KNLC KOMMf NTAAR
«fo
In memoriam Prof.Dr.P.J.Bonman
D<
Het Westen van het land niet overslaan
bij verdeling werkgelegenheidsgeld
THYTOSOL
D e wetsontwerpen grondpolitiek hebben afgelopen twee weken
wel voor de nodige deining gezorgd. Hoewel op het moment dat
we dit schrijven nog niet bekend is waar het nu uiteindelijk op
gaat uitdraaien, is het wel duidelijk dat beide wetsontwerpen niet
ongeschonden door het parlement zullen komen. Met name de
vergoeding die bij onteigening moet worden betaald staat in het
middelpunt van de belangstelling. Termen als marktwaarde, ne
gatieve ontwikkelingsschade en gebruikswaarde zijn in de pers
aan de orde van de dag. Een erg ingewikkeld compromis lijkt niet
uitgesloten. Wij hebben daarover toch wel grote zorg. Immers
niet alleen de wijze waarop de hoogte van de onteigeningsver
goeding wordt bepaald, is van belang. Het feit dat een redelijk
goed funktionerend systeem met zeer weinig tijd en geld kosten
de onteigeningsprocedures vervangen dreigt te worden door een
zeer moeilijk hanteerbaar en veel onzekerheid gevend systeem
met een stroom van onteigeningsprocedures, speelde en speelt bij
onze afwijzing van het wetsvoorstel een grote rol. De theoreti
sche hoogstandjes die nu in de Tweede Kamer ten beste worden
gegeven, doen straks het ergste voor de praktische uitvoerbaar
heid vrezen.
H.
Grond- en pachtprijzen
Verzilvering vakantiebonnen
Pasen 1977
Voederbieten opruimen voor één april
tegen uievlieg en kroef
Voorts vinden wij dat de aandacht die het wetsontwerp "Voor
keurrecht gemeentes" krijgt, veel te gering. En naar onze mening
heeft juist dit wetsontwerp, zoals het nu voor ons ligt, een aantal
diepgaande konsekwenties. Immers reeds op grond van betrek
kelijk vage struktuurplanncn zou de gemeente de eigendoms
rechten en de vrije beschikking daarover, middels een voor
keursrecht, ernstig kunnen aantasten. Wij blijven van mening,
dat ook bij een bevredigende regeling van de onteigeningsver
goeding, een voorkeursrecht voor de gemeente, zeker met een
struktuurplan ten grondslag, ten sterkste moet worden afgewe
zen.
Wij vinden dan ook dat er deze weken in ons parlement te veel
een schijngevecht aan de gang is, waarbij een aantal zeer we
zenlijke belangen die in beide wetsontwerpen op de tocht worden
gezet, onvoldoende uit de verf komen.
Pachtnormen
gesteld. In dit advies wordt weliswaar de noodzaak van een aan
zienlijke pachtprijsaanpassing onderkend, maar de voorstellen
van Minister van der Stee worden op een aantal punten veel te
rigoreus geacht. Met name het ontbreken van een totaalvisie op
het grond- en pachtbeleid, bijvoorbeeld in de vorm van een
pachtnota, wordt sterk gemist.
Het advies van het Landbouwschap wijk' dan ook zeer sterk af
van de voorstellen van de Minister.
Zo wordt alleen de verhoging van de basisnorm voor zand- en
dalgronden, veengronden en rivierklei met 30% aanvaardbaar
geacht. Voor kleigronden en fruitteeltgronden wordt voorgesteld
Let bestuur van het landbouwschap heeft vorige week het
advies over de voorgestelde verhoging van de pachtnormen vast-
Ik heb hetWe noemen het "negatieve ont
wikkelingsschade"
de maxima niet met bijna 60, maar met 45 procent te verhogen. In
navolging van een al eerder binnen het KNLC ingenomen stand
punt worden alle speciale toeslagen, zoals kavelgroottetoeslag,
e Prov.Zeeuwse Courant schonk in haar nummer van
zaterdag j.l. uitvoerig aandacht aan het overlijden van
Prof.Dr.P.J.Bouman. Ook in de landelijke pers werd na
genoeg algem"een aandacht besteed aan het heengaan van
deze schrijver en socioloog. Het is een duidelijke aanwij
zing welke plaats de overledene tijdens zijn leven in de
Nederlandse samenleving heeft ingenomen.
