Goed bekeken!
Goedgekeurd zaaizaad!
GRASZAAD IN UW BOUWPLAN
m
"zeker de overweging waard
De mogelijkheden
COVECO
had een slecht jaar
met ruim
twee en een halve ton verlies!
Naar betere "grip" op voorkoming van
varkenspest
- Uitzaai van de fijne grassen onder wintertarwe staat voor de
deur, aanleiding om ons tot dit gedeelte van de grassen te
beperken.
- Nederlandse rassen van grotere omvang beginnen in produk-
ten als veldbeemd en roodzwenk de kwaliteitsmarkt te be
heersen.
- Het nu sinds kort gesloten EEG systeem van alleen toegela
ten rassen begint een duidelijker marktbeeld te geven.
- Aantrekkelijke minimum garanties verminderen duidelijk het
risiko van de teler.
- Grote verbruikersianden als Engeland, Frankrijk en Duits
land hebben allen gepoogd deze fijne grassen te produceren
op eigen bodem. Het totaal met moeite instand gehouden
areaal van roodzwenk beperkt zich tot een paar honderd
hektaren, van veldbeemd tot enkele tientallen.
De produktie en de markt van graszaden
Hierboven samengevat hebben we vast kunnen stellen dat we
voor zowel roodzwenk als veldbeemd slechts een of twee kon-
kurrenten hebben. Belangrijk is om vast te stellen wat wij beter
kunnen en tevens de kracht van de konkurre rende landen te
definiëren.
Op hetzelfde moment zien we dan onze eigen produktiemoge-
lijkheden in een beter perspektief.
Bij uitlopervormend roodzwenkgras hebben we te maken met
rassen die in de Nederlandse teelt een goede naam hebben als
opbrengers. Ook bij de gebruikers zijn onze produkten als No-
vorubra of Agio goed bekend en kunnen het beslist opnemen
tegen de Deense konkurrentie. Wel vinden we in het uitge
strekte Canadese uitlopepvormend roodzwenk teeltgebied een
ras "Boreal" dat niet in zeer grote hoeveelheden geteeld wordt
en kwalitatief meekan.
Iets over de gang van zaken bij de teelt van graszaden
Kontakten tussen teler en firma lopen over frie drie schijven.
Allereerst de vertrouwde landbouwkundige, die in een steeds
groter maar gelukkig in veel gevallen ook steeds intensieve u
met raad en daad ter zijde staat. Hierin is de Nederlandse teler
zeer bevoorrecht. Geen graszaadteler in de wereld wordt zo
intensief begeleid als de Nederlandse boer. Zij kennen de
nieuwste mogelijkheden uitgebroed door de instituten, tegen
woordig in Wageningen en Lelystad. Op nationaal niveau hou
den Landbouwschap en Kwekersbond nauw kontakt aangaan
de de overeenkomst, Algemene Teeltvoorwaarden. Er is nu ook
overeenstemming bereikt over een basis reglement voor ver-
trouwenskommissies. Schoningskosten kunnen bij wederzijds
akkoord ook weer hierin opgenomen worden.
De vertrouwenskommissies hebben een zeer goed werkend sa
menwerkingsverband tussen de bedrijven en hun toeleveran
ciers. Niet alle telers realiseren zich misschien dat enkelen van
hen zich intensief verdiepen in deze verre van eenvoudig zijnde
materie. Hoofdzaak daarbij is om te komen tot een goede bere
kening van de uitbetalingsprijs' waarbij aan beide partijen recht
gedaan wordt. Details hierbij zijn de voor de kontinuïteit van de
graszaadteelt zo noodzakelijke premies voor kweekwerk, extra
transportkosten, zoals kisten en kontainers. Voor de rentabiliteit
van de graszaadteelt ook in de toekomst is een goed samenspel
tussen teler en firma nodig.
Veldbeemd. Hoewel de Denen eerder veldbeemd teelden dan de
Nederlanders, hebben wij hierin een aardige historie. Dé Pos
annua hoyding van Amerika heeft hierin een deuk gegeven,
maar we zien nu dat we niet meer als in de vijftiger en begin
zestiger jaréh afhankelijk zijn van onze afzet naar Amerika.
