van Mesurol tegen
vogelschade in de sierteelt
DINGEN VAM DE WEEK
H et gaat de laatste tijd uitgesproken slecht met de afzet van
vollegronds en kas groenten, Tegenover een groot tot zeer groot
aanbod staat een te kleine vraag met het gevolg dat er over de
hele lijn zeer lage prijzen worden betaald. De omzet van de
groenteveilingen blijven wekelijks achter bij het vorig jaar in
dezelfde periode.
Op Schouwen-Duiveland wordt door de telers van tuinbouwge-
wassen haast gemaakt om vorstgevoelige gewassen op tijd te
oogsten.
We hebben de indruk dat het gunstige najaarsweer de telers
verleidt om de gewassen zolang mogelijk te laten uitgroeien.
Doordat de neerslag hoeveelheid van plaats tot plaats nogal
verschillen, is op enkele gedeelten in ons gebied wat stagnatie bij
het rooien van o.a. gladiolen ontstaan.
De maatsortering van het fruit valt op veel percelen tegen. De
late plantdatum, gevolgd door een vrij droge, koele zomer is
hiervan de oorzaak. Alleen goede vochthoudende gronden ge
ven een maat die tevreden stelt.
De kg-opbrengst van witlofwortels, knolselderij en winterpeen
zijn hoog. De aflevering van de gecontracteerde hoeveelheden
verloopt moeizaam. De vrije prijzen van de produkten zijn tot
het minimum gedaald, tot zelfs onverkoopbaar toe. Het is een
diepe teleurstelling voor vele kwekers die dit jaar grote verliezen
krijgen te incasseren.
De groenten en aardappels vormen dit jaar geen "nieuws" voor
de media, maar voor tal van agrariërs zijn ze dit jaar even
belangrijk als vorig jaar.
De meevallende prijsindex gaat tot nu toe over de rug van de
boeren en tuinders, jammer dat dit niet duidelijk aan het "grote
publiek" onder ogen wordt gebracht.
Bij de fruittelers is na de pluk de periode van de "najaars-
schoonmaak" aangebroken. Tal van karweitjes die in het pluk-
seizoen werden uitgesteld komen nu aan de beurt. Ammitrol
bespuitingen tegen onkruid zijn op een groot aantal bedrijven
uitgevoerd. De laatste jaren wordt in een toenemende mate
Simazin toegevoegd, wat o.a. bij vroegkiemende onkruiden als
kleefkruid gunstig werkt. De voorjaars-bespuitingen met Sima
zin kunnen meestal pas eind maart worden uitgevoerd, doordat
het snoeihout anders in de weg ligt.
Ook de kankerbespuitingen zijn al op veel percelen uitgevoerd,
in de meeste gevallen Captan en hier en daar Torsin M. Voor
gaande jaren werden veelal 1 a 2 bespuitingen uitgevoerd bij het
einde van de bladvalperiode dit jaar hebben veel kwekers het
plan om bij gunstig weer meerdere bespuitingen uit te voeren.
De tijd van het planten van de vruchtbomen staat ook weer voor
de deur. Veel vernieuwt lijkt er dit jaar niet te worden. Ook
wordt er minder gerooid dan de voorgaande jaren. De prijzen
van het fruit van dit jaar zullen hiervan de oorzaak wel zijn.
Toch is het onverstandig om met een verouderde aanplant ver
der te sukkelen. De kansen op een grote oogst zijn volgend jaar
relatief groter dan op een kleine, gezien het beurtjaar effekt in
heel West-Europa. De kwaliteit van het fruit van jonge aanplant
groeit naar je toe, maar van een oudere opstand is dat omge
keerd.
Zodra het blad voldoende van bomen is zal de snoeischaar zijn
werk weer moeten gaan doen. Een karwei dat de meeste uren
vraagt van al het verzorgingswerk dat door de vakman moet
worden uitgevoerd. Percelen die afgelopen seizoen slecht heb
ben gedragen zijn vaak te hard gegroeid, dat geeft nu weer extra
snoeiwerk.
