Bij diverse rassen topoogsten
De weersgesteldheid tijdens de pluk is
van groot belang
GROENTEN EN FRUIT
INTERNATIONAAL
DIMGEM VAM DM WBDJ^
-»■-j
D e weersomstandigheden waren de laatste tijd niet optimaal
voor het uitvoeren van de oogstwerkzaamheden. Tijdens on
weersbuien in de eerste dagen van oktober is hier en daar wat
hagel gevallen waardoor er schade ontstond aan het fruit dan nog
aan de bomen hing. In de belangrijkste teeltcentra viel deze
schade mee, maar toch zijn er overal verspreid op de ZuidHol-
landse en Zeeuwse eilanden mensen die hun appelen niet meer in
het koelhuis durven zetten omdat sommige hagelstenen door het
vruchtvlees heen zijn gegaan. Verder viel er dikwijls regen in de
afgelopen periode en was er veel storm. Ondanks de regen moet
het plukken door gaan maar er zijn daardoor wel minder mensen
beschikbaar dan bij mooi weer, want de gelegenheidspluksters
lieten het gauw afweten. De storm heeft ook betrekkelijk weinig
schade veroorzaakt. De meeste fruitboomgaarden hebben een
stevig windscherm, meestal van els of populier en de overwegend
kleine boomvorm op de fruitbedrijven is ook een waarborg voor
het beperkt houden van de schade bij veel wind. Toch ontstond er
soms schuurschade op de vruchten.
Tenslotte willen we nog opmerken dat het een goed bramenjaar
was. De oogst is nu praktisch afgelopen. Na de storm op 1
oktober was het plotseling gedaan. Was het weer goed gebleven
dan was de oogst nog een poosje doorgegaan, want er leek dit
jaar geen eind aan te komen.
De gestekelde Himalaja leek eerst tegen te vallen. De eerste
bloei was niet overmatig en wel was er vaak nabloei, maar daar
komt vaak weinig van terecht. Ook de doornloze Evergreen
kwam moeizaam op gang. De pluktijd begon zo laat, dat ge
vreesd werd dat er van de late bloemen weinig terecht zou
komen. Maar het zonnige, najaar was ideaal voor de bramen en
zowel bij de gestekelde als bij de doornloze bramen kwam alles
tot zijn recht. Daardoor veel kilo's, goede kwaliteit en een rede
lijke prijs. Een paar jaar is het gelukkig weer meegevallen.
Misschien zijn we weieens te vlug somber.
De pluk van het winterfruit is op ZUID-BEVELAND nog in
volle gang. De Golden Delicious begint hier en daar al flink op
te schieten, maar er zijn ook bedrijven waar men voor dit ras'nog
meerdere weken nodig zal hebben. De Golden hangt trouwens
soms nog goed vast. Vooral de kleine appels van de nabloei zijn
er bijna niet af te branden. Als er veel "nawas" is, plukt het
daardoor niet lekker. Opmerkelijk is dat veel appels een mooie
blos hebben. "Dat komt door de maan" zegt mijn buurman. En
inderdaad, als 's nachts de maan schijnt is het helder en koud.
En grote temperatuursverschillen tussen nacht en dag schijnen
de kleur te bevorderen.
Na de Golden volgt nog de Winston. Dit ras geeft dit jaar een
topoogst. De laatste weken vóór de pluk komen bij deze appel
pas de kleur en de grootte. Als er tenminste voldoende gedund
is, want anders komt de gewenste grootte helemaal niet. Vol
doende dunnen was dit jaar zo'n moeilijke opgave dat er nogal
wat appels aan de kleine kant zullen blijven. De Winston is de
laatste jaren sterk naar voren gekomen door een meevallende,
regelmatige produktie en een gunstig prijspeil. In het Zuidwes
ten van ons land is deze appel bijzonder goed op zijn plaats en
dat is met name voor Zeeland toch wel een voordeel. Het is dan
ook logisch dat er de laatste jaren regelmatig is uitgebreid. Met
Jonagold neem je in feite toch wel meer risiko dan met de
Winston. Overigens is het opvallend dat nieuwe rassen tijdens
hun "loopbaan" afwisselend hemelhoog mateloos verguisd
worden, vóór ze hun "vaste" waardering hebben. De Golden
Delicious kende tijdens zijn opkomst een enorme inzinking toen
er rubberhout-virus in een aantal bomen werd gevonden. De
Odin werd diep in de put geduwd door jaren met grove stip,
maar het ras komt nu weer terug. De Karmijn werd een paar
jaar geleden als belangrijke aanwinst geïntroduceerd en kreeg
zoveel lof dat men zich bijna verplicht voelde om die nieuwe
wonderappel aan te planten en nu schieten woorden tekort om
te beschrijven hoe ruw en lelijk de appels kunnen zijn en hoe
nachtvorstgevoelig de bloemen lijken te wezen. Ook de Win
ston heeft zijn ups en downs gekend, maar nu lijkt het ras toch
wel definitief te zijn doorgebroken. Elders in Europa maakt de
Winston geen opgang, wat zowel als een voordeel (exklusief), als
een nadeel (onbekend bij buitenlandse konsument) beschouwd
kan worden.