Europa is de markt, de eisen zijn streng, vooral voor de kwali
tatief hoog gewaardeerde Nederlandse rassen, maar op zichzelf
redelijk, zeker gezien de nu tot onze beschikking staande spuit-
middelen. Rassen als Aquila, Baron, Delft, Geranimo, Mono
poly, Parade, hebben ieder een zodanige markt dat zij een eer
lijk vertrouwen wettigen. Opbrengsten zijn in het algemeen
goed en de teler en firma hebben met ieder van deze rassen
voldoende ervaring om een intensieve en goede begeleiding
waar te maken. Garanties ondersteunen het produkt op de
boerderij.
De Deense collega-graszaad bedrijven-hebben zich er tot nu toe
van onthouden om garanties te geven. Dit betekent voor de teler
een zeer groot risiko en toont een mindere betrokkenheid van de
bedrijven bij de produktie en de afzet. Daarnaast wordt in
Denemarken veldbeemd uitgezaaid in witte klaver als dek-
vrucht. Eens een produkt waar de Denen met veel trots over
spraken. Wij hebben het areaal witte klaver in enkele jaren tot
minder dan de helft zien inkrimpen. Wij hebben daarmee in de
achterliggende tien jaren een voorsprong op onze konkurrenten
door het tesamen met telers opbouwen van het optimale gebruik
van wintertarwe als dekvrucht. We moeten ons deze kans op een
aanvullend stuk markt niet laten ontglippen. Niets is zo, belang-!,
rijk als goed ingevoerde ingeburgerde rassen en voldoende
produkt om naast de EEG ook de daarbuiten steeds meer ras-
senbewuste landen te kunnen bedienen.
Roodzwenk Op Nederlands verzoek zal ook de EEG waar
schijnlijk nu twee groepen erkennen. Binnen deze groep onder
scheiden we het typisch Nederlands produkt, gewoon
roodzwenk, waarin we alleen konkurrentie op de markt tegen-j
komen yan Amerikaanse teelt. In Amerika wordt slechts één ras
gewoon roodzwenk "Cascade" geproduceerd en daarnaast de in
Nederland bekende rassen Dawson, Highdlight en Koket. Deze
opzet biedt de gelegenheid om goed op de hoogte te zijn met de
Amerikaanse konkurrentie. Overigens blijft het overgrote deel
van het in Amerika geproduceerde zaad van Nederlandse rassen
aan de andere kant van de plas onder zogenaamde licentiekon-
trakten. We hebben hier dus goede afzetmogelijkheden voor het
Nederlandse produkt. De laatste jaren is er dan ook haast steeds
een tekort aan gewoon roodzwenk geweest. Opbrengsten liggen
van bepaalde rassen in deze groep goed, mits teler en firma hier
alle mogelijke aandacht aan besteden.
Jaarverslag '76
In het jaarverslag '76 van de coöperatieve vereniging de centrale
organisatie van veeafzet en vleesverwerkingscoöperaties
(COVECO) staat dat de omzet in het zakelijke verkeer ruim
schoots dezelfde hoogte bereikte als het jaar daarvoor. De
waarde van de totale omzet levend vee bedroeg in 1976 ruim 966
miljoen. De omzetstijging van 10% kwam voornamelijk tot
stand door belangrijke prijsstijgingen in 1976. Achter deze cij
fers zijn heel wat dieren naar de slachtbank gegaan. Zo'n an
derhalf miljoen biggen en fokvarkens, een zelfde aantal slacht-
varkens 125.000 stuks rundvee, 117.000 kalveren en nog bijna
100.000 schapen en lammeren.
Wintertarwe als dekvrucht voor veldbeemd en roodzwenk
Wintertarwe is geschikt als dekvrucht voor veldbeemd en
roodzwenk. De volgende rassen verdienen als dekvrucht van
wege strostevigheid, blad hoeveelheid en geringe korreluitval
gevoeligheid de voorkeur n.l. Arminda, Lely, Manella, Nautica,
Clement, Norda, Cama. Om het legeringsrisiko te beperken
wordt meestal in het voorjaar een gedeelde stikstofgift verstrekt
vroeg). Oktober is de beste tijd om wintertarwe te zaaien, in
die periode kan met 100-125 kg zaaizaad worden volstaan. Bij
uitzaai van veldbeemd en roodzwenk is de aanbevolen rij af
stand voor wintertarwe 25 cm bandenzaai is ook mogelijk.