Het fruit uit de schuren zal vroeger geruimd zijn dan andere
jaren. De vrij hoge temperaturen in de herfst en goede prijzen
maken dat vlot wordt afgezet. Uit de koelcel zal vroeger gele
verd moeten worden dan in een ander seizoen. Vooral bij Cox.
en Cornice is het oppassen dat bij het huidige prijsniveau geen
bewaarverliezen optreden. Misschien geldt ook hier de vraag:
"als voldoende nu genoeg is, waarom wilt u dan nog meer?"
Op Zuid-Beveland wordt in het ruilverkavelingsgebied Kapel-
le-Wemeldinge op flinke schaal geplant. Meestal betreft het
percelen die toegewezen zijn tegen inlevering van andere, die in
verband met concentratie afgesloten moeten worden. Ruilver
kaveling in een fruitteeltgebied is niet eenvoudig. Een verkave
ling slaagt alleen als de grondgebruikers hun verspreid liggende
percelen bij elkaar in één of twee blokken kunnen krijgen. Maar
bij zo'n transaktie moet men percelen loslaten waarop fruitbo
men staan en dat weegt zwaar. Een boomgaard die een buiten
staander verouderd vindt en van weinig waarde, wordt door de
eigenaar heel anders bekeken. Er staat St. Remy in die elk jaar
zoveel oplevert en Lebrun die regelmatig een hoge produktie
geeft. Of pruimen die men niet wil missen, dan wel jonge Con
ference die veel belooft voor de toekomst. Hoe 't ook zij, aan het
goede wat er tussen het minder goede staat is men erg gehecht.
Inlevering van een produktieve boomgaard weegt daardoor
zwaar. Toch valt het nu mee, omdat iemand die een perceel
boomgaard "inlevert" voor blote grond, het oude perceel nog
een aantal jaren mag blijven exploiteren tot de boompjes op het
nieuwe perceel in produktie zijn. Daardoor wordt de verjonging
in het gebied sterk bevorderd. Gedurende een aantal jaren zal er
dus naar verhouding te Kapelle-Wemeldinge veel worden ge
plant. Tijdelijk zal de oppervlakte daardoor worden uitgebreid,
maar na een aantal jaren zal het areaal weer inkrimpen. Waar
schijnlijk zal dat tenslotte tot een verkleining van de oppervlakte
resulteren, maar zal door de verjonging de produktie iets toe
nemen en vooral de kwaliteit verbeteren.
De nieuwe beplantingen vragen enorme investeringen, want er
wordt meestal nauw geplant. In verscheidene gevallen gaat men
over op het beddensysteem met ruim 3000 bomen per ha. Ge
zien de kosten van palen en bomen benevens overige voorzie
ningen komt men dichter bij de twintigduizend dan bij de vijf
tien duizend gulden per ha. Opvallend is dat men overwegend
appels plant, hoewel in het gebied de peren altijd zeer sterk
vertegenwoordigd waren en veelal een hoge bijdrage voor het
inkomen leverden dan de appels. Maar begrijpelijkerwijze heeft
men haast om weer vlug produktie te zien, men wil de investe
ringen weer snel terugverdienen. Al met al interessante ontwik
kelingen, waarbij een oud gebied nieuwe impulsen krijgt. Een
gelukkige bijkomstigheid is dat de prijzen voor het fruit dit jaar
goed zijn, zodat de financiering wordt vergemakkelijkt. De ap
pels vallen op veel bedrijven tegen in produktie, maar de peren,
die zoals eerder opgemerkt te Kapelle een grote rol spelen,
zorgden voor een grote meevaller. Een flinke oogst en beste
prijzen.
Het mooie herfstweer is afgelopen. De laatste tijd hadden we
veel wind en regen. Weer waarbij je nieuwe kankeraantasting
kunt verwachten, vooral omdat de bladval volop aan de gang is.
Vervelend dat je over de natte grond moet rijden om tegen
kanker te spuiten. Dat rijden is slecht voor de struktuur. Maar
dat is typerend voor de kankerbestrijding. Hoe natter, hoe meer
kans op infektie en hoe moeilijker de uitvoering van de bespui
tingen. Toch maar doordouwen, liever een spoor dan veel kan
ker. En onder deze omstandigheden toch maar liever het dure
Topsin gebruiken dan het goedkopere Captan.
