Rentabiliteit en financiering van
groenteteelt in open grond
Tuinbouwjournaal
DINGEN VAN DE WEEK
D e Europese commissie gelooft niet dat de goede en moderne
haveninstallaties in Rotterdam er de oorzaak van zijn dat Ne
derland wordt overstroomd met Zuid Afrikaanse en Chileense
appelen, ten nadele van de Nederlandse fruittelers. De prijsont
wikkeling in Nederland is vrijwel gelijk aan die in andere
E.E.G.-landen. Dit heeft de Europese Commissie geantwoord op
vragen welke haar waren gesteld vanuit het Europese parlement.
Zoals bekend, stelde Nederland dat in ons land een extra nade
lige invloed wordt ondervonden van de grote aanvoeren van ap
pelen van het zuidelijk halfrond omdat veel wordt opgeslagen in
Rotterdam en dan sneller in het binnenland blijft, zeker wanneer
er afzet problemen zijn.
(oogst 1975 - 1976) 1)
STAND VAN DE GROENTEGEWASSEN
totale bezittingen van deze opengrondsgroentebedrijven werden becijferd op 285.640,— ge
middeld per bedrijf, te weten 144.470,— (50%) duurzame productiemiddelen, 61.830,*
(22%) deelnemingen en beleggingen (waaronder de woning voor 59.560,— en 79.340,-
(28%) liquide en vlottende middelen.
- Het vreemd vermogen bedroeg per 31 december 1975 44.900,— per bedrijf. De opengronds-
groente-bedrijven in Nederland werden (gemiddeld) voor 84% met eigen vermogen gefinancierd.
1) Deze publikatie - die binnenkort zal verschijnen kan uitsluitend worden besteld door over
schrijving van 8,— op giro 41.22.35 t.n.v. het Landbouw- Economisch Instituut te Den Haag.
Vermeld dient te worden Zend Mededeling No. 166."
- De bedrijven met overwegend groenteteelt in de opengrond hadden in 1975 gemiddeld een
verlies van 15.450,— dat is 12% van de kosten.
Van de deelnemende bedrijven had 30% een positief resultaat. Het aandeel van deze winstgevende
bedrijven in de totale produktiewaarde was 43%.
- De arbeidsopbrengst - bestaande uit het (negatieve) ondernemersoverschot en de berekende
vergoeding voor de handenarbeid van de ondernemer - bedroeg gemiddeld 24.170,— per
ondernemer. Het ondernemersinkomen per ondernemer - de arbeidsopbrengst vermeerderd met
het saldo van de berekende en de betaalde rente, de inkomenstoeslag en de rentesubsidie - was
gemiddeld 29.490,— Het totaalinkomen - ondernemersinkomen vermeerderd met de kosten
van de handenarbeid van de gezinsleden, alsmede het inkomen uit andere bronnen - bedroeg
gemiddeld 43.660,— per ondernemer. Van dit inkomen werd gemiddeld 32.580,— uitgege
ven voor persoonlijke belastingen, premie volksverzekering en gezinsbestedingen (incl. betaalde
loonkosten van de gezinsleden en huurwaarde eigen woning) en 11.080,— (25% van 't totaal
inkomen) gespaard.
- Totaal kwam 36.320,— per bedrijf aan financieringsmiddelen ter beschikking, (waarvan aan
eigen financieringsmiddelen 31.870,
De aanwending hiervan was:
Bruto investeringen in bedrijf 18.480,—
Investeringen en beleggingen buiten het bedrijf 3.340,—
Toename van de vlottende middelen 9.960,—
Toename van de liquide middelen 4.540,—
Totaal van de aanwending 36.320,—
- De toename van de bezittingen - beschikbaar gekomen financieringsmiddelen 36.320,—
minus de afschrijvingen 10.320,—- bedroeg 26.000,— Deze bezitsvermeerdering werd
gemiddeld voor 83% met eigen vermogen en voor 17% met vreemd vermogen gefinancierd. De
De opengronds groentenbedrijven werden gemiddeld voor 84% met eigen vermogen gefinancierd.