De eerste dag van de maand oktober bracht voor de fruittelers
veel spanning. 'T stormden tijdens zware buien viel er op veel
plaatsen hagel. Uiteindelijk viel de schade gelukkig mee. De
peren waren voor het meerendeel geplukt en dat was belangrijk,
omdat die het vlugst afwaaien. Je kunt er nu aan denken wat er
gebeurd zou zijn als we die storm hadden gehand vlak voor de
pluk van de Conference. De hagel was tamelijk zacht en viel
gemengd met regen, wat altijd een dempend effekt heeft. En na
een paar dagen harde wind is de rust weergekeerd en kan de
pluk weer bij betrekkelijk gunstig najaarsweer plaats vinden.
Wel is het 's morgens erg lang nat. Goiden dauwnat plukken is
altijd een hachelijke zaak. De appels zien er dof uit met vuile
plekjes op de schil. Al lijken je handen nog zo schoon en zelfs al
pluk je direkt in de kist. het blijft een probleem. Je kunt nog
beter in de regen plukken dan de appels halfnat van de dauw
oogsten. Als de tijd erg dringt moetje wel eens plukken terwijl je
't liever niet deed, maar als 't enigszins kan is het beter te
wachten tot de appels droog zijn. Winston luistert minder nauw.
Het is speciaal de Golden die zo "gevoelig" is voor nat plukken.
Een paar weken geleden werd op het Slot Zuylen (bij Maarssen)
het Nederlandse hardfruitseizoen geopend. De foto toont het
moment waarop de openingsbehandeling werd verricht: het ont
hullen van de nieuwe fruitdoos, waaruit een beeldschone dame
tevoorschijn komt. Hiermee wordt onderstreept dat goede kwa
liteit een aantrekkelijke verpakking vraagt.
Op Schouwen-Duiveland zijn de fruitkwekers aan de laatste
etappe van de oogst begonnen. Het zijn de bekende laatste
loodjes. In de maand september is de pluk vlot verlopen dank zij
het gunstige weer. De maand oktober is begonnen met regen en
een onweersbui waar plaatselijk-wat hagel uit gevallen is. Van
enkele bedrijven wordt wat lichte schade gemeld.
In de eerste week van oktober is de pluk van de Golden Deli
cious in volle gang gekomen. Doordat de temperaturen op een
hoog niveau voor de tijd van het jaar waren gekomen en de
relatieve luchtvochtigheid erg hoog was is de rijping van de
Golden in enkele dagen snel gevorderd. Vruchten voor lange
bewaring moeten toch geen rij pingsverschijnselen vertonen wil
de bewaring sukses vol verlopen Ook de zetmeel toets geeft
aan dat de vruchten in enkele dagen aan de boom vlug zijn
gerijpt. In theorie zou de Golden pluk in één week gedaan
moeten zijn, wil de smaak, bewaarheid en voldoende kilo's
allemaal tot hun recht komen. Valt deze week precies in een
regenperiode zoals dit jaar, dan komt hier weinig van terecht en
kunnen we droog plukken helemaal wel vergeten. In de praktijk
wordt over de Golden pluk meestal langer gedaan. Dat de
vruchten de laatste week bij gunstig weer het hardste groeien is
al vaak bewezen, het gaat echter wel ten koste van de houd
baarheid.
Doordat de pluk van de Golden Delicious dit jaar in een natte
periode lijkt te vallen, zijn de vruchten volgezogen met water en
daardoor erg hard. De kans op pluk beschadiging door knijpen
of hardhandig wegleggen van de vruchten is extra groot.
Het vervelende is dat deze butsen een dag later pas te zien zijn.
De ene plukker of de ander kan hier veel verschil maken, som
migen schijnen het nooit af te leren. Op het moment van dit
schrijven lijkt de maat van de" Winston op de meeste percelen
wat achter te blijven, gedeeltelijk komt dit achteraf bezien,
misschien wel door te voorzichtig dunnen. Ook de kleur zal in
één week nog veel moeten doen, enkele koude nachten kunnen
meestal helpen.