Voor de Z.L.M. waren de banden met dè overledene in
het verleden bijzonder nauw, omdat de naam Prof.Bou-
man onafscheidelijk met de Maatschappij is verbonden
als auteur van het gedenkboek dat door hem ter gele
genheid van het 100-jarig bestaan van de Z.L.M. werd
samengesteld. Dit gedenkboek was een van de eerste
boeken die de overledene schreef. Het spreekt vanzelf dat
reeds jaren voor het eeuwfeest gevierd zou worden, de
plannen in het Z.L.M. huis werden voorbereid, om het
feest zo luisterrijk mogelijk te kunnen vieren. Dat de
oorlog daarbij de grote spelbreker zou zijn heeft toen
niemand kunnen voorzien. De plannen kwamen er op
neer dat een welhaast traditionele provinciale land
bouwtentoonstelling zou worden gehouden met als blij
vende herinnering het slaan van een gedenkpenning en
de uitgifte van een gedenkboek. Het was de toenmalige
voorzitter, die dat idee gestalte gaf en in kontakt trad met
Dr.Bouman, in die jaren leraar geschiedenis van R.H.B.S.
te Middelburg. De heer Bouman verklaarde zich bereid
deze omvangrijke taak op zich te nemen en tot een goed
einde te brengen. Men moet grote bewondering hebben
voor de schrijver van dit gedenkboek die, hoewel in het
geheel niet landbouwkundig geschoold, na grondige en
uitputtende studies er in slaagde een boek van ongeveer
600 bladzijden samen te stellen dat tot op de huidige dag
waard is om gelezen te worden! Een boekwerk dat tevens
een bron is van wetenschap en kennis voor al degenen die
wat meer willen weten van de landbouw en de Z.L.M. in
de jaren 1843 - 1943.
P rofessor Bouman, in het jaar 1944 tot hoogleraar aan
de Rijksuniversiteit te Groningen benoemd, was daarin
niet vooral de historikus, een vak dat hij in Middelburg
doceerde, maar de socioloog. Reeds uit de inhoud van het
gedenkboek is te merken dat hem bij het schrijven de
maatschappijleer niet vreemd was. Op zichzelf is dit niet
verwonderlijk omdat er gedurende en na de oorlog be
paalde gedachten begonnen te leven over de kulturele en
sociale kant waarin de maatschappij zich zou moeten
ontwikkelen. Deze gedachten zijn niet volledig bewaar
heid; ook de landbouworganieke opbouw is, evénals
voorheen, een belangenbehartigende en strijdorganisatie
gebleven! Dit doet overigens niets af aan de grote be
wondering en waardering voor zijn inzet en werklust.
Vermeldenswaard is nog dat een belangrijk deel van het
werk van de schrijver Bouman plaats vond in de rustige
sfeer van "De Rusthoeve" te Colijnsplaat, toen bewoond
door zijn vrienden de familie Bom en waar thans het
proefbedrijf voor akkerbouw is gevestigd. Tot nu toe
herinnert ons hieraan geen gedenkplaat.
Met Prof.Bouman is een veelzijdig en geleerd man en een
groot schrijver heengegaan wiens naam als auteur van het
gedenkboek voor altijd aan de Z.L.M. is verbonden.
Ir.J.D.Dorst.
verdubbeling van deze toeslag voor huiskavels in de veehouderij
en de 80% toeslag voor bijzondere teelten, afgewezen. Wel wordt
daarbij een wat hogere toeslag voor externe produktie-omstan-
digheden mogelijk geacht.
Daarmee is naar onze mening een evenwichtig advies bereikt, wat
enerzijds duidelijk rekening houdt met de noodzaak van pacht
prijsaanpassing aan gewijzigde omstandigheden, terwijl ander
zijds irreële verhogingen en te zware offers voor de toch al dunne
portemonnaie in met name de veehouderijsektor, wordt voorko
men. Wij zijn dan ook van mening dat Minister van der Stee,
gezien dit advies, niet om belangrijke aanpassingen van zijn ont-
werp-pachtnormenbesluit heen zal kunnen.
Luteijn.
Vakantiefonds voor de landbouw
Het bestuur-van het Vakantiefonds voor de Landbouw deelt
mede. dat van VRIJDAG 1 APRIL tot en met VRIJDAG 8
APRIL 1977 voor de tweede maal gelegenheid zal bestaan tot
het doen verzilveren van vakantiebonnen van het boekjaar 1976
- 1977 (kenbaar aan de opdruk "Geldig tot en met 30 april
1977") en wel tot een bedrag van ten hoogste 500,in totaal.
Behalve vakantiebonnen kunnen ook CHEQUEBONNEN
worden ingeleverd indien hierdoor het voor vakantiebonnen en
chequebonnen tezamen gestelde maximum ad 500,niet wordt
overschreden.