Fijne grassen - tijdstip van zaaien/zaaizaad hoeveelheid
De zaaizaad hoeveelheid van gewoon roodzwenk, hardzwenk
en veldbeemd is 10-12 kg/ha. Deze grassen dienen voor 1 ja
nuari te zijn .gezaaid, echter liefst in oktober/november. De
zaaizaadhoeveelheid voor uitlopervormend roodzwenk be
draagt 6-8 kg/ha, deze soort kan tot in het vroege voorjaar
worden gezaaid.
Zaaitechniek
Gelijktijdige uitzaai van wintertarwe en veldbeemd of
roodzwenk is goed mogelijk met een zaaimachine met twee
bakken, waarbij het graszaad tussen de tarwe rijen wordt ge
zaaid. Veldbeemd dient op de grond te worden gezaaid (licht-
kiemer, pijpen ophangen), roodzwenk op een diepte van 1 - 1 Vi
cm of eventueel op de grond.
Al die indrukwekkende cijfers ten spijt zijn de bedrijfsresultaten
onbevredigend. Hoopvolle verwachtingen had men niet, maar
dat het zo zou tegenvallen had niemand verwacht. Dit negatieve
resultaat is vooral tot stand gekomen in de sektor vleesproduk-
ten.
Op de Amerikaanse markt was de prijs en afzetontwikke-
ling erg ongunstig. Ook het dalende koersverloop van de valuta
in de verschillende importlanden was mede oorzaak van de
slechte bedrijfsresultaten. Jammer want in de andere sektóren
van het bedrijf werd wel met winst gewerkt. Al met al is op de
geconsolideerde winst en verliesrekening een nadelig saldo na
belastingen te zien van 267.278,- Dit bedrag zal ten laste van
de reserves worden gebracht. Deze reserves, genoemd onder
eigen vermogen, bedragen nog altijd een slordige 36 miljoen
gulden.
Met de meest in de praktijk gangbare zaaimachine is gemengde
uitzaai van tarwe en roodzwenk ook goed mogelijk, er dient dan
echter vanwege het roodzwenk ondiep te worden gezaaid. Zaai
tussen, dwars op de tarwerijen of breedwerpig is te verkiezen
boven uitzaai in de tarwerijen.
Bodemherbiciden
Toepassing van bodemherbiciden is niet zonder risiko voor het
gelijktijdig met de tarwe uitgezaaide veldbeemd en roodzwenk.
De kans op schade is voor zover thans bekend het geringste met
de herbiciden methabenzthiazuron (Tribunil, AAmeryl, Shell
Tritivin, Luxen metazuron spp), nitrofen/linuron (Tok Ultra)
en terbutryn (Igran SO). Roodzwenk is over het algemeen min
der gevoelig voor bodemherbiciden dan veldbeemd. De kans op
mislukking is, vooral voor veldbeemd, aanmerkelijk kleiner in
dien de grassen 4-6 weken na de herbicide toepassing worden
gezaaid.
Zaaien met het vliegtuig
Indien met het zaaien van veldbeemd en roodzwenk is uitge
steld kan ook, mocht het alnd niet meer bereidbaar zijn,
met het vliegtuig worden gezaaid. Met deze methode (kosten ca.
50,-/ha) zijn vorig jaar onder omstandigheden van windstil
weer of geen zijwind goede ervaringen opgedaan.
Berkelbach Veenstra
Mommersteeg International
In het kader van de afbouw van de varkenspestmaatregelen
heeft minister mr. A. van der Stee (landbouw) besloten de ver
plichting tot na-enting in het ingesloten gebied van Midden-
Nederla ml, alsmede in Chaam e.o. en Markelo e.o. per 1 okto
ber a.s. te doen vervallen.
Bij het vervoer van biggen tot 35 kg en fok- en gebruiksvarkens,
zwaarder dan 35 kg die niet hebben gebigd, blijft een vervoers
bewijs van de Distriktsbureauhouder verplicht.
Zoals eerder vermeld, ligt het in het voornemen van de be
windsman te komen tot een identificatie- en registratieregeling
voor varkens. De registratieregeling zal zo spoedig mogelijk
worden ingevoerd ter vervanging van de huidige regeling via de
D.B.H.vervoersbewijzen.
10
