Zonne
huizen
in Oss
M.
T evens dienen de volgende maatregelen te worden ge
troffen:
Vervolg zonne-energie - pag. 7
met hoge temperaturen en veel zon en te koud als het enkele
dagen achter elkaar bewolkt is, in de meer doelmatige zonne
huizen maakt men gebruik van verschillende soorten stralings
collectoren. Qp de Colorado State University heeft men zich al
sinds 1914 beziggehouden met experimenten met zonne-ener
gie. Gedurende de afgelopen 18 jaar is een huis in Denver voor
éénderde deel verwarmd door middel van een eenvoudig hete-
luchtverzamelsysteem, dat nog nooit een onderhoudsbeurt no
dig heeft gehad en dat zijn stookkosten aanzienlijk verlaagd
heeft. Er is in Colorado ook een bedrijf dat ongeveer 50 huizen
in en om Denver voorzien heeft van verder verbeterde zonne-
warmte-systemen. die reeds voor drie-kwart tegemoet kunnen
komen aan de dagelijkse behoefte aan verwarming en warm
water.
Cj r bestaan ook ietwat ingewikkelder, maar minder kostbare
systemen, waarbij gebruik wordt gemaakt van water in plaats
van lucht om de zonnewarmte in op te slaan. Boven op het dak
van een huis in Maryland staat een 18 bij 4,5 meter in beslag
nemende verzameling van zonlicht concentrerende apparaten.
Als de zon schijnt wordt regenwater, dat men heeft opgevangen
en verzameld, verwarmd, waarna het door een buizensysteem
naar beneden stroomt om het onderliggende huis te verwarmen.
Dit huis beschikt over dertig zonnecollectoren, die naar het
zuiden zijn gericht en schuin op de zon staan met een hoek van
55 graden. De gegolfde aluminiumplaten, die in dozen van 12
bij 23 cm zijn geplaatst, zijn zwart geverfd teneinde een maxi
mum aan zonnestralen te kunnen absorberen.
Achter de platen zit isolatiemateriaal en de dozen zijn afgedekt
met vensterglas om de warmte vast te kunnen houden.
Bij dit systeem wordt het water door de zonnestralen verwarmd
tot 100 graden en daarna door buizen afgevoerd naaf de kelder,
waar het opgevangen wordt in een waterreservoir van 6000 liter,
dat geheel omringd is door eivormige stenen. Hier staat het
water de warmte geleidelijk af aan de stenen, totdat het afge
koeld is tot 65 graden. Dan wordt het weer naar het dak ge
pompt om opnieuw de warmte van de zon te verzamelen. On
dertussen blaast een elektrische ventilator lucht tussen de stenen
door en de warmte lucht wordt dan in de kamers gepompt door
op plafondhoogte zittende gleuven in de muren. De koude lucht
wordt dan afgevoerd door gleuven die bij de vloer zitten en in de
kelder weer verwarmd.
Het systeem wordt geregeld door een thermostaat en onder
steund door noodkachels die branden op olie, gas of elektriciteit,
voor het geval het lange tijd erg koud of bewolkt mocht zijn.
Alles bij elkaar is het eenvoudig, geluidloos en doelmatig en
heeft het in zeven jaar het erin gei'nvesteerde geld uitgespaard
doordat de kosten voor olie en elektriciteit met circa 1000 gulden
per jaar verminderd zijn. Er staan nu zo'n 187 zonnehuizen in de
Verenigde Staten en er worden er momenteel nog 300 gebouwd.
De overgang naar het gebruik van zonne-energie begint in be
tekenis toe te nemen.
aar hoewel de belangstelling stijgt voor huizen die door de
Ifeon van energie worden voorzien, vormen de hoge aanlegkosten
en het feit dat het systeem nog altijd ondersteund moet worden
door een andere methode van verwarming, een belemmering
voor een snelle groei.
Ook in Nederland bestaat belangstelling voor het gebruik van
zonne-energie voor de verwarming van huizen. Eind vorig jaar
werd in' Eindhoven een zonnehuis opgeleverd als onderdeel van
een zonne-energieprojekt van de Technische Hogeschool Eind
hoven. Dit is de eerste Nederlandse zonnewöning waarin de
zonnecollectoren geen latere toevoegingen zijn - zoals bij andere
zonnehuizen in Nederland - waarin vanaf de allereerste schets
techniek en architectuur geïntegreerd zijn.
De verwachting is dat men de voor verwarming en warm water
benodigde energie ongeveer voor de helft van de zon zal kunnen
betrekken. Dit geldt zowel voor koude als voor warme winters.
In het voor- en najaar zal de zon vaak alles voor zijn rekening
nemen. Drie stookseizoenen lang zal men gaan meten om te zien
of die verwachtingen ook in de praktijk gehaald zullen worden.