Bij de grondverkoop te Kruiningen werden weer hoge prijzen
betaald, maar het wafe opvallend dat er praktisch niet werd
geboden. De inschrijver hield dus bijna alles "aan zijn broek",
hoewel het inschrijvingsbedrag per ha steeds lager werd gesteld.
Het lijkt dus dat te hoog werd ingeschreven en dat de koper ook
voor een lager bedrag had kunnen slagen. Wellicht mede door
de lage aardappel- en uienprijzen is het wilde er blijkbaar af bij
de grondverkoop. Wel blijft het met dit alles moeilijk om te
zeggen wat de grondprijs is. Zou er (tijdelijk) sprake zijn van een
daling?
Met de winter in het vooruitzicht, komen er voor de Thoolse
vollegrondstuinders de convocatie's binnenvallen van vergade
ringen, op voorlichtingsgebicd en standsorganisatie's. Het is een
iedeijaar terugkerende noodzaak, om bij te blijven en de teelt
wijzen bij te schaven, om niet achter te raken in de rentabiliteit
van het produktieproces. Zo hebben de glastuinders in de nu
afgelopen week de teelt van de radijs nog eens goed doorgeno
men. Juist deze teelt is er in enkele jaren goed in gekomen, en
ondanks de steeds grotere aanvoeren, is de prijs tot nu toe steeds
bevredigend geweest. Het is gebleken dat West-Duitsland een
goede markt voor dit produkt is, en er is export bijna het jaar
rond. De Thoolse glastuinbouwer heeft er een dankbaar gebruik
van gemaakt, om zoende meer gewassenkeuze te verkrijgen. Het
is altijd gevaarlijk geweest om steeds afhankelijk te zijn van
slechts twee of drie gewassen. Zo heeft dan naast de snijbonen
ook de radijsteelt een vaste plaats ingenomen, zodat ook mede
hierdoor meer arbeidsspreiding is ontstaan. Voor de volle-
grondstelers zijn er wellicht toch wel mogelijkheden te scheppen
in de teelt van winter- en zomerbloemkool. Wanneer er telers
Plastic gebruik volgens de Duitse methode
zijn die nog overschot van werkuren hebben, kan deze arbeids
intensieve teelt een welkome aanvulling betekenen op het
jaarinkomen. Als nateelt op de vroegste aardappelpercelen, kan
zomer- én winterbloemkool zeer wel slagen. Hoewel niet altijd
noodzakelijk, heeft het toch zijn nut voor deze teelten, over goed
en goedkoop gietwater te beschikken. Juist de vollegrondsteler
zal zijn bestaan moeten opbouwen in teelten, die normaal be
taald handwerk geven. Er is voor de kleinere grondgebruiker nu
éénmaal niets te verdienen in teelten, die volledig gemechani
seerd uitgevoerd kunnen worden. Dit betekent dat men een
goed verdeelde gewassenkeuze dient te hebben, die zo mogelijk
de beschikbare arbeidsuren het jaar rond ten nutte kan zijn.
Wanneer zekere gewassen als minder rendabel afgesloten wor
den, dient men direkt een vervanger hiervoor aan te stellen, wil
de rentabiliteit van het bedrijf niet in gevaar komen. Waar
schijnlijk zullen deze winter de proeven bekend gemaakt wor
den, van het onderzoek naar de mogelijkheden tot teeltver-
Vroeging met plastic-folie. Bij de vroege aardappelteelt zouden
er wel mogelijkheden voor zijn, mits het afdoendè windvast
gelegd kan worden. Gedacht wordt nu wel om de Duitse met
hode toe te passen bij de vroege aardappelteelt, met folie van 10
of 20 meter breed. Dit wordt dan in handwerk met de schop
vastgelegd, wat echter per ha toch niet bijzonder veel werk
vereist. Om de twaalf rijen aardappelen moet dan wel één rij
aardappelen niet gepoot worden bij de 10 meter brede folie.
Deze rij kan dan benut worden om het folie goed vast te leggen.
Verdere proeven zullen moeten bewijzen, welke mogelijkheden
de Thoolse vroege aardappeltelers van nut kunnen zijn, om hun
voorsprong te behouden.
GEWASBESCHERMINGSNIEUWS
Het Bayer-middel Mesurol wordt reeds geruime tijd met sukses
toegepast in o.a. mais ter voorkoming van schade door vogels.