De kg- en de geldopbrengst bij de tomaten liggen t.o.v.
vcrig jaar duidelijk achter. Door het koude weer komen de latere
en heteluchttomaten langzaam van de planten. De stand van de
komkommergewassen is zeer wisselend. In het algemeen zijn ze
echter houterig en groeien weinig.
Bij de vroege vollegrondsgroenten hebben de koude weersom
standigheden van april en de eerste helft van mei de groei sterk
vertraagd. De aanvoeren zijn nog erg klein en de kwaliteit dui
delijk minder. Na de weersomslag rond half mei is de groei sterk
versneld. In de komende weken mag dan ook op een sterk toe
nemende aanvoer worden gerekend, (spinazie, sla, andijvie,
vroege prei, asperge, vroege bloemkool en vroege peen).
Groenten onder glas De kwaliteit van de tomaten is verbeterd.
Bij het keuren is men kritisch op zachte vruchten van de knik-
trossen en van de punten van de trossen. In de latere stookto-
matenteelt is de oogst pas rond 1 mei op gang gekomen. De
latere heteluchtteeltgewassen zijn erg zwaar geworden Verwacht
wordt dat er meer herfsttomaten komen dan in andere jaren.
Hierdoor zal minder doorgeteeld worden. In veel gevallen is de
vruchtbaarheid bij de komkommers zeer groot. Er zitten dan als
het ware hele trossen jonge vruchtjes die sterk remmend op de
groei werken. In verband met een eventuele nateelt doet zich op
veel komkommerbedrijven de vraag voor of het gewas sterk
genoeg is om de zomer door te komen. Het optreden van krim-
scheurtjes bij de paprika's is in de praktijk maar moeilijk te
voorkomen. De vervroeging die men bij het tweestengelsysteem
had verwacht blijkt er in de praktijk niet uit te komen. Bij de
vroege teelt is de produktie van aardbeien bevredigend geweest
de prijzen waren echter maar matig Bij de middelvroege teelt is
de produktie en de kwaliteit goed.
Groenten in de volle grond
In veel gevallen zal de andijvie vanwege de pitvorming al vrij
jong geoogst moeten worden. Hierdoor worden dus veel vrij
lichte kroppen aangevoerd.
Zuid Afrika is de belangrijkste appelleverancier van het zuidelijk
halfrond maar ook Chili voert aanzienlijke hoeveelheden uit naar
West Europa. In het seizoen 1976-1977 produceerde Nederland
385 miljoen kg appelen waarvan op 1 januari nog een voorraad
was van 186 miljoen kg. Tot begin maart was er 6900 ton uit de
markt genomen in ons land ingevolge de E.E.G.-interventierege-
ling.
Gerekend naar de produktie was de voorraad in ons land per
begin januari groter dan in enig ander E.E.G.-land, aldus blijkt
uit het persbericht van de Europese Commissie.
De Commissie wijst er verder op dat zij heeft bereikt dat de
voornaamste exportlanden van het zuidelijk halfrond hun uitvoer
in de periode april-juni hebben beperkt.
De vorige week kwamen er berichten dat er geen plannen zijn om
in te grijpen bij de invoer in juni zo lang het totale ingevoerde
kwantum niet komt boven wat is afgesproken. Er werden toch
weer Chileense appelen gelost in Rotterdam terwijl het kwantum
reeds was bereikt.
De oogst van de winter bloemkool is al weer over het hoogtepunt
heen. De vroege bloemkool heeft plaatselijk aanzienlijk gele
den. De aanvoer is nog erg gering. Op verschillende percelen
komen nogal wat boorders voor.
Van de vroege kroten valt nog weinig te zeggen. Het gewas is
laat in ontwikkeling.
De radijs heeft veel van het slechte weer geleden. Hierdoor ligt
de gemiddelde opbrengst van dit gewas laag.
De produktie van geforceerde witlof is goeddeels voorbij. De
aanvoer van een enkel gespecialiseerd bedrijf zal nog even
doorgaan.
