<51
?ci n
w e waren onlangs in de gelegenheid een koöperatieve
kaasfabriek in Oost-Brabant te bezoeken, één van de fa
brieken van de in 1976 tot stand gekomen topzuivel-
koöperatie voor de drie zuidelijke provincies. In deze zeer
moderne fabriek wordt ongeveer 330.000 kg melk per
dag verwerkt tot kaas, een naast gelegen melkinrichting
verwerkt 170.000 kg melk tot konsumptiemelk. Alle
melk is "diepkoelmelk" uit de boerderijtanks van plm.
1.000 melkveehouderijbedrijven.
De Zuivel, een boeiende bedrijfstak
M et het tot stand komen van een bundeling van de
koöperatieve zuivelindustrie in Zeeland, Noord-Brabant
en Limburg zijn jaren gemoeid geweest. Wel hadden zij
tot voor enkele jaren, een samenwerkingsvorm in de
Brabantse Zuivelbond en de koöperatieve zuivelvereni-
ging "Zuid-Nederlandse Zuivelbond" (C.Z.N.Z.). De
C.Z.N.Z. telde in 1969 tweeëntwintig lid-verenigingen
met in totaal 30 melkverwerkende bedrijven (745 mil
joen kg melk van plm. 1 5.000 veehouders).
S inds enkele weken hangt ook de zuivelsektor een sta
kingsdreiging boven het hoofd. Het kort geding voor de
Utrechtse rechtbank van 4 februari j.l. leidde tot een
afkoelingsperiode van 18 dagen, gedurende welke de
onderhandelingen dienden te worden hervat. Die onder
handelingen hebben tot nu toe geen resultaat opgele
verd. Hoewel over de automatische prijskompensatie
overeenstemming is bereikt, wordt de strijd nu voortgezet
om de eis van een initiële loonsverhoging van 2%. De
voedingsbonden van de F.N V trekken daarbij fors van
leer.
zuidelijke landbouw maatschappij
z.l.m
VRIJDAG 25 FEBRUARI 1977
65e jaargang - no. 3370
land- en
tuinbouwblad
Van vrijdag 4 t/m zondag 13 maart a.s. wordt in alle hallen van het RAI-gebouwenkomplex en het
daarbij behorende haventje te Amsterdam voor de 22e maal weer de bekende HISWA watersport -
kampeertentoonstelling gehouden. Een boten en tentenshow waar telkenjare tienduizenden lief
hebbers vooral van de watersport hun hart kunnen ophalen. Op pag 4 en 5 enkele wetenswaardig
heden over dit evenement dat een grote rol speelt in de rekreatiesektor.
Zowel deze veehouderijbedrijven als hun fabriek, het
verlengstuk van deze bedrijven, zijn een voorbeeld van
wat goed ondernemerschap en moderne rationalisering
vermogen. De fabriek heeft een automatische procesbe
sturing. In de centrale bedieningsruimte zit achter een
glazen wand de bedieningsman. Vanuit het bediening
spaneel worden alle processen, inklusief de reiniging,
bediend en gekontroleerd. Hij beheerst de melkvoorbe-
handeling, standaardisatie, de roompasteurisatie, de
kaasmelkpasteurisatie, de zuurselbereiding, het wellen
van de wrongelbereiders, de weiverwerking, de weiin-
damping, de weiroompasteurisatie en de totale reiniging
van 45 circuits. Aan de feitelijke kaasproduktie werken
1 5 werknemers per ploeg en iedere medewerker heeft
een eigen taak. Men ziet de ronde kazen via lange tran
sportbanden het produktieproces volgen om tenslotte in
een groot pakhuis te worden opgeslagen. Vandaar vin-
In dit no.
Uit de Praktijkpag. 6 en 7
Mechanisatie Nieuws pag. 8
Loonwerktarieven
pag.11 en 12
Zaai en Pootbedbereiding
pag. 14 en 15
Teelt van Bleekselderij
pag. 21
Tuintipspag 23
den ze hun weg naar de konsument in Nederland, maar
veelal ook in andere landen, want kaas is een van de
belangrijkste Nederlandse exportprodukten. De arbeids
verhoudingen zijn goed in dit bedrijf, voor staken wordt
niet gevoeld. De CAO is in deze sektor, zij het soms na
moeizaam onderhandelen, steeds in overleg tot stand
gekomen.
De Zuid-Nederlandse melkindustrie
Bij de Brabantse Zuivelbond waren 21 verenigingen
aangesloten (500 miljoen kg melk van plm. 10.000
veehouders). De meeste leden van de Brabantse Zuivel
bond waren tevens aangesloten bij de koöperatieve zui-
velexportvereniging (Z.E.V.) met een fabriek te Zeven-
bergsche Hoek voor het verwerken van de overmelk. In
1969 gingen de C.Z.N.Z. en Z.E.V. hun kommerciële
aktiviteiten bundelen in de N V. Zuid-Nederlandse Mel
kindustrie (D M V.) te Veghel. In 1973 fuseerden de
Z.E.V. en de Brabantse Zuivelbond met de C.Z.N.Z.
Laatstgenoemde veranderde haar naam in C.Z.O.Z.
(koöp.zuid-nederlandse organisatie van Zuivelverenigin-
gen) en nam alle aandelen van D M V. over. Sindsdien
zijn een groot aantal fusie s gevolgd, die leidden tot grote
koöperaties met als grootste Campina, de Maasvallei,
Centraal Brabant, de V.C.Z. en Martinus (Breda). In 1976
kwamen deze tot het vormen van één grote koöperatie
Campina. De veehouders in Zuid-Nederland hebben zich
hiermee een sterke positie opgebouwd voor wat betreft
de verwerking van de door hen geproduceerde melk. Van
de kleine dorpsfabriekjes van rond de eeuwwisseling naar
één grote koöperatie met een beperkt aantal grote ver
werkingsbedrijven, een groeiproces dat we ook in andere
sektoren, o.a. in de koöperatieve suikerindustrie zich
hebben zien voltrekken.
Het rommelt, ook in de zuivel
Zorgen blijven overigens de melkveehouderijsektor
vooral de laatste jaren niet bespaard. De produktiekapa-
citeit is o.a. door de bouw van moderne ligboxenstallen
sterk toegenomen. Zo steeg de melkproduktie van bij de
C.Z.O.Z. aangesloten fabrieken in 7 jaar met 44%. Het
aantal melkveehouders nam in die periode af met 40%.
De gemiddelde levering per melkveehouder steeg van
50.000 kg. tot 120.000 kg. melk, een toename van
140%. Er is op de EEG-zuivelmarkt een gebrek aan
evenwicht tussen vraag en aanbod. Grote hoeveelheden
magere melkpoeder en boter werden voor interventie
aangeboden. De richtprijs, op zich al onvoldoende om
een redelijk inkomen mogelijk te maken, wordt niet ge
haald. Ook bij de nieuwe Brusselse prijsvoorstellen blij
ven de kostenstijgingen volledig voor rekening van de
boer. De voorstellen om tot evenwicht in de marktver
houdingen te komen houden o.a. in dat een heffing op de
geproduceerde melk zal worden gelegd. Zij betekenen
een direkte verlaging van het inkomen van de melkvee
houderijbedrijven, waarvan vele nog worstelen met de
gevolgen van de droogteschade van vorig jaar. Ruim
20.000 bedrijven in ons land moesten een beroep doen
op de RZ-regeling, waarvan ruim 4.500 in Noord-Bra
bant. Veel bedrijven komen niet aan een minimum inko
men.
Oorlog?
1