Na uitgebreide proefnemingen is dit produkt nu ook toegelaten
voor het beschermen van sierteeltgewassen in de volle grond
tegen knoppen- en bessenvreterij door vogels.
Het kan bijvoorbeeld met goede resultaten worden toegepast
voor de bescherming van Forsythia's tegen knoppenvreterij en
ter voorkoming van bessenvreterij bij o.a. Ilex, Pyracantha en
diverse Cotoneastersoorten. Zodra de eerste pikkerij of vreterij
wordt waargenomen, de desbetreffende heesters bespuiten met
100 gram Mesurol per 100 liter water.
De vergelijking met het vorig jaar is wat moeilijk omdat er toen
door verschillende oorzaken zeer hoge prijzen werden betaald
maar het is nu wel een erg sombere zaak.
Sla draaide de vorige week in grote hoeveelheden door. Kom
kommers waren slechts tegen lage prijzen te verkopen en soms
was er doordraai. Alleen de tomaten trokken wat aan, maar
hiervan nam het aanbod steeds af. Spruiten zijn aanzienlijk
goedkoper dan het vorig jaar en dat geldt ook voor alle kool
soorten. Voor produkten als knolselderij en industriekool is bijna'
geen markt.
Over de zeer slechte prijzen van uien zullen we het maar helemaal
niet hebben. De prijs hiervan is gedaald tot een niveau dat nie
mand nog ooit voor mogelijk had gehouden.
Vanaf juni is het al mis geweest met de prijzen van de meeste
vollegronds en kasgroenten. Juli is een zeer drukke aanvoer-
maand van komkommers. Het Centraal Bureau van de Tuin
bouwveilingen deelde mede dat in deze maand de aanvoer op de
14 grootste veilingen ruim 52 miljoen stuks bedroeg. Het vorig
jaar was de gemiddelde prijs 64 cent per stuk en dit jaar kwam
men aan 27 cent.
In de maand september was de gemiddelde prijs 34 cent per kg
tegen het vorig jaar 51 cent en sindsdien is het ongunstige ver
schil gebleven. Sla bracht de laatste tijd gemiddeld 50-60% op van
de prijs van het vorig jaar en dat geldt eveneens voor bloemkool
waarvan het aanbod eveneens ruim is en ook herhaaldelijk door
draai optreedt.
ij spruiten is het nadelig prijsverschil wat minder groot maar
toch geeft ook dit produkt een belangrijk lagere prijs te zien dan
het vorig jaar. Op de peenmarkt ligt de situatie al net zo moeilijk.
Er is sprake van een overvoerde markt, mogelijk mede een gevolg
van de gunstige afzetsituatie van het vorig jaar waarop een aan
zienlijke uitbreiding van het areaal is gevolgd. De prijzen van dit
nrodukt liggen bijzonder laag.
Voor de komende maanden zijn de verwachtingen voor de ver
schillende vollegrondsgroenten niet hoog gespannen. Er is een
dermate grote voorraad van verschillende gewassen dat er als het
ware een wonder moet gebeuren wil er sprake kunnen zijn van
een belangrijk prijsherstel. Met name ten aanzien van de uien is
de situatie erg somber. De teelt van dit produkt in binnen- en
buitenland is dermate sterk uitgebreid na de zeer hoge prijzen van
de laatste jaren dat er dit seizoen gewoon teveel zijn gegroeid om
een bestemming te kunnen vinden. De uien vanaf het land zijn op
dit moment vrijwel waardeloos. De handel in het exportgeschikte
produkt vindt plaats op een prijsniveau waarbij duidelijk is dat er
voor de teler niets over blijft.
Vanzelfsprekend kunnen we de klok niet terug zetten en een
ontwikkeling is niet te stuiten. Het houdt echter wel in dat de
ondernemer in de vollegrondstuinbouw met een kleine opper
vlakte grond het moet zoeken in arbeidsintensieve produkten
w aarop de mechanisatie nog weinig of geen vat heeft. Dat is geen
gemakkelijke opgave en het gemakkelijkst is het om achteraf
vast te stellen wat men gedaan zou moeten hebben. Toch is de
gang van zaken in dit seizoen voor velen een les en zal deze
aanleiding geven tot bezinning op wat men moet doen.