Rentesubsidie I
In het Landbouwschap en met de overheid wordt op het ogen
blik veelvuldig gesproken over wijzigingen in het rentesqj>si-
diebeleid. Dit om een accentverschuiving te verkrijgen ten be
hoeve van de middenbedrijven. Binnen de glastuinbouw speelt
nog de vraag of er niet meer gedaan moet worden ten behoeve
van de uitbreiding van glas. Zo te zien zal de deelname aan de
regeling voor de bedrijven met lagere inkomenssituaties verbe
terd kunnen worden. Tevens zal de maximale subsidiabele in
vestering verlaagd worden. Hoe het gaat met de rentesubsidie
bij uitbreiding van glas is nog onduidelijk. Voor een beperkte
groep kleinere bedrijven zullen er wellicht meer mogelijkheden
komen.
Rentesubsidie 11
Het aantal toegewezen aanvragen voor rentesubsidie in de
tuinbouw is in het eerste kwartaal 1977 gestege; tot 202 (le
kwartaal 1976: 124). Vooral de stijging in de vollegrondsteelt is
enorm, nl. 73 in 1977 en 19 in 1976. De provincie Noord -
Holland heeft hierin het grootste aandeel, gevolgd door
NoordBrabant en Limburg.
Interventieprijzen
De afdelingen Fruitteelt en Groenteteelt beraden zich al gerui
me tijd over een eventuele aanpassing van het interventie-
Het blijft met dit land een bijzonder moeilijke zaak en bij herha
ling zal hierop de aandacht gevestigd moeten worden van de
verantwoordelijke instanties. Er is in vele kringen ernstige kri
tiek op de gang van zaken in Chili. Dat men op de West Europese
markt met appelen maar zo ongeveer kan doen wat men wil, is
een onbegrijpelijke zaak. Gelukkig dat de Nederlandse instanties
voldoende attent zijn om steeds opnieuw het gevaar dat van die
kant dreigt, naar voren te brengen.
Ef en zaak van heel andere orde waar we deze week aandacht aan
willen besteden is de oogstverwachting voor fruit voor dit jaar.
Naar mate de tijd vordert wordt duidelijker dat we een bijzonder
jaar tegemoet gaan, zeker voor wat betreft de appelen. Dat er
weinig of geen Cox's zal zijn was reeds vroeg bekend. Sommigen
hoopten nog op de bloei maar dat is in veel gevallen ook niets
geworden. We krijgen in Nederland een van de kleinste oogsten
van Cox's Orange Pippin van alle tijden en uit het buitenland
komen dezelfde berichten. In België schijnt het zo mogelijk nog
slechter te zijn dan in ons land en ook West Duitsland en Enge
land spreken over een bijzonder kleine oogst van Cox's Orange
Pippin.
Het zit er in dat deze fijne handappel slechts in zeer beperkte
mate beschikbaar zal komen en zelfs wanneer ze erg duur zou
worden zal dat voor velen ook in ons gebied geen perspectief
bieden, omdat men geen produktie heeft.
Met de goudreinette is het gemiddeld ook niet best gesteld. West
Europees gezien verwacht men in de belangrijkste produktiege-
bieden van deze appel een oogst welke nauwelijks de heelt van
normaal zal zijn. In ons gebied zijn er mensen die niet ontevreden
zijn over de stand van de goudreinette, maar gemiddeld valt het
toch niet mee en velen hebben een zeer kleine oogst.
Vanzelfsprekend is bijzonder belangrijk hoe het zit met de Gol
den Delicious en dat dan ook weer in West Europees verband
gezien. Zoals het er nu voor staat komt er ook van dit ras een
belangrijk kleinere oogst dan normaal.
prijsstelsel. De monetaire ontwikkelingen van de laatste jaren en
de invloed daarvan op het interventie, maken dat noodinter-
ventieprijsstelsel zakelijk. In de landen waar de muntwaarde
sterk gedaald is, zoals in Italië, liggen de interventieprijzen zeer
dicht bij of reeds op kostprijsniveau. Dit probleem wordt nij
pend als andere Middellandse Zeelanden tot de Gemeenschap
zullen toetreden. Alleen al door de jongste prijsbesluiten zullen
de interventieprijzen in Italië met 11% omhoog gaan. Ook de
COPA-sektie Groenten en Fruit zal zich binnenkort weer
over deze problematiek buigen.