Het wat langer laten hangen om dit te bereiken geeft bij dit ras
een groot risiko van vroegtijdige val. Het vast spuiten helpt in
deze tijd van het jaar soms wat onregelmatig, vooral bij koel,
regenachtig weer, terwijl de kans op storm vrij groot is.
De boterham van een fruitkweker hangt voor een groot deel van
het jaar buiten en als hij in de kist zit, is het nog een kunst om er
een goede prijs van te maken.
Dit laatste lijkt dit jaar tot nu toe mee te vallen. Wel vertonen de
bruto opbrengsten per ha dit jaar weer ongekende verschillen.
Telers die op het hout verkocht hebben, delen niet mee in de
meevallende veilingprijzen. Aan de andere kant is het ook zo dat
in voorgaande jaren de op het houtverkopers netto nogal eens
belangrijk verder kwamen. Ook zijn de kg-opbrengsten erg
verschillend. Percelen met een dunbehang vallen met de pluk in
de meeste gevallen toch nog een keer tegen. Percelen met vol
doende vruchten komen wel aan de geraamde kilo's. Gebrek
aan fust of koelruimte doet dit zich jaar beslist niet voor.
Schorsing invoerrecht appelen
De Europese Commissie heeft bij de Raad een voorstel inge
diend om het vóór appelen geldende douanerecht van 14% tot
en met 31 december 1977 volledig te schorsen.
Het doel daarvan is de voorziening van de Gemeenschap te
vergemakkelijken.
In de Gemeenschap werden dit jaar ongeveer 5,2 miljoen ton
appelen geoogst, wat ongeveer 22% minder is dan het gemid
delde van de laatste jaren dat 6,7 miljoen ton bedroeg.
Door de lage opbrengsten zijn de prijzen soms wel met 100%
vergeleken met vorig jaar gestegen.
De Commissie is van oordeel dat een algehele schorsing van het
douanerecht een gunstig effekt kan hebben op de konsumen-
tenprijzen.
Er zouden namelijk gedurend&periode van de schorsing van het
invoerrecht uitvoersmogelijkheden bestaan naar Noord-Ame-
rika en in sommige Europese landen, met name naar Hongarije.
Uitbreiding groenteteelt Duitsland
Voor het eerst sinds 1970 is het totale areaal vollegrondsgroen-
ten in Duitsland gestegen en wel met 4% ten opzichte van vorig
jaar. Vergelijkt men echter het areaal met het jaarlijks gemid
delde van de periode 1971/1976, dan is dit met ongeveer 10%
ingekrompen. Een aanvankelijk geraamde uitbreiding met
6.6% bleek, vooral door het slechte weer niet realiseerbaar.
De produktie is dit jaar nogal wat hoger geraamd dan vorig jaar,
toen droogte en grote hitte een kleinere produktie van groenten
tot het gevolg had dan onder normale weeFsomstandigheden.
Israëlische export appelen
Israël zal dit jaar voor het eerst appelen uitvoeren, onder andere
naar Iran. Het gaat nog maar om een klein kwantum, te weten
een 1000 ton op een totale oogst van 95.000 ton.
Het grotere areaal zal de komende jaren echter ongetwijfeld tot
een groter "overschot" leiden, wat men zeker op de buiten
landse markt zal willen afzetten.
Israëlische grapefruit
Nu de aanvoer van Zuidafrikaanse grapefruit nogal stagneert,
wil Israël in de komende weken een 40 tot 50.000 dozen vroeg-
gerijpte grapefruits naar Europa vliegen, waarbij ervan uitge
gaan wordt dat de goede prijzen die te maken zijn, de extra
vrachtkosten zullen compenseren. Op 1 oktober begint de ver
zending over zee van de vroeggerijpte soorten, die duurt tot 21
oktober, waarna met de verscheping van de normale soorten
begonnen wordt. vdw
Ondanks deze tegenwerkende faktoren schoot de pluk toch goed
op en het ziet er naar uit dat vroeger dan anders de appel- en
perenoogst 1977 geborgen zal zijn.
Zeldzaam groot zullen wat de produktie betreft de verschillen
zijn. Sommigen hebben zonder meer een goede oogst van appelen
en peren. Anderen een uitgesproken kleine produktie. De prijzen
zijn best maar wanneer men geen oogst van betekenis heeft, doen
die prijzen weinig terzake. Er zijn telers die bijzonder veel geld
maken in deze weken en anderen merken niets van wat wel wordt
genoemd "het gouden jaar voor de fruitteelt". Dat is altijd al zo
geweest maar dit jaar komt het bijzonder sterk naar voren.