Voorts zal een aantal Nederlandse organisaties deelnemen aan
een driejarig internationaal ontwikkelings- en onderzoekpro
gramma van het Internationaal Eqergie Agentschap (IEA) op
het gebied van zonne-energiesystemen voor verwarmings- en
koelingsdoeleinden.
De Nederlandse bijdragen aan dit internationale programma
zullen worden verzorgd door ECN (Energie-onderzoek Cen
trum Nederland), KNMI, de TH Eindhoven en de Technisch
Fysische Dienst TNO/TH Delft, waarbij ECN een coördine
rende rol vervult.
In de Verenigde Staten heeft het amerikaanse ministerie van
huisvesting en ruimtelijke ordening onlangs een subsidie ter
beschikking gesteld, waarmee 143 nieuw te bouwen en reeds
bestaande woonhuizen, verspreid over 27 staten, voorzien moe
ten worden van een systeem voor verwarming en air-conditio
ning d.m.v. zonne-energie. Daarmee wil men de praktische
toepassingen van de zonne-energie in verschillende klimatolo
gische omstandigheden beproeven.
- bij de overgang van aluminium op een ander metaal
moet een kunststof hulpstuk worden gebruikt. Dit er
bestrijding van galvaniese korrosie.
- in het water- (of een ander medium) circuit mogen
geen of in zeer beperkte mate onderdelen van koper of
koperlegeringen voorkomen.
- bij het gebruik van leidingwater moet erop gelet wor
den dat het chloridegehalte lager is dan 200 mg/1
- aan het warm te-transportmedium dient een korrosie-
inhibitor te worden toegevoegd.
- aan de installatie een bevriezingsbeveiliging tot -34
graden Celcius kan worden toegepast; een 50% oplos
sing van mono-ethyleen-glysol/SBn (een antivries
middel met de korrosie-inhibitor sodium-benzaat ni-
triet) met water. Fabrikaat Shell Chemie, Den Haag.
Tot voor enkele jaren werd de
praktische toepassing van zonne-
energie in West-Europa nog als een
utopie gezien. De plotselinge stij
ging van de wereld-brandstofprij
zen heeft echter de start gegeven
tot een stormachtige ontwikkeling
op het gebied van de 'solartech-
niek'. In het bijzonder voor verwar
ming, ventilatie en warmwatervoor
ziening blijkt zonne-energie reeds
thans - of in de nabije toekomst -
technisch en financieel haalbaar te
zijn.
De hoeveelheid zonne-energie per
jaar per oppervlak blijkt op onze
breedtegraad (53° N.B.) toch nog
meer te bedragen dan de helft van
die op de evenaar. In de maanden
september tot en met april, wan
neer bij ons de behoefte aan warmte
het grootst is, is dit echter nog
slechts 30%.
De toepassing van zonne-energie
zal in Nederland althans voorlopig
nog wel bescheiden zijn, doch vol
doende om bij de energiehuishou
ding van de woning een belangrijke
rol te spelen.
Goede thermische isolatie, toepas
sing van luchtverwarming en van
zonnewarmte als aanvullende ener
giebron voor verwarming, ventila
tie en warmwatervoorziening
vormden de uitgangspunten van
een studie die in opdracht van het
Ministerie van Volkshuisvesting en
Ruimtelijke Ordening werd verricht
door de afdeling Binnenmilieutech
niek van het Bouwcentrum in Rot
terdam.
In de gemeente Oss werden op ba
sis van deze uitgangspunten vier
proef woningen gebouwd. De resul
taten van de studie zijn neergelegd
in een rapport dat onder de titel 'de
zonnehuizen in Oss' in maart jl.
door het Bouwcentrum werd gepu
bliceerd. Bijgaande tekening, die
een indruk geeft van de opzet van
het project, werd aan dit rapport
ontleend.
Naast directe en indirecte steun die
door vele bedrijven werd verleend,
ontwikkelde de Technische Physi-
che Dienst TNO-TH voor dit on
derzoek een uitgebreid meetpro
gramma. Over de resultaten van die
metingen werd door de TPD een af
zonderlijk rapport uitgebracht.
Foto: Fotobureau Paul v.d. Werff
Dubbele beqlannq |?5c"l
Zwartgeverfde betonnen plaat
130 cm dik)
Bouwcentrum Rotterdam
«m 700 'onwOmm poaOx» rm MMoon 010-11 (1 *1
Verklaring der ci/ters
.1 Zonnecollector
2 Thermostaat
3 Verzamelkanaal warme lucht
4 Opgerold isolatiescherm
5 Rookgas-afvoer
6 Toevoer van buitenlucht
7 Luchtverwarmer (naverwarmer)
S Kanalensysteem voor warme lucht
9 Isolatiemateriaal
10 Opvangrooster voor retourlucht
11 Toevoer naar zonnecollector