Konkurrentiepositie Nederlandse Fruitteelt
De afdeling Fruitteelt meent dat met grote voortvarendheid
gezocht moet worden naar wegen die de konkurrentiepositie
van de Nederlandse fruitteelt kunnen verbeteren. Aspekten als
sortiment, afzet en afzetorganisatie, kwaliteit en verpakking en
ook de bedrijfs- en gebiedsstruktuur dienen daarbij de aandacht
te krijgen. De afdeling zal daartoe de nodige initiatieven nemen.
Inmiddels heeft het Landbouwschap in het maandelijks overleg
met de minister van Landbouw meegedeeld binnenkort te ko
men met aparte voorstellen inzake de fruitteelt, met name om de
konkurrentiepositie te verbeteren.
Overnameprijzen hyacinten, tulpen en narcissen 1978
De afdeling Bloembollenteelt heeft een eerste diskwsie aan dit
onderwerp gewijd. Met betrekking tot de overnameprijzen voor
narcissen en tulpen heeft de afdeling zich op het standpunt
gesteld dat het huidige niveau gehandhaafd kan worden. De
geldende regelingen voor zieke bollen kunnen eveneens ge
handhaafd blijven.
Voedingssuiker voor bijen
Met ingang van 1977 zal de EG opnieuw een premie verstrekken
op gedenatureerde suiker voor bijen van 30 RE per 100 kilogram
plus 3 RE als bijdrage in de kosten van denaturering. Aan de
Belastingcommissie van het Landbouwschap is gevraagd de
nodige stappen te ondernemen om te bereiken dat het lage
btw-tarief van 4% ook kan worden toegepast voor gedenatu
reerde voedingssuiker voor bijen.
Voor wat ons gebied betreft zijn er telers welke in de afgelopen
week hebben gespoten met carbaryl om het teveel aan vruchten
van de bomen te doen verdwijnen. We zagen echter ook bedrijven
waar de oogst van Golden Delicious beslist niet boven de helft
van normaal zal komen. We hebben de indruk dat vooral in
midden Zuid Beveland de situatie gunstiger is dan b.v. in Zeeuws
Vlaanderen en ook in Oost Zuid Beveland. Bij de Golden Deli
cious heeft men echter gauw voldoende vruchten, zodat het voor
wat betreft dit ras in ons gebied nog kan meevallen, al zullen er
ongunstige uitzonderingen zijn.
In België zagen we een aantal boomgaarden waar de Golden
Delicious het volkomen liet zitten. Ook uit Frankrijk komen
berichten over een zeer slechte vruchtzetting bij dit ras. Men zou
daar ook een van de kleinste oogsten van Golden Delicious van
delaatstejarenkrijgenkrijgenenhierdooreenvandekleinsteappel-
oogsten.
Italië is ook een bijzonder belangrijke appelproducent in de
E.E.G. en hier wordt een normale oogst verwacht.
Voor wat betreft de peren kan in ons land op een vrij normale
oogst worden gerekend, maar zeker geen grote oogst. Het ras
Doyenné du Cornice b.v. laat het op een aantal bedrijven er bij
zitten. Ook Triumphe de Vienne is dikwijls niet best. Andere
rassen staan er goed voor, maar de oogst zal toch wel kleiner
worden dan het vorig jaar, zo is de algemene indruk. Ook elders
in West Europa wordt een vrij normale perenoogst verwacht. Er
zijn telers die thans weer al somber zijn over de afzetmogelijk
heden voor peren bij een normale oogst. We dachten dat daar op
dit moment nog geen reden voor is. Wanneer er werkelijk zo
weinig appelen komen als op dit moment wordt verwacht, zouden
de afzetkansen voor peren wel eens aanzienlijk beter kunnen zijn
dan bij een normale perenoogst. Overigens is het beslist nog te
vroeg om wat te kunnen zeggen over de mogelijke prijsvorming.
We zouden een ieder die fruit op het hout heeft echter wel het
dringende advies willen geven om zeer goed te informeren alvo
rens het te verkopen. Dat is elk jaar van belang maar zeker dit
jaar.