Bedoelde chequebonnen zijn uitgegeven door;
a) Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders;
b) De Agrarische Sociale Fondsen aan losse werknemers, naast
uitkering wegens ziekte en/of werkloosheid;
c) Het Vakantiefonds voor de Landbouw, aan werknemers die
voor herhalingsoefeningen in militaire dienst zijn geweest.
Bij inlevering van chequebonnen is het noodzakelijk, dat men
zich behoorlijk kan legitimeren.
Wordt een chequebon ten behoeve van een ander aangeboden
dan zal een machtiging moeten worden overgelegd waaruit
blijkt, dat men bevoegd is de chequebon te laten verzilveren.
De vakantiebonnen en de chequebonnen zullea.bij aanbieding
terstond worden verzilverd; er vindt dus GEEN VOORINLE
VERING van bonnen plaats.
Bonnen kunnen uitsluitend worden aangeboden bij een afde
lingspenningmeester van één der navolgende bonden:
VOEDINGSBONDEN - F.N.V. (inlichtingen tel.030 716841)
VOEDINGSBOND - C.N.V. (Inlichtingen tel.030 510391)
Bonnen, welke niet in de hiervoor bestemde opplakboekjes va.i
het Vakantiefonds voor de Landbouw zijn geplakt, kunnen niet
worden aangenomen.
Bedoelde boekjes zijn bij de afdelingspenningmeesters van bo
vengenoemde bonden verkrijgbaar.
Voor één april moeten alle voederbieten en suikerbieten, of
resten daarvan waarop bladvorming kan plaats vinden zijn
opgeruimd. Het kan zo gemakkelijk "vergeten" worden.
Alleen de A.I.D. zal daarmee geen rekening kunnen hou
den. Zij zal integendeel verplicht zijn een proces verbaal op
te maken.
Het is beter om in de komende weken te zorgen dat de
bieten worden opgevoerd, dan bent U van alles af.
J T
WËU0ÊM
De land- en tuinbouw in het westen van ons land moeten ook
kunnen meedelen in de werkgelegenheidsgelden, afkomstig van
de overheid. De agrarische sektor in de westelijke provincies
heeft de subsidie van minister Boersma ook nodig. Het is niet
acceptabel om Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland en Zee
land buiten te sluiten, wanneer het gaat om maatregelen in het
kader van dewerkgelegenheid gericht op de landbouw.
Dit geluid viel te beluisteren op de openbare vergadering van
het Landbouwschap. Daar kwam de bestemming van de 10
miljoen gulden werkgelegenheidsgeld voor de landbouw aan de
orde. Deze door minister Boersma (sociale zaken) toegewezen
som maakt deel uit van zijn programma tot stimulering van de
werkgelegenheid.
In het verleden is het a! eens voorgekomen, dat bepaalde dèlcn
van ons land niet mochten meedelen in de werkgelegenheids
gelden. Toen is de situatie voor de achtergestelde boeren en
tuinders in die gebieden echter rechtgezet via gelden uit het
ontwikkelings- en saneringsfonds. Het Landbouwschap g-at
onderzoeken, of dat nu weer mogelijk is.
Inmiddels heeft minister Boersma de volgende fase van zijn
programma bekendgemaakt. Hij heeft 400 miljoen gulden uit
getrokken voor aanvullende werken en 225 miljoen voor on
dersteuning van bedrijfsinvesteringen. In dit kader is circa 20
miljoen beschikbaar gesteld voor z.g. A Z werken, de versnelling
van ruilverkavelingen en het aanleggen van elektriciteit.
Vooral kleinere investeringen stimuleren
Wat betreft de 10 miljoen, die de landbouw al had, vindt het
Landbouwschap, dat dit bedrag vooral aangewend moet wor
den voor kleinere maar arbeidsintensieve investeringen. Verbe
teringen in en rond de bedrijfsgebouwen zijn hiervoor bijzonder
geschikt. Gedacht wordt aan projektcn, die een investering vra
gen van ongeveer 20.000 tot 25.000 gulden. Daarover zou dan
circa 30% subsidie gegeven kunnen worden. Op die manier
zouden tussen de twee- tot drieduizend bedrijven profiteren van
de overheidshulp.
Indien uit het ontwikkelings- en saneringsfonds aanvullende
gelden kunnen worden vrijgemaakt, zullen aanzienlijk meer
bedrijven in aanmerking kunnen komen.
In het verleden is gebleken, dat wanneer de projekten uitge
voerd worden door derden, het werkgelegenheidseffect bijzon
der gunstig is.