De veilingkoelhuizen in ons gebied zullen overwegend wat min
der fruit bevatten dan in andere jaren. Hier en daar is er nog al
wat ruimte over die dan meestal wordt benut voor opslag van
produkten als uien en pootaardappelen. Vooral voor het koelen
van uien bestaat nog al wat belangstelling wat geen wonder is
wanneer we zien welke lage prijzen er op dit moment voor worden
betaald.
P eren zijn er toch heel wat opgeslagen in de koelhuizen, op
Zuid Beveland spreekt men zelfs van een vrijwel gelijke hoeveel
heid Conference in het koelhuis als in andere jaren. De direkties
van de twee centrale fruitveilingen van Zeeland hebben hun leden
reeds benaderd met de vraag op welke wijze men de afzet van het
fruit uit het koelhuis wil regelen en daarbij is gewezen op de
noodzaak om geen "gat" in de markt te laten ontstaan maar
direkt nadat de peren "vanaf de boom" zijn geruimd, verder te
gaan met de verkoop uit het koelhuis en dat geldt ook voor een
appelras als Cox's Orange Pippin.
De veilingdirekteuren wijzen er op dat het niet verantwoord is
een periode te laten ontstaan waarop er geen of een veel te klein
aanbod van appelen en peren is, terwijl de koelhuizen vol zitten.
Daarom is gevraagd medewerking te verlenen bij de afzet en met
name denkt men daarbij aan het vormen van zgn. afzetpools per
maand.
Bij deze afzetmethode kan men per maand opgeven wat men wil
verkopen en de veiling regelt dit dan aan de hand van de vraag en
het aanbod. Aan het eind van de maand wordt per kwaliteit de
gemiddelde prijs aan de teler uitbetaald. Op die wijze wordt een
aanvoerspreiding verkregen welke van groot belang kan zijn voor
de prijsvorming en voor de handel is het belangrijk dat men
zekerheid heeft dat er geregeld aanbod van fruit is. Daarbij wil
men in Zeeland ook weer zoveel mogelijk het systeem volgen van
"voorverkoop" dat wil zeggen verkoop voordat wordt gesorteerd.
De mogelijkheid is dan aanwezig direkt in het fust van de afnemer
te sorteren en bij exportvraag is dat bijzonder belangrijk. De
laatste weken is vooral door de veiling Kapelle-Terneuzen en in
mindere mate door de veiling Z.H.Z. op grote schaal deze vorm
van afzet toegepast met bijzonder goed resultaat. We vernamen
van de veiling Kapelle dat men vanaf begin september tot de
eerste week van oktober ruim 1,5 miljoen kg. peren in voorverkoop
heeft verkocht en daarbij moest het grootste doel in exportfust
worden gesorteerd. Zeker voor het koelhuis fruit wil men ook
deze methode toepassen omdat niet alleen de afzetkansen hier
door groter worden maar ook komt het de kwaliteit van het fruit
ten goede.
tjcn middel om de kwaliteit ten goede te doen komen is verder
het gebruik van de dozen voor de aanvoer van appelen van de
beste kwaliteiten in grote maten. Het Centraal Bureau van de
Tuinbouwveilingen heeft een bijzonder aantrekkelijke doos voor
dit doel gemaakt en zal haar reklame kampagne voor appelen in
de komende tijd mede afstemmen op het gebruik van deze doos
voor de presentatie. We vernamen dat er op dit moment op de
Zeeuwse veilingen nog geen gebruik van de doos is gemaakt.
Daarbij zal een rol spelen dat de Cox's Orange Pippin welke op
dit ogenblik de belangrijkste plaats inneemt bij de appelaanvoe-
ren, in hoofdzaak als klasse II kwaliteit wordt aangeboden van
wege het feit dat er toch nog al wat vruchten zijn met te weinig
kleur. In de voorschriften van de E.E.G., die door het Produkt-
schap voor Groenten en Fruit zijn overgenomen, staat dat Cox's
Orange Pippin voor tenminsten 10% rood gekleurd moeten zijn
wanneer het klasse-I betreft. Zit er geen of minder dan 10% rode
kleur op de vruchten dan is het klasse II kwaliteit en die wordt er
dan ook het meest aangeboden. We mogen wel aannemen dat bij
de komende aanvoer van Golden Delicious de nieuwe fruitdoos
op grote schaal gebruikt gaat worden.
